ILPP1/443-518/10-5/AI - Prawo gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego w postaci budowy kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2010 r. (data wpływu 10 maja 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 maja 2010 r. (data wpływu 31 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadania pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami" - jest prawidłowe.

W dniu 10 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadania pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami". Powyższy wniosek uzupełniono pismem z dnia 26 maja 2010 r. o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest organem podlegającym prawu publicznemu. Jednak Gmina zawiera umowy cywilno-prawne i dlatego jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług z obowiązkiem składania deklaracji VAT-7. Od dnia 13 czerwca 2006 r. Gmina ubiega się o pożyczkę ze środków WFOŚiGW na zadanie pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami". We wniosku o pożyczkę naliczony w ramach inwestycji podatek VAT traktowany jest jako koszt kwalifikowany, gdyż Gmina nie będzie miała możliwości jego odliczenia. Powstały środek trwały będzie przekazany nieodpłatnie na stan zakładu budżetowego Gminy, którym jest Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji.

Przedmiotem działania zakładu zgodnie z jego statutem jest m.in. dostarczanie wody, utrzymanie urządzeń, zaopatrzenia w wodę i produkcję wody oraz wywóz nieczystości i oczyszczanie ścieków. Zakład pobiera jednocześnie opłaty od użytkowników sieci. Jest podatnikiem podatku VAT. W związku z powyższym po zrealizowaniu projektu użytkowanie efektów będzie odpłatne, ale opłaty będą pobierane przez Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji a nie przez beneficjenta wniosku o dofinansowanie czyli Gminę.

Z pisma z dnia 26 maja 2010 r., stanowiącego uzupełnienie do wniosku wynika, iż nabywane towary i usługi w związku z realizacją przedmiotowego zadania pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami" nie będą służyć Wnioskodawcy w żadnym zakresie do wykonywania czynności opodatkowanych. Zrealizowana inwestycja zostanie nieodpłatnie przekazana w użytkowanie do zakładu budżetowego Gminy, którym jest Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji. Gmina ubiega się o pożyczkę ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i realizowane zadanie będzie sfinansowane z funduszy pozostających w gestii WFOŚiGW na dany rok obrachunkowy. Objęte realizacją zadanie należy do zadań własnych gminy, określonych w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Do zakresu działania gminy należą zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy dotyczące m.in. kanalizacji usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych (art. 7 ust. 1 pkt 3).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina ma możliwość odzyskania podatku od towarów usług, skoro efekty zrealizowanego zadania nie będą miały związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Gminę oraz użytkowanie efektów będzie realizowane przez zakład budżetowy Gminy.

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie ma możliwości odzyskania podatku od towarów i usług naliczonego w związku z realizacją powyższej inwestycji, ponieważ jego efekty nie będą miały związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Gminę.

Po zakończeniu projektu powstały środek trwały zostanie przekazany nieodpłatnie na stan Gminnego Zakładu Wodociągowi Kanalizacji, który zajmuje się m.in. zarządzaniem i eksploatacją sieci kanalizacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powoływanej wyżej ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. zadania obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz - art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Gmina ubiega się o pożyczkę ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) na zadanie pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami ". Objęte realizacją zadanie należy do zadań własnych gminy. Powstały środek trwały będzie przekazany nieodpłatnie w użytkowanie zakładowi budżetowemu Gminy, którym jest Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji odpowiedzialny za dostarczanie wody, utrzymanie urządzeń, zaopatrzenie w wodę i produkcję wody oraz wywóz nieczystości i oczyszczanie ścieków. Zakład pobiera jednocześnie opłaty od użytkowników sieci. Jest podatnikiem podatku VAT. W związku z powyższym po zrealizowaniu projektu użytkowanie efektów będzie odpłatne, ale opłaty będą pobierane przez Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji a nie przez beneficjenta wniosku o dofinansowanie czyli Gminę. Ponadto, nabywane towary i usługi w związku z realizacją przedmiotowego zadania nie będą służyć Wnioskodawcy w żadnym zakresie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wskazać przy tym należy, iż przekazanie towarów w nieodpłatne użytkowanie jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Z powyższego wynika, że warunkiem opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług jest łączne spełnienie powyższych przesłanek. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W oparciu o tak przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny, należy stwierdzić, że przekazanie mienia powstałego w efekcie przedmiotowego zadania w nieodpłatne użytkowanie zakładowi budżetowemu związane jest z prowadzeniem przedsiębiorstwa, tj. wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

Wobec powyższego, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę inwestycji do użytkowania nie podlega opodatkowaniu VAT. Tym samym towary i usługi nabywane w związku z realizacją przedmiotowego zadania nie będą służyły czynnościom opodatkowanym.

W konsekwencji z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej podciśnieniowej wraz z przyłączami ".

Reasumując, Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania podatku od towarów i usług z tytułu zrealizowanej inwestycji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.