ILPP1/443-242/11-3/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 10 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2011 r. (data wpływu 5 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za zajęcie pasa drogowego - jest prawidłowe.

W dniu 10 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za zajęcie pasa drogowego. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 5 maja 2011 r. o podpis osoby upoważnionej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina, którą reprezentuje Wójt Gminy jako zarządca dróg publicznych (gminnych), udziela zezwoleń na odpłatne zajęcie pasa drogowego, w formie decyzji administracyjnej zgodnie z art. 19 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 oraz art. 40 ust. 1 i ust. 11 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) i uchwały Rady Gminy z dnia 30 maja 2007 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Opłata za zajęcie pasa jest wyliczana na podstawie przemnożenia obowiązującej stawki dziennej za zajęcie 1 metra kwadratowego pasa drogowego przez ilość zajętego terenu pasa drogowego, wyrażoną w metrach kwadratowych.

W związku z wydawaniem powyższych decyzji, do kwot należnych z tytułu zajęcia pasa drogowego nie jest doliczany podatek VAT. Wnioskodawca - jako podatnik podatku od towarów i usług - prowadzi ewidencję podatku VAT należnego oraz podatku VAT naliczonego.

W przypadku podatku VAT należnego, w prowadzonej ewidencji ujmowane są należności wynikające z wydanych przez Gminę decyzji odnośnie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Należności te wykazywane są w ewidencji jako zwolnione podmiotowo od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przewidującego, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, wydawane przez Gminę decyzje administracyjne dotyczące zezwoleń na odpłatne zajęcie pasa drogowego stanowią czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych na Zainteresowanego odrębnymi przepisami (ustawa o drogach publicznych), a tym samym mieszczą się w zakresie pojęcia wykonywania zadań własnych gminy. Co za tym idzie, Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia podmiotowego w zakresie powyższych czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych, nałożonych na nią odrębnymi przepisami, jest zatem jednym z podmiotów, o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, prawidłowym pozostaje w prowadzonej przez Wnioskodawcę ewidencji podatku VAT należnego, ujmowanie należności z tytułu wystawionych decyzji o zajęciu pasa drogowego jako zwolnionych podmiotowo od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 146, poz. 1649).

Na podstawie powyższej regulacji zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

W myśl ust. 2 tego artykułu, zarządcami dla poszczególnych kategorii dróg są:

Zarządca drogi może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy (art. 21 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy).

Stosownie do art. 39 ust. 1 ww. ustawy, zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Jednak art. 39 ust. 3 ww. ustawy stanowi, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi, z zastrzeżeniem ust. 7, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej.

Stosownie do przepisu art. 40 ust. 1 powołanej ustawy, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie, o którym mowa wyżej - według ust. 2 tego artykułu - dotyczy:

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 4 pkt 1 i 2 powołanej ustawy użyte w ustawie określenia oznaczają:

Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę (art. 40 ust. 3 ww. ustawy). Natomiast zgodnie z art. 40 ust. 11 cyt. ustawy, opłatę za zajęcie pasa drogowego nalicza i pobiera, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako zarządca dróg publicznych (gminnych), udziela zezwoleń na odpłatne zajęte pasa drogowego, w formie decyzji administracyjnej. Przedmiotowa opłata wyliczana jest na podstawie przemnożenia obowiązującej stawki dziennej za zajęcie 1 metra kwadratowego pasa drogowego przez ilość zajętego terenu pasa drogowego, wyrażoną w metrach kwadratowych.

Wnioskodawca - jako podatnik podatku od towarów i usług - prowadzi ewidencję podatku VAT należnego oraz podatku VAT naliczonego. W przypadku podatku VAT należnego, w prowadzonej ewidencji ujmowane są należności wynikające z wydanych przez Gminę decyzji odnośnie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

Czynność pobierania opłaty za zajęcie pasa drogowego w oparciu o ustawę o drogach publicznych, jest wykonywana w ramach zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, przy czym z wniosku wynika, iż jest to czynność przewidziana przepisami ustawy szczególnej oraz brak jest podstaw do twierdzenia, że będzie wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych. Uwzględniając powyższe, przedmiotowe opłaty pobierane przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia wynikającego z przepisu § 13 ust. 1 pkt 12 cyt. rozporządzenia, bowiem Gmina pobiera powyższe opłaty jako jednostka samorządu terytorialnego.

Reasumując, Gmina pobierając opłaty za zajęcie pasa drogowego, które uiszczane są na podstawie odrębnych przepisów, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia. Wnioskodawca w ewidencji jest obowiązana wykazywać należności z tyłu opłat za zajęcie pasa drogowego jako zwolnione od podatku od towarów i usług. Tym samym nie ma podstaw do zastosowania do pobieranych opłat za zajęcie pasa drogowego stawki podatku 0%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże z uwagi na zastosowanie innych przepisów prawa niż wskazane przez Wnioskodawcę.

Tut. Organ informuje, że od dnia 6 kwietnia 2011 r. odpowiednikiem powołanego § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 146, poz. 1649), jest § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.