ILPP1/443-358/09-2/AT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko (...) S.A., przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2008 r. (data wpływu 23 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu udostępnienia nieruchomości do użytkowania - jest prawidłowe.

W dniu 23 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu udostępnienia nieruchomości do użytkowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na mocy umowy z dnia 15 stycznia 2009 r. (dalej: Umowa) (...) S.A. (dalej: Spółka) ustanowiła prawo użytkowania, o którym mowa w art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: Kodeks cywilny) na 50 lat na rzecz (...) S.A. (dalej: (...) w odniesieniu do dwóch nieruchomości (dalej: Nieruchomość A oraz Nieruchomość B).

Zgodnie z postanowieniami tej Umowy, wynagrodzenie z tytułu użytkowania Spółka otrzyma od (...) w dwóch ratach:

* 50% w chwili podpisania Umowy,

* 50% po dokonaniu wpisu prawa użytkowania Nieruchomości A i prawa użytkowania Nieruchomości B do Księgi Wieczystej, z zastrzeżeniem, iż w przypadku, gdy Nieruchomość A nie zostanie przekazana (...) przed dokonaniem wpisu, powyższe 50% zostanie Spółce wypłacone po dokonaniu wpisu prawa użytkowania Nieruchomości A i jej przekazaniu. Natomiast w przypadku, gdy Nieruchomość A będzie przekazywana w częściach, zapłata tych 50% zostanie uiszczona proporcjonalnie po dokonaniu wpisu oraz przekazaniu danej części.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia użytkowania nieruchomości powstanie na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, tj.:

lub

* dzień przekazania Nieruchomości A na rzecz (...) - w przypadku, gdy do dnia dokonania wpisu prawa użytkowania do Księgi Wieczystej przekazanie tej nieruchomości nie miało miejsca. W przypadku, gdy przekazanie Nieruchomości A nastąpiło po dokonaniu wpisu do Księgi Wieczystej i będzie dokonywane w częściach, terminem płatności będzie dzień przekazania każdej z części Nieruchomości A - w odniesieniu do wartości proporcjonalnie odpowiadającej udziałowi przekazanej części Nieruchomości A w całości jej obszaru.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów należy rozumieć - w myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, "świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (...)".

W konsekwencji, skoro prawo użytkowania nie uprawnia użytkownika do rozporządzania nieruchomością jak właściciel, to ustanowienie tego prawa nie będzie stanowiło dostawy towarów. Niemniej jednak ustanowienie prawa użytkowania nieruchomości to świadczenie dokonywane przez Spółkę na rzecz (...), które ma charakter odpłatny. Skoro nie nosi ono znamion dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, w opinii Spółki, powinno ono na gruncie VAT być zakwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W opinii Spółki, zakres i treść tej czynności pozwalają na stwierdzenie, iż na gruncie ustawy o VAT stanowi ono usługę podobną do usługi dzierżawy. Charakter obu stosunków prawnych został uregulowany w przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z regulacjami, wskazanymi w art. 252 oraz art. 693 Kodeksu cywilnego, dzierżawca i użytkownik są uprawnieni do używania i pobierania pożytków z rzeczy będącej przedmiotem odpowiednio dzierżawy lub użytkowania. W art. 693 Kodeksu cywilnego określono, iż "przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz". Podobnym określeniem ustawodawca posłużył się również przy definiowaniu użytkowania, stwierdzając w art. 252 Kodeksu cywilnego iż "Rzecz można obciążyć prawem do jej używania i pobierania jej pożytków". Należy więc stwierdzić, iż na gruncie Kodeksu cywilnego zakres prawa jakie przenosi na drugą stronę odpowiednio wydzierżawiający i osoba ustanawiająca prawo użytkowania jest tożsamy. Podobieństwa dotyczą nie tylko zakresu praw, jakie wiążą się z wydzierżawianiem rzeczy bądź ustanowieniem prawa jej użytkowania. Spółka zwraca uwagę, iż przedmiotem obu stosunków prawnych mogą być rzeczy ruchome, nieruchomości i prawa, a treść i szczegółowy zakres tych stosunków ustalany jest w drodze umowy. Ponadto, dzierżawa polega na udostępnieniu dzierżawcy rzeczy, bez przenoszenia na niego własności. Podobnie jest w przypadku użytkowania, które również nie uprawnia użytkownika do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Zarówno dzierżawca, jak i użytkownik wykonują swoje władztwo nad rzeczą, jako posiadacze zależni. Nie są tym samym uprawnieni do rozporządzania rzeczą jak właściciel. Spółka dodatkowo podkreśla, iż postanowienia zawartej przez nią Umowy użytkowania, wskazują na znaczne podobieństwo tego stosunku prawnego do umowy dzierżawy. Użytkowanie, ustanowione przez Spółkę, spełnia charakterystyczne dla dzierżawy cechy, przede wszystkim - odpłatność i długotrwałość. Zgodnie bowiem z postanowieniami zawartej Umowy, za udostępnienie nieruchomości do użytkowania przez okres 50 lat, Spółka będzie pobierać opłaty w wysokości i w terminach określonych w Umowie.

W opinii Spółki, powyższe cechy w istotnym zakresie pozwalają na przyjęcie stanowiska, iż uprawnienie do użytkowania można uznać za usługę o podobnym charakterze do usługi dzierżawy. Użytkowanie, w swej treści jest w zasadzie identyczne z instytucją dzierżawy. Wprawdzie różni je odmienna natura prawna, zgodnie z którą dzierżawa jest stosunkiem zobowiązaniowym, wiążącym tylko strony umowy, natomiast użytkowanie, jako ograniczone prawo rzeczowe, jest skuteczne również wobec osób trzecich, jednakże różnica ta nie wpływa zasadniczo na zakres i treść tych praw. Zarówno bowiem w przypadku dzierżawy, jak i uprawnienia do użytkowania, jeden podmiot udostępnia drugiemu nieruchomość do używania i pobierania pożytków, na warunkach określonych w Umowie.

Spółka pragnie jednocześnie zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, "obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze".

Należy zauważyć, iż powyższy przepis w swym literalnym brzmieniu nie wskazuje, iż dotyczy on również usługi polegającej na ustanowieniu prawa użytkowania, niemniej jednak biorąc pod uwagę wskazania powyższej cechy prawa do użytkowania rzeczy i jej podobieństwo do usługi dzierżawy, w opinii Spółki, dla celów określenia momentu powstania obowiązku podatkowego ustanowienie prawa użytkowania jest świadczeniem zbliżonym do usługi dzierżawy. Tym samym, obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia prawa użytkowania powinien powstać na zasadach określonych we wspomnianym przepisie. Konsekwentnie, w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku, obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia na okres 50 lat prawa użytkowania nieruchomości powstawał będzie według następujących zasad:

Ad. 2

Z tytułu użytkowania, Spółka będzie zobowiązana do wystawienia faktury VAT zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowanie zwolnienia od podatku od towarów i usług (dalej: rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur) (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), a więc w celu udokumentowania każdej otrzymanej płatności odpowiednio:

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, Spółka zobowiązana jest do wystawienia faktury potwierdzającej udostępnienie nieruchomości do użytkowania. Zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę argumentację wyrażoną w punkcie 1, według której przedmiotowe świadczenie należy traktować jako usługę o podobnym charakterze do usługi dzierżawy, w omawianym przypadku zastosowanie znajdzie § 11 ww. rozporządzenia. Zgodnie z treścią tego przepisu, fakturę dokumentującą świadczenie usług, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, obowiązek wystawienia faktury w celu udokumentowania każdej z otrzymanej płatności, powstanie:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.