ILPP1/443-651/09-2/BP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2009 r. (data wpływu 3 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

W dniu 3 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rejestracji dla potrzeb podatku VAT oraz wystawiania i otrzymywania faktur.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w zakresie handlu na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, będąca czynnym podatnikiem podatku VAT, została z nakazu sądu zarządcą sądowym nieruchomości prywatnej (kamienica posiadająca lokale mieszkalne i użytkowe, która należy do czterech współwłaścicieli).

W związku z ustanowieniem zarządcy sądowego, to z nim zostały podpisane umowy najmu na lokale, jak również umowy dotyczące dostarczania mediów takich jak: woda, odprowadzanie ścieków, wywóz nieczystości.

Zarządca wystawia faktury za lokale, jak również otrzymuje faktury związane z utrzymaniem nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Nie ma on potrzeby dodatkowej rejestracji dla potrzeb podatku VAT. Składając deklarację VAT z prowadzonej działalności gospodarczej należy dodać kwoty wynikające z rejestrów zarządzanej nieruchomości.

Ad. 2

Może on wystawiać i otrzymywać faktury jako Zarządca Sądowy, imię i nazwisko, adres nieruchomości oraz numer NIP Zarządcy Sądowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Powyższy przepis zakreśla krąg podatników podatku od towarów i usług. Okolicznością, która przesądza o wejściu w ten krąg jest samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej. O statusie podatnika podatku od towarów i usług przesądza występowanie po stronie danego podmiotu trzech przesłanek. Są nimi:

* samodzielność prowadzonej działalności;

* odpowiedzialność za jej efekty;

* odpłatność.

Wszystkie te cechy dostrzec można w czynnościach wykonywanych przez sądowego zarządcę nieruchomości.

Podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3 - art. 96 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z omawianym przepisem, podmioty, o których mowa w art. 15 ustawy, a zatem osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, są zobowiązane do dokonania rejestracji.

Z wniosku wynika, że Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku VAT i na podstawie nakazu sądu sprawuje funkcję zarządcy nieruchomości. Podstawę prawną działalności sądowego zarządcy nieruchomości stanowi przepis art. 203 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz przepisy art. 933-941 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Na mocy art. 203 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Na podstawie art. 935 § 1-3 Kodeksu postępowania cywilnego, zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 938 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu, co tym samym oznacza wyłączenie współwłaścicieli od możliwości dokonywania takich czynności.

Z powyższych regulacji wynika, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzaną nieruchomość. W pewnych przypadkach działalność ta doznaje ograniczeń, albowiem możliwość jej prowadzenia uzależniona jest od zgody współwłaścicieli nieruchomości bądź sądu. Ograniczenie to wiąże się jednak z pojęciem czynności wykraczających poza zwykły zarząd, których kwalifikacja na gruncie konkretnego przypadku ma zawsze charakter ocenny. Poza tym, gdy do udzielenia stosownej zgody już dojdzie, to także w tym przypadku "na zewnątrz", tj. wobec osób trzecich, działać będzie ustanowiony zarządca występujący pod własnym imieniem, tak jak ma to miejsce w sytuacji czynności nie wykraczających poza zwykły zarząd.

Zarządca obowiązany jest zatem wykonywać czynności potrzebne do prawidłowej gospodarki. Jest uprawniony do pobierania, zamiast współwłaścicieli, wszelkich pożytków z nieruchomości, spieniężania ich w granicach zwykłego zarządu oraz do prowadzenia spraw, które przy wykonywaniu zarządu okażą się potrzebne.

Zarządca nie jest przedstawicielem współwłaścicieli, lecz działa w imieniu własnym na podstawie umocowania sądowego. Względem właściciela czy współwłaścicieli jest odpowiedzialny za należyte wypełnianie swoich obowiązków.

W konkluzji powyższych uregulowań stwierdzić należy, iż zarządca sądowy nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym stanowi art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy, zaś wyłączenie określone w ust. 3 tego przepisu nie ma do niego zastosowania. Wnioskodawca jako osoba fizyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą jest już zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i nie ma on potrzeby dokonywania ponownej rejestracji.

Stanowisko takie zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 marca 2008 r. sygn. I FSK 327/07. Z sentencji tego wyroku wynika, iż to zarządca jest podatnikiem VAT a nie współwłaściciele. W ocenie sądu, w czasie zarządzania nieruchomością działa on samodzielnie. Jest stroną wszystkich czynności i ponosi odpowiedzialność wobec współwłaścicieli oraz sądu. Co więcej, sąd stwierdził, że działalność zarządcy sądowego spełnia kryteria samodzielnej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ad. 2

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 106 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Stosownie do § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), zwanego dalej rozporządzeniem, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Na mocy § 5 ust. 1 rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o sprzedawcy rozumie się przez to podatnika, który wykonuje czynności, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy.

Artykuł 2 pkt 22 ustawy stanowi, iż przez sprzedaż - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z opisu sprawy wynika, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w zakresie handlu, będąca czynnym podatnikiem podatku VAT, została z nakazu sądu zarządcą sądowym nieruchomości prywatnej, posiadającej zarówno lokale mieszkalne jak i użytkowe. Umowy najmu na lokale, jak również umowy dotyczące dostarczania mediów takich jak: woda, odprowadzanie ścieków, wywóz nieczystości, podpisane zostały z zarządcą sądowym, tym samym to on wystawia faktury za lokale jak również otrzymuje faktury związane z utrzymaniem nieruchomości.

W odniesieniu do powyższego należy uznać, iż w przedmiotowej sprawie, zarządca nieruchomości będący czynnym podatnikiem, dokonujący odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług w wystawionych przez siebie fakturach wykazuje swoje dane identyfikacyjne, gdyż to on występuje w charakterze sprzedawcy.

W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.), Minister Finansów określił wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R. Podatnicy będący osobami fizycznymi określają w tym zgłoszeniu swój numer identyfikacji podatkowej oraz adres zamieszkania, natomiast podatnicy nie będący osobami fizycznymi adres siedziby.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż na wystawionych dokumentach księgowych (m.in. fakturach VAT), podatnicy są obowiązani do umieszczania danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym dla podatku od towarów i usług VAT-R.

Dodatkowo tut. Organ wskazuje, iż powołany powyżej § 5 rozporządzenia określa minimalny zakres danych, jakie powinna zawierać faktura i nie nakłada ograniczeń w sprawie umieszczania dodatkowych danych identyfikujących dostawców, nabywców czy też towarów. Tym samym umieszczenie na fakturze oprócz adresu zamieszkania także adresu zarządzanej nieruchomości nie będzie błędem.

W przedmiotowej sprawie należy również wskazać regulacje prawa cywilnego dotyczące firm, pod jakimi działają przedsiębiorcy. W myśl art. 43 ¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 ¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Art. 43 ² § 1 ww. ustawy stanowi natomiast, iż przedsiębiorca działa pod firmą. Stosownie do art. 43 ⁴ Kodeksu cywilnego, firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Dodatki, które mogą zostać dołączone do imienia i nazwiska, mają służyć lepszej identyfikacji przedsiębiorcy posługującego się firmą.

Reasumując, w świetle art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 i 3 ustawy, zarządca sądowy nieruchomości jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest już zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, dlatego nie ma on potrzeby dokonywania ponownej rejestracji. Wobec powyższego w wystawianych i otrzymywanych przez niego fakturach VAT winny być umieszczone dane wynikające ze zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, czyli: imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer identyfikacji podatkowej, pod którym Zainteresowany został zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.