ILPP1/443-998/11-5/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2011 r. (data wpływu 18 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług prowadzenia i obsługi rejestru transakcji - jest prawidłowe.

W dniu 18 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług prowadzenia i obsługi rejestru transakcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

"A" S.A. (dalej: Wnioskodawca) w ramach prowadzonej działalności zawarł z "B" S.A. (dalej: "B") oraz funduszami inwestycyjnymi (dalej: Fundusze) umowę o świadczenie usług agenta transferowego (dalej: Umowa). Na podstawie Umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz "B" oraz Funduszy usługi zarządzania Funduszami polegające na prowadzeniu rejestru uczestników Funduszy oraz administrowaniu nim.

Prowadzenie rejestru uczestników oraz administrowanie nim polega m.in. na przyjmowaniu, rejestrowaniu oraz przechowywaniu w rejestrze uczestników Funduszy zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa oraz innych zleceń składanych przez uczestników Funduszy, a także na obsłudze tych zleceń (tj. m.in. na realizacji zleceń zarejestrowanych w rejestrze uczestników Funduszu, weryfikacji zleceń, obsłudze wpłat uczestników na rachunek nabyć Funduszu oraz generowaniu i realizacji zleceń nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie zidentyfikowanych wpłat).

W związku z wyżej wymienionymi usługami, Umowa nakłada na Wnioskodawcę szereg obowiązków, których wypełnienie wiąże się z rolą, jaką odgrywa on w zarządzaniu Funduszami oraz informacjami, w posiadaniu których jest Wnioskodawca.

Ponadto, w ramach przedmiotowej Umowy, Wnioskodawca wykonuje czynności polegające na prowadzeniu i obsłudze rejestru transakcji zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 z późn. zm., dalej: ustawa o PPP).

Z tytułu wyżej opisanych usług zarządzania Funduszami, Wnioskodawca, jako agent transferowy, otrzymuje wynagrodzenie. Niezależnie od niego, Wnioskodawca obciąża Fundusze (a precyzyjnie - "B" działające w imieniu Funduszy) dodatkową opłatą za czynności wykonywane w związku z obowiązkami, jakie nakłada ustawa o PPP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o PPP są opodatkowane podstawową stawką podatku VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o PPP są opodatkowane podstawową stawką podatku VAT na podstawie ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.

Powyższe czynności prowadzenia i obsługi rejestru transakcji dokonywanych przez Fundusze nie są przedmiotem podstawowej działalności Funduszy. Czynności te mają na celu wypełnienie wymogów wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, a tym samym dokonywane są na podstawie innych regulacji prawnych niż lokowanie zebranych od inwestorów środków pieniężnych w drodze proponowania nabycia tytułów uczestnictwa oraz związane z tym tworzenie i prowadzenie rejestrów uczestników funduszy inwestycyjnych.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o PPP instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15 000 euro, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji. Instytucjami obowiązanymi w myśl tejże ustawy są m.in. fundusze inwestycyjne.

Zlecenie przez Fundusze wykonywania czynności w zakresie prowadzenia i obsługi transakcji zgodnie z powyższymi przepisami prawa podmiotom trzecim (tutaj Wnioskodawcy), stanowi powierzenie im wypełnienia obowiązków nałożonych na Fundusze przepisami ustawy o PPP, a nie wykonywania w ich imieniu i na ich rzecz czynności należących do zakresu podstawowej działalności funduszu inwestycyjnego (co jest zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT). W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o PPP powinny być opodatkowane podstawową stawką podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenie przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Ponadto, zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisem art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Artykuł 5a został dodany do ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 1 pkt 2 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

W myśl art. 41 ust. 13 ustawy, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy - zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

Stosownie do art. 43 ust. 8 ustawy, przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy zaznaczyć, że od dnia 1 stycznia 2011 r. przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Powyższe jest konsekwencją wprowadzenia do ustawy cyt. art. 5a, zgodnie z którym od dnia 1 stycznia 2011 r., jeżeli przepisy ustawy nie powołują symbolu statystycznego dla danego towaru bądź usługi, nie identyfikuje się ich za pomocą klasyfikacji statystycznych.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (6) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu państwa członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, pojęcie "usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych" odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie". Odpowiednikiem powyższego przepisu był w VI Dyrektywie art. 13 część B lit. d).

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, iż Bank w ramach prowadzonej działalności zawarł z "B" oraz Funduszami umowę o świadczenie usług agenta transferowego. Na podstawie Umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz "B" oraz Funduszy usługi zarządzania Funduszami polegające na prowadzeniu rejestru uczestników Funduszy oraz administrowaniu nim. Ponadto, w ramach przedmiotowej Umowy Wnioskodawca wykonuje czynności polegające na prowadzeniu i obsłudze rejestru transakcji zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Z tytułu wyżej opisanych usług zarządzania Funduszami, Wnioskodawca, jako agent transferowy, otrzymuje wynagrodzenie. Niezależnie od niego, Wnioskodawca obciąża Fundusze (a precyzyjnie - "B" działające w imieniu Funduszy) dodatkową opłatą za czynności wykonywane w związku z obowiązkami, jakie nakłada ustawa o PPP.

Jak stanowi art. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 z późn. zm.), ustawa określa zasady oraz tryb przeciwdziałania praniu pieniędzy, przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu, stosowania szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom oraz obowiązki podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym w zakresie gromadzenia i przekazywania informacji.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15 000 euro, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której okoliczności wskazują, że może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję, bez względu na jej wartość i charakter (ust. 3 powołanego artykułu).

Stosownie do zapisów art. 11 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, instytucje obowiązane przekazują Generalnemu Inspektorowi informacje o transakcjach zarejestrowanych zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3. Przekazanie to polega na przesłaniu lub dostarczeniu danych z rejestru transakcji, o którym mowa w art. 8 ust. 4, także z wykorzystaniem informatycznych nośników danych.

W ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji słowa "zarządzać", a zatem należy posłużyć się definicją tego określenia zawartą w Słowniku języka polskiego. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl), słowo "zarządzać" oznacza "sprawować nad czymś zarząd".

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonał interpretacji pojęcia zarządzania powszechnymi funduszami ubezpieczeniowymi, które są zwolnione od podatku VAT w wyroku C-169/04 z dnia 4 maja 2006 r. (Abeby National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise). W wyroku tym Trybunał stwierdził, iż pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Przenosząc powyższe na grunt cytowanych wyżej przepisów należy stwierdzić, iż usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o PPP, wykonywane przez Wnioskodawcę, będącego agentem transferowym, nie noszą cech sprawowania zarządu, administrowania, czy kierowania czymś.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach ww. umowy polegające na prowadzeniu i obsłudze rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu to wyłącznie czynności o charakterze technicznym, a nie zarządczym.

Z tego względu, usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako agenta transferowego polegające na prowadzeniu i obsłudze rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu nie są objęte zwolnieniem na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) w związku z art. 43 ust. 8 ustawy oraz art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, nie zostały objęte zwolnieniem oraz nie są wymienione w załączniku nr 3 do ustawy ani w przepisach wykonawczych do ustawy jako objęte obniżoną stawką podatku, podlegają zatem opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że usługi prowadzenia i obsługi rejestru transakcji zgodnie z regulacjami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu wykonywane przez Wnioskodawcę jako agenta transferowego na rzecz Funduszy, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, będą podlegały opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT, tj. 23%.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług prowadzenia i obsługi rejestru transakcji. Odpowiedzi na pytanie dotyczące stanu faktycznego w analogicznym zakresie udzielono interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-3/KG. Natomiast odpowiedzi na pytania w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na zarządzaniu funduszami dotyczące opisanego stanu faktycznego załatwiono interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-2/KG, a w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-4/KG.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.