ILPP1/443-422/11-4/AK - Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika wieczystego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2011 r. (data wpływu 10 marca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 maja 2011 r. (data wpływu 26 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika wieczystego - jest prawidłowe.

W dniu 10 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika wieczystego. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 26 maja 2011 r. o wskazanie liczby zdarzeń przyszłych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Gminy, zwrócił się do Burmistrza z wnioskiem o sprzedaż na jego rzecz nieruchomości. Przedmiotowa nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste w roku 1998. Na nieruchomości znajdują się budynki stanowiące odrębny przedmiot własności wnioskodawcy. Zbycie nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) następuje w drodze bezprzetargowej. Zgodnie z art. 67 ust. 3 cyt. ustawy, przy sprzedaży nieruchomości gruntowej w drodze bezprzetargowej cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość. Ponadto, zgodnie z art. 69 ww. ustawy, na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości określoną wg stanu na dzień sprzedaży. Sprzedaż nieruchomości gruntowej będącej w wieczystym użytkowaniu może nastąpić tylko na rzecz wieczystego użytkownika. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży prawo użytkowania wieczystego wygasa z mocy prawa.

W związku z tym, iż nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlega przepisom nowej ustawy o VAT z dnia 11 marca 2004 r., dlatego też użytkownik wieczysty uiszczał w terminie do dnia 31 marca każdego roku opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego gruntu ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa jako nie zawierającą w sobie należnego podatku VAT jak i też nie powiększoną o kwotę podatku VAT (orzeczenie NSA z dnia 29 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS 1/06).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż nieruchomości gruntowej w trybie bezprzetargowym (art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami) na rzecz jej użytkownika wieczystego (użytkowanie wieczyste ustanowiono przed dniem 1 maja 2004 r.), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki obowiązującej w roku 2011 - 23%, czy też taka transakcja (stanowiąca w istocie tylko zmianę tytułu prawnego do nieruchomości niewpływającą na władztwo rzeczy), nie będzie stanowiła dostawy towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i w rzeczy samej będzie pozostawała poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), czyli do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zmieniła się definicja towaru jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy, przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste. Dostawa towarów rozumiana jest jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tj. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) na rzecz użytkownika wieczystego co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. W świetle art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny użytkownik wieczysty może w granica określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę użytkowania wieczystego rozporządzać prawem do gruntu jak właściciel. Przepis ten a także następne art. 234, art. 235, art. 237, art. 236 k.c., kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas oddania gruntu w użytkowanie wieczyste wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Również Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchwałą w składzie 7 sędziów z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS 1/06, opowiedział się za stanowiskiem, że oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów.

Organ stoi na stanowisku, iż sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r. stanowi tylko zmianę tytułu prawnego do nieruchomości nie wpływa na władztwo rzeczy, bo zostało uzyskane w opinii organu i prawa z chwilą ustanowienia prawa do użytkowania wieczystego.

Wnioskodawca stwierdza, że dostawą towaru w rozumieniu przepisów o VAT było ustanowione przed 1 maja 2004 r. prawo użytkowania wieczystego wymienionej nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika czyli przed wprowadzeniem przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, czynność ta nie mogła podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT także opłaty roczne wnoszone do dnia 31 marca każdego roku od użytkownika wieczystego.

Zatem w świetle wskazanych przepisów prawa oraz orzecznictwa, opisana sprzedaż przedmiotowej nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie wieczyste przed 1 maja 2004 r. nie powinna być, w opinii Gminy, traktowana jako ponowna dostawa towaru tej samej nieruchomości między tymi samymi stronami, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 i art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jak również oddanie w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu art. 2 pkt 6 ww. ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela. W świetle powołanego przepisu art. 7 ustawy, odpłatne przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi dostawę towarów.

Na podstawie art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Na podstawie art. 67 ust. 1 ww. ustawy, cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej wartości. Natomiast w myśl art. 69 tej ustawy na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Gminy, zwrócił się do Burmistrza z wnioskiem o sprzedaż na jego rzecz nieruchomości. Przedmiotowa nieruchomość został oddana w użytkowanie wieczyste w roku 1998. Na nieruchomości znajdują się budynki stanowiące odrębny przedmiot własności Wnioskodawcy.

Zatem w opisanej sprawie przedmiotem planowanej transakcji będzie wyłącznie grunt stanowiący własność Gminy.

Należy zauważyć, iż do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości użytkownik wieczysty otrzymał już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi bowiem, iż przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności przedmiotowej sprawy świadczą o tym, że przeniesienie na użytkownika wieczystego praw do rozporządzania nieruchomością jak właściciel, nastąpiło już w chwili ustanowienia na jego rzecz prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a więc w roku 1998, mimo że do ustanowienia tego prawa doszło przed wprowadzeniem przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, czyli w okresie kiedy czynność ta nie mogła podlegać opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem opisana sprzedaż gruntu nie może być traktowana jako ponowna dostawa tego samego gruntu między tymi samymi stronami, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że sprzedaż nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi w istocie jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo do rzeczy", które użytkownik wieczysty uzyskał już w dacie ustanowienia użytkowania wieczystego.

Reasumując, sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego, dla którego prawo użytkowania wieczystego ustanowiono w roku 1998 nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i pozostaje poza zakresem tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.