ILPP1/443-986/11-5/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, reprezentowanego przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2011 r. (data wpływu: 14 lipca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 września 2011 r. (data wpływu: 3 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego i sposobu dokumentowania odszkodowania w zamian za przejęcie pod drogi działek gruntu - jest:

* prawidłowe - w części dotyczącej obowiązku podatkowego,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej sposobu dokumentowania ww. czynności.

W dniu 14 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego i sposobu dokumentowania odszkodowania w zamian za przejęcie pod drogi działek gruntu. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 września 2011 r. o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego oraz dodatkową opłatę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wspólnie z żoną nabył nieodpłatnie w roku 1984 (na prawach wspólności ustawowej) od rodziców Wnioskodawcy jako następcy gospodarstwo ogrodnicze wraz z zabudowaniami o łącznej powierzchni 1,3580 ha (jedna działka gruntu zabudowana dwoma budynkami gospodarczymi murowanymi), dla której prowadzona była jedna księga wieczysta.

Działalność ogrodnicza prowadzona była do początków lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.

Wskutek kilkukrotnego podziału nieruchomości, dokonywanych począwszy od roku 1997 każdorazowo z urzędu, nie zaś na wniosek właścicieli, nieruchomość została podzielona na kilka działek.

Uwzględniając ostatni podział nabytej w roku 1984 nieruchomości, nieruchomość została ostatecznie podzielona na 8 działek oznaczonych numerami: 4/5 AM11, 4/7 AM11, 5/3 AM11, 5/4 AM11, 5/5 AM11, 5/6 AM11, 7/3 AM11 i 7/5 AM11.

Ostatni podział nieruchomości został dokonany na mocy decyzji Wojewody z dnia 31 grudnia 2007 r. o ustaleniu lokalizacji drogi dla inwestycji polegającej na przebudowie ulicy B. w ciągu drogi wojewódzkiej nr xx - odcinek od al. A. do ul. Ś. we W.

Wskazaną wyżej decyzją Wojewody o lokalizacji drogi publicznej cztery działki stanowiące do dnia uzyskania waloru ostateczności wskazanej decyzji własność na zasadach wspólności ustawowej majątkowej Wnioskodawcy i jego żony, stały się z mocy prawa własnością Gminy i weszły w pas przebudowanej drogi wojewódzkiej.

Działki, które z mocy prawa stały się własnością Gminy, a mianowicie:

* działka 5/3 AM11 o powierzchni 0,2021 ha, na której zostały wybudowane i sfinansowane przez dzierżawcę - droga i parkingi utwardzone nawierzchnią z kostki brukowej (powierzchnia 880 m ²) oraz ogrodzenie z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie - 87 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 5/5 AM11 o powierzchni 0,1604 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 88 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 4/5 AM11 o powierzchni 0,0037 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 15 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 7/3 AM11 o powierzchni 0,0038 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 30 mb ogrodzenia.

Kolejne dwie działki gruntu oznaczone numerami: nr 7/5 AM11 oraz 5/6 AM11 z dniem uzyskania waloru ostateczności decyzji Prezydenta Miasta z dnia 9 lutego 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pod nazwą "Rozbudowa i przebudowa (...)" stały się własnością Gminy i zostały wcielone w pas przebudowanej drogi gminnej - ulicy M. przy czym:

* działka 7/5 AM11 o powierzchni 0,0076 ha była niezabudowana,

* działka 5/6 AM11 o powierzchni 0,2336 ha, na której została wybudowana i sfinansowana przez dzierżawcę droga wewnętrzna utwardzona tłuczniem kamiennym o powierzchni 100 m ² wraz z bramą wjazdową i furtką z siatki w ramach stalowych oraz z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z siatki handlowej na słupkach metalowych osadzonych na trwale w gruncie - 100 kwadratowych ogrodzenia odgradzającego działkę 7/5 z działką 5/6.

Istotne dla sprawy jest również to, że Wnioskodawca wspólnie z żoną we wrześniu 1996 r. na mocy umowy ustnej, potwierdzonej w formie pisemnej 10 czerwca 2000 r., wydzierżawili odpłatnie spółce cywilnej, przekształconej następnie w spółkę jawną (w której jest i był wraz z żoną wspólnikiem) grunt o powierzchni 1,3580 ha, tj. o powierzchni obejmującej całość powierzchni nieruchomości nabytej nieodpłatnie od swoich rodziców.

Z tytułu dzierżawy gruntu, faktury VAT były wystawione do końca I kwartału 2005 r. włącznie.

Przez okres przekraczający 2 lata, w okresie od kwietnia 2005 r. do października 2007 r. Wnioskodawca korzystał ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Od października 2007 r. do lutego 2010 r. z uwagi na przekroczenie limitów sprzedaży opodatkowanej, były wystawiane faktury VAT ze stawką podstawową, zaś od marca 2010 r. Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku mimo wszczętych postępowań o ustalenie odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne, Wnioskodawca ani jego żona, nie otrzymali ani ostatecznej decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, ani też jakiejkolwiek kwoty odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne.

W dniu przejścia 6 działek na własność Gminy, tj. w dniu uzyskania waloru ostateczności stosownych decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych dla obszaru, na których położone były działki "wywłaszczone", brak było obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Między Wnioskodawcą i jego żoną istnieje wspólność majątkowa małżeńska.

Ponadto, z pisma uzupełniającego z dnia 28 września 2011 r. wynikają następujące informacje:

W odniesieniu do dwóch działek wywłaszczonych na mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 9 lutego 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oznaczonych jako działki nr 7/5 AM11 o powierzchni 0,076 ha AM11 oraz nr 5/6 AM11 o powierzchni 0,2336 ha w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przyjętym uchwałą Rady Miejskiej z dnia 20 maja 2010 r. (po dacie uzyskania waloru ostateczności ww. decyzji Prezydenta Miasta) wywłaszczone działki położone były w zespole urbanistycznym "T", w którym przewiduje się rozbudowę drogi publicznej, klasy technicznej Z.

Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

* lokalizację celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

* sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Z powyższych zapisów wynika bezspornie, że przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy uważać zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego jak i decyzję o warunkach zabudowy.

Przez inwestycje celu publicznego należy rozumieć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (ponadregionalne) bez względu na status podmiotu podejmującego te działania oraz źródła ich finansowania, stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 i Nr 106, poz. 675).

Stosownie do art. 6 pkt 1 ostatnio wymienionej ustawy celami publicznymi w rozumieniu ustawy m.in. jest wydzielenie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

W ocenie Wnioskodawczyni, w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Należy przy tym mieć na uwadze przepis art. 11i ust. 2 ustawy, który stanowi, że w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Decyzja Wojewody (cztery działki) oraz Prezydenta Miasta (dwie działki) o lokalizacji na tych działkach inwestycji drogowej świadczy o charakterze tej działki jako przeznaczonej pod zabudowę. Zgodnie bowiem z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.), droga jest budowlą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym niemniej w sytuacji przejścia z mocy prawa własności nieruchomości lub ich części na rzecz Gminy stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), termin powstania obowiązku podatkowego wynikać będzie nie z ustawy o VAT, lecz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 z późn. zm.).

Zgodnie z § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2010 r., w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Ad. 2.

W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji uznania czynności otrzymania odszkodowania w zamian za przejęcie na własność działek gruntu za czynność podlegającą opodatkowaniem podatkiem VAT, Wnioskodawca i żona winni wystawić oddzielne faktury VAT wykazując jako podstawę opodatkowania połowę kwoty należnej Zainteresowanemu i jego żonie jako byłym współwłaścicielom łącznym przejętych przez Gminę nieruchomości.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie odnoszą się do kwestii dostaw realizowanych przez osoby będące współwłaścicielami łącznymi jak małżonkowie.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w tej ustawie, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Reasumując, ponieważ ustawodawca nie uregulował omawianej kwestii na gruncie ustawy o VAT wprost, ale na zasadzie analogii z przepisami innych ustaw tej samej dziedziny prawa, obrót dzieli się pomiędzy nich po połowie, a małżonkowie nie mogą dokonać wyboru analogicznego do uregulowań ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w braku wyrażonej jednoznacznie woli ustawodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* prawidłowe - w części dotyczącej obowiązku podatkowego,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej sposobu dokumentowania ww. czynności.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Przez towary - stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z przywołanego przepisu wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zatem, wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

W wydanej w dniu 17 października 2011 r. interpretacji nr ILPP1/443-986/11-4/MS tut. Organ stwierdził, że otrzymane odszkodowanie w zamian za przejęcie pod drogi publiczne z mocy prawa przez Gminę sześciu działek gruntu, powstałych w wyniku podziału jednej nieruchomości nabytej nieodpłatnie od rodziców Wnioskodawcy w roku 1984, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a Wnioskodawca wystąpi - w związku z dostawą przedmiotowych nieruchomości - w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Ponadto, wywłaszczenie pięciu działek zabudowanych utwardzoną drogą wewnętrzną, parkingiem lub ogrodzeniem mocowanym na słupkach metalowych osadzonych na trwale z gruntem, będzie korzystało ze zwolnienia, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. W rezultacie, w oparciu o art. 29 ust. 5 ustawy, dostawa gruntu, na którym są posadowione przedmiotowe budowle, również będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, iż jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Natomiast w myśl § 3 ust. 3 obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Stosownie do art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Zgodnie z treścią art. 106 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Pod pojęciem sprzedaży - w myśl art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W związku z powyższymi regulacjami, podatnicy podatku od towarów i usług, z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług, zobowiązani są do naliczenia podatku należnego w określonej stawką podatku wysokości i wystawienia faktury VAT dokumentującej dokonane czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 106 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia:

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w powołanym artykule, Minister Finansów wydał obowiązujące od dnia 1 kwietnia 2011 r. rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), które określa szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania.

W myśl § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, obowiązani są do wystawienia faktury oznaczonej wyrazami "FAKTURA VAT".

Zgodnie z przepisem § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Powołany wyżej art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą, na żądanie nabywcy, wystawia rachunek dokumentujący dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Takimi odrębnymi przepisami są wskazane wyżej: art. 106 ust. 1 ustawy oraz § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów, z których wynika, że tylko podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny dokumentuje dokonaną sprzedaż towarów lub wykonanie usług wystawiając fakturę VAT. Natomiast podatnik nie posiadający statusu podatnika VAT czynnego dokumentuje wykonane czynności rachunkiem.

Informuje się, że stosownie do przepisu art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Natomiast, zgodnie z art. 96 ust. 3 ww. ustawy, podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego" (art. 96 ust. 4).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wspólnie z żoną nabył nieodpłatnie w roku 1984 (na prawach wspólności ustawowej) od rodziców Wnioskodawcy jako następcy gospodarstwo ogrodnicze wraz z zabudowaniami o łącznej powierzchni 1,3580 ha (jedna działka gruntu zabudowana dwoma budynkami gospodarczymi murowanymi), dla której prowadzona była jedna księga wieczysta. Działalność ogrodnicza prowadzona była do początków lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.

Wskutek kilkukrotnego podziału nieruchomości, dokonywanych począwszy od roku 1997 każdorazowo z urzędu, nie zaś na wniosek właścicieli, nieruchomość została podzielona na kilka działek. Uwzględniając ostatni podział nabytej w roku 1984 nieruchomości, nieruchomość została ostatecznie podzielona na 8 działek oznaczonych numerami: 4/5 AM11, 4/7 AM11, 5/3 AM11, 5/4 AM11, 5/5 AM11, 5/6 AM11, 7/3 AM11 i 7/5 AM11.

Ostatni podział nieruchomości został dokonany na mocy decyzji Wojewody z dnia 31 grudnia 2007 r. o ustaleniu lokalizacji drogi dla inwestycji polegającej na przebudowie ulicy B. w ciągu drogi wojewódzkiej nr xx - odcinek od al. A. do ul. Ś. we W.

Wskazaną wyżej decyzją Wojewody o lokalizacji drogi publicznej cztery działki stanowiące do dnia uzyskania waloru ostateczności wskazanej decyzji własność na zasadach wspólności ustawowej majątkowej Wnioskodawcy i jego żony, stały się z mocy prawa własnością Gminy i weszły w pas przebudowanej drogi wojewódzkiej.

Działki, które z mocy prawa stały się własnością Gminy, a mianowicie:

* działka 5/3 AM11 o powierzchni 0,2021 ha, na której zostały wybudowane i sfinansowane przez dzierżawcę - droga i parkingi utwardzone nawierzchnią z kostki brukowej (powierzchnia 880 m ²) oraz ogrodzenie z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie - 87 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 5/5 AM11 o powierzchni 0,1604 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 88 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 4/5 AM11 o powierzchni 0,0037 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 15 mb ogrodzenia; ogrodzenie usytuowane było od strony drogi publicznej,

* działka 7/3 AM11 o powierzchni 0,0038 ha z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z prętów stalowych mocowanych na słupach metalowych osadzonych na trwale w gruncie od strony drogi publicznej - 30 mb ogrodzenia.

Kolejne dwie działki gruntu oznaczone numerami: nr 7/5 AM11 oraz 5/6 AM11 z dniem uzyskania waloru ostateczności decyzji Prezydenta Miasta z dnia 9 lutego 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pod nazwą "Rozbudowa i przebudowa (...)" stały się własnością Gminy i zostały wcielone w pas przebudowanej drogi gminnej - ulicy M. przy czym:

* działka 7/5 AM11 o powierzchni 0.0076 ha była niezabudowana,

* działka 5/6 AM11 o powierzchni 0,2336 ha, na której została wybudowana i sfinansowana przez dzierżawcę droga wewnętrzna utwardzona tłuczniem kamiennym o powierzchni 100 m ² wraz z bramą wjazdową i furtką z siatki w ramach stalowych oraz z wybudowanym i sfinansowanym przez dzierżawcę ogrodzeniem z siatki handlowej na słupkach metalowych osadzonych na trwale w gruncie - 100 m ² kwadratowych ogrodzenia odgradzającego działkę 7/5 z działką 5/6.

Istotne dla sprawy jest również to, że Wnioskodawca wspólnie z żoną we wrześniu 1996 r. na mocy umowy ustnej, potwierdzonej w formie pisemnej 10 czerwca 2000 r., wydzierżawili odpłatnie spółce cywilnej, przekształconej następnej w spółkę jawną (w której jest i był wraz z żoną wspólnikiem) grunt o powierzchni 1,3580 ha, tj. o powierzchni obejmującej całość powierzchni nieruchomości nabytej nieodpłatnie od rodziców Wnioskodawcy.

Z tytułu dzierżawy gruntu, faktury VAT były wystawione do końca I kwartału 2005 r. włącznie.

Przez okres przekraczający 2 lata, w okresie od kwietnia 2005 r. do października 2007 r. Wnioskodawca korzystał ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Od października 2007 r. do lutego 2010 r. z uwagi na przekroczenie limitów sprzedaży opodatkowanej były wystawiane faktury VAT ze stawką podstawową, zaś od marca 2010 r. Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku mimo wszczętych postępowań o ustalenie odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne Wnioskodawca ani jego żona nie otrzymali ani ostatecznej decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, ani też jakiejkolwiek kwoty odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne.

W dniu przejścia 6 działek na własność Gminy, tj. w dniu uzyskania waloru ostateczności stosownych decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych dla obszaru, na których położone były działki "wywłaszczone", brak było obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Między Wnioskodawcą i jego żoną istnieje wspólność majątkowa małżeńska.

Jak wynika z pisma uzupełniającego, przedmiotem umowy dzierżawy był grunt o powierzchni 1,358 ha stanowiący w dacie zawarcia umowy jedną działkę 160/61, tj. działkę, która wskutek kolejnych podziałów nieruchomości dokonywanych z urzędu została ostatecznie podzielona na 8 działek oznaczonych numerami: 4/5 AM11, 4/7 AM11, 5/3 AM11, 5/4 AM11, 5/5 AM11, 5/6 AM11, 7/3 AM11, 7/5 AM11. Wobec braku szczególnych uregulowań w umowie dzierżawy w przedmiocie wyłączeń z dzierżawy budowli należy uznać, iż przedmiotem dzierżawy były również wszelkie budowle znajdujące się na wydzierżawionym gruncie i stanowiły przedmiot dzierżawy. Zarówno ogrodzenie, drogi wewnętrzne, jak również część parkingu znajdujące się na 6-ciu wywłaszczonych działkach zostały wybudowane przez dzierżawcę w latach 1996-2002.

Postanowienia umowy dzierżawy nie zawierały uregulowań w zakresie zwrotu nakładów poniesionych przez dzierżawcę na ulepszenie przedmiotu dzierżawy. Dzierżawca nie był uprawniony do zwrotu nakładów poniesionych na budowle posadowione na wydzierżawionym gruncie. W związku z powyższym Wnioskodawca jako wydzierżawiający nie dokonywał zwrotu nakładów poniesionych przez dzierżawcę na budowle (parking, drogi wewnętrzne, ogrodzenie). Przekazanie Gminie 6-ciu wywłaszczonych pod drogi publiczne nastąpiło bez rozliczenia miedzy stronami umowy dzierżawy nakładów poniesionych na wybudowanie przez dzierżawcę dróg, parkingów i ogrodzenia.

Posadowione na wywłaszczonych działkach budowle nie były przez wydzierżawiającego (Wnioskodawcę i jego małżonkę) ulepszane i modernizowane.

Nakłady na ulepszenie budowli, znajdujących się na wywłaszczonych działkach nie były ponoszone przez Wnioskodawcę i jego małżonkę jako wydzierżawiających grunt.

W odniesieniu do czterech działek gruntu, tj. działek o numerach ewidencyjnych:

* działka 5/3 AM 11 o powierzchni 0,2021 ha,

* działka 5/5 AM11 o powierzchni 0,1604 ha,

* działka 4/5 AM11 o powierzchni 0,0037 ha,

* działka 7/3 AM11 o powierzchni 0,0038 ha "wywłaszczonych" na mocy decyzji Wojewody z dnia 31 grudnia 2007 r. o ustaleniu lokalizacji drogi dla inwestycji polegającej na przebudowie ulicy B. w ciągu drogi wojewódzkiej nr xx - odcinek od al. A. do ul. Ś. we W. w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wg studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy uchwalonym w roku 2006 przejętego przez Gminę, grunty położone były w granicach obszaru oznaczonego symbolem "G", przeznaczonego pod ośrodki usługowe.

W odniesieniu do dwóch działek wywłaszczonych na mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 9 lutego 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oznaczonych jako działki nr 7/5 AM11 o powierzchni 0,076 ha, AM11 oraz nr 5/6 AM11 o powierzchni 0,2336 ha w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy przyjętym uchwałą Rady Miejskiej z dnia 20 maja 2010 r. (po dacie uzyskania waloru ostateczności ww. decyzji Prezydenta Miasta) wywłaszczone działki położone były w zespole urbanistycznym "T", w którym przewiduje się rozbudowę drogi publicznej, klasy technicznej Z.

Jak wskazano wyżej, przedmiotem opodatkowania jest odpłatna dostawa towarów, w tym przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia z tytułu tej dostawy. Zatem, wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości, tj. z dniem uprawomocnienia się decyzji o wysokości odszkodowania.

W rozpatrywanej sprawie, do dnia złożenia wniosku odszkodowanie nie zostało przyznane, a jego wysokość nie jest znana, tak więc nie został spełniony wymóg odpłatności dostawy, wynikający z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy. Z treści wniosku wynika bowiem, iż do dnia złożenia niniejszego wniosku mimo wszczętych postępowań o ustalenie odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne Wnioskodawca ani jego żona, nie otrzymali ani ostatecznej decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, ani też jakiejkolwiek kwoty odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne. Z uwagi na fakt, że na dzień złożenia zapytania nie jest zakończone postępowanie dotyczące przyznania odszkodowania, nie jest znana więc jego wysokość ani termin zapłaty.

Należy zaznaczyć, że w podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje równocześnie ze zobowiązaniem podatkowym, tj. skonkretyzowanym świadczeniem polegającym na zapłacie podatku.

W powyższym celu konieczna jest informacja, w jakiej wysokości zostało przyznane odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Możliwość określenia podstawy opodatkowania powstaje w analizowanej sytuacji dopiero po wydaniu decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, a następnie po zastosowaniu odpowiedniej stawki podatku, możliwość określenia wysokości zobowiązania podatkowego.

Mając zatem na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie regulacje prawne stwierdzić należy, że zastosowanie w sprawie znajdzie powołany wyżej przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stanowiący, iż w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Tak więc w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w związku z przeniesieniem z mocy prawa prawa własności opisanych we wniosku nieruchomości w zamian za odszkodowanie powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku" (art. 29 ust. 1 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Ww. przepis otrzymał powyższe brzmienie na podstawie art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 215, poz. 1666). Natomiast w art. 2 ust. 1 tej ustawy wskazano, iż kwotę, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla 2010 r. przyjmuje się w wysokości 100.000 zł.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, z tym że w przypadku, o którym mowa w ust. 9, zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5. (art. 113 ust. 4 ustawy).

Artykuł 113 ust. 5 stanowi, iż jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę (...).

Ponadto, należy również zauważyć, iż w myśl art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) ustawy, podatnicy dokonujący dostaw terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę, bez względu na wysokość osiągniętych obrotów nie mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego.

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z art. 196 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Stosownie do § 2 tegoż artykułu, współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika.

W przypadku małżeństwa stosunki własnościowe dotyczące ustawowego ustroju majątkowego regulują przepisy art. 31-46 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Z regulacji art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z kolei zgodnie z art. 35 tego Kodeksu, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli przedmiotem dostawy jest nieruchomość gruntowa stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jest ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej).

Jak wskazano w cyt. wyżej art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (...).

Ponadto, wyłącznie podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, obowiązani są do wystawienia faktury oznaczonej wyrazami "FAKTURA VAT" (§ 4 ust. 1 ww. rozporządzenia).

Zatem, w świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu zdarzenia przyszłego, w odpowiedzi na zadane pytania należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż w przedmiotowej sytuacji wywłaszczenie 5 działek zabudowanych będzie korzystało ze zwolnienia od podatku, a Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT uprawnionym do wystawiania faktur VAT, właściwym sposobem udokumentowania tej czynności, nie będzie wystawienie faktury VAT.

Ponadto, skoro sprzedawane nieruchomości objęte są ustawową wspólnością małżeńską, oznacza to, iż pod względem cywilistycznym nieruchomości te stanowią współwłasność przysługującą niepodzielnie zarówno Wnioskodawcy, jak i żonie. Zatem stronami takiej transakcji - jako równouprawnieni współwłaściciele - będą Zainteresowany oraz żona.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie reguluje sytuacji przeprowadzania transakcji przez małżonków, w odniesieniu do majątku stanowiącego wspólność małżeńską. Jednakże z uwagi na fakt, że ustrój ten - jak wynika z powołanych przepisów prawa cywilnego - określa równe prawa majątkowe dla obydwu małżonków, należy przyjąć iż, w sytuacji gdy stroną czynności prawnej będzie w przyszłości każdy z małżonków, obrót dla Wnioskodawcy będzie stanowiła połowa kwoty należnego odszkodowania z tytułu dostawy działek gruntu.

Należy wyjaśnić, że stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe z uwagi na informację zawartą w opisie zdarzenia przyszłego, że Zainteresowany nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem, bowiem korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Tut. Organ wskazuje również, że w sytuacji, gdy Wnioskodawca w pierwszej kolejności otrzyma odszkodowanie za wywłaszczenie działki niezabudowanej, co skutkowałoby utratą zwolnienia podmiotowego, wówczas - będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług - zobowiązany będzie do udokumentowania tego odszkodowania, jak i następnych, za pomocą faktury VAT.

Wskazuje się ponadto, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Powołane przez Wnioskodawcę rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 z późn. zm.) obowiązywało do dnia 5 kwietnia 2011 r. Natomiast od dnia 6 kwietnia 2011 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392).

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego i sposobu dokumentowania odszkodowania w zamian za przejęcie pod drogi działek gruntu.

W kwestii dotyczącej opodatkowania odszkodowania w zamian za przejęcie pod drogi działek gruntu - w dniu 17 października 2011 r. wydana została interpretacja nr ILPP1/443-986/11-4/MS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.