ILPP1/443-639/11-2/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2011 r. (data wpływu 15 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania kwot zwróconych opłat - jest prawidłowe.

W dniu 15 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania kwot zwróconych opłat.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Jako osoba prowadząca działalność gospodarczą pod firmą X Wnioskodawca zarejestrowany jest jako czynny płatnik podatku VAT. W ramach prowadzonej przez X działalności gospodarczej, zajmuje się udzielaniem pomocy prawnej.

W zawieranych z klientami umowach znajduje się zapis, zgodnie z którym to klient ponosi koszty związane z koniecznością poniesienia w toku postępowania różnego rodzaju opłat sądowych, a także opłat skarbowych od pełnomocnictw.

Konsekwencją specyfiki prowadzonej przez X działalności jest to, że klienci bardzo często nie uiszczają opłat takich jak opłaty sądowe i opłaty skarbowe od pełnomocnictw bezpośrednio na rzecz sądów lub innych urzędów, lecz przekazują te opłaty gotówkowo lub przelewem na rachunek X, która w ramach obsługi prawnej pośredniczy w ten sposób w uiszczeniu danej opłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie nakładają na Zainteresowanego w związku z dokonywaniem powyższych czynności obowiązku ich fakturowania. Kwoty przekazywane tytułem opłat sądowych i opłat skarbowych nie stanowią zapłaty z tytułu sprzedaży towaru lub wykonania usługi (art. 5, 7 i 8 ustawy). Dokonywanie więc takich czynności nie jest obrotem w rozumieniu ustawy. Powyższe potwierdza treść art. 29 ustawy wskazującego na podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Podobnie art. 106 i art. 111 ustawy nie nakładają obowiązku fakturowania takich czynności.

Zdaniem Wnioskodawcy wystarczającym sposobem udokumentowania takich czynności jest wystawianie not obciążeniowych. Noty wystawiane są na klienta zobowiązanego do poniesienia opłaty, który na podstawie noty i dołączonego do niej dowodu uiszczenia opłaty przez X, zwraca jej poniesiony wydatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwana dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Ponadto zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Natomiast stosownie do art. 79 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 z późn. zm.), podstawa opodatkowania nie obejmuje następujących elementów:

Podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c), i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Z przytoczonej wyżej regulacji art. 79 punkt c) Dyrektywy Rady wynika, iż wyłączeniu z podstawy opodatkowania podlegają kwoty otrzymane przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rachunek nabywcy lub usługobiorcy.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast zgodnie z art. 106 ust. 4 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny płatnik podatku VAT. W ramach prowadzonej przez X działalności gospodarczej, zajmuje się udzielaniem pomocy prawnej. W zawieranych z klientami umowach znajduje się zapis, zgodnie z którym to klient ponosi koszty związane z koniecznością poniesienia w toku postępowania różnego rodzaju opłat sądowych, a także opłat skarbowych od pełnomocnictw. Konsekwencją specyfiki prowadzonej przez X działalności jest to, że klienci bardzo często nie uiszczają opłat takich jak opłaty sądowe i opłaty skarbowe od pełnomocnictw bezpośrednio na rzecz sądów lub innych urzędów, lecz przekazują te opłaty gotówkowo lub przelewem na rachunek X, która w ramach obsługi prawnej pośredniczy w ten sposób w uiszczeniu danej opłaty.

Mając na uwadze cytowane powyżej przepisy należy stwierdzić, iż w analizowanej sprawie kwota zwrotu poniesionych przez X w imieniu kontrahenta kosztów nie stanowi dla X elementu kwoty należnej od klienta z tytułu sprzedaży usługi obsługi prawnej, o której mowa w art. 29 ust. 1 ustawy, gdyż umowa pomiędzy X a klientem zawiera zapis, zgodnie z którym to klient ponosi koszty związane z koniecznością poniesienia w toku postępowania różnego rodzaju opłat sądowych, a także opłat skarbowych od pełnomocnictw. Wnioskodawca ponosząc wspomniane koszty w imieniu i na rzecz klienta występuje jako pośrednik i otrzymywany zwrot poniesionych na rzecz klientów wydatków nie stanowi dla Wnioskodawcy elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji, jeżeli wartość nominalna opłat nie jest uwzględniona w cenie usługi obsługi prawnej świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta, a wydatki z tytułu ww. opłat zostały poniesione w imieniu i na rzecz klienta, obciążenie kontrahenta poniesionymi w jego imieniu i na jego rzecz opłatami, takimi jak opłaty sądowe, opłaty skarbowe od pełnomocnictw, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Wobec powyższego, uznanie, że poniesione w imieniu i na rzecz klienta wydatki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powoduje, że w takim przypadku X winna na potrzeby rozliczeń finansowych z klientami stosować inne niż faktura VAT dokumenty, np. noty księgowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.