ILPP1/443-64/09-2/MK - Obowiązek złożenia faktury VAT przez biegłego sądowego, który uzyskał wynagrodzenie z tytułu wydania opinii sądowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sądu, przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2008 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 9 stycznia 2009 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 15 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawiania faktur VAT przez biegłego sądowego będącego podatnikiem podatku od towarów i usług - jest prawidłowe.

W dniu 9 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawiania faktur VAT przez biegłego sądowego będącego podatnikiem podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Biegły sądowy złożył oświadczenie, że jest podatnikiem podatku VAT. Sąd XZX postanowieniem z dnia XX października 200X r. przyznał biegłemu wynagrodzenie w wysokości 447,28 zł brutto. Sąd XZX polecił dokonać wypłaty wynagrodzenia biegłemu Sądowi XXX. Biegły złożył zestawienie kosztów, w którym zawierał się podatek VAT na kwotę 914,28 zł.

Zarządzeniem Sądu Okręgowego z dnia XZ listopada 200X r. polecono Oddziałowi Finansowemu tegoż Sądu dokonać wypłaty wynagrodzenia przyznanego postanowieniem w wysokości 447,28 zł brutto. Oddział Finansowy zwrócił się telefonicznie oraz pismem z dnia XX listopada 200X r. do biegłego sądowego o złożenie w terminie 7 dni faktury VAT na ww. kwotę. Z uwagi na brak doręczenia przez biegłego faktury VAT, pismem z dnia X grudnia 200X r. ponaglono biegłego w tym zakresie. Ponaglenie doręczono biegłemu za zwrotnym potwierdzeniem odbioru w dniu 1X grudnia 200X r. Do chwili obecnej biegły nie złożył faktury VAT, a telefonicznie domaga się wypłaty kwoty bez składania faktury VAT, zgodnie z zarządzeniem Sądu po potrąceniu jedynie podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 447,28 zł brutto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy biegły ma obowiązek wystawienia i złożenia faktury VAT zgodnie z oświadczeniem, że jest podatnikiem (płatnikiem) podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, można dokonać wypłaty wynagrodzenia biegłemu sądowemu będącemu podatnikiem podatku VAT po otrzymaniu faktury VAT wystawionej przez biegłego zgodnej z postanowieniem Sądu. Zasądzone wynagrodzenie postanowieniem Sądu powinno mieć odzwierciedlenie w treści wystawionej faktury VAT. Zdaniem Sądu XXX wynagrodzenie biegłego w wysokości 447,28 zł brutto uwzględnia zarówno kwotę podatku od towarów i usług jak i kwotę podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 cyt. ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług różni się od definicji działalności gospodarczej zawartych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) i innych ustawach podatkowych. Powyższa definicja ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Trzeba przyjąć, że działalnością gospodarczą jest tylko aktywność wykonywana w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie tych czynności.

Według art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W myśl art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (...).

Aby czynności osoby fizycznej nie były uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, muszą być spełnione warunki określone w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, a mianowicie: związanie wykonującego czynności ze zlecającym ich wykonanie prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny między zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności.

Nie powinno budzić wątpliwości, że przy sporządzaniu opinii przez biegłego nie jest spełniony warunek dotyczący odpowiedzialności zlecającego wykonanie zlecanych czynności - biegły odpowiada osobiście za wykonywane przez siebie czynności, a więc sporządzenie opinii stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Jak stanowi natomiast art. 106 ust. 4 ww. ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Stosownie do art. 2 pkt 22 cyt. ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Ponadto w myśl § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT". Szczegółowe elementy takiego dokumentu określa § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że postanowieniem Sądu XXX przyznano biegłemu sądowemu wynagrodzenie w wysokości 447,28 zł brutto. Biegły złożył zestawienie kosztów, w którym zawierał się podatek VAT na kwotę 914,28 zł. Osoba ta - zgodnie ze złożonym oświadczeniem - jest podatnikiem podatku VAT. Zarządzeniem Sądu XXX z dnia X listopada 200X r. polecono Oddziałowi Finansowemu tegoż Sądu dokonać wypłaty wynagrodzenia przyznanego postanowieniem w wysokości 447,28 zł brutto. Pomimo pisemnych oraz telefonicznych ponagleń o dokonanie złożenia faktury VAT w terminie 7 dni, do chwili obecnej biegły nie złożył faktury VAT. Drogą telefoniczną natomiast biegły domaga się wypłaty kwoty bez składania faktury VAT.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz stan faktyczny sprawy wskazać należy, iż biegły sądowy, o którym mowa we wniosku - na podstawie art. 106 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - ma obowiązek wystawić fakturę VAT dokumentującą dokonaną usługę. Biegły jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, i nie dotyczy go wyłączenie uregulowane w art. 15 ust. 3 pkt 3 powołanej ustawy. W konsekwencji biegły jest podmiotem wykonującym, na gruncie ustawy podatkowej, samodzielnie działalność gospodarczą. W związku z powyższym biegły sądowy zobowiązany jest czynności sprzedaży dokumentować za pomocą faktury VAT.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawiania faktur VAT przez biegłego sądowego będącego podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast, kwestia dotycząca stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych zostanie załatwiona odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.