ILPP1/443-502/13-8/AI

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko reprezentowanego przez pełnomocników, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2013 r. (data wpływu 11 czerwca 2013 r.), uzupełnionym pismami z dnia: 26 sierpnia 2013 r. (data wpływu 28 sierpnia 2013 r.), 4 września 2013 r. (data wpływu 6 września 2013 r.) oraz 10 września 2013 r. (data wpływu 11 września 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dotacji - jest prawidłowe.

W dniu 11 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dotacji. Wniosek uzupełniono w dniach 28 sierpnia 2013 r., 6 i 11 września 2013 r. o pełnomocnictwo dla osób podpisanych na wniosku, statut Wnioskodawcy, doprecyzowanie opisu sprawy, własne stanowisko w sprawie, dowód uiszczenia dodatkowej opłaty oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - X zrzesza 5 gmin powiatu kolskiego (zwanymi dalej: Gminne Spółki Wodne). Spółka wodna działa na podstawie art. 164 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo Wodne i ma na celu zaspokojenie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami. Gospodarowanie wodami polega między innymi na ochronie wód przed zanieczyszczeniem, ochrony przed powodzią melioracji wodnych w tym dbania o właściwy stan urządzeń melioracyjnych, wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych, utrzymywania wód, a także propagowania wiedzy związanej z zarządzaniem zasobami wodnymi.

Członkowie spółki wodnej są zobowiązani do wnoszenia co roku składek członkowskich i ponoszenia na jej rzecz innych określonych w statucie świadczeń, niezbędnych do wykonywania statutowych zadań spółki. Wysokość składek jest co roku ustalana na Walnym Zgromadzeniu Członków. Członkowie Gminnych Spółek Wodnych wybierają swojego delegata na Walne Zgromadzenie, oprócz ustalonej wysokości składek członkowskich na takim zgromadzeniu (składka ustalana jest od jednego hektara zmeliorowanych gruntów), ustala się także zakres prac do wykonywania na dany rok w ramach tych składek i termin płatności ww. składek. Uiszczenie składki przez członka spółki wodnej nie uprawnia go do domagania się konkretnych działań na jego rzecz. Zebrane składki są wykorzystywane na wyżej wymienione cele statutowe czyli np. utrzymanie we właściwym stanie urządzeń melioracyjnych.

Poza tym, Spółki Wodne otrzymują pomoc finansową, pochodzącą z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczoną również na bieżące utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. X jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonuje oprócz działalności statutowej inne czynności, które są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Otrzymywane składki członkowskie Związek również wykazuje w deklaracjach VAT-7 od których odprowadza podatek należny.

Ponadto, z pism z dnia 4 oraz 10 września 2013 r. - stanowiących uzupełnienie do wniosku - wynika, że składki członkowskie przeznaczone są wyłącznie na cele realizacji statutowej. Dotacja otrzymywana z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego (Urzędu Marszałkowskiego, Starostwa Powiatowego i Urzędów Gmin) nie stanowi dopłaty do ceny, lecz pokrywa koszty prowadzonej działalności polegającej na konserwacji urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.

Składki członkowskie i świadczenia wnoszone przez osoby i zakłady niebędące członkami spółki, przeznaczone są zgodnie ze statutem na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, tj. rowów melioracyjnych i podziemnej sieci drenarskiej objętych działalnością spółki wodnej.

Składki członkowskie i inne świadczenia wnoszone są w wysokości uchwalonej przez Walne Zgromadzenie członków proporcjonalnie do odnoszonych korzyści, przeznaczone są wyłącznie na cele realizacji statutowej. Nie dotyczą bezpośredniej zapłaty za wykonanie określonych prac, ponieważ urządzenia działają na zasadzie naczyń połączonych, odpływów grawitacyjnych z gruntów na których się znajdują. Osoby fizyczne i zakłady niebędące członkami spółki wodnej odnoszą korzyści z urządzeń spółki lub przyczyniają się do zanieczyszczenia wody, dla której ochrony spółka została utworzona, obowiązane są do ponoszenia świadczeń na rzecz tych urządzeń melioracyjnych. Konserwacja rowu melioracyjnego dotyczy tych członków, osób i zakładów niebędących członkami których grunty mają odpływ wód do tego rowu melioracyjnego. Podobnie z naprawą sieci drenarskiej, której niedrożność powoduje podtopienie gruntów, dla których dany rurociąg stanowi odprowadzenie wód deszczowych i roztopowych. Konserwacja tych urządzeń odbywa się zgodnie z przyjętym planem pracy na dany rok kalendarzowy. Wobec tego wpłacane składki i inne świadczenia w danym roku nie gwarantują wykonania prac konserwacyjnych na urządzeniach bezpośrednio dotyczących jego gruntów (np. przez okres dwóch lat nie prowadzone są roboty konserwacyjne u członków, osób i zakładów niebędących członkami, którzy uiścili składki lub świadczenia, co nie oznacza, że urządzenia te nie funkcjonują).

Prowadzone są zgodnie z harmonogramem i przyjętym planem pracy, aby w sposób optymalny zabezpieczyć grunty przyległe przed podtapianiem i zalewaniem wodami powierzchniowymi. Właścicielami urządzeń melioracji szczegółowych są właściciele gruntów, na których one się znajdują. Spółka wodna jest administratorem tych urządzeń i prowadzi ich bieżącą konserwację zgodnie z Prawem Wodnym, dla których została utworzona.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pomoc udzielana przez państwo i jednostki samorządu terytorialnego w formie dotacji na konserwację urządzeń melioracyjnych szczegółowych, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy (sformułowanym dodatkowo w piśmie z dnia 4 września 2013 r.), dotacja udzielana przez państwo i jednostki samorządu terytorialnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają - odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Otrzymywanie składek członkowskich przez Gminne Spółki Wodne nie można uznać za świadczenie usług, gdyż nie wiąże się ono z możliwością żądania jakichkolwiek konkretnych świadczeń. Może bowiem być tak, że dany członek wpłacił składki, ale w tym okresie na jego gruntach nie były przeprowadzone żadne prace wodno-melioracyjne. Nie korzystał także z innych świadczeń spółki. Powyższe wskazuje, iż otrzymywanie przez spółkę wodną składek członkowskich nie może być traktowane ani jako sprzedaż towarów, ani też jako świadczenie usług. Zdaniem Zainteresowanego, czynność ta pozostaje poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Wykonywanie z zebranych składek członkowskich oraz otrzymanych dotacji, czynności statutowe polegające na konserwacji urządzeń melioracyjnych również nie może być uznane za świadczenie usług. Brak jest bowiem beneficjenta owej czynności. W przypadku każdej naprawy urządzeń melioracyjnych korzyści z owej czynności odnosi nie tylko właściciel nieruchomości, na której znajduje się owo urządzenie, ale również właściciele wszystkich nieruchomości, przez które przepływa dany ciek wodny (osoby, które potencjalnie mogłyby zostać podtopione bądź zalane w trakcie powodzi czy też obfitych opadów deszczu).

Wobec powyższego w przypadku braku beneficjenta nie można mówić o usłudze. Świadczenie usług jest bowiem czynnością dwustronną, w której występują zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca. W niniejszym przypadku brak jest zleceniodawcy. Czynność wniesienia składki członkowskiej, czy też otrzymania dotacji nie wiąże się z automatu z wykonywaniem dla konkretnej osoby jakiejkolwiek usługi.

Reasumując, w zamian za składki członkowskie i dotacje Wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w rozumieniu odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na rzecz swoich członków. Mając na względzie opis sprawy oraz przepisy prawa podatkowego wskazać należy, że co do zasady uiszczane przez członków składki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług dlatego, że nie można im przypisać konkretnego świadczenia wynikającego z opłacania składki.

Prezentowane wyżej w tym zakresie obecnie stanowisko Rejonowego Związku Spółek Wodnych jest odmienne od prowadzonej księgowości. Wnioskodawca informuje, że Związek opodatkowuje wpłaty składek członkowskich i otrzymane dotacje podatkiem należnym VAT.

Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca jest jedynym Związkiem na terenie Wielkopolski, a może Polski, który nalicza i odprowadza podatek VAT od składek i dotacji samorządowych Zainteresowany wnosi o udzielenie w tym zakresie odpowiedzi. Podtrzymanie prezentowanego w tym zapytaniu stanowiska oznaczałoby niewłaściwe postępowanie i konieczność złożenia korekt deklaracji w podatku od towarów i usług VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Cytowany powyżej przepis art. 29 ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.) z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Dla określenia, czy dane dotacje są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, iż w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem - podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie podlega opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - X zrzesza 5 gmin powiatu tzw. Gminne Spółki Wodne. Spółka wodna działa na podstawie art. 164 ust. 1 ustawy - Prawo Wodne i ma na celu zaspokojenie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami. Gospodarowanie wodami polega m.in. na ochronie wód przed zanieczyszczeniem, ochronie przed powodzią melioracji wodnych - w tym dbania o właściwy stan urządzeń melioracyjnych, wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych, utrzymywania wód, a także propagowania wiedzy związanej z zarządzaniem zasobami wodnymi. Spółki Wodne otrzymują pomoc finansową, pochodzącą z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczoną na bieżące utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. X jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonuje oprócz działalności statutowej inne czynności, które są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Dotacja otrzymywana z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego (Urzędu Marszałkowskiego, Starostwa Powiatowego i Urzędów Gmin) nie stanowi dopłaty do ceny, lecz pokrywa koszty prowadzonej działalności polegającej na konserwacji urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT pomocy udzielanej przez państwo i jednostki samorządu terytorialnego w formie dotacji na konserwację urządzeń melioracyjnych szczegółowych.

Jak wskazano powyżej, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności - nie podlega opodatkowaniu.

W rozpatrywanej sprawie, dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie jest przyznawana jako dopłata do ceny świadczonych usług, a przeznaczona jest na pokrycie kosztów. Dotacja stanowi dofinansowanie ogólne na pokrycie kosztów ogólnej konserwacji urządzeń melioracji szczegółowych wykonanych przez Związek na obszarze objętym działalnością Związku. Oznacza to, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym (kosztowym), a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. W konsekwencji Wnioskodawca nie otrzymuje sfinansowanego otrzymaną dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a jedynie zwrot poniesionych kosztów.

Zatem dotacja czyli otrzymany przez Wnioskodawcę zwrot poniesionych kosztów nie stanowi czynności opodatkowanej VAT, ponieważ czynność ta nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy.

Reasumując, w oparciu o przedstawiony przez Wnioskodawcę w tej kwestii opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Informuje się ponadto, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dotacji. Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT składek członkowskich został załatwiony w dniu 13 września 2013 r. interpretacją nr ILPP1/443-502/13-7/AI.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.