ILPP1/443-509/08-4/AT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko XXX, przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2008 r. (data wpływu 19 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania pożyczek pieniężnych - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania pożyczek pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. W najbliższej przyszłości Wnioskodawca zamierza zaciągnąć pożyczkę (pożyczki) - na podstawie umowy (umów) pożyczki - od spółki zależnej (osoby prawnej mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której Spółka posiada 100% udziałów). Pożyczka (pożyczki) będzie udzielona ze środków własnych Pożyczkodawcy na potrzeby działalności Spółki. Zarówno Spółka, jak i Pożyczkodawca są czynnymi podatnikami VAT.

Pożyczka będzie udzielona przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (której przedmiotem jest obrót nieruchomościami). Pożyczkodawca przewiduje udzielenie jednej lub kilku pożyczek w ciągu roku. Działalność w zakresie pośrednictwa finansowego nie jest obecnie wskazana w umowie spółki Pożyczkodawcy, jak i wykracza poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym. Pożyczkodawca klasyfikuje udzielenie pożyczki (pożyczek) pod symbolem PKWiU 65.22.1 jako "usługi udzielenia pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

Na podstawie zawartej (zawartych) umowy (umów) pożyczki zostanie dokonana wypłata środków finansowych na rzecz Spółki. Zgodnie z umową (umowami) pożyczki, Spółka będzie płacić odsetki od pożyczki (pożyczek) na rzecz Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana wyżej czynność jednorazowego lub kilkurazowego zaciągnięcia pożyczki przez Spółkę od podmiotu zależnego, będącego polskim podatnikiem VAT, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji, czy Spółka jako pożyczkobiorca zobowiązana będzie do zapłaty podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność jednorazowego lub kilkurazowego zaciągnięcia pożyczki od spółki zależnej, będącej czynnym podatnikiem podatku VAT, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ z tytułu tej transakcji Pożyczkodawca będzie świadczył usługę pośrednictwa finansowego podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (i zwolnioną z tego podatku).

Zdaniem Spółki, za słusznością jej stanowiska przemawia szereg opartych na przepisach prawa argumentów przedstawionych poniżej.

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione enumeratywnie w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą o p.c.c., w tym m.in. umowy pożyczki. Jednocześnie w art. 4 pkt 7 ww. ustawy wskazano, iż przy umowie pożyczki obowiązek podatkowy spoczywa na pożyczkobiorcy.

Jednakże, w art. 2 pkt 4 powołanej ustawy, wyłączono z opodatkowania te czynności cywilnoprawne, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umowy spółki i jej zmiany,

- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Dla stwierdzenia, czy rozważana czynność zaciągnięcia pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, rozstrzygnięcia wymaga, czy chociażby jedna ze stron tej transakcji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT albo korzysta ze zwolnienia od tego podatku.

W opinii Spółki, jeżeli podatnik podatku od towarów i usług udziela innemu podmiotowi pożyczki, wykonuje on działalność usługową, określoną w grupowaniu PKWiU 65.22.10-00.90 jako usługę udzielania pożyczek, świadczoną poza systemem bankowym.

Stosownie bowiem do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Natomiast - w myśl art. 8 ust. 3 ustawy - usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji (...). W kategorii 65.22.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 89, poz. 844 z późn. zm.) wymieniono "usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

Wobec powyższego należy uznać, iż udzielanie pożyczek spełnia niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W przypadku udzielania pożyczek można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia, którym będzie pożyczkobiorca (w analizowanej sytuacji Spółka) mogący korzystać z kapitału udostępnionego na określony czas. Z kolei Pożyczkodawca zobowiązany jest do udostępnienia kapitału. Jednocześnie jest to usługa odpłatna, z uwagi na fakt, iż Pożyczkodawca pobiera wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału.

W konsekwencji spełniony jest warunek, iż udzielanie pożyczek ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania.

Ponadto, Pożyczkodawca udzielając pożyczek działa niewątpliwie w charakterze podatnika VAT. Zgodnie bowiem z art. 15. ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Należy podkreślić, iż częstotliwość, na którą wskazuje art. 15 ust. 2 ww. ustawy odnosi się do całości działalności podatnika, a nie jej rodzajów. Zważywszy, iż w analizowanej sytuacji Pożyczkodawca prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości, iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać regulacjom zawartym w ustawie o VAT, nawet jeżeli dany rodzaj czynności został wykonany jednorazowo lub kilkurazowo. Nie ma tu znaczenia sporadyczność czynności.

Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 cyt. ustawy sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym wykonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług nie podlegały opodatkowaniu tym podatkiem, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji.

Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo - na przykład sprzedaż wycofanego z użytkowania składnika majątku, czy też wykonanie usługi przez podmiot zajmujący się na co dzień dostawą towarów. W praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT i zasad równej konkurencji (podatnik podatku od towarów i usług prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług transportu mógłby np. dokonać jednorazowej czynności sprzedaży mebli, nie naliczając w przypadku tej dostawy podatku należnego, z uwagi na fakt, iż czynność ta miała charakter sporadyczny).

Dodatkowo Spółka pragnie wskazać, iż zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. ustawy czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem, dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie spółki Pożyczkodawcy w ramach jej zakresu przedmiotowego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołała interpretacje organów podatkowych:

- decyzję Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 31 października 2006 r. (sygn. L.IS.II/2-443/181/06),

- decyzję Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 16 sierpnia 2006 r. (sygn. IS.I/2-4361-6/06),

- decyzję Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2007 r. (sygn. IBPP2/443-165/07/RSz/KAN-1176/10/07/KAN-3097/12/07),

- postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. PM/436-3/07/MS),

- postanowienie Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. DWUS DP-436-4/07),

- postanowienie Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2007 r. (sygn. DM/436-7/07/MZ)

oraz stanowisko doktryny prawa podatkowego reprezentowane przez Janusza Zubrzyckiego w "Leksykonie VAT", wyd. Unimex, Wrocław 2008, str. 732-734.

Reasumując, Spółka uważa, że przedmiotowa czynność jednorazowego lub kilkurazowego zaciągnięcia pożyczki od spółki zależnej, będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Pożyczkodawcy. W konsekwencji, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie wystąpi zatem obowiązek zapłaty ww. podatku od zaciągniętej pożyczki, gdyż jedna ze stron - Pożyczkodawca - będzie podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z udzieloną pożyczką.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Nadmienia się, iż obecnie do celów podatku od towarów i usług nie stosuje się Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, na którą powołuje się Wnioskodawca, zgodnie bowiem z § 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 89, poz. 844 z późn. zm.), do celów podatku VAT stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług, o której mowa w § 3, tj. wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.), nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2008 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.