ILPP1/443-356/07-2/BP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko XEXXXE S.A. przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2007 r. (data wpływu: 29 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania gotowości dostaw gazu - jest prawidłowe.

W dniu 29 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania gotowości dostaw gazu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca S.A. (obecnie XEXXXE S.A.) prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na dystrybucji gazu ziemnego do użytkowników indywidualnych oraz przedsiębiorców. W dniu 10 czerwca 2002 r. Wnioskodawca zawarł z PGNiG S.A. umowę sprzedaży naazotowanego gazu ziemnego. Zgodnie z § 1 Umowy PGNiG S.A. była zobowiązana do "zabezpieczenia i dostarczenia" Wnioskodawcy gazu, Wnioskodawca zaś - do zapłaty i odbioru gazu w celu przesyłu, rozprowadzania oraz sprzedaży odbiorcom końcowym.

Według § 7 Umowy Wnioskodawca zobowiązał się do odbioru minimalnych ilości gazu w poszczególnych latach obowiązywania Umowy (2002, 2003 i 2004). W § 7 Umowy zawarto również klauzulę o treści: "Strony zgodziły się stosować formułę "take or pay" ("bierz lub płać") w wysokości 0,5 rocznej należności za gaz, zgodnie z programem zakupu od roku 2003".

Zawierając Umowę, Wnioskodawca prowadził inwestycję w postaci budowy gazociągu do odbioru zakontraktowanego gazu i dystrybucji do odbiorców końcowych. Ze względu na wady produkcyjne rur przesyłowych oddanie gazociągu do eksploatacji opóźniło się, a odbiór gazu na warunkach i w terminach umownych stał się niemożliwy.

Na podstawie § 7 Umowy PGNiG S.A. wezwała Wnioskodawcę do zapłaty opłat wynikających z klauzuli "bierz lub płać" za lata 2003-2004 oraz wystawiła noty obciążeniowe w dniu 19 lutego 2004 r. (za rok 2003) oraz w dniu 4 lutego 2005 r. (za rok 2004).

Sprawa opłaty za rok 2003 stała się przedmiotem sporu sądowego, który został rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2007 r. sygn. akt II C (...). W ocenie Sądu Najwyższego klauzula "bierz lub płać", stosowana w umowach sprzedaży gazu, zakłada powstanie obowiązku zapłaty już w sytuacji zaoferowania świadczenia przez dostawcę. Ponieważ gotowość dostaw gazu stanowi świadczenie, które rodzi po stronie odbiorcy obowiązek zapłaty, przeto opłaty z tytułu klauzuli "bierz lub płać" nie można postrzegać jako rekompensaty za poniesioną przez dostawce szkodę (surogatu odszkodowania).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) gotowość dostaw gazu wynikająca z klauzuli "bierz lub płać" podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług i wymaga udokumentowania fakturami VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy zachowanie dostawcy, które polega na zabezpieczeniu gotowości dostaw gazu w ilościach uzgodnionych w Umowie, stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. oraz ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. opodatkowaniu VAT podlega sprzedaż towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Według art. 4 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2 ww. ustawy, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a przez usługi - usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Towary i usługi będące przedmiotem czynności opodatkowanych niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej - stosownie do art. 54 ust. 1 cyt. ustawy - podlegają opodatkowaniu VAT stawką określoną w art. 18 ust. 1 ww. ustawy, tj. 22%.

Stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Według art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Do towarów zalicza się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle, a także grunty. Przez świadczenie usług - stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej i jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W myśl art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Za świadczenie uważa się zachowanie dłużnika czyniące zadość interesom wierzyciela.

W przedstawionym stanie faktycznym świadczenie dostawcy polega na dostawach gazu albo na gotowości dostaw gazu, świadczenie odbiorcy zaś - na zapłacie wynagrodzenia w razie odebrania gazu ("bierz") albo opłaty odpowiadającej części wynagrodzenia w razie nieodebrania gazu ("płać"). Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ponieważ świadczenie odbiorcy odpowiada świadczeniu dostawcy, przeto mamy do czynienia z świadczeniami wzajemnymi uregulowanymi w art. 487 k.c.

Z Umowy wynika, że Wnioskodawca odbierze w poszczególnych latach gaz o objętości równej albo większej od uzgodnionych wartości minimalnych. Z zabezpieczeniem gotowości dostaw gazu wiąże się konieczność wykonywania przez PGNiG S.A. przez okres obowiązywania Umowy pewnych czynności, w szczególności utrzymywania infrastruktury technicznej oraz zarezerwowania odpowiednich mocy produkcyjnych (gazu o określonych parametrach).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 kwietnia 2007 r. sygn. akt II C (...) zaprezentował pogląd, że klauzula "bierz lub płać", stosowana w umowach sprzedaży gazu, zakłada powstanie obowiązku zapłaty już w sytuacji zaoferowania świadczenia przez dostawcę. W ocenie Sądu Najwyższego klauzula "bierz lub płać" ma charakter zobowiązaniowy, a nie odszkodowawczy.

Gotowość dostaw gazu spełnia definicję usługi zawartą w PKWiU. Według PKWiU przez usługi rozumie się wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych. Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. w zakresie opodatkowania VAT mieści się też usługa niewymieniona we właściwej klasyfikacji statystycznej.

Za opodatkowaniem VAT gotowości dostaw gazu przemawia praktyka stosowana przy świadczeniach o analogicznym charakterze. Na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług obowiązujących do dnia 30 kwietnia 2004 r. opodatkowaniu VAT podlegały m.in. umowy ryczałtowe (np. umowy ryczałtowe na usługi prawne i podatkowe) oraz powszechnie stosowane przez dostawców mediów wynagrodzenie za gotowość ich dostaw (abonament lub stała opłata).

Gotowość dostaw gazu podlega opodatkowaniu VAT również na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług obowiązujących od dnia 1 maja 2004 r. Według art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. W przypadku klauzuli "bierz lub płać" po stronie dostawcy występuje świadczenie polegające na gotowości dostaw gazu w uzgodnionych ilościach o charakterze odpłatnym.

Reasumując, na gruncie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. oraz ustawy z dnia 11 marca 2004 r. gotowość dostaw gazu wynikająca z klauzuli "bierz lub płać" podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług i wymaga udokumentowania fakturami VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Z uwagi na złożenie wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie przez podatnika ponoszącego ekonomiczny ciężar podatku, a nie podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego.

Natomiast w kwestii udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto informuje się, że w dniu 29 stycznia 2008 r. została wydana interpretacja indywidualna nr LPP1/443-356/07-3/BP dotycząca podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.