ILPP1/443-823/11-2/BD - Możliwość zastosowania zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług do czynności mediatora wykonywanych na podstawie postanowienia sądu karnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2011 r. (data wpływu: 6 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia podmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia podmiotowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni planuje wykonywać czynności mediacyjne wyłącznie na podstawie postanowienia sądu karnego, a w dalszej perspektywie, być może, cywilnego, o skierowaniu sprawy do mediacji.

Zainteresowana nie ma "założonej" działalności gospodarczej. Czynności mediacyjne zamierza traktować jako dodatkowe i sporadyczne zajęcie. Wnioskodawczyni nie planuje wykonywać czynności mediacyjnych na podstawie umów cywilnoprawnych. W toku procesu mediacji, nie ma miejsca doradzanie stronom, ani świadczenie usług prawnych - tak stanowią zasady mediacji, których Wnioskodawczyni zamierza ściśle przestrzegać.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy mediator, będący bezstronną i neutralną wobec stron konfliktu osobą nieświadczący usług doradczych ani prawniczych, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, określonego w art. 113 (ust. 1 i 9) ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawczyni, czynności mediatora, zgodnie z ideą mediacji i jej zasadami, polegają na stworzeniu warunków dla stron konfliktu do nawiązania porozumienia, którego wynikiem może być rozwiązanie istniejącego między nimi konfliktu.

W sprawach karnych mediacja służy naprawieniu szkody i zadośćuczynieniu doznanej krzywdzie. W żadnym razie, mediator, który pozostaje neutralny wobec sporu i bezstronny, nie może dawać rad i wygłaszać swoich opinii, czy świadczyć usług prawnych.

Zakwalifikowanie tej szczególnej roli mediatora do kategorii doradztwa, w tym prawnego, byłoby sprzeczne z ideą samej mediacji. Są to bowiem działania stricte służące pojednaniu taki pogląd jest spójny z klasyfikacją zawartą w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie kwalifikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537), gdzie pod nr 263502 figuruje "mediator", jako specjalista ds. społecznych. Wobec powyższego, w ocenie Zainteresowanej, za uzasadnione należy uznać zwolnienie podmiotowe od podatku VAT, jeśli faktycznie nie są (nie będą) świadczone ani usługi doradcze, ani prawnicze.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476) - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Ponadto, zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisem art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Należy zauważyć, iż ww. przepis otrzymał powyższe brzmienie na podstawie art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 215, poz. 1666). Natomiast w art. 2 ust. 1 tej ustawy wskazano, iż kwotę, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla 2010 r. przyjmuje się w wysokości 100.000 zł.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9 art. 113, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, z tym że w przypadku, o którym mowa w ust. 9, zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (art. 113 ust. 4 ustawy).

Artykuł 113 ust. 5 stanowi, iż jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę (...).

Jak wynika z ust. 11 ww. artykułu, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 (art. 113 ust. 9 ustawy).

Ponadto na mocy art. 113 ust. 13 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 podatnikiem jest ich usługobiorca oraz podatników:

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, iż podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy spełnione zostaną następujące warunki:

* podatnik w poprzednim roku podatkowym oraz w trakcie roku podatkowego nie może przekroczyć określonej wartości sprzedaży, definiowanej zapisem art. 113 ust. 1 ustawy,

* podatnik nie może wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

Zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi w drodze rozporządzenia listę towarów i usług, o których mowa w ust. 13 pkt 1 lit. a) i pkt 2, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

W wykonaniu delegacji ustawowej zawartej w art. 113 ust. 14 pkt 2 ww. ustawy Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Stosownie do § 27 ww. rozporządzenia, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r. Minister Finansów określił listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy - stanowiącą załącznik do ww. rozporządzenia. Pod poz. 12 załącznika do ww. rozporządzenia (bez względu na symbol PKWiU), wymieniono doradztwo, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin "doradztwo" obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe. Zakres znaczeniowy pojęcia "usługi w zakresie doradztwa" jest szerszy niż termin "usługi w zakresie doradztwa podatkowego". Wobec braku w ustawie definicji doradztwa należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN, Warszawa 1994, "doradzać" znaczy udzielać porady, podać, wskazać sposób postępowania w takiej sprawie. Doradztwo jest zatem udzieleniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych. Użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin "usługi w zakresie doradztwa" należy rozumieć w związku z tym szeroko.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 zastrzega także, że do osób świadczących usługi prawnicze nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i ust. 9. Podobnie jak w przypadku usług doradztwa ustawa nie definiuje pojęcia usług prawniczych. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii "usługi prawnicze" znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni planuje wykonywać czynności mediacyjne wyłącznie na podstawie postanowienia sądu karnego, a w dalszej perspektywie, być może, cywilnego, o skierowaniu sprawy do mediacji. Zainteresowana nie ma "założonej" działalności gospodarczej. Czynności mediacyjne zamierza traktować jako dodatkowe i sporadyczne zajęcie. Wnioskodawczyni nie planuje wykonywać czynności mediacyjnych na podstawie umów cywilnoprawnych. W toku procesu mediacji, nie ma miejsca doradzanie stronom, ani świadczenie usług prawnych - tak stanowią zasady mediacji, których Wnioskodawczyni zamierza ściśle przestrzegać.

Należy wskazać, że zgodnie z definicją zawartą w wolnej encyklopedii Wikipedia, mediacje (łac. mediare - być w środku) to dobrowolny i poufny proces dochodzenia do rozwiązania sporu, prowadzony w obecności osoby neutralnej i bezstronnej - mediatora. Jest to pośredniczenie w sporze, mające na celu pomoc (dwóm lub więcej) stronom w osiągnięciu porozumienia. W przypadku postępowania karnego dodatkowym celem mediacji jest zadośćuczynienie, naprawa wyrządzonej szkody, czyli sprawiedliwość naprawcza.

Wobec powyższego, świadczenie usług mediacji, czyli pośredniczenie w sporze mające na celu ułatwienie stronom dojście do porozumienia, nie stanowi usług doradztwa, ani usług prawniczych, bowiem mediator nie doradza stronom konfliktu, lecz pomaga zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że mediator, będący bezstronną i neutralną wobec stron konfliktu osobą nieświadczący usług doradczych ani prawniczych, może - do czasu przekroczenia kwoty obrotów wskazanych przepisami ustawy - skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, określonego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.