ILPP1/443-674/09-5/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2009 r. (data wpływu 8 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości ponownego wystawienia faktury dokumentującej tą samą transakcję - jest prawidłowe.

W dniu 8 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości ponownego wystawienia faktury dokumentującej tą samą transakcję.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W maju 2007 r. Wnioskodawca podpisał umowę z UM na modernizację stadionu piłkarskiego - zadanie III, budowa boiska piłkarskiego z trawy naturalnej. Umowa pozwalała na fakturowanie częściowe jeden raz w miesiącu.

W dniu 30 października 2007 r. Kierownik Budowy wystawił protokół wykonanych robót (zestawienie) za okres od 11 września do 30 października 2007 r. (wystawiony na budowie i złożony u Inwestora w dniu 31 października 2007 r.). W dniu 30 października 2007 r. oprócz odbiorów dokonanych wpisem w dzienniku budowy został spisany dodatkowy protokół technicznego odbioru oświetlenia stadionu (wartość umowy z podwykonawcą oświetlenia ok. 369.660 zł brutto) wykonanego na zlecenie Wnioskodawcy przez podwykonawcę, Firmę X.

Dnia 2 listopada 2007 r. Wnioskodawca wystawił w biurze siedziby Firmy fakturę VAT nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto i wysłał pocztą. Inwestor otrzymał tę fakturę i ostemplował datownikiem na dzień 6 listopada 2007 r. oraz nadała jej numer dziennika (...). Wszystkie roboty jakie ujęto wartościowo w tej fakturze zostały odebrane wpisami do dziennika budowy oraz niektóre z nich, pomimo braku obowiązku, poprzez dodatkowo spisane protokoły odbioru czy też notatki. W dniu 30 października 2007 r. Inwestor faksem poinformował Zainteresowanego, że odstępuje od umowy (oryginał pisma Wnioskodawca otrzymał w połowie listopada 2007 r.). W dniu 7 listopada 2007 r. Inwestor wezwał pisemnie Wnioskodawcę na odbiór ogrodzenia, pomimo wcześniejszego odbioru dokonanego w dzienniku budowy przed odstąpieniem od budowy i odstąpienia od umowy. W dniu 9 listopada 2007 r. Zainteresowany stawił się na odbiór, ale inwestor odmówił podpisania protokołu odbioru pomimo, że nie wniósł uwag do wykonanych robót. W tej sytuacji Wnioskodawca spisał protokół jednostronnego odbioru i przekazania robót. Pismem datowanym na 20 listopada, wysłanym 21 listopada 2007 r., a dostarczonym w oryginale pod koniec listopada, Inwestor odesłał Zainteresowanemu fakturę VAT nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto twierdząc, że Podatnik nie miał podstaw do wystawienia faktur przed podpisaniem zestawienia wykonanych robót przez Inspektora Nadzoru (pomimo dokonanych odbiorów przez IN w dzienniku budowy).

Zgodnie z umową, zestawienia - protokół wykonanych robót był podkładką pod fakturę potwierdzaną przez pracownika Inwestora - Inspektora Nadzoru. Inwestor stwierdził w piśmie, że obowiązkiem Wnioskodawcy było mieć najpierw podkładkę pod fakturę podpisaną przez Inspektora Nadzoru, a później złożyć fakturę a nie odwrotnie. Ponadto, Inwestor powiadomił Wnioskodawcę, że po odstąpieniu od umowy wynagrodzenie wypłaci na podstawie inwentaryzacji robót, którą wykona niebawem. Na zwróconym protokole wykonanych robót istnieje jednak podpis Inspektora Nadzoru branży elektrycznej, który potwierdza dokonanie wcześniejszego odbioru przynajmniej oświetlenia stadionu. W grudniu 2007 r. Inwestor nie zapraszając Wnioskodawcy na spotkanie przeprowadził inwentaryzację wykonanych robót i powtórnie potwierdził, że roboty między innymi wcześniej zafakturowane są wykonane prawidłowo, lecz nie wycenił tych robót. Wskutek skargi do Prezydenta Miasta Inwestor Zastępczy przeprosił za nie zaproszenie Wnioskodawcy na inwentaryzację, ale jej nie powtórzył. W tej sytuacji w styczniu 2008 r. Zainteresowany przeprowadził własną wycenę robót i 7 lipca 2008 r. wystawił kolejną fakturę VAT nr Z na kwotę 905.454,65 zł za roboty inne wcześniej niezafakturowane.

W kolejnych miesiącach Inwestor odmawiał Wnioskodawcy jakiejkolwiek zapłaty za roboty na podstawie złożonych faktur i żądał wystawienia nowych faktur VAT na kwoty, które sam wyliczył. Inwestor uznał, że skoro odesłał faktury wystawiającemu, to one nie istnieją. W kwietniu 2008 r. Inwestor wezwał Wnioskodawcę do wystawienia nowych faktur VAT, w nowych datach i na kwoty, które on wskazał. Nie wezwał natomiast do korekty, faktur które wcześniej otrzymał ponieważ uznał je za nieprzyjęte i niebyłe.

Wnioskodawca zwrócił się do inwestora z wnioskiem, że skoro potwierdził wykonanie robót w dzienniku budowy, a później w inwentaryzacji, to winien zapłacić tyle ile uważa, a o reszcie należności rozstrzygnie sąd. Inwestor ponownie odmówił zapłaty i wezwał do wystawienia nowych faktur VAT bez kwoty należnej za wykonanie przez podwykonawcę X oświetlenia stadionu, tj. odmówił prawa do zafakturowania robót, które na zlecenie Wnioskodawcy wykonał jeden z podwykonawców, a za wykonanie robót przez innego podwykonawcę pozwala wystawić Wnioskodawcy fakturę.

Od wystawionej faktury VAT nr Z na kwotę 905.454,65 zł oraz faktury VAT nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto Wnioskodawca odprowadził podatki i zaksięgował je zgodnie z datą wystawienia tych faktur. Wcześniej Inspektor Nadzoru odebrał roboty wpisem do dziennika budowy i osobnymi protokołami.

Zdaniem Wnioskodawcy sam fakt odstąpienia od umowy przez Inwestora nie zmienia faktu wykonania i odbioru robót, a brak podpisu Inspektora Nadzoru na protokole (zestawieniu) wykonanych robót załączonym do faktury nie zdejmuje z Podatnika obowiązku wystawienia faktur VAT oraz zapłacenia podatków w trybie ustawowym, licząc od dnia odebrania robót w dzienniku budowy. Ponadto jeśli wcześniej Inwestor mógł się tłumaczyć brakiem podpisów, przedwczesnością należności od faktury złożonej bez właściwych podkładek, to po potwierdzeniu wykonania robót w inwentaryzacji jakiego dokonał jednostronnie w grudniu 2007 r. powinien zapłacić tyle ile uważa na podstawie wcześniej otrzymanej faktury VAT nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto wystawionej 2 listopada 2007 r., a resztę powinien dopłacić po otrzymaniu kolejnej faktury VAT nr Z na kwotę 905.454,65 zł wystawionej 7 stycznia 2008 r. W ocenie Zainteresowanego Inwestor nie ma prawa żądać zaniżania obrotu i wystawiania nowych faktur z pominięciem wartości robót wykonanych przez podwykonawców, gdyż to Wnioskodawca posiada podpisaną z nimi umowę, odebrał wykonane przez nich roboty a ich faktury zaksięgował i odliczył należny podatek dla US z tytułu poniesionych kosztów na podwykonawcę.

Zainteresowany zgłosił do prokuratury sprawę podwójnych faktur wystawionych przez podwykonawców oraz fakt potwierdzania nieprawdy przez Inwestora i podwójnych płatności. Prokurator umorzył śledztwo twierdząc, że Inwestor może przyjąć faktury bezpośrednio na niego wystawiane przez podwykonawców zatrudnionych przez generalnego wykonawcę, pomimo, że on też otrzymał od nich fakturę o innym numerze kilka miesięcy wcześniej i odmówił ich korekty do 0 zł W związku z powyższym Wnioskodawca złożył pozew sądowy o częściową zapłatę (z powodu braku pieniędzy na opłaty sądowe) za ogrodzenie zafakturowane 2 listopada 2007 r. i odebrane wcześniej. Sąd I instancji potwierdził, że roboty wykonano prawidłowo, i że faktury wystawiono i złożono u inwestora, ale nakazał wystawienie nowej faktury, po półtora roku tylko za ogrodzenie na podstawie tych samych protokołów odbioru, twierdząc, że poprzednie faktury VAT zostały zwrócone przez Inwestora. Sąd nie wskazał co zrobić ze starymi fakturami, tylko uznał, że pozew jest przedwczesny ponieważ inwestor czeka na nowe faktury na kwotę tylko za ogrodzenie. Obecnie Zainteresowany otrzymał zwrot około 340.000 zł podatku VAT od złych długów. W związku z pytaniem na okoliczność ustalenia faktów Inwestor odpowiedział Naczelnikowi US, że faktury otrzymał, że mają one "byt prawny" i przekazał ich kopie Naczelnikowi US do wykorzystania służbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, nie wolno ponownie fakturować robót już wcześniej zafakturowanych, a poprzednich faktur nie można korygować tylko dlatego, że Inwestor odstąpił od umowy, czy też odmawiał w jakimś momencie uznania wcześniej dokonanego odbioru robót częściowych dokonanego w dzienniku budowy i osobnych protokołach.

Zainteresowany odmawia wystawienia nowych faktur za wykonane dawno i zafakturowane oraz wykonane wcześniej roboty. Inną sprawą jest liczenie terminu płatności przez Inwestora, ale nie możliwym jest - w ocenie Wnioskodawcy - odsyłanie faktur VAT i uznawanie ich za nie byłe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Podstawowy obowiązek dokumentowania obrotu dla potrzeb podatku od towarów i usług fakturami VAT przez podatników tego podatku został określony w art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl ww. przepisu podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, ust. 4 i ust. 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak stanowi art. 108 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest zobowiązana do jego zapłaty.

Zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały szczegółowo w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

W systemie podatku od towarów i usług faktury VAT są dokumentami sformalizowanymi potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Zgodnie z treścią § 5 ust. 1 powołanego rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

W praktyce, przy dokumentowaniu przez podatników obrotu gospodarczego, zdarzają się jednak pomyłki. W związku z tym ustawodawca przewidział dwie możliwości korygowania błędów w fakturach VAT, za pomocą faktury korygującej lub noty korygującej.

W myśl § 13 ust. 1 cyt. rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury (vide § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia). W tym miejscu podkreślić należy, że prawo wystawiania faktury korygującej przysługuje wyłącznie sprzedawcy.

Prawo korygowania faktur przysługuje także nabywcy. Zgodnie z § 15 ust. 1 powołanego rozporządzenia, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi, z wyjątkiem pomyłek w pozycjach faktury określonych w § 5 ust. 1 pkt 6 - 12, może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą. Przy czym zwrot: "jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą", oznacza możliwość korygowania pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np. błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym, itp. Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż w tym trybie mogą być prostowane jedynie pomyłki dotyczące tego konkretnego podatnika. Nie można natomiast poprzez wystawienie noty korygującej zmienić podmiotu umowy sprzedaży.

Wskazane wyżej dwie formy usuwania błędów na fakturze są jedynymi prawnie dopuszczalnymi metodami korygowania faktur.

Zdarzają się jednak sytuacje, gdy do realizacji umowy sprzedaży z różnych przyczyn nie doszło, a sporządzono już dokumenty potwierdzające sprzedaż - oryginał i kopię faktury. W takiej sytuacji należy fakturę VAT anulować. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani rozporządzeń wykonawczych do niej, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. Jednakże w praktyce przyjmuje się, że anulowanie faktury może mieć miejsce wyłącznie w sytuacji, gdy wystawiona faktura VAT nie została wprowadzona do obrotu prawnego, czyli zarówno oryginał jak i kopia dokumentu znajdują się w posiadaniu sprzedawcy. Anulowane muszą zostać oba dokumenty - oryginał i kopa faktury, które następnie, opatrzone odpowiednią adnotacją powinny być zachowane w dokumentach sprzedawcy, bez konieczności wprowadzenia ich do ewidencji.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że w maju 2007 r. Wnioskodawca podpisał umowę na modernizację stadionu piłkarskiego. Umowa pozwalała na fakturowanie częściowe jeden raz w miesiącu. W dniu 30 października 2007 r. Kierownik Budowy wystawił protokół wykonanych robót (zestawienie) za okres od 11 września do 30 października 2007 r. (wystawiony na budowie i złożony u Inwestora w dniu 31 października 2007 r.). Dnia 2 listopada 2007 r. Wnioskodawca wystawił fakturę VAT nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto i wysłał pocztą. Inwestor, otrzymał tę fakturę i ostemplował datownikiem na dzień 6 listopada 2007 r. oraz nadał jej numer dziennika (...). W dniu 30 października 2007 r. Inwestor faksem poinformował Zainteresowanego, że odstępuje od umowy (oryginał pisma Wnioskodawca otrzymał w połowie listopada 2007 r.).

W dniu 7 listopada 2007 r. Inwestor wezwał pisemnie Wnioskodawcę na odbiór ogrodzenia, pomimo wcześniejszego odbioru dokonanego w dzienniku budowy przed odstąpieniem od budowy i odstąpieniem od umowy. W dniu 9 listopada 2007 r. Zainteresowany stawił się na odbiór, ale Inwestor odmówił podpisania protokołu odbioru pomimo, że nie wniósł uwag do wykonanych robót. W tej sytuacji Wnioskodawca spisał protokół jednostronnego odbioru i przekazania robót. Pismem datowanym na 20 listopada 2007 r., wysłanym 21 listopada 2007 r., a dostarczonym w oryginale pod koniec listopada, Inwestor odesłał Zainteresowanemu fakturę VAT Nr Y na kwotę 987.870,60 zł brutto twierdząc, że Podatnik nie miał podstaw do wystawienia faktur przed podpisaniem zestawienia wykonanych robót przez Inspektora Nadzoru (pomimo dokonanych odbiorów przez IN w dzienniku budowy).

Dokonana wyżej analiza przepisów jednoznacznie wskazuje, że niedopuszczalne jest wystawienie kolejnej faktury dokumentującej to samo zdarzenie gospodarcze. W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości w wystawionej fakturze istnieje możliwość jej korekty na zasadach określonych w § 13, § 14 i § 15 cyt. rozporządzenia.

W szczególnych przypadkach, gdy dokument został sporządzony, a stwierdzono, że sprzedaż nie doszła do skutku, można fakturę anulować. Warunkiem anulowania faktury, jest jednak to, że nie została ona wprowadzona do obrotu prawnego, czyli sprzedawca posiada oryginał i kopię dokumentu.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy należy stwierdzić, że jeżeli usługa - roboty budowlane dotyczące modernizacji stadionu piłkarskiego, została przez Wnioskodawcę faktycznie wykonana, a wystawiona faktura znajduje się w obrocie prawnym, to Zainteresowany nie ma możliwości ponownego udokumentowania (fakturą VAT) ww. czynności.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Tut. Organ pragnie podkreślić, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w stanowisku Wnioskodawcy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14c ust. 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Dotyczy to w szczególności stwierdzenia, czy faktura VAT nr Y z dnia 2 listopada 2007 r. została wystawiona prawidłowo.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno