ILPP1/443-329/10-2/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) Pana (...), przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2010 r. (data wpływu: 22 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży prawa wieczystego użytkowania nieruchomości w drodze licytacji egzekucyjnej (sygnatura sprawy...) jest:

* prawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/7, tj. działki zabudowanej budynkami przemysłowymi,

* prawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/11, tj. gruntu znajdującego się w strefie upraw rolnych,

* nieprawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/9, tj. gruntu niezabudowanego, znajdującego się w strefie aktywności gospodarczej.

W dniu 22 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży prawa wieczystego użytkowania nieruchomości w drodze licytacji egzekucyjnej (sygnatura sprawy X).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W rewirze prowadzona jest egzekucja przeciwko (...) Sp. z o.o. Egzekucja została skierowana do nieruchomości w użytkowaniu wieczystym do dnia 5 grudnia 2089 r. stanowiącej działki:

Nieruchomość jest położona w miejscowości (...). Dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta KW (...).

Działka nr 22/7 położona jest przy drodze utwardzonej, na działce znajdują się budynki dawnej papierni, nieeksploatowane od kilku lat. Według opinii biegłego sądowego, budynki ze względu na ich stan techniczny i funkcjonalny nadają się do wyburzenia (zostały wybudowane pod koniec XIX wieku).

Działka nr 22/9 oraz działka nr 22/11, to grunt niezabudowany. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania, działki nr 22/7 i 22/9 znajdują się w strefie aktywności gospodarczej, natomiast działka nr 22/11 znajduje się w strefie upraw rolnych.

Spółka (...) nabyła prawo użytkowania wieczystego ww. nieruchomości w dniu 10 czerwca 1994 r. Dłużnik jest płatnikiem podatku VAT. z treści aktu notarialnego sprzedaży prawa wynika, że podatku VAT nie pobrano na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 stycznia 1994 r.

Sprzedaż nieruchomości w użytkowaniu wieczystym nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia. Dłużnik nabył prawo w dniu 10 czerwca 1994 r. i prowadził tam działalność gospodarczą do roku 2008. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło więc w roku 1994. z treści aktu notarialnego wynika, że nie pobrano podatku VAT w związku z czym dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia. z opinii biegłego wynika, że budynki nie były ulepszone przez dłużnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wskutek sprzedaży prawa użytkowania wieczystego ww. nieruchomości w drodze licytacji komornik jest obowiązany odprowadzić podatek VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa prawa użytkowania wieczystego ww. nieruchomości jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/7, tj. działki zabudowanej budynkami przemysłowymi,

* prawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/11, tj. gruntu znajdującego się w strefie upraw rolnych,

* nieprawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 22/9, tj. gruntu niezabudowanego, znajdującego się w strefie aktywności gospodarczej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Pod pojęciem towary - w myśl art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami - stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy będzie posiadał zarówno gdy przedmiotem ww. egzekucji będą rzeczy ruchome jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, iż komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 do art. 18 ustawy, wskazać należy, iż w przypadku gdy właściciel nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Egzekucja z nieruchomości, zgodnie z art. 921 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), należy do komornika sądowego, w którego okręgu nieruchomość jest położona. Poza wymienionymi wyżej obowiązkami komornika sądowego jako płatnika VAT, wynikającymi z art. 8 Ordynacji podatkowej, obowiązują jeszcze te wynikające z przepisów wykonawczych.

Na podstawie § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawienia faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów.

Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów (§ 22 ust. 2 cyt. rozporządzenia). Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna spełniać wymogi, o których mowa w § 5 i § 7 ust. 1 cyt. rozporządzenia, jak również zawierać nazwę i adresy organów egzekucyjnych, określonych w ust. 1; w miejscu określonym dla sprzedawcy - nazwę i adres dłużnika; imię i nazwisko lub czytelny podpis osoby uprawnionej do wystawienia faktury (§ 22 ust. 4). Za osoby uprawnione do wystawienia faktur w imieniu organów egzekucyjnych uważa się kierowników tych organów lub osoby przez nich upoważnione (§ 22 ust. 3 ww. rozporządzenia).

Podstawowa stawka podatku - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług w art. 43 ust. 1 pkt 9 posługuje się kryterium przeznaczenia terenu, a nie jego klasyfikacją gleboznawczą. Jednakże ustawodawca zwalniając od podatku od towarów i usług dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę nie sprecyzował w ustawie, jakimi kryteriami należy się kierować, aby ustalić przeznaczenie danego gruntu.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.), ustawa określa zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.

Natomiast art. 4 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Zatem, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określa się obowiązkowo przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania. Tak więc charakter danego terenu wyznacza plan miejscowy. Tam należy szukać wyjaśnienia, czy przedmiotem transakcji jest teren budowlany, czy też szerzej - przeznaczony pod zabudowę. w przypadku jego braku, zgodnie z art. 4 ust. 2 tej ustawy określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

W myśl art. 9 ust. 1 i ust. 4 ww. ustawy, w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium". Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

Natomiast dane z ewidencji gruntów i budynków mogą być stosowane wyłącznie posiłkowo, gdyż nie zawierają danych o "przeznaczeniu" danego gruntu, co jest warunkiem decydującym o zwolnieniu od podatku w świetle art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, a jedynie obejmują dane, w przypadku gruntów, dotyczące ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych - art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 240, poz. 2027 ze. zm.).

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia nie minęły co najmniej dwa lata.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku również dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Warunku, o którym mowa w 43 ust. 1 pkt 10a lit. b) - stosownie do art. 43 ust. 7a - nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Należy podkreślić, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - możliwość zrezygnowania ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.

Ponadto, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Powyższego przepisu nie stosuje się do czynności oddania w użytkowanie wieczyste gruntu, dokonywanego z równoczesną dostawą budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli (art. 29 ust. 5a ustawy).

Natomiast, na mocy § 12 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że w rewirze prowadzona jest egzekucja przeciwko (...) Sp. z o.o. Egzekucja została skierowana do nieruchomości w użytkowaniu wieczystym do dnia 5 grudnia 2089 r. stanowiącej:

Dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta KW (...). Spółka (...) nabyła prawo użytkowania wieczystego ww. nieruchomości w dniu 10 czerwca 1994 r. Dłużnik jest płatnikiem podatku VAT. z treści aktu notarialnego sprzedaży prawa wynika, że nie pobrano podatku VAT.

Jak wskazuje Zainteresowany, sprzedaż nieruchomości w użytkowaniu wieczystym nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia. Dłużnik nabył prawo w dniu 10 czerwca 1994 r. i prowadził tam działalność gospodarczą do roku 2008. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło więc w roku 1994. z treści aktu notarialnego wynika, że nie pobrano podatku VAT w związku z czym dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia. z opinii biegłego wynika, że budynki nie były ulepszone przez dłużnika.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.