ILPP1/443-286/09/12-S/AWa - VAT w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 754/09 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 322/12 - stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2009 r. (data wpływu: 6 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 6 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka będąca czynnym podatnikiem podatku VAT, zajmuje się między innymi świadczeniem usług polegających na obrocie wierzytelnościami. Zainteresowany dokonuje zakupu wierzytelności przeterminowanych od pierwotnego wierzyciela, czyli cedenta w celu sprzedaży, zamiany lub windykacji na własny rachunek z zaangażowaniem własnych środków finansowych.

Zgodnie z PKWiU opisane usługi mieszczą się w grupowaniu 65.23.10-00.00 "usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno - rentowych".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zakup przez Spółkę wierzytelności od pierwotnego wierzyciela będzie opodatkowany podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż nabywca wierzytelności zajmuje się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami, które mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.23.10-00.00, czynność ta jako usługa pośrednictwa finansowego jest zwolniona od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - załącznik Nr 4, poz. 3, sekcja J ex 65-67.

W dniu 12 maja 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPP1/443-286/09-2/BD, w której stwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2009 r. (data wpływu: 6 marca 2009 r.) jest nieprawidłowe.

Biorąc pod uwagę stan prawny oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w ww. interpretacji indywidualnej stwierdzono, że Spółka świadczy na rzecz wierzyciela pierwotnego usługę polegającą na uwolnieniu go od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, która to usługa jako wyłączona ze zwolnienia zgodnie z załącznikiem nr 4 do cyt. ustawy i nieobjęta obniżoną stawką podatku, opodatkowana jest według 22% stawki podatku VAT, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy.

Pismem z dnia 28 maja 2009 r. (data wpływu 3 czerwca 2009 r.) Wnioskodawca wezwał tut. Organ do usunięcia naruszenia prawa w interpretacji indywidualnej z dnia 12 maja 2009 r., nr ILPP1/443-286/09-2/BD.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 29 czerwca 2009 r., nr ILPP1/443/W-60/09-2/HMW Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, do tut. Organu w dniu 7 sierpnia 2009 r. wpłynęła skarga na przedmiotową interpretację indywidualną skierowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.

Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 754/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W dniu 22 marca 2010 r. Minister Finansów wniósł skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2010 r.

Wyrokiem z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 322/12 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 754/09 oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 322/12 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Powyższa definicja usługi jest bardzo pojemna, obejmuje bowiem w zasadzie każdą sytuację faktyczną, w której dochodzi do zawarcia transakcji pomiędzy dwoma podmiotami, w wyniku której jeden z podmiotów świadczy na rzecz drugiego to do czego się zobowiązał pod warunkiem, że świadczenie to nie jest dostawą towarów.

Z zawartej w art. 8 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy definicji świadczenia usług można jednakże wyprowadzić następujące wnioski, a mianowicie:

Jednocześnie w ust. 3 ww. artykułu ustawodawca wskazuje, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawowa stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 wynosi 22%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

Regulacja art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy zwalnia od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

Stosownie do objaśnień zawartych w załącznikach do ustawy symbol ex oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Jak wskazano wyżej, usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (Sekcja J ex 65-67). Oznaczenie ex uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączaniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 ww. załącznika. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii (pkt 5 poz. 3 zał. nr 4 do ustawy).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Spółka jako czynny podatnik podatku VAT, zajmuje się świadczeniem usług polegających na obrocie wierzytelnościami. Zainteresowany dokonuje zakupu wierzytelności przeterminowanych od pierwotnego wierzyciela, czyli cedenta w celu sprzedaży, zamiany lub windykacji na własny rachunek z zaangażowaniem własnych środków finansowych. Opisane usługi - wg PKWiU - mieszczą się w grupowaniu 65.23.10-00.00 "usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno - rentowych".

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem).

Uznaje się zatem, że Wnioskodawca działa w charakterze podatnika z tytułu wykonywanych czynności, ponieważ dokonuje zakupu wierzytelności w celu ich dalszej sprzedaży, zamiany lub windykacji.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż opisany we wniosku przelew wierzytelności w formie cesji bezwarunkowej w celu ich windykacji w imieniu własnym Spółki i na jej rachunek wypełnia znamiona art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. Nabywanie przez Spółkę wierzytelności stanowi więc usługę w rozumieniu tego przepisu. Usługa ta jest rodzajem usługi pośrednictwa finansowego, której sens sprowadza się do obrotu wierzytelnościami (kupno-sprzedaż) a więc działalności prowadzonej na własny rachunek z zaangażowaniem własnych środków.

Zbycie wierzytelności nabytej uprzednio w celu odsprzedaży lub wyegzekwowania lub dalszej odsprzedaży, należy zatem kwalifikować jako usługę pośrednictwa finansowego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt FSK 1316/07, niepubl., wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2007 r., sygn. akt II SA/WA 2260/06).

Zgodnie ze stanowiskiem WSA w Łodzi w wyrokach z dnia 26 listopada 2009 r. i z dnia 9 grudnia 2009 r., w sprawach o sygn. akt I SA/Łd 755/09 i I SA/Łd 756/09 czynności, obejmujące zakup przeterminowanych wierzytelności, a następnie podjęcie działań celem ich egzekucji, windykacji ewentualnie celem ich zbycia na własny rachunek i własną odpowiedzialność nabywcy, tj. Wnioskodawcy nie można zaklasyfikować, jako usługi ściągania długów. Wykonanie takiej usługi zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorca) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez Kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie.

Należy zauważyć, iż przedstawiona we wniosku sytuacja, nie zakłada jednak takich relacji pomiędzy nabywcą wierzytelności, a zbywcą tej wierzytelności. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. W żadnym razie z wniosku nie wynika natomiast, by Zainteresowany zobowiązał się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu. Nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe Wnioskodawca wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą zostaje wykonana transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz w odpowiedzi na zadane pytanie należy stwierdzić, że realizowane przez Spółkę czynności polegające na zakupie wierzytelności przeterminowanych od pierwotnego wierzyciela, w celu sprzedaży, zamiany lub windykacji na własny rachunek, stanowią usługi pośrednictwa finansowego, które korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie mamy bowiem do czynienia z typową umową przelewu wierzytelności, a nie usługą ściągania długu.

Reasumując, świadczone przez Zainteresowanego usługi sklasyfikowane według PKWiU w grupowaniu 65.23.10-00.00 jako "usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno - rentowych" korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 sekcja J symbol PKWiU 65-67 załącznika nr 4 do ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.