ILPP1/443-530/09-2/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko S.A., reprezentowanej przez pełnomocnika radcę prawnego przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2009 r. (data wpływu 4 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością "X" (jako Najemca) zawarła w dniu 25 listopada 2005 r. z "Y" S.A. (jako Wynajmującym) umowę najmu. Na mocy tej umowy Najemca wynajmował od Wynajmującego powierzchnię położoną w budynku produkcyjno-przemysłowym.

Umowa została zawarta na czas określony od dnia 25 listopada 2005 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. z możliwością jej przedłużenia. Umowa przewidywała, że jedynie w wyjątkowych sytuacjach (takich, jak np. niewłaściwe wykonywanie zobowiązań umownych) może zostać ona rozwiązana przed dniem 30 czerwca 2013 r. Zgodnie z umową miesięczna kwota czynszu wynosiła ok. 125.000,00 (sto dwadzieścia pięć tysięcy) złotych.

Wynajmujący liczył więc na to, że do końca trwania umowy będzie otrzymywał stały czynsz, co wpływało na jego plany na przyszłość oraz prognozy sytuacji finansowej Spółki. Dlatego też wcześniejsze rozwiązanie umowy wiązałoby się dla Wynajmującego ze stratą w postaci utraconych korzyści.

Z uwagi jednak na to, że Najemca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej na wynajmowanej powierzchni, strony w dniu 27 kwietnia 2009 r. podpisały aneks nr 8 do umowy najmu z dnia 25 listopada 2005 r., na mocy którego umowa została rozwiązana. Ze względu na fakt pogorszenia koniunktury Wynajmujący przewiduje trudności w ponownym wynajęciu hali, w związku z czym w celu zrekompensowania mu utraconych korzyści związanych z pobieraniem czynszu, Najemca na mocy powołanego aneksu zobowiązał się do zapłacenia Wynajmującemu odszkodowania w kwocie 2.693.000,00 (dwa miliony sześćset dziewięćdziesiąt trzy tysiące) złotych na rozwiązanie umowy z datą wcześniejszą niż określona w § 5 umowy najmu z dnia 25 listopada 2005 r. (tj. 30 czerwca 2013 r.).

Wnioskodawca zaznacza, ze zgodnie z ustaleniami stron (§ 2 ust. 4 aneksu nr 8 do umowy z dnia 25 listopada 2005 r.) z wnioskiem o takiej samej treści wystąpił również Najemca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota odszkodowania, która ma zostać zapłacona przez "X" Sp. z o.o. (Najemca) na rzecz "Y" S.A. (Wynajmujący) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Artykuł 8 ust. 1 ww. ustawy definiuje usługę jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji oraz świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przepis art. 7 ust. 1 cyt. ustawy stanowi natomiast, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Świadczenie przewidziane aneksem z dnia 27 kwietnia 2009 r. nie mieści się w żadnej z powyższych definicji, ponieważ zostało ono zapłacone Wynajmującemu w celu odszkodowania za utracone korzyści związane z pobieraniem czynszu.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, wypłacone Wynajmującemu odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy nie mieście się w katalogu przedmiotu podatku VAT, określonego w art. 5 ust. 1 ww. ustawy. Odszkodowanie to nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zdaniem Wnioskodawcy ww. odszkodowanie nie jest także usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 cyt. ustawy.

Według Zainteresowanego, opodatkowaniu podlegają bowiem jedynie świadczenia ekwiwalentne, tzn. wykonywanie usług w zamian za wynagrodzenie.

Niniejsze odszkodowanie nie spełnia tego warunku, gdyż nie występuje w tym przypadku płatność, która jest następstwem wykonania świadczenia. Odszkodowanie to jest jedynie rekompensatą za utracone przez Wynajmującego korzyści związane z pobieraniem czynszu na skutek wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z dnia 25 listopada 2005 r. Znajduje to potwierdzenie m.in. w postanowieniu Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z dnia 5 stycznia 2007 r., sygn. 1472/RPP1/443-705/SAPI oraz postanowieniu Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 23 września 2005 r., sygn. PV/443-266/IV/2005/JW.

Wobec powyższego, czynność polegająca na wypłacie przedmiotowego odszkodowania nie jest usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się do dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, iż w rozumieniu ustawy zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, należy uznać, że świadczenie usług wówczas odbywa się głównie w ramach stosunków obligacyjnych.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z opisu sprawy wynika, iż "X" Sp. z o.o. (Najemca) zawarła w dniu 25 listopada 2005 r. z "Y" S.A. (Wynajmujący) umowę najmu. Na mocy tej umowy Najemca wynajmował od Wynajmującego powierzchnię położoną w budynku produkcyjno-przemysłowym. Umowa została zawarta na czas określony od dnia 25 listopada 2005 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. z możliwością jej przedłużenia. Umowa przewidywała, że jedynie w wyjątkowych sytuacjach (takich, jak np. niewłaściwe wykonywanie zobowiązań umownych) może zostać ona rozwiązana przed dniem 30 czerwca 2013 r. Zgodnie z umową miesięczna kwota czynszu wynosiła ok. 125.000,00 (sto dwadzieścia pięć tysięcy) złotych. Wynajmujący liczył więc na to, że do końca trwania umowy będzie otrzymywał stały czynsz, co wpływało na jego plany na przyszłość oraz prognozy sytuacji finansowej Spółki. Dlatego też wcześniejsze rozwiązanie umowy wiązałoby się dla Wynajmującego ze stratą w postaci utraconych korzyści.

Z uwagi jednak na to, że Najemca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej na wynajmowanej powierzchni, strony w dniu 27 kwietnia 2009 r. podpisały aneks nr 8 do umowy najmu z dnia 25 listopada 2005 r., na mocy którego umowa została rozwiązana. Ze względu na fakt pogorszenia koniunktury Wynajmujący przewidywał trudności w ponownym wynajęciu hali, w związku z czym w celu zrekompensowania mu utraconych korzyści związanych z pobieraniem czynszu, Najemca na mocy powołanego aneksu zobowiązał się do zapłacenia Wynajmującemu odszkodowania w kwocie 2.693.000,00 (dwa miliony sześćset dziewięćdziesiąty trzy tysiące) złotych za rozwiązanie umowy z datą wcześniejszą niż określona w § 5 umowy najmu z dnia 25 listopada 2005 r. (tj. przed dniem 30 czerwca 2013 r.).

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wynajmujący otrzymuje określone kwoty pieniężne w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy (korzyść po stronie Najemcy), Wynajmujący otrzymuje określone świadczenie pieniężne.

Zatem, zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stawka podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 41 ust. 13 ustawy, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Należy podkreślić zatem, że usługa będąca przedmiotem wniosku, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wg stawki podatku w wysokości 22%, zgodnie z cyt. powyżej przepisem art. 41 ust. 13 ustawy.

Reasumując, przedmiotowa czynność stanowi odpłatne świadczenie usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polegającej na zobowiązaniu się Najemcy do wypłaty świadczenia pieniężnego w zamian za odstąpienie od umowy świadczonej przez Wynajmującego. Usługa ta będzie opodatkowana 22% stawką podatku.

Tut. Organ informuje również, że przywołane przez Zainteresowanego postanowienia są rozstrzygnięciami konkretnych spraw podatników, osadzonych w określonych stanach faktycznych i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.