ILPP1/443-547/14-2/NS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 26 września 2014 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP1/443-547/14-2/NS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2014 r. (data wpływu 4 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług polegających na prowadzeniu rachunkowości i księgowości funduszy inwestycyjnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług polegających na prowadzeniu rachunkowości i księgowości funduszy inwestycyjnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka partnerska doradców podatkowych jest przedsiębiorcą, zarejestrowanym jako podatnik podatku od towarów i usług. Działalność gospodarcza Spółki polega między innymi na świadczeniu usług w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Odbiorcami usług są podmioty gospodarcze, w tym fundusze inwestycyjne, utworzone i działające na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1516, z późn. zm.). Spółka prowadzi księgowość Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych. Na świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych usługi składają się wykonywane w ramach zawartych umów czynności:

* prowadzenie ksiąg rachunkowych funduszy, sporządzanie raportów i okresowych sprawozdań finansowych, wymaganych przepisami o rachunkowości funduszy i przepisami regulującymi rynek funduszy inwestycyjnych, w tym w szczególności na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego, NBP i Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych,

* przygotowywanie raportów i informacji finansowych na potrzeby funduszy lub towarzystwa, współpraca z biegłym rewidentem przy badaniu ksiąg rachunkowych funduszy,

* działania w zakresie wyceny aktywów: ustalanie zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto,

* bieżąca aktualizacja polityki rachunkowości.

Spółka aktualnie, zgodnie z otrzymaną interpretacją indywidualną z dnia 2 września 2013 r. traktuje wykonywane usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych na rzecz funduszy inwestycyjnych jako świadczenia zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W przypadku jednego z funduszy inwestycyjnych jego statut stanowi, że koszty usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszu pokrywane są bezpośrednio przez właściwe Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, które tworzy fundusz, odpłatnie nim zarządza oraz reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi. Stąd też, zgodnie z zawartą umową, Spółka za świadczone usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszu obciąża Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych i traktuje usługi jako zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z uchyleniem od dnia 1 kwietnia 2013 r. art. 43 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), wykonywane przez Spółkę usługi są objęte zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT w związku z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. niezależnie, czy obciążany za przedmiotowe usługi jest bezpośrednio fundusz inwestycyjny, czy Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych zarządzające danym funduszem.

Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywane świadczenia, których zakres przedstawiono w stanie faktycznym, po dniu 1 kwietnia 2013 r. są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT w związku z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE, niezależnie, czy obciążany za przedmiotowe usługi jest bezpośrednio fundusz inwestycyjny, czy Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych zarządzające danym funduszem.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT, zwolnieniu z opodatkowania podatkiem podlegają usługi zarządzania:

a.

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,

b.

portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,

c.

ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

d.

otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,

e.

pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,

f.

obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (...).

W stanie prawnym przed dniem 1 kwietnia 2013 r. usługa zarządzania była zdefiniowana w art. 43 ust. 8 ustawy o podatku VAT. Zgodnie z treścią uchylonego przepisu, przez zarządzanie należało rozumieć: zarządzanie aktywami, dystrybucję tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków i rejestru aktywów, przechowywanie aktywów. Z dniem 1 kwietnia powyższy przepis został uchylony. Zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami został zatem poszerzony w prawie krajowym z dniem 1 kwietnia 2013 r. poprzez wykreślenie w ustawie o podatku od towarów i usług ust. 8 w art. 43.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy nowelizującej przepisy VAT (druk sejmowy nr 805): "Celem zaproponowanej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National Sąd wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej Dyrektywy (art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE) nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami". Dostosowano tym samym zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami w polskim prawie z prawem wspólnotowym.

Obecnie analiza przepisów art. 43 ust. 1 pkt 12 prowadzi do celu zgodnego z celem wyrażonym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. Zgodnie z wykładnią obowiązujących przepisów unijnych, usługi administracyjnego zarządzania funduszami, prowadzenia rachunkowości funduszu, sporządzanie wycen aktywów funduszy, zlecone podmiotom trzecim mimo, że stanowią odrębną całość, są niezbędne do prawidłowego świadczenia usług zarządzania funduszami zatem mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zarówno w przepisach krajowych, jak i przepisach unijnych, brak definicji "zarządzania". Trybunał UE podjął próbę zdefiniowania zakresu pojęcia "zarządzanie" na gruncie przepisu art. 13 (B) (d) VI Dyrektywy (obecnie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 112) w orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie), w której Rzecznik Generalny w swojej opinii podkreślił: "Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez VI Dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi". Również w wyroku C-169/04 Abbey National plc Inscape Investment Fund a Commissioners of Customs Excise, TSUE przyznał, że zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu przepisów Dyrektywy 112, obejmuje wszystkie usługi, które są ściśle powiązane z wykorzystywaniem funduszy, tzn. określenie polityki inwestycyjnej, polityki w zakresie nabywania i sprzedaży aktywów. W skład usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi mogą wchodzić różne czynności. W ocenie Trybunału, art. 135 (1) (g) Dyrektywy VAT poza czynnościami zarządzania portfelem zbiorowym obejmuje także czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. TSUE w tym względzie odwołał się do czynności zamieszczonych w załączniku II do Dyrektywy Rady 85/611/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) - obecnie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE. Zgodnie z aktualnym brzmieniem powyższego załącznika do Dyrektywy UCITS do funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem należą:

* zarządzanie inwestycjami,

* administracja, tj.:

a.

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem,

b.

zapytania klientów,

c.

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe),

d.

monitorowanie przestrzegania uregulowań,

e.

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa,

f.

wypłata zysków,

g.

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa,

h.

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń),

i.

prowadzenie ksiąg,

j.

wprowadzanie do obrotu.

Trybunał uznał, w oparciu o załącznik do Dyrektywy UCITS usługi m.in. w zakresie prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT, jeżeli stanowią odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami powierniczymi. W cytowanym wyroku TSUE wskazał, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji zarządzania funduszami inwestycyjnymi jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem tego przepisu jest również zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (pkt 56 uzasadnienia).

Przytoczone orzecznictwo TSUE prowadzi do wniosku, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby zwolnienia od VAT. Wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy, w tym usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy. W przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy podmiotom trzecim, zwolnienie od VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Analiza przepisów Dyrektywy 112 i orzecznictwa TSUE wskazuje, że zlecenie ww. usług przez instytucję finansową podmiotom trzecim nie może powodować, że stają się one opodatkowane VAT. Świadczone przez Spółkę usługi prowadzenia rachunkowości funduszy: tworzą odrębną całość, opisaną szczegółowo w umowach zawieranych z Funduszami, za które Fundusze wypłacają wynagrodzenie, stanowiące niezbędną dla funkcjonowania Funduszu obsługę rachunkowo-księgową. Z punktu widzenia interesów i bezpieczeństwa inwestorów (uczestników funduszy) kluczowe jest prowadzenie przez fundusz rzetelnej i zgodnej z przepisami rachunkowości.

W konsekwencji usługi w zakresie prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone na rzecz Funduszu przez Spółkę, powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, co jest zgodne z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE, niezależnie, czy obciążenie za przedmiotowe usługi następuje bezpośrednio na rzecz funduszu inwestycyjnego, czy na rzecz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych zarządzającego danym funduszem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie do postanowień art. 8 ust. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a.

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,

b.

portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,

c.

ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

d.

otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,

e.

pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,

f.

obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Jak słusznie zauważył Wnioskodawca do dnia 31 marca 2013 r. obowiązywał przepis art. 43 ust. 8 ustawy, (uchylony mocą art. 1 pkt 34 lid. d ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U. z 2013 r. poz. 35), w myśl którego przez zarządzanie należało rozumieć:

1.

zarządzanie aktywami;

2.

dystrybucję tytułów uczestnictwa;

3.

tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;

4.

prowadzenie rachunków i rejestrów;

5.

przechowywanie aktywów.

Uchylenie ww. przepisu podyktowane było potrzebą dostosowania przepisów krajowych do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1, z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12, ustawy, pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie".

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-169/04 z dnia 4 maja 2006 r. (Abbey National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise) dokonał interpretacji pojęcia zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L Nr 145 z późn. zm.). W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, iż jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Dalej Trybunał zaznaczył, iż: "odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług". Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Analizowany w ww. wyroku art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy stanowi, że państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi określonymi przez państwa członkowskie i znalazł powtórzenie w obowiązującej obecnie Dyrektywie 2006/112/WE w art. 135 (1) (g).

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi". W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U.UE.L 2009.302.32).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

1.

zarządzanie inwestycjami;

2.

administrację:

a.

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b.

zapytania klientów;

c.

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d.

monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e.

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f.

wypłata zysków;

g.

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h.

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i.

prowadzenie ksiąg,

3.

wprowadzanie do obrotu.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika wiec, że:

1.

państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT;

2.

wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy, w tym usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy;

3.

w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - Spółka partnerska doradców podatkowych jest przedsiębiorcą, zarejestrowanym jako podatnik podatku od towarów i usług. Działalność gospodarcza Spółki polega między innymi na świadczeniu usług w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Odbiorcami usług są podmioty gospodarcze, w tym fundusze inwestycyjne, utworzone i działające na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1516, z późn. zm.). Spółka prowadzi księgowość Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych. Na świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych usługi składają się wykonywane w ramach zawartych umów czynności:

* prowadzenie ksiąg rachunkowych funduszy, sporządzanie raportów i okresowych sprawozdań finansowych, wymaganych przepisami o rachunkowości funduszy i przepisami regulującymi rynek funduszy inwestycyjnych, w tym w szczególności na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego, NBP i Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych,

* przygotowywanie raportów i informacji finansowych na potrzeby funduszy lub towarzystwa, współpraca z biegłym rewidentem przy badaniu ksiąg rachunkowych funduszy,

* działania w zakresie wyceny aktywów: ustalanie zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto,

* bieżąca aktualizacja polityki rachunkowości.

Spółka aktualnie, zgodnie z otrzymaną interpretacją indywidualną z dnia 2 września 2013 r. traktuje wykonywane usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych na rzecz funduszy inwestycyjnych jako świadczenia zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W przypadku jednego z funduszy inwestycyjnych jego statut stanowi, że koszty usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszu pokrywane są bezpośrednio przez właściwe Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, które tworzy fundusz, odpłatnie nim zarządza oraz reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi. Stąd też, zgodnie z zawartą umową, Spółka za świadczone usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszu obciąża Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych i traktuje usługi jako zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą portfeli inwestycyjnych, lub ich części, funduszy inwestycyjnych, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 157) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny (art. 8 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 46 ust. 3 cyt. ustawy, w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmiot ten lub osoby kierujące jego działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie.

Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią podmiotom działającym bez odpowiedniego zezwolenia, ale które jednocześnie dają gwarancję pełnego profesjonalizmu i bezpieczeństwa w zarządzaniu powierzonymi portfelami.

W odniesieniu do powołanych przepisów prawa w kontekście przedstawionego opisu sprawy uznać należy, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę noszą znamiona usług w zakresie zarządzania funduszami, dotyczą bowiem istotnych czynności związanych z administrowaniem oraz rachunkowością funduszu. Ponadto usługi te tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tym funduszem.

Jak wskazano powyżej z powołanego orzeczenia w sprawie C-169/04 wynika, że zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Z uwagi na powyższe przepisy oraz powołane orzecznictwo wspólnotowe uznać należy, że świadczone usługi, o których mowa we wniosku, noszą znamiona usług w zakresie zarządzania funduszami, dotyczą istotnych czynności związanych z administrowaniem, sprawozdawczością i rachunkowością tych funduszy. Ponadto usługi te tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Zatem w świetle wniosków płynących z przytoczonego wyżej orzeczenia TSUE C-169/04 niewątpliwie mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, a zatem objęte są na mocy tego przepisu zwolnieniem od podatku.

W konsekwencji, w związku z uchyleniem od dnia 1 kwietnia 2013 r. art. 43 ust. 8 ustawy, wykonywane przez Spółkę usługi polegające na prowadzeniu księgowości Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych (na które to usługi składają się w szczególności wykonywane w ramach zawartych umów czynności: prowadzenie ksiąg rachunkowych funduszy, sporządzanie raportów i okresowych sprawozdań finansowych, przygotowywanie raportów i informacji finansowych na potrzeby funduszy lub towarzystwa, współpraca z biegłym rewidentem przy badaniu ksiąg rachunkowych funduszy, działania w zakresie wyceny aktywów - ustalanie zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto, bieżąca aktualizacja polityki rachunkowości), są objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy w związku z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. niezależnie, czy obciążany za przedmiotowe usługi jest bezpośrednio fundusz inwestycyjny, czy Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych zarządzające danym funduszem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl