ILPP1/443-839/11-2/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 3 czerwca 2011 r. (data wpływu 9 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za wynajmowany lokal - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za wynajmowany lokal.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 25 stycznia 2008 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa zawarła umowę najmu lokalu użytkowego do dnia 31 grudnia 2012 r. bez możliwości jej wcześniejszego rozwiązania przez Najemcę.

Najemca z dniem 31 października 2010 r. zakończył prowadzenie działalności statutowej w przedmiotowym lokalu. Prowadzenie działalności w przedmiotowym lokalu stało się dla Najemcy ekonomicznie nieuzasadnione.

Do dnia 30 kwietnia 2011 r. za ww. lokal były wystawiane faktury VAT za wynajem i zostały uregulowane przez Najemcę.

W wyniku negocjacji strony porozumiały się co do warunków wcześniejszego rozwiązania umowy z dniem 31 maja 2011 r. za zapłatą na rzecz Wynajmującego odszkodowania w kwocie 133.642.33 zł netto.

W dniu 31 maja 2011 r. została wystawiona faktura VAT na kwotę 133.642,33 zł + 23% VAT.

W związku z wątpliwościami czy odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, wynajmujący został zobowiązany do wystąpienia do organu podatkowego właściwego dla miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o wydanie interpretacji indywidualnej rozstrzygającej wątpliwości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu lokalu użytkowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie w formie pieniężnej z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ odszkodowanie to nie stanowi usługi w rozumieniu przepisów podatku VAT, bowiem nie ma charakteru świadczenia wzajemnego.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej i osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, natomiast w świetle art. 29 ww. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwoty należnego podatku. Kwota należna obejmuje świadczenie od nabywcy. Natomiast odszkodowanie nie jest pojęciem zdefiniowanym w ustawie o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Na mocy art. 5a ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, iż czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia Mieszkaniowa w dniu 25 stycznia 2008 r. zawarła umowę najmu lokalu użytkowego do dnia 31 grudnia 2012 r. bez możliwości jej wcześniejszego rozwiązania przez Najemcę. Najemca z dniem 31 października 2010 r. zakończył prowadzenie działalności statutowej w przedmiotowym lokalu. Prowadzenie działalności w przedmiotowym lokalu stało się dla Najemcy ekonomicznie nieuzasadnione. Do dnia 30 kwietnia 2011 r. za ww. lokal były wystawiane faktury VAT za wynajem i zostały uregulowane przez Najemcę. W wyniku negocjacji strony porozumiały się co do warunków wcześniejszego rozwiązania umowy z dniem 31 maja 2011 r. za zapłatą na rzecz Wynajmującego odszkodowania w kwocie 133.642.33 zł netto. W dniu 31 maja 2011 r. została wystawiona faktura VAT na kwotę 133.642,33 zł + 23% VAT.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę było ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez Najemcę w postaci uzyskania zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, co stanowi świadczenie wykonane na rzecz najemcy.

Tak więc zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem została przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy uznać, iż w opisanym stanie faktycznym - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy - mamy do czynienia ze świadczeniem usług za wynagrodzeniem.

W kwestii odszkodowania stanowiącego rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu należy zaznaczyć, ze podobna sprawa była przedmiotem analizy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-63/92). Z rozstrzygnięcia Trybunału wynika, że odszkodowanie stanowiące rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując, należy stwierdzić, że kwota otrzymana za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu lokalu użytkowego stanowi w rzeczywistości wynagrodzenie za świadczoną przez Wnioskodawcę usługę, która - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.