ILPP1/443-998/11-4/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2011 r. (data wpływu 18 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na zarządzaniu funduszami - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na zarządzaniu funduszami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

"A" S.A. (dalej: Bank/Wnioskodawca) w ramach prowadzonej działalności zawarł z "B" S.A. (dalej: "B") oraz funduszami inwestycyjnymi (dalej: Fundusze) umowę o świadczenie usług agenta transferowego (dalej: Umowa). Na podstawie Umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz "B" oraz Funduszy usługi zarządzania Funduszami polegające na prowadzeniu rejestru uczestników Funduszy oraz administrowaniu nim.

Prowadzenie rejestru uczestników oraz administrowanie nim polega m.in. na przyjmowaniu, rejestrowaniu oraz przechowywaniu w rejestrze uczestników Funduszy zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa oraz innych zleceń składanych przez uczestników Funduszy, a także na obsłudze tych zleceń (tj. m.in. na realizacji zleceń zarejestrowanych w rejestrze uczestników Funduszu, weryfikacji zleceń, obsłudze wpłat uczestników na rachunek nabyć Funduszu oraz generowaniu i realizacji zleceń nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie zidentyfikowanych wpłat).

W związku z wyżej wymienionymi usługami Umowa nakłada na Wnioskodawcę szereg obowiązków, których wypełnienie wiąże się z rolą, jaką odgrywa on w zarządzaniu Funduszami oraz informacjami, w posiadaniu, których jest Wnioskodawca.

Z tytułu wyżej opisanych usług zarządzania Funduszami, Wnioskodawca, jako agent transferowy, otrzymuje wynagrodzenie. Niezależnie od niego, Wnioskodawca obciąża Fundusze (a precyzyjnie - "B" działające w imieniu Funduszy) dodatkową opłatą za czynności wykonywane w związku z obowiązkami, jakie nakłada ustawa o PPP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jaka jest podstawa prawna zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT wynagrodzenia za usługi zarządzania Funduszami świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy na gruncie przepisów ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, od dnia 1 stycznia 2011 r. podstawą prawną dla zwolnienia od podatku VAT usług zarządzania Funduszami świadczonych przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy jest art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) w związku z art. 43 ust. 8 pkt 3 ustawy VAT bądź też art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych. Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 8, przez zarządzanie, o którym mowa w powyższym przepisie, rozumie się:

Czynności wykonywane na podstawie Umowy przez Wnioskodawcę stanowią, zdaniem Wnioskodawcy, czynności zarządzania w zakresie, w jakim polegają na tworzeniu rejestrów uczestników i administrowaniu nimi, o których mowa w pkt 3 powyższego przepisu.

Interpretacji pojęcia zarządzania funduszami powierniczymi stanowiącego czynność zwolnioną od opodatkowania podatkiem od wartości dodanej na gruncie Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC) (dalej: Szósta Dyrektywa) dokonał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: NTSUE). Zgodnie z art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej "zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez Państwa Członkowskie". Co istotne, zwolnienie w identycznym brzmieniu przewiduje obowiązująca aktualnie Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa 112).

W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie Abbey National plc i lnscape lnvestment Fund (C-169/04) TSUE uznał, iż "transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 w rubryce "Administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania". Wnioskodawca podkreślił, iż zgodnie z załącznikiem II Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), czynności związane z działalnością polegającą na zarządzaniu funduszami powierniczymi i spółkami inwestycyjnymi wskazane w rubryce "Administracja" obejmują m.in. utrzymanie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa. Ponadto, jak wskazał TSUE treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnymi funduszami inwestycyjnymi " w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią. W ocenie Spółki, wyrok ten pozostaje aktualny na gruncie obecnie obowiązującej Dyrektywy 112.

Przenosząc powyższe na grunt przepisów krajowych, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż stosownie do brzmienia art. 87 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych) "fundusz inwestycyjny otwarty prowadzi rejestr uczestników funduszu". Jak wynika jednakże pośrednio z art. 31 ust. 2 pkt 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, prowadzenie rejestru uczestników funduszu inwestycyjnego może zostać powierzone przez fundusz innemu podmiotowi: "z chwilą wpisania funduszu inwestycyjnego do rejestru fundusz inwestycyjny wstępuje w prawa i obowiązki z tytułu umowy z podmiotem prowadzącym rejestr uczestników funduszu inwestycyjnego." Oznacza to, że czynności polegające na prowadzeniu rejestru uczestników nie muszą być wykonywane wyłącznie przez fundusze inwestycyjne, ani też przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Co więcej, należy stwierdzić, iż zgodnie z regulacjami ustawy o funduszach inwestycyjnych fundusz działa za pośrednictwem zewnętrznych podmiotów (podmiotów posiadających odrębną od samego funduszu osobowość), w tym między innymi za pośrednictwem towarzystwa funduszy inwestycyjnych, depozytariusza, a także agenta transferowego (tj. podmiotu prowadzącego rejestr uczestników funduszu inwestycyjnego wskazanego w cytowanym powyżej art. 31 ust. 2 pkt 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Fundusz inwestycyjny jest bowiem jedynie mającą osobowość prawną masą majątkową i nie posiada własnych organów (poza przypadkami określonymi w ustawie o funduszach inwestycyjnych). Fundusze prowadzą zatem rejestry uczestników oraz administrują nimi za pośrednictwem Wnioskodawcy jako agenta transferowego, którego czynności obejmują, jak zostało to wskazane w stanie faktycznym, w szczególności przyjmowanie, rejestrowanie oraz przechowywanie zleceń w rejestrze uczestników Funduszy, a także obsługę zleceń. W przypadku będącym przedmiotem niniejszego wniosku, czynności te zostały przez Fundusze powierzone Wnioskodawcy. Fakt ten został usankcjonowany nie tylko Umową, ale również w statutach Funduszy, które definiują agenta transferowego jako podmiot, który na zlecenie i w imieniu Funduszu prowadzi Rejestr Uczestników Funduszu i ewidencjonuje zmiany w tym Rejestrze.

Mając na uwadze powyższe Zainteresowany stwierdził, iż w zdarzeniu będącym przedmiotem niniejszego wniosku, czynności świadczone przez agenta transferowego należą do zakresu podstawowej działalności funduszu inwestycyjnego, a więc lokowania zebranych od inwestorów środków pieniężnych w drodze proponowania nabycia tytułów uczestnictwa w określone w ustawie o funduszach inwestycyjnych papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe, oraz są typowe dla działalności, jaką wykonują fundusze inwestycyjne. Istotą usług świadczonych przez Wnioskodawcę jako agenta transferowego jest natomiast działanie w imieniu Funduszy w zakresie dokonywania określonych w Umowie czynności, tj. prowadzenia rejestrów uczestników Funduszy i administrowania nimi. Innymi słowy, podstawowym celem czynności zleconych Wnioskodawcy jako agentowi transferowemu jest wykonywanie tych czynności w imieniu Funduszu i na jego rzecz.

Czynności powyższe spełniają zatem, w ocenie Wnioskodawcy, zarówno definicję zarządzania, o której mowa w art. 43 ust. 8 pkt 3 ustawy VAT, jak też definicję zarządzania, którą posługuje się Szósta Dyrektywa oraz Dyrektywa 112 mając na uwadze wykładnię wspólnotową (we wspomnianym powyżej wyroku TSUE).

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, usługa zarządzania Funduszami świadczona przez Wnioskodawcę jest zwolniona od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) w związku z art. 43 ust. 8 pkt 3 ustawy VAT.

Niezależnie od powyższego, w opinii Wnioskodawcy, podstawę prawną dla zwolnienia czynności wykonywanych na podstawie Umowy może stanowić również art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.

Artykuł 43 ust. 13 ustawy VAT stanowi, iż "zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41". Art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT natomiast zwalnia od podatku VAT "usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie".

Stosownie do brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, dalej: ustawa o obrocie instrumentami finansowymi) "instrumentami finansowymi są tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania". Natomiast stosownie do treści art. 3 pkt 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, "ilekroć w ustawie jest mowa o tytułach uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania - rozumie się przez to wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego papiery wartościowe lub nie będące papierami wartościowymi instrumenty finansowe reprezentujące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom instytucji wspólnego inwestowania, w tym w szczególności jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych".

Wnioskodawca wskazał, iż przedmiotem działalności Funduszy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa, w określone w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusze dokonują zbycia i odkupienia jednostek uczestnictwa na zlecenie uczestników Funduszy, a zatem świadczą usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

Wnioskodawca jako agent transferowy prowadzi natomiast rejestr uczestników Funduszy, w którym ewidencjonuje wszelkie informacje o posiadanych przez uczestników jednostkach uczestnictwa. Zgodnie bowiem ze statutami Funduszy, przez rejestr uczestników Funduszu należy rozumieć "komputerowy zapis danych o Uczestnikach. W ramach Rejestru Uczestników Funduszu, Fundusz wydziela Subrejestry Uczestników Funduszu dla każdego Subfunduszu, zawierające w szczególności dane identyfikujące Uczestnika, liczbę Jednostek Uczestnictwa danego Subfunduszu należących do Uczestnika, datę nabycia, liczbę i cenę nabycia Jednostek Uczestnictwa danego Subfunduszu, datę odkupienia, liczbę odkupionych Jednostek Uczestnictwa danego Subfunduszu oraz kwotę wypłaconą Uczestnikowi za odkupione Jednostki Uczestnictwa danego Subfunduszu, informację o pełnomocnictwach udzielonych lub odwołanych przez Uczestnika oraz wzmiankę o zastawach ustanowionych na Jednostkach Uczestnictwa danego Subfunduszu".

Czynności mające charakter prowadzenia rejestrów uczestników i administrowania nimi wykonywane przez Wnioskodawcę, nierozłącznie związane są z podstawową działalnością Funduszy. Wykonanie tych czynności przez Wnioskodawcę warunkuje (umożliwia) prowadzenie przez Fundusze ich podstawowej działalności. Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, czynności prowadzenia rejestru uczestników oraz administrowania nim opisane w stanie faktycznym są na tyle kluczowe dla dokonywanych przez Fundusze transakcji polegających na nabywaniu i zbywaniu jednostek uczestnictwa, że powinny być uznane za istotny i niezbędny element tych transakcji.

Istotne znaczenie ma również fakt, iż z perspektywy odbiorcy końcowego (uczestnika Funduszu) Wnioskodawca wykonuje czynności, które w przeciwnym przypadku wykonywałby Fundusz. W związku z tym należy uznać, iż usługi te są specyficzne dla usług świadczonych przez Fundusze gwarantując prawidłowość czynności podejmowanych przez Fundusze w ramach prowadzonej przez nie działalności, a jednocześnie są od nich odrębne.

Powyższe stanowisko jest, zdaniem Wnioskodawcy, uzasadnione w świetle dotychczasowego orzecznictwa TSUE. Przykładowo, w wyroku z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie Sparekassernes Datacenter (C-2/95), dotyczącej świadczenia przez SDC elektronicznych usług przetwarzania danych na rzecz banków, TSUE wskazał, ze usługi finansowe objęte zwolnieniem obejmują także usługi świadczone przez inne podmioty niż bank i na rzecz innych podmiotów niż ostateczny odbiorca pod warunkiem, że analizowane w sposób szeroki tworzą samodzielną całość, wypełniając w rezultacie konkretne, istotne funkcje usług finansowych. Art. 43 ust. 13 ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. niewątpliwie odzwierciedla tezy zawarte w powyższym wyroku.

Wnioskodawca podkreślił ponadto, iż w szczególności wskazany w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT wyjątek dotyczący wyłączenia ze zwolnienia od podatku VAT usług zarządzania instrumentami finansowymi nie będzie miał zastosowania w analizowanym stanie faktycznym, bowiem Bank jako agent transferowy nie świadczy usług zarządzania jednostkami uczestnictwa Funduszy, lecz usługi zarządzania Funduszami (co zostało wskazane powyżej). W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, czynności prowadzenia rejestru uczestników oraz administrowania nim spełniają dyspozycję art. 43 ust. 13 ustawy VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., a zatem mogą korzystać ze zwolnienia również na podstawie tej regulacji w związku z regulacją art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Ponadto, zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisem art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Artykuł 5a został dodany do ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 1 pkt 2 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy - zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

Stosownie do art. 43 ust. 8 ustawy, przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

Na podstawie, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy zauważyć, że od dnia 1 stycznia 2011 r., przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Powyższe jest konsekwencją wprowadzenia do ustawy cyt. art. 5a, zgodnie z którym od dnia 1 stycznia 2011 r., jeżeli przepisy ustawy nie powołują symbolu statystycznego dla danego towaru bądź usługi, nie identyfikuje się ich za pomocą klasyfikacji statystycznych.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (6) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu państwa członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, pojęcie "usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych" odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie". Odpowiednikiem powyższego przepisu był w VI Dyrektywie art. 13 część B lit. d).

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, iż Bank w ramach prowadzonej działalności zawarł z "B" oraz Funduszami umowę o świadczenie usług agenta transferowego. Na podstawie Umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz "B" oraz Funduszy usługi zarządzania Funduszami polegające na prowadzeniu rejestru uczestników Funduszy oraz administrowaniu nim. Prowadzenie rejestru uczestników oraz administrowanie nim polega m.in. na przyjmowaniu, rejestrowaniu oraz przechowywaniu w rejestrze uczestników Funduszy zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa oraz innych zleceń składanych przez uczestników Funduszy, a także na obsłudze tych zleceń (tj. m.in. na realizacji zleceń zarejestrowanych w rejestrze uczestników Funduszu, weryfikacji zleceń, obsłudze wpłat uczestników na rachunek nabyć Funduszu oraz generowaniu i realizacji zleceń nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie zidentyfikowanych wpłat). W związku z wyżej wymienionymi usługami Umowa nakłada na Wnioskodawcę szereg obowiązków, których wypełnienie wiąże się z rolą, jaką odgrywa on w zarządzaniu Funduszami oraz informacjami, w posiadaniu, których jest Wnioskodawca. Z tytułu wyżej opisanych usług zarządzania Funduszami, Wnioskodawca, jako agent transferowy, otrzymuje wynagrodzenie. Niezależnie od niego, Wnioskodawca obciąża Fundusze (a precyzyjnie - "B" działające w imieniu Funduszy) dodatkową opłatą za czynności wykonywane w związku z obowiązkami, jakie nakłada ustawa o PPP.

W związku z faktem, że w ustawie brak jest definicji słowa "zarządzać", należy posłużyć się definicją tego określenia zawartą w Słowniku języka polskiego. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl), słowo "zarządzać" oznacza "sprawować nad czymś zarząd".

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonał interpretacji pojęcia zarządzania powszechnymi funduszami ubezpieczeniowymi, które są zwolnione od podatku VAT w wyroku C-169/04 z dnia 4 maja 2006 r. (Abeby National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise). W wyroku tym Trybunał stwierdził, iż pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Jak wynika z opisu przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca jako agent transferowy na mocy umowy zwartej z "B" oraz Funduszami świadczy za wynagrodzeniem usługi zarządzania Funduszami polegające na prowadzeniu rejestru uczestników Funduszy oraz administrowaniu nim, które polegają m.in. na przyjmowaniu, rejestrowaniu oraz przechowywaniu w rejestrze uczestników Funduszy zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa oraz innych zleceń składanych przez uczestników Funduszy, a także na obsłudze tych zleceń (tj. m.in. na realizacji zleceń zarejestrowanych w rejestrze uczestników Funduszu, weryfikacji zleceń, obsłudze wpłat uczestników na rachunek nabyć Funduszu oraz generowaniu i realizacji zleceń nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie zidentyfikowanych wpłat).

Przenosząc powyższe na grunt cytowanych wyżej przepisów należy stwierdzić, iż usługi wykonywane przez Wnioskodawcę, będącego agentem transferowym, nie noszą cech sprawowania zarządu, administrowania, czy kierowania czymś.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach ww. umowy polegające m.in. na: przyjmowaniu, rejestrowaniu oraz przechowywaniu w rejestrze uczestników Funduszy zleceń nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa oraz innych zleceń składanych przez uczestników Funduszy, a także na obsłudze tych zleceń (tj. m.in. na realizacji zleceń zarejestrowanych w rejestrze uczestników Funduszu, weryfikacji zleceń, obsłudze wpłat uczestników na rachunek nabyć Funduszu oraz generowaniu i realizacji zleceń nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie zidentyfikowanych wpłat), to wyłącznie czynności o charakterze technicznym, a nie zarządczym.

Zatem pełnienie funkcji agenta transferowego wymaga posiadania odpowiedniego systemu informatycznego, który spełni wymogi związane z obsługą rejestrów uczestników i rachunków członków oraz gwarancją bezpieczeństwa. Natomiast, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny, stosownie do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi. Wobec tego samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego nie jest objęte zwolnieniem z art. 13 (B) (d) VI Dyrektywy.

Z tego względu, usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako agenta transferowego nie stanowią czynności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi i nie są objęte zwolnieniem na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) w związku z art. 43 ust. 8 ustawy oraz art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

W ocenie Wnioskodawcy, podstawę do zwolnienia od podatku świadczonych przez niego usług jako agenta transferowego, obok art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) w związku z art. 43 ust. 8 pkt 3 ustawy może stanowić także art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie (pkt 41).

Powyższe zwolnienie - w myśl dyspozycji art. 43 ust. 13 ustawy - stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Jak stanowi art. 43 ust. 14 ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41. Natomiast z wcześniej powołanego art. 43 ust. 15 ustawy wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z kolei stosownie do zapisu art. 43 ust. 16 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 w powołanej ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi są:

Wskazać należy, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniach wielokrotnie podkreślił, że aby usługi pomocnicze mogły zostać uznane na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej za zwolnione usługi finansowe, muszą one stanowić:

Uwzględniając powyższe, wskazać należy, że istotne dla zastosowania zwolnienia od podatku w przypadku usług pomocniczych do usług finansowych jest to, aby określona usługa, stanowiąc odrębną całość, zmierzała do realizacji zasadniczych funkcji usługi finansowej objętej zwolnieniem.

Odnosząc powyższe do zdarzenia przedstawionego we wniosku należy stwierdzić, że świadczona przez Wnioskodawcę usługa zarządzania Funduszami niewątpliwie stanowi element usługi finansowej. Jednakże, jak wynika z powołanych wyżej przepisów zwolnienie od podatku na podstawie z art. 43 ust. 13 ustawy, stosuje się do usługi stanowiącej element usługi finansowej wymienionej m.in. w ust. 1 pkt 41, jednak pod warunkiem, iż ten element sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej wykonywanej przez Fundusz. Usługa świadczona przez Wnioskodawcę zdaniem tut. Organu, jest niezbędna do wykonania usługi finansowej. Jednakże przepis art. 43 ust. 13 ustawy dotyczący zwolnienia wyraźnie wskazuje, że usługi te muszą być właściwe, specyficzne dla usługi podstawowej, tj. usługi finansowej świadczonej przez Fundusz. Aby uznać usługę za właściwą musi ona z ogólnego punktu widzenia stanowić osobną całość w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej. Tym samym w przedmiotowej sprawie usługi świadczonej przez Wnioskodawcę nie można uznać za usługę właściwą, gdyż owszem stanowi ona pewną całość, jednakże nie obejmuje ona funkcji charakterystycznych dla usługi finansowej zwolnionej od podatku VAT, świadczonej przez Fundusz w zakresie m.in. usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

W świetle przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego i obowiązujących uregulowań prawnych należy stwierdzić, że usługi świadczone na mocy przedmiotowej umowy przez Wnioskodawcę, pełniącego rolę agenta transferowego na rzecz "B" oraz Funduszy, nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług ani na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy w związku z art. 43 ust. 8 pkt 3 ani na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług polegających na zarządzaniu Funduszami, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., brak jest podstaw do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na zarządzaniu funduszami. Odpowiedzi na pytanie dotyczące stanu faktycznego w analogicznym zakresie udzielono interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-2/KG. Natomiast odpowiedzi na pytania w zakresie opodatkowania usług prowadzenia i obsługi rejestru transakcji dotyczące opisanego stanu faktycznego załatwiono interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-3/KG, a w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego interpretacją z dnia 18 października 2011 r. nr ILPP1/443-998/11-5/KG.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.