ILPP1/443-458/13-5/NS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Nadleśnictwa, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2013 r. (data wpływu 29 maja 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 lipca 2013 r. (data wpływu 24 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania ustanowienia służebności przesyłu za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

W dniu 29 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania ustanowienia służebności przesyłu za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 22 lipca 2013 r. (data wpływu 24 lipca 2013 r.) o informacje doprecyzowujące przedstawiony stan faktyczny oraz o dowód wpłaty dodatkowej opłaty za wydanie interpretacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W myśl art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.), Lasy Państwowe jako jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentują Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia.

Na mocy art. 32 ust. 2 ustawy o lasach, nadleśnictwa jako jednostki organizacyjne wchodzą w skład Lasów Państwowych, natomiast w świetle art. 35 ust. 1 pkt 1 wspomnianej ustawy, nadleśniczy reprezentuje Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych, w zakresie swojego działania.

W związku z powyższym Nadleśnictwo X występuje o interpretację indywidualną dotyczącą poniżej przedstawionej sprawy:

Na gruntach Lasów Państwowych - w tym przypadku na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo X - posadowione są urządzenia elektroenergetyczne, w tym głównie linie elektroenergetyczne będące własnością spółek energetycznych zajmujących się przesyłem energii elektrycznej oraz konserwacją i utrzymaniem ww. linii.

Utrzymanie i eksploatacja tych urządzeń elektroenergetycznych w zakresie ustalonym przepisami prawnymi na gruntach Lasów Państwowych (w tym przypadku Nadleśnictwa) - w szczególności linii elektroenergetycznych - stwarza podstawę prawną do odpłatnego obciążenia służebnością przesyłu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących nieruchomości Skarbu Państwa.

Przepis art. 305¹ Kodeksu cywilnego stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu), natomiast zgodnie art. 39a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością drogową lub służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Wynagrodzenie to stanowi własny przychód Lasów Państwowych, a wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością. Wobec braku definicji służebności przesyłu według ustawy o lasach zastosowanie znajdą ww. przepisy k.c. o służebności przesyłu. Niemniej jednak pomiędzy rozwiązaniami przyjętymi w k.c. a treścią art. 39a ustawy o lasach, który również odnosi się do służebności przesyłu, zachodzą istotne różnice, że można mieć wątpliwość, czy ustawodawcy rzeczywiście chodzi o ten sam rodzaj służebności.

W związku z tym, że gospodarka leśna na terenach, na których posadowione są urządzenia elektroenergetyczne jest ograniczona i zdeterminowana obecnością tych urządzeń oraz wymaga specyficznych prac i czynności przy wykonywaniu zabiegów gospodarczych, Nadleśnictwa od kilku lat dochodziły roszczeń od operatorów sieci z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa, będących w ich zarządzie, na których znajdują się urządzenia elektroenergetyczne, stanowiące własność operatorów, tj. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy w oparciu o przepisy art. 222 i art. 225 Kodeksu cywilnego.

W tym okresie nie uregulowano prawnie przedstawionego powyżej stanu rzeczy.

Obecnie na podstawie zawartego porozumienia z dnia 14 grudnia 2011 r. między Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Y a Z Spółka Akcyjna w sprawie obciążenia służebnością przesyłu nieruchomości Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych zajętych pod urządzenia elektroenergetyczne należące do Z S.A. oraz rozliczenia wynagrodzenia za dotychczasowe korzystanie z nieruchomości Skarbu Państwa postanowiono, że nadleśnictwa regulują kwestie poruszone powyżej oraz dochodzą swoich roszczeń z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości będących w ich zarządzie.

Strony dążąc do polubownego rozwiązania problemu obciążenia nieruchomości pozostających w zarządzie Nadleśnictw urządzeniami elektroenergetycznymi stanowiącymi własność Z, uwzględniając interesy i obowiązki ustawowe obu stron w projekcie aktu notarialnego ustaliły, że z tytułu dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa, w części z której korzystanie przez Nadleśnictwa było ograniczone w związku z posadowieniem na nich urządzeń elektroenergetycznych za okres od 1 stycznia 2006 r. do dnia podpisania aktu notarialnego i ustanowienia służebności przesyłu, właściciel urządzeń elektroenergetycznych w rozumieniu art. 49 § 1 k.c. zapłaci Nadleśnictwu jednorazowe wynagrodzenie w wysokości określonej zgodnie z art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, to jest w wysokości równej kwotom zapłaconych przez Nadleśnictwo podatków leśnych, rolnych lub od nieruchomości oraz innych opłat lokalnych od części nieruchomości, z których korzystanie było ograniczone w związku z posadowieniem na nich wspomnianych wyżej urządzeń. Zapłacone wynagrodzenie nastąpi tytułem rozliczenia wszelkich roszczeń związanych z lokalizacją, utrzymaniem i eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych przebiegających przez grunty znajdujące się w zarządzie Nadleśnictwa.

Jednocześnie ustalono, że z tytułu ustanowienia w formie aktu notarialnego bezterminowej służebności przesyłu Spółka Energetyczna zapłaci Nadleśnictwu wynagrodzenie określone na podstawie art. 39a ustawy o lasach. Wynagrodzenie to będzie płatne kwartalnie z dołu do 10 dnia pierwszego miesiąca następnego kwartału.

W projekcie aktu notarialnego nie określono czy jednorazowe wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntów Skarbu Państwa zawiera podatek VAT lub podlega opodatkowaniu podatkiem VAT oraz czy wynagrodzenie za ustanowioną służebność przesyłu zawiera podatek VAT lub jest opodatkowana podatkiem VAT.

Z pisma z dnia 22 lipca 2013 r., stanowiącego uzupełnienie do wniosku wynika, że:

1. Nadleśnictwo X jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

2. Nadleśnictwo X na podstawie zawartego porozumienia z dnia 14 grudnia 2011 r. pomiędzy Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Y a Z Spółka Akcyjna w sprawie obciążenia służebnością przesyłu nieruchomości Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych zajętych pod urządzenia elektroenergetyczne należące do Z S.A. za dotychczasowe korzystanie z nieruchomości Skarbu Państwa, jest w fazie finalizowania zawarcia aktu notarialnego i uregulowania prawnego dotyczącego bezumownego korzystania z nieruchomości będących w swoim zarządzie.

Na podstawie powyższego porozumienia strony (tekst jedn.: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Y oraz Z S.A.) dążąc do polubownego rozwiązania problemu obciążenia nieruchomości pozostających w zarządzie Nadleśnictw urządzeniami elektroenergetycznymi stanowiącymi własność Z, uwzględniając interesy i obowiązki ustawowe obu stron w projekcie aktu notarialnego ustaliły, że z tytułu dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa, w części z której korzystanie przez Nadleśnictwa było ograniczone w związku z posadowieniem na nich urządzeń elektroenergetycznych za okres od 1 stycznia 2006 r. do dnia podpisania aktu notarialnego i ustanowienia służebności przesyłu, właściciel urządzeń elektroenergetycznych w rozumieniu art. 49 § 1 k.c. zapłaci Nadleśnictwu jednorazowe wynagrodzenie w wysokości określonej zgodnie z art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, to jest w wysokości równej kwotom zapłaconych przez Nadleśnictwo podatków leśnych, rolnych lub od nieruchomości oraz innych opłat lokalnych od części nieruchomości, z których korzystanie było ograniczone w związku z posadowieniem na nich wspomnianych wyżej urządzeń. Zapłacone wynagrodzenie nastąpi tytułem rozliczenia wszelkich roszczeń związanych z lokalizacją, utrzymaniem i eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych przebiegających przez grunty znajdujące się w zarządzie Nadleśnictwa.

W związku z powyższym odpowiadając na zadane pytanie Nadleśnictwo X wyjaśnia, że w akcie, który zostanie zawarty między Nadleśnictwem a Spółką Energetyczną, odszkodowanie za korzystanie z gruntów należących do Nadleśnictwa, a które to grunty były wykorzystywane przez Spółkę Energetyczną bez uregulowanych umów określone będzie jako "jednorazowe wynagrodzenie". Takie określenie wynika wprost z zawartego porozumienia pomiędzy przytoczonymi wyżej stronami. Odszkodowanie to ustalone będzie zgodnie z przepisami art. 39a ust. 2 ustawy o lasach.

Jednocześnie Nadleśnictwo podtrzymuje swoje stanowisko, zawarte we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przedstawione odnośnie pytania nr 1 przedstawione w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego.

3. Nadleśnictwo X oświadcza, że w ramach bezumownego korzystania przez Spółkę Energetyczną z części nieruchomości nie świadczyło na Jej rzecz jakichkolwiek usług.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowane podatkiem są odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Na mocy art. 8 ust. 2 ww. ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Opisana w pytaniu nr 1 o udzielenie interpretacji indywidualnej sytuacja, zdaniem Nadleśnictwa, nie odpowiada przytoczonej wyżej definicji świadczenia usług. Nadleśnictwo nie wyraziło bowiem zgody i nie podpisało ze Spółką Energetyczną żadnej umowy na służebność przesyłu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu ustanowienia bezterminowej odpłatnej służebności przesyłu na nieruchomościach będących w zarządzie Nadleśnictwa w związku z posadowieniem na nich urządzeń elektroenergetycznych, wynagrodzenie określone zgodnie z art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle ustawy o podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nadleśnictwo jest czynnym podatnikiem VAT. Nie podlega zwolnieniu w myśl art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest regulowany w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z treścią ust. 1 tego artykułu, podatkowi temu podlega między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, przez świadczenie usług rozumie się zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Przepis art. 305¹ Kodeksu cywilnego stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu), natomiast zgodnie art. 39a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością drogową lub służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Wynagrodzenie to stanowi własny przychód Lasów Państwowych, a wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl przytoczonych powyżej przepisów Nadleśnictwo uważa, że spełnione są wszystkie przesłanki dotyczące art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie ustanowienie służebności przesyłu w oparciu o art. 39a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, podlega na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary - według art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało - jako usługa - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Instytucja służebności przesyłu uregulowana została w art. 305¹ -305⁴ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

W świetle art. 305¹ k.c., nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 49 § 1 k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 305² § 1 k.c.).

Na mocy art. 305² § 2 k.c., jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Z kolei pojęcie służebności gruntowej zdefiniowane zostało w art. 285 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Z opinii Ministra Sprawiedliwości wynika, że ustawa o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731), która weszła w życie z dniem 3 sierpnia 2008 r., wprowadziła do polskiego systemu prawnego trzeci - obok służebności gruntowych i służebności osobistych - rodzaj służebności, tj. służebność przesyłu (art. 305¹ -305⁴ k.c.). Wskazuje na to nie tylko brzmienie art. 3054 k.c. (zgodnie z którym do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych), ale także układ przestrzenny ustawy - dział III Księgi drugiej k.c. został podzielony na trzy rozdziały: rozdział I. Służebności gruntowe; rozdział II. Służebności osobiste; rozdział III. Służebność przesyłu.

O takim podziale świadczy również wykładnia historyczna płynąca z uzasadnienia projektu ustawy, w którym znaleźć można jednoznaczne stwierdzenie wskazujące na wolę ustanowienia przez ustawodawcę odrębnego rodzaju służebności.

Ustanowienie służebności przesyłu w drodze umowy zawieranej między przedsiębiorcą a właścicielem nieruchomości jest podstawowym sposobem jej powstania. Ustanowienie służebności przesyłu w drodze orzeczenia sądowego następuje więc za odpowiednim wynagrodzeniem.

Z powyższego wynika, że ustanowienie służebności przesyłu wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (do towarów w świetle art. 2 pkt 6 ustawy zalicza się również grunty) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Nadleśnictwo jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na gruntach Lasów Państwowych - w tym przypadku na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo - posadowione są urządzenia elektroenergetyczne, w tym głównie linie elektroenergetyczne będące własnością spółek energetycznych zajmujących się przesyłem energii elektrycznej oraz konserwacją i utrzymaniem ww. linii. Utrzymanie i eksploatacja tych urządzeń elektroenergetycznych w zakresie ustalonym przepisami prawnymi na gruntach Lasów Państwowych (w tym przypadku Nadleśnictwa) - w szczególności linii elektroenergetycznych - stwarza podstawę prawną do odpłatnego obciążenia służebnością przesyłu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących nieruchomości Skarbu Państwa. Przepis art. 3051 Kodeksu cywilnego stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu), natomiast zgodnie art. 39a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością drogową lub służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Wynagrodzenie to stanowi własny przychód Lasów Państwowych, a wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością. Wobec braku definicji służebności przesyłu według ustawy o lasach zastosowanie znajdą ww. przepisy k.c. o służebności przesyłu. W związku z tym, że gospodarka leśna na terenach, na których posadowione są urządzenia elektroenergetyczne jest ograniczona i zdeterminowana obecnością tych urządzeń oraz wymaga specyficznych prac i czynności przy wykonywaniu zabiegów gospodarczych, Nadleśnictwa od kilku lat dochodziły roszczeń od operatorów sieci z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa, będących w ich zarządzie, na których znajdują się urządzenia elektroenergetyczne, stanowiące własność operatorów, tj. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy w oparciu o przepisy art. 222 i art. 225 Kodeksu cywilnego. W tym okresie nie uregulowano prawnie przedstawionego powyżej stanu rzeczy. Obecnie na podstawie zawartego porozumienia z dnia 14 grudnia 2011 r. między Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Y a Z Spółka Akcyjna w sprawie obciążenia służebnością przesyłu nieruchomości Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych zajętych pod urządzenia elektroenergetyczne należące do Z S.A. oraz rozliczenia wynagrodzenia za dotychczasowe korzystanie z nieruchomości Skarbu Państwa postanowiono, że nadleśnictwa regulują kwestie poruszone powyżej oraz dochodzą swoich roszczeń z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości będących w ich zarządzie. Strony dążąc do polubownego rozwiązania problemu obciążenia nieruchomości pozostających w zarządzie Nadleśnictw urządzeniami elektroenergetycznymi stanowiącymi własność Z, uwzględniając interesy i obowiązki ustawowe obu stron w projekcie aktu notarialnego ustaliły, że z tytułu dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa, w części z której korzystanie przez Nadleśnictwa było ograniczone w związku z posadowieniem na nich urządzeń elektroenergetycznych za okres od 1 stycznia 2006 r. do dnia podpisania aktu notarialnego i ustanowienia służebności przesyłu, właściciel urządzeń elektroenergetycznych w rozumieniu art. 49 § 1 k.c. zapłaci Nadleśnictwu jednorazowe wynagrodzenie w wysokości określonej zgodnie z art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, to jest w wysokości równej kwotom zapłaconych przez Nadleśnictwo podatków leśnych, rolnych lub od nieruchomości oraz innych opłat lokalnych od części nieruchomości, z których korzystanie było ograniczone w związku z posadowieniem na nich wspomnianych wyżej urządzeń. Zapłacone wynagrodzenie nastąpi tytułem rozliczenia wszelkich roszczeń związanych z lokalizacją, utrzymaniem i eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych przebiegających przez grunty znajdujące się w zarządzie Nadleśnictwa. Jednocześnie ustalono, że z tytułu ustanowienia w formie aktu notarialnego bezterminowej służebności przesyłu Spółka Energetyczna zapłaci Nadleśnictwu wynagrodzenie określone na podstawie art. 39a ustawy o lasach. Wynagrodzenie to będzie płatne kwartalnie z dołu do 10 dnia pierwszego miesiąca następnego kwartału.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 39a ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.), Nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością drogową lub służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Wynagrodzenie to stanowi własny przychód Lasów Państwowych.

W myśl § 2 ww. przepisu, wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością.

W świetle powyższych regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu stanu faktycznego należy uznać, że ustanowienie służebności przesyłu wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (gruntu) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Otrzymane bowiem przez Nadleśnictwo od Spółki Energetycznej świadczenie pieniężne stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczoną usługę, dającą wypłacającemu je wyraźne i bezpośrednie korzyści w postaci możliwości korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości.

Zatem, opisane przez Wnioskodawcę czynności wypełniają definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, odpłatne ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomościach będących w zarządzie Nadleśnictwa, w związku z posadowieniem na nich urządzeń elektroenergetycznych, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie - określone zgodnie z art. 39a ust. 2 ustawy o lasach - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z definicją usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy.

Tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej uznania ustanowienia służebności przesyłu za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast kwestia dotycząca opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu bezumownego korzystania z gruntów została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2013 r. nr ILPP1/443-458/13-4/NS.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.