ILPP1/443-626/08-2/AT - Czy przejmując firmę od ojca podatnik będzie zobowiązany z tytułu samej darowizny skorygować VAT naliczony od zakupionych wcześniej towarów i usług wchodzących w skład darowanego przedsiębiorstwa?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 23 maja 2008 r. (data wpływu 23 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego przez nabywcę przedsiębiorstwa - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego przez nabywcę przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Ojciec Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą. Jest podatnikiem VAT czynnym. Prowadzi ewidencję księgową zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości. Prowadząc działalność gospodarczą dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej VAT. Dlatego korzysta z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o całą możliwą do odliczenia kwotę podatku naliczonego od zakupów dotyczących firmy. Ojciec Zainteresowanego zamierza przekazać całe przedsiębiorstwo w formie darowizny. Zatem, Wnioskodawca będzie kontynuował samodzielnie działalność gospodarczą po ojcu w niezmienionym zakresie jako podatnik VAT czynny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przejmując firmę od ojca Strona będzie zobowiązana z tytułu samej darowizny skorygować VAT naliczony od zakupionych wcześniej towarów i usług wchodzących w skład darowanego przedsiębiorstwa?

Zdaniem Wnioskodawcy, podarowanie przez ojca przedsiębiorstwa będzie czynnością niepodlegającą podatkowi VAT.

Jako nabywca przedsiębiorstwa będzie zobowiązany do dokonania korekt podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 1-8.

Dlatego nie będzie zobowiązany z tytułu samej darowizny korygować VAT od środków trwałych. Gdyby art. 91 ust. 7 odnosił się również do ust. 6, wtedy byłby zobowiązany skorygować VAT naliczony od zakupionych wcześniej przez ojca Wnioskodawcy środków trwałych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jednakże na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 tejże ustawy, dostawą towaru jest również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, między innymi przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie aportu.

Zatem, obdarowany Wnioskodawca zostanie nabywcą przedsiębiorstwa, bowiem w ramach darowizny nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa", wobec tego dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tym zapisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przy czym, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli więc warunki, o których mowa w art. 55¹; ustawy - Kodeks cywilny zostaną spełnione, to darowizna przedsiębiorstwa nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Reguły dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonywania korekty zostały określone w art. 91 ustawy o podatku VAT.

Obowiązek skorygowania podatku naliczonego od wcześniej nabytych towarów wykorzystywanych przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych, które są następnie przedmiotem zbycia przedsiębiorstwa, reguluje art. 91 ust. 9 ustawy o VAT. W świetle dyspozycji art. 91 ust. 9 powołanej ustawy w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu, o których mowa w art. 6 pkt 1, korekta określona w ust. 1-8 cyt. artykułu jest dokonywana odpowiednio przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zakładu (oddziału).

Zasady korekt podatku naliczonego przez nabywcę przedsiębiorstwa są odzwierciedleniem zasad dotyczących korekt podatku naliczonego przez zbywcę. Wynika to z przyjęcia na gruncie ustawy o VAT oraz w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 347.1 i L 384.92) reguły, iż nabywca przedsiębiorstwa traktowany jest w zakresie odliczeń jak następca prawny zbywcy (jest beneficjentem praw i obowiązków zbywcy).

Należy zaznaczyć, iż nabywca przejmujący przedsiębiorstwo obowiązany jest do dokonania korekt podatku naliczonego w przypadku, gdy w trakcie prowadzonej działalności zmianie ulegnie przeznaczenie wykorzystania towarów (do celów czynności zwolnionych lub nieopodatkowanych podatkiem od towarów i usług).

Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ww. ustawy o podatku VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że związek zakupów z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W przypadku, gdy podatnik wykorzystuje nabyte towary i usługi wyłącznie do czynności opodatkowanych, przysługuje mu prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego w całości.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza nabyć od ojca, w ramach darowizny, przedsiębiorstwo. Zainteresowany jako podatnik VAT czynny będzie kontynuować samodzielnie działalność gospodarczą w niezmienionym zakresie, dokonując wyłącznie sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem oraz nie wiąże się dla darczyńcy z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych (m.in. towarów handlowych i środków trwałych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Nakłada jednak na nabywcę, jako beneficjenta praw i obowiązków darczyńcy - obowiązek dokonywania stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, do których zobowiązany byłby zbywca przedsiębiorstwa, co wynika z art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem w przypadku, gdy darczyńca prowadził wyłącznie sprzedaż opodatkowaną i nie był zobowiązany do dokonywania korekt, o których mowa w art. 91 ust. 1-8 ustawy, to również obdarowany (nabywca przedsiębiorstwa) mając zamiar kontynuować działalność gospodarczą w niezmienionym zakresie, wykonując podobnie wyłącznie czynności opodatkowane, nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego związanego z nabytymi składnikami, stosownie do postanowień art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zaznaczyć, że gdyby, w okresie korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 1 i ust. 2 (z uwzględnieniem brzmienia tych przepisów przed 1 czerwca 2005 r.) nabywca przedsiębiorstwa dokonał zmiany przeznaczenia przedmiotowych towarów, wówczas na podstawie powołanego wyżej art. 91 ust. 9 zobowiązany będzie do dokonania odpowiedniej korekty.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.