ILPP1/443-700/11-2/NS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2011 r. (data wpływu 2 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania rekompensaty - jest prawidłowe.

W dniu 2 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania rekompensaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego powstałą w roku 1994 w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego. Właścicielem Spółki jest Miasto X posiadające 100% udziałów. Na Zainteresowanego został nałożony w trybie władczym obowiązek świadczenia usług publicznych komunikacyjnych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego na terenie Miasta X. Na podstawie uchwały nr (...) Rady Miejskiej X Wnioskodawcy powierzono realizację zadania własnego Miasta X polegającego na zapewnieniu lokalnego transportu zbiorowego mieszkańcom miasta oraz dla wykonania zadań własnych innych gmin, powierzonych Miastu X na podstawie porozumień komunalnych, polegających na zapewnieniu lokalnego transportu zbiorowego mieszkańcom tych gmin.

Władcze powierzenie Spółce do realizacji zadania własnego Miasta znajduje swoje uzasadnienie w rozporządzeniu (WE) nr 1370/07 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego, uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i nr 1107/70. Na podstawie rozporządzenia 1370/07 Zainteresowany określany jest jako tzw. podmiot wewnętrzny, będący wyodrębnioną prawnie jednostką podlegającą kontroli właściwego organu lokalnego. Kontrola, jaką sprawuje Miasto X nad Wnioskodawcą, jest analogiczna do kontroli, jaką sprawuje nad własnymi służbami. Natomiast zobowiązanie podmiotu wewnętrznego (Spółki) do świadczenia usługi publicznej jest definiowane jako wymóg określony przez właściwy organ do świadczenia usługi użyteczności publicznej w zakresie pasażerskiego transportu publicznego, których podmiot ze względu na swój własny interes gospodarczy bez rekompensaty nie podjąłby się w takim samym zakresie i na takich samych warunkach. Wypełniając powyższe unormowanie prawne Zainteresowany ma za zadanie realizację konkretnego działania będącego zadaniem własnym Miasta X. Zadanie to zostało powierzone do wykonywania w sposób bezpośredni, tym samym Wnioskodawca stał się w myśl Dyrektywy nr 1370/07 tzw. podmiotem wewnętrznym. Ze względu na fakt, iż usługi publicznego transportu zbiorowego mają charakter usług publicznych, wysokość cen, opłat, po których są realizowane jest uchwalana przez Radę Miasta. Ponadto, w Taryfie przewozowej uwzględnione są wszelkiego rodzaju ulgi i zwolnienia przez co Spółka jest narażona na osiąganie straty. Oprócz działalności przewozowej, Zainteresowany w bardzo wąskim zakresie prowadzi działalność dodatkową. Środki finansowe z działalności dodatkowej nie może przeznaczyć na finansowanie usług przewozowych. Wobec powyższego, w związku z ponoszoną stratą Zainteresowany ma przyznawaną tzw. rekompensatę z tytułu wykonywanych zadań przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, powierzonych do realizacji w trybie władczym. Przedmiotowa rekompensata ma w istocie wyrównywać stratę poniesioną w związku ze świadczeniem usługi publicznej. Szczegółowe określenie zakresu obowiązku świadczenia usług przewozowych przez Wnioskodawcę określone jest w umowie pomiędzy nim a Miastem X zawartej dnia 8 listopada 2010 r. na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, która w szczególności określa:

* zakres obowiązku świadczenia usługi, czas jego obowiązywania oraz zasięg terytorialny,

* zasady obliczania rekompensaty,

* plany eksploatacyjne,

* poziom opłat za każdy rodzaj usługi przewozowej na danej trasie z uwzględnieniem zniżek przysługujących osobom uprawnionym na podstawie właściwych przepisów,

* obowiązki Spółki wobec odbiorców usług oraz zasady korzystania z usług świadczonych przez Zainteresowanego.

Umowa reguluje zasady odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec jednostki samorządu terytorialnego z tytułu wykonania lub nienależytego wykonania szczegółowych zobowiązań Spółki. Umowa ta nie ma charakteru odpłatnego, gdyż Miasto nie nabywa na jej podstawie żadnych usług, dostaw. Umowa określa wzajemne relacje między Zainteresowanym a Miastem i nie podlega ustawie "Prawo Zamówień Publicznych", ponieważ źródłem świadczenia usługi przez Wnioskodawcę w tym przypadku nie jest umowa pomiędzy Miastem a Spółką, a jak już wyżej wspomniano umowa Spółki, w której powierzono wykonywanie usługi w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Spółka nie dysponuje uprawnieniami natury cywilnoprawnej do odstąpienia od realizacji usługi, czy też powstrzymania się od świadczenia z przyczyn określonych w Kodeksie cywilnym nawet w przypadku nie otrzymania rekompensaty.

Zasady przyznawania rekompensaty określone są szczegółowo w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007. Na jego podstawie rekompensata nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu netto wyliczanemu następująco: koszty poniesione w związku z realizacją usługi publicznej minus wszystkie dodatnie wpływy finansowe wygenerowane podczas wykonywania usługi (np. przychody ze sprzedaży biletów, reklama na autobusach) plus tzw. rozsądny zysk, przez który należy rozumieć stopę zwrotu z kapitału, która w danym państwie uznawana jest za normalną dla tego sektora usług. Zgodnie z wytycznymi Dyrektywy 1370/2007 Zainteresowany w umowie wykonawczej wskazał planowaną wysokość rekompensaty. Rekompensata podlega z mocy przepisów weryfikacji. Będzie korygowana na koniec danego roku w przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę zbyt wysokiej wartości w stosunku do rzeczywistego poziomu kosztów i przychodów. Nadmierna wysokość rekompensaty jest uznawana za niedozwoloną pomoc publiczną. Rekompensata nie ma bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług przewozowych, nie stanowi dopłaty do ceny świadczonej usługi, a jej istotą jest pokrycie kosztów działalności statutowej. W związku z powyższym, zdaniem Spółki rekompensata nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i nie podlega opodatkowaniu tymże podatkiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana od Miasta rekompensata jako dofinansowanie działalności operacyjnej pokrywającej ujemny wynik finansowy uzyskany jako różnica przychodów i kosztów powstałych w związku z realizacją obowiązku świadczenia usług przewozowych na warunkach określonych przez Miasto, stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), na podstawie którego opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, otrzymana przez Spółkę rekompensata nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi przewozowe, nie stanowiąc tym samym obrotu podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Termin rekompensata oznacza zrównoważenie, wyrównanie braku, niedoboru lub ujemnego charakteru czegoś, zlikwidowanie poniesionych strat lub krzywd itp. (Słownik wyrazów obcych PWN). Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

W ocenie Zainteresowanego, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku należnego. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Tak więc włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja celowa, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Istotą otrzymywania rekompensaty jest dofinansowanie kosztów działalności Spółki związanych z wykonywaniem usług przewozowych. Otrzymywana rekompensata byłaby wówczas opodatkowana gdyby była przeznaczona na sprzedaż usług czy towarów. Rekompensaty nie można przyporządkować konkretnej usłudze, w związku z tym nie wpływa na ceny urzędowe biletów, które są ustalane przez Radę Miasta. Rekompensata jest przeznaczona na cele powierzone Miastu X, określające zadanie własne gminy, polegające na zaspokojeniu zbiorowych potrzeb w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, a więc na finansowanie działalności Wnioskodawcy, polegającej na planowaniu, organizacji i zarządzaniu miejskim transportem publicznym w X. Oznacza to, iż otrzymywana rekompensata ma charakter ogólny, a jej celem jest dotowanie działalności Spółki. Tym samym, zdaniem Zainteresowanego, nie stanowi dopłaty do ceny usługi, a co za tym idzie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - według art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Wskazać należy, iż pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl cyt. art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zatem, przepis ten oznacza, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Oznacza to, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają dotacje o charakterze przedmiotowym, a nie te, które mają charakter podmiotowy.

W sytuacji, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi - tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podkreślenia wymaga, iż dla określenia, czy dana dotacja jest, czy też nie jest opodatkowana istotne są szczegółowe warunki jej przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca realizuje zadania własne Miasta polegające na zapewnieniu lokalnego transportu zbiorowego. Wysokość cen i opłat, po których są realizowane usługi publicznego transportu zbiorowego jest uchwalana przez Radę Miasta. W związku z ponoszoną stratą Zainteresowany ma przyznawaną tzw. rekompensatę z tytułu wykonywanych zadań przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Rekompensata nie ma bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług przewozowych, nie stanowi dopłaty do ceny świadczonej usługi, a jej istotą jest pokrycie kosztów działalności statutowej.

Na podstawie powyższych uregulowań, w okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, iż otrzymywana rekompensata w związku ze świadczeniem na rzecz pasażerów usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego nie stanowi wynagrodzenia z tytułu usług wykonywanych na rzecz Miasta i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Pomiędzy Spółką a Miastem istnieje wprawdzie stosunek prawny (umowa), jednakże w ramach tego stosunku bezpośrednim i ostatecznym beneficjentem będzie społeczeństwo korzystające z usług transportu. Brak jest zatem podstaw, aby twierdzić, że istnieje jakiekolwiek obustronne i ekwiwalentne świadczenie. Wnioskodawca nie świadczy usług na rzecz Miasta, lecz na rzecz potencjalnych podróżnych, a wynagrodzenie z tego tytułu stanowią kwoty uzyskane przez Zainteresowanego ze sprzedaży biletów na rzecz pasażerów. W przedmiotowej sprawie brak jest zatem bezpośredniego związku pomiędzy kwotą rekompensaty a wynagrodzeniem z tytułu świadczenia usług transportu pasażerskiego.

Opisanej we wniosku rekompensaty nie można również rozpatrywać w kategorii dotacji czy innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy, z uwagi na fakt, iż przedmiotowa rekompensata nie ma bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług transportu pasażerskiego. Fakt otrzymania rekompensaty pozostaje bowiem bez wpływu na cenę, jaką pasażer jest zobowiązany zapłacić za bilet.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż otrzymana od Miasta rekompensata jako dofinansowanie działalności operacyjnej pokrywającej ujemny wynik finansowy uzyskany jako różnica przychodów i kosztów powstałych w związku z realizacją obowiązku świadczenia usług przewozowych na warunkach określonych przez Miasto, nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.