ILPP1/443-432/09-2/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2009 r. (data wpływu 6 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Rozbudowa..." - jest prawidłowe.

W dniu 6 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Rozbudowa...".

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z ubieganiem się przez Gminę X, która jest zarejestrowana w Urzędzie Skarbowym w X jako podatnik VAT czynny, o dofinansowanie projektu pn. "Rozbudowa..." w ramach Osi Priorytetowej II Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, Działanie II.1 Gospodarka wodno-ściekowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa X na lata 2007-2013, niezbędna jest indywidualna interpretacja w sprawie możliwości prawnej odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją ww. projektu, interpretacja indywidualna jest wymaganym przez Urząd Marszałkowski w X załącznikiem do wniosku o dofinansowanie projektu.

Gmina X przeprowadza wszystkie procedury związane z przygotowaniem inwestycji z zakresu gospodarki wodno-ściekowej objętej projektem, tj. przygotowuje projekt techniczny, przeprowadza procedury przetargowe na wykonawstwo inwestycji, a także będzie nadzorować jej realizację oraz ponosić koszty inwestycyjne wybudowania sieci kanalizacyjnej, które będą udokumentowane przez Wykonawcę fakturami VAT. Infrastruktura wybudowana w ramach tych projektów stanie się własnością Gminy X - będzie stanowić część jej majątku. Po zakończeniu prac budowlanych, odbiorze inwestycji oraz przekazaniu obiektu do użytku, Gmina X na podstawie uchwały Rady Gminy X przekaże infrastrukturę rozbudowanej oczyszczalni ścieków w nieodpłatne użytkowanie Przedsiębiorstwu Komunalnemu w X Sp. z o.o., na którym spoczywa obowiązek utrzymania prawidłowego funkcjonowania tejże infrastruktury. Natomiast obowiązek zarządzania projektem unijnym w okresie co najmniej 5 lat od chwili zakończenia inwestycji będzie spoczywać na Gminie X. Wszelkie nakłady inwestycyjne nawet w przypadku już istniejących środków trwałych, w zakresie modernizacji, przebudowy, rozbudowy itp. poniesie Gmina X. Przedsiębiorstwo Komunalne nie będzie pobierać opłaty za oczyszczanie ścieków komunalnych.

W przypadku projektu pn. "Rozbudowa..." wszystkie prace budowlane będą realizowane na terenie należącym do Gminy X. Koszty eksploatacji oczyszczalni ścieków będzie ponosić Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o.

Powstałe w wyniku inwestycji mienie będzie przekazane Przedsiębiorstwu Komunalnemu w X w nieodpłatne użytkowanie. Zakład ten jest powołany m.in. do realizacji obowiązków Gminy wynikających z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu w żadnym zakresie nie będzie miało związku z czynnościami opodatkowanymi.

W dniu X r. Rada Gminy X podjęła uchwałę nr X w sprawie utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą "Przedsiębiorstwo Komunalne" Sp. z o.o. Spółka ta została zawiązana z dniem 1 kwietnia 1998 r. Wg aktu założycielskiego Spółki założycielem Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o. w X jest Gmina X, która posiada wszystkie udziały w kapitale zakładowym - udziały są niepodzielne. Czas trwania Spółki jest nieograniczony. Spółka działa w oparciu o zapisy Kodeksu Spółek Handlowych oraz ustawy o gospodarce komunalnej. Spółka może prowadzić działalność wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Wszystkie udziały w kapitale zakładowym pokryła Gmina X w formie aportu i wkładu pieniężnego. Władzami spółki są: Zarząd Spółki, Rada Nadzorcza, Zgromadzenie Wspólników.

W skład Zarządu Spółki wchodzą dwie osoby, w tym Prezes, zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Do Zarządu Spółki należą wszelkie sprawy, których Kodeks Spółek Handlowych, ustawa lub spółka nie zastrzega dla innych organów. Do wykonywania czynności prawnych w imieniu Spółki, w tym oświadczeń i podpisywania, upoważnieni są dwaj członkowie Zarządu Spółki. Rada Nadzorcza składa się z trzech członków, Zgromadzenie Wspólników wybiera członków Rady Nadzorczej. Rada Nadzorcza wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego. Do kompetencji Rady Nadzorczej należy:

Funkcję Zgromadzenia Wspólników wykonuje w imieniu jedynego wspólnika, tj. Gminy X, Wójt Gminy X - organ wykonawczy Gminy. Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników zwołuje Zarząd Spółki w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrachunkowego. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników zwołuje Zarząd Spółki z własnej inicjatywy albo na żądanie Rady Nadzorczej. Zgromadzenie Wspólników odbywa się w siedzibie Spółki lub w innym miejscu wskazanym przez Zarząd Spółki.

Do wyłącznej kompetencji Zgromadzenie Wspólników należy:

Zgromadzenie Wspólników może także rozpatrywać inne sprawy wniesione przez Zarząd Spółki, Radę Nadzorczą lub wspólnika. Spółka prowadzi działalność gospodarczą na podstawie samodzielnie ustalonych planów wieloletnich i rocznych. Rok obrachunkowy Spółki pokrywa się z rokiem kalendarzowym, również pierwszy rok obrachunkowy zakończył się 31 grudnia. Zarząd Spółki w ciągu od trzech miesięcy od chwili zakończenia roku obrachunkowego sporządza bilans, rachunek zysków i strat oraz pisemne sprawozdania. Dokumenty te Zarząd Spółki przedkłada Radzie Nadzorczej oraz udostępnia wspólnikom. Spółka tworzy z zysku kapitał zapasowy przeznaczony na pokrycie strat bilansowych. Spółka może tworzyć z zysku kapitały rezerwowe i inne fundusze celowe. Część zysku Spółki, pozostałą po opłaceniu podatków i innych świadczeń publiczno-prawych oraz zasileniu funduszy Spółki, dzieli się między wspólników, chyba że uchwała Zgromadzenia Wspólników postanowi inaczej. Wypłata podzielonego zysku wspólników następuje w terminie oznaczonym uchwałą Zgromadzenia Wspólników nie później niż przed upływem trzech miesięcy od podjęcia uchwały o podziale zysków.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina X ma w związku z realizacją ww. projektu możliwość prawną odzyskania podatku od towarów i usług (VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie przysługiwało odliczenie podatku naliczonego związanego z realizacją ww. zadania ze względu na fakt, iż nie wystąpią po stronie Gminy jako podatnika VAT czynności opodatkowane, do których wykorzystywana byłaby wybudowana infrastruktura kanalizacyjna.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania gminy należą zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań tych należą sprawy dotyczące m.in. kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych (art. 7 ust. 1 pkt 3).

W konsekwencji, biorąc pod uwagę fakt, iż nabywane usługi związane z realizacją zadania opisanego w niniejszym wniosku nie będą służyły w przyszłości czynnościom opodatkowanym wykonywanym przez Gminę jako podatnika VAT, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciach związanych z realizacją zadania.

Dodatkowo rozpatrując przepis art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), Gmina nie ma również możliwości zaliczenia nieodliczonego podatku VAT do kosztów uzyskania przychodów celem skompensowania go poprzez zmniejszenie swoich zobowiązań z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, ponieważ zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Ponieważ jest to kwestia o zasadniczym znaczeniu zarówno dla rozliczeń podatkowych Gminy, jak i prawidłowości korzystania z funduszy pomocowych, stąd za konieczne Gmina uważa złożenie niniejszego wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i ust. 19 oraz art. 124. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostają spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Zaznaczyć należy, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz są objęte zwolnieniem określonym w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w związku z ubieganiem się przez Gminę X, która jest zarejestrowana w Urzędzie Skarbowym w Piotrkowie Trybunalskim jako podatnik VAT czynny, o dofinansowanie projektu pn. "Rozbudowa..." w ramach Osi Priorytetowej II Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, Działanie 11.1 Gospodarka wodno-ściekowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa X na lata 2007-2013, Zainteresowany przeprowadza wszystkie procedury związane z przygotowaniem inwestycji z zakresu gospodarki wodno-ściekowej objętej projektem, tj. przygotowuje projekt techniczny, przeprowadza procedury przetargowe na wykonawstwo inwestycji, a także będzie nadzorować jej realizację oraz ponosić koszty inwestycyjne wybudowania sieci kanalizacyjnej, które będą udokumentowane przez Wykonawcę fakturami VAT. Infrastruktura wybudowana w ramach tych projektów stanie się własnością Gminy X - będzie stanowić część jej majątku. Po zakończeniu prac budowlanych, odbiorze inwestycji oraz przekazaniu obiektu do użytku, Gmina X na podstawie uchwały Rady Gminy X przekaże infrastrukturę rozbudowanej oczyszczalni ścieków w nieodpłatne użytkowanie Przedsiębiorstwu Komunalnemu w X Sp. z o.o., na którym spoczywa obowiązek utrzymania prawidłowego funkcjonowania tejże infrastruktury. Przedsiębiorstwo Komunalne nie będzie pobierać opłaty za oczyszczanie ścieków komunalnych. Zakład ten jest powołany m.in. do realizacji obowiązków Gminy wynikających z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu w żadnym zakresie nie będzie miało związku z czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT warunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniony wskazany wyżej warunek, ponieważ Gmina będąca beneficjentem przedmiotowej inwestycji, będzie realizowała zadania własne, a towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu, nie będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Gminie nie będzie zatem przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowej inwestycji.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 i ust. 3 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę majątku wytworzonego w ramach realizacji przedmiotowego projektu Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwo Komunalne w X w użytkowanie, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 cyt. ustawy. Nieodpłatne przekazanie inwestycji do zarządzania i użytkowania bowiem będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, zwolnionych od podatku VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług).

W zakresie ww. projektu Gmina nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 10 powołanego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i ust. 4 cyt. rozporządzenia oraz podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina nie spełnia tych warunków, zatem nie ma możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 10 powołanego rozporządzenia.

Reasumując, Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania podatku VAT od wydatków poniesionych z tytułu realizacji inwestycji pn. "Rozbudowa...", w związku z faktem, że nie będzie ona wykorzystywana do czynności opodatkowanych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.