ILPP1/443-23/10-3/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2010 r. (data wpływu 11 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznaniu za płatnika podatku od towarów i usług komornika sądowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznaniu za płatnika podatku od towarów i usług komornika sądowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest komornikiem sądowym. w ramach dokonywanych czynności egzekucyjnych dokonuje egzekucji z ruchomości i nieruchomości. w przypadku, gdy dłużnik jest podatnikiem VAT, a sprzedaż w ramach egzekucji stanowi opodatkowaną dostawę towarów, jako komornik Zainteresowany jest płatnikiem VAT na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Zgodnie z powyższym przepisem organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 988 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku VAT od dostawy (dokonywanej w trybie egzekucji) towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W związku z powyższym, jeśli dłużnik jest podatnikiem VAT, a przeniesienie własności przedmiotu egzekucji stanowi dostawę towarów opodatkowaną VAT, to zgodnie z art. 18 ustawy o VAT w zw. z art. 8 Ordynacji podatkowej, Zainteresowany jest zobowiązany do dokonania następujących czynności:

* obliczenia i pobrania należnego podatku,

* wpłacenia go do właściwego urzędu skarbowego.

W związku z tym, że w przypadku egzekucji z nieruchomości przepisy regulujące postępowanie egzekucyjne przewidują instytucję tzw. przybicia, a następnie przysądzenia dokonywanego przez sąd, zapłata za nieruchomość również wpływa na konto sądu. To oznacza, że w terminie zapłaty podatku, Wnioskodawca nie dysponuje środkami pieniężnymi zapłaconymi przez nabywcę, w tym również kwotą podatku VAT w przypadkach, w których taka transakcja podlega opodatkowaniu VAT. Taka sytuacja powoduje istotne trudności praktyczne szczególnie w przypadku egzekucji z nieruchomości.

W związku z tym, chcąc dopełnić obowiązków jako płatnika tzn. uiścić kwotę podatku VAT w terminie wskazanym w ustawie (tekst jedn. do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy), Zainteresowany niejednokrotnie zmuszony jest finansować zapłatę podatku VAT z własnych środków.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle niezgodności przepisu art. 18 ustawy o VAT z przepisami Dyrektywy 112, Wnioskodawca jako komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług, tzn. osobą zobowiązaną do zapłaty podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z niezgodnością przepisu art. 18 ustawy o VAT z przepisami Dyrektywy 112, Zainteresowany nie jest płatnikiem podatku VAT i nie ma obowiązku pobrania i zapłaty podatku w sytuacjach przewidzianych w przepisie art. 18 ustawy o VAT.

Rola i znaczenie dyrektyw unijnych.

Dyrektywy pełnią szczególną rolę wśród aktów prawa wspólnotowego. Akty te na mocy art. 249 TWE kierowane są do państw członkowskich, a ich celem jest harmonizacja prawa wspólnotowego. Państwo członkowskie jest obowiązane do wykonania dyrektywy w pierwszym rzędzie w drodze ustanowienia odpowiednich przepisów prawa wewnętrznego zgodnych z postanowieniami Dyrektywy.

W przypadku, gdy państwo członkowskie nie implementuje postanowień dyrektywy do krajowego systemu prawnego w wyznaczonym terminie lub zaimplementuje tylko część z tych postanowień, przepisom dyrektywy przyznaje się bezpośrednią skuteczność. Poprzez bezpośrednią skuteczność rozumie się możliwość powołania przez jednostki przepisów dyrektywy bezpośrednio przed organami krajowymi (wyrok ETS z dnia 5 lutego 1963 r. NV Algemene Transporten Expeditie Onderneming van Gend en Loos v. Netherlands Inland Revenue Administration, Case 26-62, European Court Reports, English special editio 1963 r., str. 3, par. II B).

Zgodnie z ugruntowanymi poglądami doktryny prawa: "Możliwość opierania się jednostki na normach dyrektyw przeciwko państwowym jednostkom administracyjnym została ustanowiona w celu uniemożliwienia państwu czerpania korzyści z zaniechania wykonania obowiązków polegających na stosowaniu prawa wspólnotowego. w sytuacji, gdy prawo wspólnotowe wymaga wydania przez państwo przepisów, które mają normować stosunki państwa z jednostkami i przyznawać im pewne prawa, państwo nie może zwolnić się od tych obowiązków i pozbawić przez to jednostek należnych im korzyści" (S. Biernat, Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. Prawo materialne i polityki, praca pod redakcją J. Barcza, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006, str. 255).

Należy podkreślić, że zasada bezpośredniego skutku obowiązuje - m.in. zgodnie z orzeczeniem ETS z dnia 19 stycznia 1982 r. w sprawie c 8/81 - w postępowaniu przed wszystkimi organami państwowymi, w tym również organami podatkowymi i dotyczy wszystkich etapów postępowania oraz w żadnej mierze nie jest uzależniona od formalnego stwierdzenia zgodności lub sprzeczności prawa krajowego z prawem wspólnotowym. Potwierdza to wyrok z dnia 22 czerwca 1989 r. (Fratelli Costanzo SpA przeciwko Gminie Mediolan - Sprawa C-103/88), w którym ETS orzekł, że "podobnie jak sędzia krajowy, organ administracji, w tym również gminnej, ma obowiązek stosowania przepisów art. 29 ust. 5 Dyrektywy Rady 71/305 i zaniechania stosowania niezgodnych z nimi przepisów prawa krajowego". w tym samym wyroku ETS stwierdził także, że "Jeżeli postanowienia dyrektyw są, jeśli chodzi o ich treść, bezwarunkowe i dostatecznie precyzyjne, jednostka może się na tych postanowieniach oprzeć przeciwko państwu w sytuacji, gdy państwo nie wprowadziło dyrektywy do prawa krajowego przed upływem przewidzianego w niej terminu lub gdy nie stosuje dyrektywy w prawidłowy sposób. Jeśli spełnione są warunki, pod którymi jednostki mogą opierać się na postanowieniach dyrektywy przed sądami krajowymi, wszystkie organy administracji (...) zobowiązanie są do stosowania tych postanowień" (par. 29-32). Podobne stanowisko ETS zajął w sprawie C-106/77 Amministrazione della Finanse dello Stato przeciwko Simmenthal SpA stwierdzając, że sąd krajowy (a także organ administracji), który w ramach swojej jurysdykcji ma zastosować przepis prawa wspólnotowego, ma obowiązek zapewnić im pełną skuteczność, nie stosując z własnej inicjatywy jakiegokolwiek sprzecznego z nimi przepisu krajowego bez względu na to, czy został on wydany wcześniej, czy później niż prawo wspólnotowe.

Wnioskodawca wskazuje, że zasada skutku bezpośredniego ma podstawy konstytucyjne. Przepis art. 91 ust. 3 Konstytucji stanowi, że "jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami".

Przepis ten jest zatem adresowany do organów stosujących prawo i nakłada na te organy dwa zasadnicze obowiązki:

* bezpośredniego stosowania prawa stanowionego przez organizację międzynarodową,

* przyznania pierwszeństwa stosowanemu bezpośrednio prawu stanowionemu przez organizację międzynarodową w razie jego kolizji z ustawami (Andrzej Wróbel, Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej), wydanie II, Zamykacze 2004, str. 148).

Skoro zatem, zarówno orzecznictwo ETS jak również art. 91 ust. 3 Konstytucji uzależniają możliwość bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego od zaistnienia kolizji między normą prawa UE a normą prawa krajowego, to obowiązkiem organu jest zbadanie zgodności regulacji krajowej z regulacją wspólnotową.

Przepisy wspólnotowe w zakresie podatku VAT.

Od 1 maja 2004 r. tj. od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej krajowy system podatku VAT jest częścią zharmonizowanego systemu VAT Unii Europejskiej. Przepisy krajowe wszystkich państw członkowskich muszą być zgodne z zasadami określonymi w dyrektywach dotyczących podatku VAT. Podstawowym aktem regulującym na poziomie wspólnotowym zasady opodatkowania VAT jest Dyrektywa 112 (która zastąpiła tzw. VI Dyrektywę VAT obowiązującą w momencie akcesji Polski do Unii Europejskiej).

Dyrektywa 112 określa podstawowe elementy podatku VAT takie jak zakres przedmiotowy, definicję podatnika, podstawę opodatkowania itd. z punktu widzenia analizy sytuacji komorników pełniących rolę płatników na podstawie ustawy o VAT, kluczowe są przepisy Dyrektywy 112 określające katalog podmiotów, które są zobligowane do zapłaty podatku VAT.

Analiza zgodności przepisu art. 18 ustawy o VAT w kontekście regulacji Dyrektywy 112.

Zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 193 Dyrektywy 112, każdy podatnik dokonujący podlegającej opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zobowiązany jest do zapłaty VAT, z wyjątkiem sytuacji określonych w art. 194-199 oraz art. 202 Dyrektywy 112. z tego wynika, że zasadą jest, iż we wszystkich państwach członkowskich podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku VAT powinien być podatnik dokonujący czynności opodatkowanej (to oznacza, że w przypadku dostawy towarów w trybie egzekucji, co do zasady, podatnikiem powinien być dłużnik). Od tej zasady obowiązują pewne wyjątki, co oznacza, że w określonych w Dyrektywie 112 przypadkach państwa członkowskie muszą bądź mają prawo ustanowić podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku VAT inny podmiot niż podatnika dokonującego czynności opodatkowanej.

Analiza przepisów regulujących wyjątki od wskazanej powyżej zasady ogólnej prowadzi do następujących wniosków.

Przepisy art. 194-198 Dyrektywy 112 określają przypadki, w których podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku jest nabywca będący podatnikiem oraz przypadki, w których państwa członkowskie mogą ustanowić osobą zobowiązaną do zapłaty podatku takiego nabywcę. Żaden z nich jednak nie przewiduje możliwości ustanowienia osobą zobowiązaną do zapłaty podatku osoby innej niż podatnik dokonujący czynności opodatkowanych lub nabywca będący podatnikiem.

W szczególności należy zwrócić uwagę na przepis art. 199 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112. Zgodnie z tym przepisem, państwa członkowskie mogą postanowić, że podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku VAT jest podatnik - odbiorca (nabywca) nieruchomości zbywanych przez dłużnika z tytułu wyroku w ramach procedury przymusowej licytacji. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, iż przepis ten stanowi opcję dla państw członkowskich. To oznacza, że w przypadku dostawy nieruchomości w trybie egzekucji z nieruchomości, Polska miała dwie alternatywne możliwości:

* mogła pozostać przy zasadzie ogólnej, tzn. podmiotem zobowiązanym do zapłaty VAT jest podatnik dokonujący czynności opodatkowanej - w przypadku dostawy towarów w trybie egzekucji z nieruchomości podatnikiem jest dłużnik i to on, według zasady ogólnej, powinien być zobowiązany do zapłaty VAT, albo

* mogła wprowadzić zasadę, że do zapłaty podatku VAT zobowiązany jest będący podatnikiem VAT nabywca takiej nieruchomości (opcja wynikająca z art. 199 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112).

Polska nie skorzystała z opcji jaką wprowadza przepis art. 199 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112. Polski ustawodawca zdecydował się jednak wprowadzić odmienne rozwiązanie, mianowicie rozwiązanie zawarte w art. 18 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, komornicy wykonujący czynności egzekucyjne, są płatnikami od dostawy towarów, dokonywanej w trybie postępowania egzekucyjnego, będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem przepisów prawa. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej regulującymi obowiązki płatnika, jego obowiązkiem jest obliczenie, pobranie i zapłata podatku. a zatem w przypadku podatku VAT, płatnika należy uznać za osobę zobowiązaną do zapłaty VAT w rozumieniu Dyrektywy 112.

W związku z powyższym, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, podmiotem zobowiązanym do zapłaty VAT w przypadku dostawy towarów (w tym nieruchomości) w trybie postępowania egzekucyjnego jest komornik (dokonujący czynności egzekucyjnych), a więc podmiot nie będący ani podatnikiem dokonującym czynności opodatkowanej, ani też nabywcą nieruchomości. w konsekwencji, rozwiązanie przyjęte przez Polskę w art. 18 ustawy o VAT należy uznać za niezgodne z Dyrektywą 112.

Wnioskodawca wskazał, iż państwa członkowskie miały dwie możliwości, jeśli chodzi o regulację kwestii osoby zobowiązanej do zapłaty VAT w przypadku nieruchomości zbywanych przez dłużnika w trybie egzekucji z nieruchomości (Dyrektywa 112 określa to jako dostawę w ramach procedury przymusowej licytacji). Polska natomiast wprowadziła rozwiązanie, jakiego Dyrektywa 112 nie przewiduje. Przepisy Dyrektywy 112 wyraźnie wskazują w jakich przypadkach państwa członkowskie mogą ustanowić podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku VAT inny podmiot niż podatnika dokonującego opodatkowanej dostawy towarów. Wśród rozwiązań przewidzianych przez Dyrektywę 112 nie ma przepisu pozwalającego na ustanowienie podmiotem zobowiązanym do zapłaty VAT organu egzekucyjnego przeprowadzającego czynności egzekucyjne, w ramach których dochodzi do dostawy towarów (tzn. czynności opodatkowanej VAT).

Mając powyższe na uwadze, przepis art. 18 ustawy o VAT - zdaniem Wnioskodawcy - należy uznać za sprzeczny z przepisami Dyrektywy 112 (Tytuł Xl, Rozdział 1, Sekcja 1), które określają katalog osób zobowiązanych do zapłaty VAT.

Natomiast w razie niezgodności przepisów krajowych z przepisami prawa wspólnotowego, obywatel może powoływać się na przepisy dyrektyw przed organami państwa członkowskiego. Prawo to było wielokrotnie potwierdzane w wyrokach FTS. w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 stycznia 1982 r. (C - 8/81, Ursula Becker) ETS wskazał, że "jeśli przepisy dyrektywy z punktu widzenia ich treści wydają się bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne, to wobec braku w wyznaczonych terminach przepisów wykonawczych można się na nie powołać wobec wszelkich przepisów prawa krajowego niezgodnych z dyrektywą, bądź też jeśli ich charakter pozwoli określić uprawnienia, jakich jednostki mogą dochodzić od państwa".

Analizowane powyżej przepisy Dyrektywy 112 są przepisami o charakterze bezwarunkowym oraz są wystarczająco precyzyjne, aby można było się na nie powoływać.

Mając powyższe na uwadze - w ocenie Wnioskodawcy - przepis art. 18 ustawy o VAT w zakresie w jakim nakłada obowiązek zapłaty VAT na komornika, jako niezgodny z prawem wspólnotowym nie powinien mieć zastosowania. Dotyczy to wszelkich dostaw towarów dokonywanych zarówno w trybie egzekucji z nieruchomości, jak i egzekucji z ruchomości.

W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie jest płatnikiem podatku VAT i nie ma obowiązku pobrania i zapłaty podatku w sytuacjach przewidzianych w przepisie art. 18 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ww. artykułu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast w myśl ust. 2 ww. przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przepis art. 18 ustawy stanowi, iż organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Obowiązki płatnika podatku VAT zostały określone w art. 8 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Z opisu zawartego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest komornikiem sądowym dokonującym egzekucji z ruchomości i nieruchomości. w przypadku, gdy dłużnik jest podatnikiem VAT, a sprzedaż w ramach egzekucji stanowi opodatkowaną dostawę towarów, jako komornik, Zainteresowany jest płatnikiem i zobowiązany jest do obliczenia i pobrania należnego podatku oraz wpłacenia go do właściwego urzędu skarbowego.

W związku z tym, że w przypadku egzekucji z nieruchomości przepisy regulujące postępowanie egzekucyjne przewidują instytucję tzw. przybicia, a następnie przysądzenia dokonywanego przez sąd, zapłata za nieruchomość również wpływa na konto sądu. Oznacza to, że w terminie zapłaty podatku Wnioskodawca nie dysponuje środkami pieniężnymi zapłaconymi przez nabywcę, w tym również kwotą podatku VAT w przypadkach, w których taka transakcja podlega opodatkowaniu VAT. w związku z tym, chcąc dopełnić obowiązków jako płatnika tzn. uiścić kwotę podatku VAT w terminie wskazanym w ustawie (tekst jedn. do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy), Zainteresowany niejednokrotnie zmuszony jest finansować zapłatę podatku VAT z własnych środków.

W myśl § 22 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powyższych przepisów wynika, iż komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Ustawodawca zakłada, zgodnie z treścią omawianego art. 18 ustawy, że płatnikami podatku VAT (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie "płatnikami" oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku VAT, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Tryb prowadzenia egzekucji z nieruchomości wymusza współdziałanie sądu i komornika, a organy te powinny nawzajem umożliwić sobie wykonanie obowiązków nałożonych przez ustawy, w tym także ustawy podatkowe.

Komornik ma możliwość wpłacenia podatku do właściwego organu podatkowego od dokonanej w trybie egzekucji dostawy nieruchomości. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności, przenoszącego własność nieruchomości z dłużnika na nabywcę, komornik może obliczyć należny podatek, przyjmując za podstawę obliczenia złożoną na rachunek depozytowy sądu cenę sprzedaży. Okoliczność, że dysponentem ceny nabycia nieruchomości w wyniku egzekucyjnej jej sprzedaży nie jest komornik, lecz sąd, nie uniemożliwia komornikowi pobrania podatku i wpłacenia go organowi podatkowemu. Wniosek komornika o wypłacenie ze złożonej na rachunek depozytowy sądu ceny nabycia kwoty podatku i wpłacenia go organowi podatkowemu nie może nie zostać uwzględniony przez sąd, jeżeli podjęte przez komornika czynności są zgodne z prawem; kontroli w tym zakresie powinien dokonać sąd, rozpoznając wniosek komornika.

Reasumując, komornik sądowy będzie płatnikiem podatku od towarów i usług tylko w odniesieniu do dostaw towarów (ruchomości i nieruchomości) dokonywanych w trybie egzekucji w przypadku wykonywania czynności egzekucyjnych. z tytułu dokonywania innych czynności komornika nie został ustanowiony płatnikiem. Prowadzona przez komornika sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku będzie zobowiązany dłużnik. w takiej sytuacji komornik - jako płatnik podatku - będzie zobowiązany do regulowania zobowiązań z tytułu podatku VAT w urzędzie skarbowym. Jednak, w przypadku, gdy powyższa czynność nie będzie podlega opodatkowaniu tym podatkiem lub będzie od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie miał obowiązku odprowadzenia podatku.

Mocą art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie natomiast do przepisu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

W związku z powyższym, Minister Finansów nie jest uprawniony do badania i dokonywania wiążącej oceny niezgodności przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - w tym również przepisu art. 18 ustawy - z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz. U. UE l 347.1 z późn. zm.

Należy zauważyć, że Wnioskodawca powołuje się na wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawach, które nie rozstrzygają niezgodności z prawem wspólnotowym przepisów nakładających na komornika jako płatnika podatku obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług w odniesieniu do dostaw towarów w trybie egzekucji.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania za płatnika podatku od towarów i usług komornika sądowego. Kwestia dotycząca stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania za płatnika podatku od towarów i usług komornika sądowego została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji nr ILPP1/443-23/10-2/AK z dnia 2 kwietnia 2010 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.