ILPP1/443-645/12-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2012 r. (data wpływu 13 lipca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 października 2012 r. (data wpływu 23 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zamiany nieruchomości oraz podstawy opodatkowania - jest prawidłowe

W dniu 13 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zamiany nieruchomości oraz podstawy opodatkowania. Dnia 23 października 2012 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Zamiana nieruchomości między Skarbem Państwa a jednostką samorządu terytorialnego.

Gmina W. - właściciel nieruchomości zabudowanej, oznaczonej w ewidencji gruntów i budynków jako: B - tereny mieszkaniowe, będącej w użytkowaniu wieczystym Skarbu Państwa - jest zainteresowana zamianą na działki niezabudowane, oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako: Bp - zurbanizowane tereny niezabudowane, stanowiące własność Skarbu Państwa, będące w użytkowaniu wieczystym Gminy W.

Gmina W. jest właścicielem nieruchomości zabudowanej nr 10 AM 39, o pow. 0,1178 ha, położonej w W. przy ulicy Stawowej nr 8, będącej w użytkowaniu wieczystym Skarbu Państwa, zapisanej w ewidencji gruntów i budynków jako B - tereny mieszkaniowe, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Uchwała Rady Miejskiej Miasta i Gminy W. (...) z dnia 29 października 2004 r.) została oznaczona symbolem: funkcja wiodąca terenu: MN.2 - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (współczesna). Nieruchomość posiada urządzoną księgę wieczystą nr (...).

Wskazana nieruchomość stała się własnością Gminy W. na mocy decyzji Wojewody z dnia 25 listopada 1991 r. znak: (...). Budynek stanowi odrębny przedmiot własności Skarbu Państwa na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego Nr (...) z dnia 9 maja 2007 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po S. D. i E. N. Z chwilą śmierci spadkodawcy, tj. S. D. (zmarłej dnia 8 czerwca 1997 r.), i E. N. (zmarłej dnia 6 stycznia 2003 r.), prawa i obowiązki przeszły na Skarb Państwa, w tym również prawo użytkowania wieczystego działki nr 10 AM 39, o pow. 0,1178 ha.

Skarb Państwa jest właścicielem nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym Gminy Wołów:

Każda ze stron zleci rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie operatu szacunkowego określającego wartość poszczególnych działek. Strony ustaliły, że zamiana ww. nieruchomości zostanie dokonana bez dopłat różnicy wartości.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż w przedmiotowej sprawie dnia 5 listopada 2010 r. została wydana interpretacja indywidualna znak: ILPP1/443-871/10-2/MK, jednak w związku ze zmianą stanowiska w orzecznictwie, tj.:

* WSA w Krakowie z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 605/10,

* WSA w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1430/10,

Starosta ponownie zwraca się o udzielenie interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

Dnia 23 października 2012 r. Zainteresowany uzupełnił wniosek o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego wskazując, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zamiana nieruchomości gruntowej niezabudowanej będącej w użytkowaniu wieczystym na rzecz użytkownika wieczystego, tj. Skarbu Państwa nie stanowi dostawy gruntu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ dostawa gruntu będącego w użytkowaniu wieczystym, nastąpiła w wyniku otwarcia spadku dnia 8 czerwca 1997 r. oraz 6 stycznia 2002 r., tj. przed wejściem w życie ustawy o podatku od towarów i usług z roku 2004, która to objęła opodatkowaniem grunty. Zatem zamiana nieruchomości nie może być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru między tymi samymi stronami, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, przedmiotowa zamiana nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2.

Podstawą opodatkowania w analizowanym przypadku będzie różnica pomiędzy wartością prawa własności nieruchomości i wartością prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, ponieważ zamiana stanowi wykonanie prawa do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, a użytkownik wieczysty wcześniej uiścił opłaty z tytułu użytkowania wieczystego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tekst jedn.: towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

W świetle art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej zabudowanej następuje z równoczesną sprzedażą położonych na tej nieruchomości budynków i innych urządzeń.

Z powyższego wynika, że zabudowania znajdujące się na nieruchomości gruntowej oddanej w wieczyste użytkowanie stanowią odrębny przedmiot własności.

Stosownie do art. 32 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3. W myśl art. 32 ust. 2 tejże ustawy, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej, wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

Zgodnie z art. 603 ustawy - Kodeks cywilny, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Jak wynika natomiast z art. 604 ww. Kodeksu, do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina W. jest właścicielem nieruchomości zabudowanej nr 10 AM 39, o pow. 0,1178 ha, położonej w W przy ulicy S nr 8, będącej w użytkowaniu wieczystym Skarbu Państwa, zapisanej w ewidencji gruntów i budynków jako: B - tereny mieszkaniowe, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Uchwała Rady Miejskiej Miasta i Gminy W (...) z dnia 29 października 2004 r.) została oznaczona symbolem: funkcja wiodąca terenu: MN.2 - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (współczesna). Nieruchomość posiada urządzoną księgę wieczystą nr (...). Budynek - znajdujący się na nieruchomości - stanowi odrębny przedmiot własności Skarbu Państwa na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w W (...) z dnia 9 maja 2007 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po S, D i E N. Z chwilą śmierci spadkodawcy, tj. Stefanii Dobrzyńskiej (zmarłej dnia 8 czerwca 1997 r.), i E N (zmarłej dnia 6 stycznia 2003 r.), prawa i obowiązki przeszły na Skarb Państwa, w tym również prawo użytkowania wieczystego działki nr 10 AM 39, o pow. 0,1178 ha. Nieruchomość ta podlegać będzie zamianie na nieruchomości będące w użytkowaniu wieczystym Gminy W, a których właścicielem jest Skarb Pastwa, tj.:

Działka nr 745/173 (aktualnie działka oznaczona nr 10 AM 39) została oddana w użytkowanie wieczyste dnia 9 grudnia 1959 r. aktem notarialnym rep. A nr (...). Działka nr 5 AM 27 (aktualnie działka oznaczona nr 5/27 i nr 5/22 AM 27) została oddana w użytkowanie wieczyste z dniem 5 grudnia 1990 r. decyzją Wojewody W. z dnia 10 września 1997 r. znak: (...).

Jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia każda ze stron zleci rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie operatu szacunkowego określającego wartość poszczególnych działek. Strony ustaliły, że zamiana ww. nieruchomości zostanie dokonana bez dopłat różnicy wartości.

Uwzględniając datę dokonania oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości wątpliwości budzi fakt, czy zamiana nieruchomości skutkująca uzyskaniem prawa własności gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste na rzecz użytkownika wieczystego będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, jak i opis stanu sprawy stwierdzić należy, że dostawą towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług było ustanowienie w roku 1959 prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej nr 10 AM 39 na rzecz użytkownika (wówczas Pani S D i Pani E N). Z tą bowiem chwilą użytkownik (użytkownicy) otrzymał już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Z chwilą śmierci spadkodawców, tj. Pani D i Pani N, prawo użytkowania wieczystego w roku 1997 oraz w roku 2003 przeszło na Skarb Państwa.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy świadczą, że przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło już w chwili ustanowienia prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a więc w roku 1959. Przy czym do dnia 1 maja 2004 r., czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dokonana przez Wnioskodawcę zamiana nieruchomości gruntowej (skutkująca nabyciem prawa własności) nie może być zatem traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Sprzedaż nieruchomości na rzecz obecnego użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo rzeczy", które użytkownik wieczysty już uzyskał na podstawie czynności mających miejsce przed 1 maja 2004 r., i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.

Reasumując, nazwana przez Wnioskodawcę zamianą sprzedaż przedmiotowych nieruchomości na rzecz obecnego użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, i pozostaje poza zakresem ustawy.

Zatem, kwestia ustalenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowiąca pytanie nr 2 jest bezprzedmiotowa.

Ponadto wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna jest wiążąca tylko dla Wnioskodawcy, a nie Gminy W.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.