ILPP1/443-660/08-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2008 r. (data wpływu 3 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 3 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ustanowił spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego na rzecz dwojga małżonków (członkiem spółdzielni został tylko jeden małżonek) przed 1 maja 2004 r. Małżonkowie wspólnie zasiedlili lokal przed wymienioną datą. Następnie jeden ze współmałżonków zmarł. Obecnie drugi małżonek wystąpił z wnioskiem do Zainteresowanego o przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca po 1 stycznia 2008 r. winien naliczać podatek VAT od przeniesienie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność, jeżeli ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu przez małżonków nastąpiło przed 1 maja 2004 r. a następnie po tej dacie jeden ze współmałżonków zmarł (obecnie drugi współmałżonek wystąpił z wnioskiem o przeniesienie prawa do lokalu w prawo odrębnej własności).

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanowienie i przeniesienie prawa odrębnej własności dla lokalu - w opisanej sytuacji - winno być zwolnione od podatku VAT. Zainteresowany powołuje art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), w myśl którego spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków.

Następnie Zainteresowany powołuje art. 14 ust. 1 cyt. ustawy, stosownie do którego z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi.

Wnioskodawca podnosi, iż z mocy prawa oboje małżonkowie mają prawo do lokalu od samego początku małżeństwa. W związku z tym po śmierci współmałżonka nie ustanawia się ponownie prawa na rzecz żyjącego małżonka albowiem prawo takie już posiada.

W związku z powyższym, zgodnie z art. 153 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8 ustawy, jeżeli ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Jak podnosi Zainteresowany, taka sytuacja jest przedmiotem wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Powołany przepis wskazuje na zakwalifikowanie przez ustawodawcę wymienionych w nim praw spółdzielczych do kategorii towarów, a więc na skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w art. 15 ust. 2 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347) stanowiącego, że państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości. Zatem, ustanowienie, przekształcenie lub przeniesienie każdego z tych praw stanowi odrębną dostawę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu może należeć do jednej osoby albo do małżonków.

W myśl art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

W art. 13 ust. 1 powołanej ustawy postanowiono, iż po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

Jak stanowi art. 14 ust. 1 cyt. ustawy z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Z kolei jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim (art. 15 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Na podstawie art. 41 ust. 12 cyt. ustawy oraz § 5 ust. 1a pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części opodatkowana jest 7% stawką VAT.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 7 - zwolnienie określone w ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8.

Stosownie do art. 153 ust. 2 - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Do czynności polegających na przekształceniu lokatorskich praw do lokali mieszkalnych w odrębną własność - w zależności od okoliczności - zastosowanie może mieć 7% stawka podatku, zwolnienie od podatku lub też wyłączenie z opodatkowania.

Wskazany wyżej art. 153 ust. 2 wyłącza spod działania ustawy o podatku od towarów i usług przekształcenia praw lokatorskich w prawa własności, wskazane w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli łącznie zostały spełnione dwa warunki, a mianowicie ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali zostały ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i które zostały zasiedlone przed tą datą.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca ustanowił spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego dla małżonków (członkiem spółdzielni został jeden tylko małżonek), którzy wspólnie zasiedlili lokal przed dniem 1 maja 2004 r. Po zasiedleniu lokalu mieszkalnego jeden ze współmałżonków zmarł. Obecnie drugi małżonek wystąpił z wnioskiem o przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności.

Mając na względzie treść powołanych przepisów oraz opisane we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż ustanowienie odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nie będzie powodowało obowiązku naliczania od tej czynności podatku VAT. W opisanej sytuacji spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i lokal związany z prawem został zasiedlony także przed tą datą. Zatem w przypadku, gdy przekształcenia dotyczyć będą praw wskazanych w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, czynności te - na mocy art. 153 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług - wyłączone będą z opodatkowania podatkiem VAT.

Niniejszą interpretacją został załatwiony wniosek w części dotyczącej pierwszego zdarzenia przyszłego, tj. opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Rozstrzygnięcie w zakresie ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce ponownie przyznanego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, zostało zawarte w interpretacji z dnia 3 października 2008 r. nr ILPP1/443-660/08-3/MK.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), rozpoznawanie spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczących wydawania w indywidualnych sprawach pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualne), o których mowa w art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), przekazuje się wojewódzkim sądom administracyjnym, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę. Powyższe rozporządzenie, zgodnie z brzmieniem § 3, wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 11 października 2008 r.

W związku z powyższym tut. Organ informuje, że jeżeli skarga na niniejszą interpretację będzie składana po dniu 10 października 2008 r., właściwym do jej rozpoznania będzie Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.