ILPP1/443-927/09-5/KG - Czy wygaśnięcie poprzez rozwiązanie umowy prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z bezpłatnym przeniesieniem prawa własności budynku na Skarb Państwa generować będzie po stronie Powiatu obowiązek w podatku VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu, przedstawione we wniosku z dnia 31 lipca 2009 r. (data wpływu 6 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym pismami: z dnia 28 sierpnia 2009 r. (data wpływu: 4 września 2009 r.) oraz z dnia 23 października 2009 r. (data wpływu 26 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa prawa własności budynku w związku z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym budynek ten jest posadowiony - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa prawa własności budynku w związku z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym budynek ten jest posadowiony. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 28 sierpnia 2009 r. oraz z dnia 23 października 2009 r. o doprecyzowanie pytania i opisanego zdarzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 25 października 1999 r. Powiat (dalej: Powiat) nabył od D. S.A. w K. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w K. Nieruchomość ta została nabyta w porozumieniu z Komendą Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w K. (dalej: k.p. PSP), w celu wybudowania nowej siedziby k.p. PSP z dotacji celowej uzyskanej z budżetu państwa. Powiat był inwestorem w rozumieniu art. 17 pkt 1 i art. 18 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - pozwolenie na budowę zostało wydane na rzecz Powiatu. Powiat prowadził proces budowlany przedmiotowego budynku i zawierał umowy z wykonawcami. Zgodnie z art. 15 pkt 6 ustawy o VAT, Powiat nie dokonywał odliczeń podatku VAT w czasie realizacji inwestycji. Zgodnie z art. 235 § 1 Kodeksu cywilnego, budynki wzniesione na gruncie należącym do Skarbu Państwa przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. Tym samym Powiat stał się z mocy prawa właścicielem budynku. Pozwolenie na użytkowanie budynku nastąpiło w dniu 30 kwietnia 2007 r. na podstawie decyzji wydanej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Na podstawie umowy użyczenia z dnia 30 stycznia 2007 r. Powiat przekazał obiekt w użyczenie Komendzie Powiatowej Straży Pożarnej.

Istnieje konieczność doprowadzenia do wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego gruntu, a wraz z tym bezpłatnego przeniesienia prawa własności budynku na Skarb Państwa.

W piśmie z dnia 28 sierpnia 2009 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Powiat wskazał, że w związku z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego na podstawie art. 33 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a wraz z tym bezpłatnego przeniesienia prawa własności budynku na Skarb Państwa, Powiat nie będzie domagał się od Skarbu Państwa wynagrodzenia za wzniesione przez niego budynki. Natomiast w piśmie z dnia 23 października 2009 r. doprecyzowano, że Powiatowi nie przysługiwało prawo do doliczenia podatku VAT w ramach prowadzonej inwestycji, ponieważ realizował on zadania z zakresu administracji publicznej nałożone odrębnymi przepisami prawa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wygaśnięcie poprzez rozwiązanie umowy prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z bezpłatnym przeniesieniem prawa własności budynku na Skarb Państwa generować będzie po stronie Powiatu obowiązek w podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji powstania obowiązku w podatku VAT, Powiat mógłby skorzystać ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres dłuższy niż dwa lata.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję dostawy towarów lub świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy, jest także przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Powyższego przepisu nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek (art. 7 ust. 3 ustawy o podatku VAT).

Przepis art. 7 ust. 4 ustawy definiuje prezenty o małej wartości, przez które rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

Z kolei przez próbkę, o której mowa w art. 7 ust. 3 cyt. ustawy, rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy (art. 7 ust. 7 ustawy o VAT).

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L nr 347 str.1 z późn. zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Powiat nabył prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, na której wybudował budynek Powiatowej Komendy Straży Pożarnej. W związku z budową ww. budynku Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Po zakończeniu inwestycji, na podstawie umowy użyczenia, obiekt został przekazany w użyczenie Komendzie Powiatowej Straży Pożarnej. Obecnie istnieje konieczność doprowadzenia do wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego gruntu (na podstawie art. 33 ustawy o gospodarce nieruchomościami), a wraz z tym bezpłatnego przeniesienia prawa własności budynku na Skarb Państwa.

Jak stanowi art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), użytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w umowie albo przez rozwiązanie umowy przed upływem tego okresu. W razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego na skutek upływu okresu ustalonego w umowie albo na skutek rozwiązania umowy przed upływem tego okresu, na podstawie ust. 2 powołanego wyżej artykułu, użytkownikowi wieczystemu przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki i inne urządzenia. Wynagrodzenie powinno być równe wartości tych budynków i urządzeń określonej na dzień wygaśnięcia użytkowania wieczystego. Za budynki i inne urządzenia wzniesione wbrew postanowieniom umowy wynagrodzenie nie przysługuje.

Zgodnie z art. 235 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Jednakże, w myśl § 2 ww. artykułu, przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym.

Jak wynika z treści powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego i ustawy o gospodarce nieruchomościami, w razie wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego gruntu na skutek upływu okresu ustalonego w umowie albo na skutek rozwiązania tejże umowy przed upływem tego okresu, użytkownikowi wieczystemu przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki i inne urządzenia. Powyższe wynika z faktu, iż z chwilą wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego wygasa odrębna własność budynków.

Przenosząc powyższe do regulacji ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że budynki spełniają definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a zatem przeniesienie - za wynagrodzeniem - prawa do rozporządzenia nimi jak właściciel, należy traktować jak dostawę towarów, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W sprawie będącej przedmiotem zapytania, czynność przeniesienia własności budynku na rzecz Skarbu Państwa w związku z rozwiązaniem umowy użytkowania wieczystego nastąpi nieodpłatnie, zatem na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług może stanowić nieodpłatną dostawę towarów.

Analiza powołanych wyżej przepisów (art. 7 ust. 2 i art. 7 ust. 3 cyt. ustawy) jednoznacznie wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towarów (zrównane z odpłatną dostawą) niezależnie od celu tego przekazania. Opodatkowaniu podlega zatem nie tylko nieodpłatne przekazanie towarów na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, ale także nieodpłatne przekazanie wszelkich towarów związanych bezpośrednio z prowadzonym przedsiębiorstwem, niestanowiących jednak próbek, prezentów o małej wartości, czy też drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, pod warunkiem jednak, że podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów, które są następnie nieodpłatnie przekazywane zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z budową budynku Powiatowej Komendy Straży Pożarnej, hipoteza przepisu art. 7 ust. 2 ustawy VAT nie zostanie wypełniona, a zatem nieodpłatne przekazanie przez Powiat ww. budynku na rzecz Skarbu Państwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.