ILPP1/443-207/14-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym, przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2014 r. (data wpływu 11 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2014 r. (data wpływu 21 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy nieruchomości zabudowanej oraz nieruchomości niezabudowanych - jest prawidłowe.

W dniu 11 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy nieruchomości zabudowanej oraz nieruchomości niezabudowanych. Dnia 21 maja 2014 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi (...).

W dniu 13 czerwca 2011 r. postępowanie egzekucyjne zostało skierowane do nieruchomości należących do dłużnika, a składających się z:

o łącznej powierzchni 5,23 ha;

o łącznej powierzchni 2,54 ha;

4. nieruchomość gruntowa składająca się z działki o powierzchni 0,6848 ha stanowiącej w części teren upraw rolniczych (0,5248 ha), a w pozostałej części teren zabudowy siedliskiem (0,I6 ha). Działka w części zabudowana budynkiem mieszkalnym i inwentarskim, a w części stanowi tereny rolnicze - grunty orne RV. Budynek mieszkalny jednorodzinny, parterowy, częściowo podpiwniczony o powierzchni użytkowej 107,0 m^2, wykonany w roku 1969. Budynek gospodarczy w zabudowie zwartej z wiatami, parterowy, niepodpiwniczony z poddaszem gospodarczym o powierzchni użytkowej 76,80 m^2, wykonany w latach 80-tych. Budynek garażu w zabudowie zwartej z wiatą, parterowy, niepodpiwniczony, częściowo z poddaszem gospodarczym o powierzchni użytkowej 28,50 m^2, wykonany w latach 90-tych. Wiata o powierzchni użytkowej 53,50 m² i wiata nr 2 o powierzchni użytkowej 108,50 m^2. Część rolna stanowi grunt uprawiany o strukturze bonitacyjnej średniej - grunty orne klasy V.

Komornik w dniu 27 stycznia 2014 r. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego z zapytaniem, czy w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym z ww. nieruchomości dłużnik korzystał z odliczenia podatku od towarów usług w związku z nabyciem, budową lub modernizacją nieruchomości będących przedmiotem sprawy.

W odpowiedzi uzyskano informację, że dłużnik jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na dzień udzielenia odpowiedzi, tj. 12 lutego 2014 r. dłużnik nie korzystał z odliczenia podatku od towarów i usług w związku z nabyciem, budową bądź też modernizacją nieruchomości.

Dnia 21 maja 2014 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego wskazując, że:

1. Dłużnik w dalszym ciągu ma zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie zagospodarowania terenów zielonych i jest płatnikiem podatku VAT.

2. Nieruchomości nie zostały przeznaczone pod zabudowę.

3. Wskazane powyżej nieruchomości nie są i nie były dzierżawione.

4.

a. Planowana transakcja to pierwsze zasiedlenie. Dłużnik nie dokonywał również ulepszeń.

b. W związku z nabyciem wskazanych budynków i budowli Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku. Dłużnik nabył nieruchomość na podstawie umowy darowizny od rodziców.

c. Wnioskodawca nie ponosił na budynki posadowione na nieruchomości wydatków na ulepszenie w stosunku do których przysługiwałoby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Brak nakładów na nieruchomości.

5. Wskazane wyżej budynki i budowle lub ich części w stanie ulepszonym nie były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych, przez co najmniej 5 lat.

6. Opisane we wniosku nieruchomości dłużnik nie wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej (zgodnie z oświadczeniem dłużnika).

7. Wskazane wyżej nieruchomości nie były wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług (zgodnie z oświadczeniem dłużnika).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy i w jakiej wysokości powinna zostać naliczona stawka podatku VAT przy ewentualnej sprzedaży ww. nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, (wyrażonym we wniosku z dnia 7 marca 2014 r.), w oparciu o posiadaną dokumentację oraz zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, Komornik stoi na stanowisku, że sprzedaż w drodze licytacji komorniczej nieruchomości składających się z gruntów ornych, łąk, pastwisk trwałych, lasu, nieużytków, drogi oraz nieruchomości składającej się w części z terenu upraw rolniczych (0,5248 ha), a w pozostałej części (0,16 ha) z terenu zabudowy siedliskiem korzystać będą z ustawowego zwolnienia od zapłaty podatku VAT.

Natomiast w piśmie uzupełniającym z dnia 19 maja 2014 r. Wnioskodawca ostatecznie sformułował własne stanowisko w sposób następujący: "sprzedaż w drodze licytacji komorniczej nieruchomości należącej do osoby nie będącej czynnym płatnikiem podatku VAT nie podlega obowiązkowi zapłaty podatku od towarów i usług".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy posiada zarówno, gdy przedmiotem ww. egzekucji są rzeczy ruchome, jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, że komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji, gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru natomiast ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z powyższych przepisów wynika, że nieruchomość zarówno gruntowa jak i zabudowana spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma zatem na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem "podatnika" te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym domów, lokali mieszkalnych czy lokali użytkowych), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą zbycie majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Podkreślić przy tym należy, że pod pojęciem "handel" należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności.

Taka właśnie sytuacja występuje w przypadku zbycia przez osobę fizyczną majątku prywatnego (np. domu czy lokalu mieszkalnego). Zbycie majątku nabytego na własne potrzeby, a nie z przeznaczeniem do działalności handlowej, zarówno w całości, jak i w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową ze skutkiem w postaci uznania tej osoby za podatnika VAT.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel gruntu zabudowanego lub niezabudowanego - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. Postępowanie to zostało skierowane do nieruchomości składających się z: nieruchomości gruntowej (1, 2, 3) oraz nieruchomości gruntowej (4). Ostatnia z nieruchomości składa się z działki o powierzchni 0,6848 ha stanowiącej w części teren upraw rolniczych (0,5248 ha), a w pozostałej części teren zabudowy siedliskiem (0,I6 ha). Działka w części zabudowana budynkiem mieszkalnym i inwentarskim, a w części stanowi tereny rolnicze - grunty orne RV. Dłużnik jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, lecz nie korzystał z odliczenia podatku od towarów i usług w związku z nabyciem, budową bądź też modernizacją nieruchomości. Wskazane nieruchomości nie są i nie były dzierżawione. Opisane we wniosku nieruchomości dłużnik nie wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej. Dłużnik nabył opisane we wniosku nieruchomości na podstawie umowy darowizny od rodziców.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy i w jakiej wysokości powinna zostać naliczona stawka podatku VAT przy ewentualnej sprzedaży ww. nieruchomości.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz elementy opisu zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że dłużnika w związku z dostawą opisanych we wniosku nieruchomości niezabudowanych oraz zabudowanej, będących przedmiotem licytacji prowadzonej przez Wnioskodawcę, nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług. Wskazane w opisie sprawy nieruchomości nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, a stanowiły jedynie majątek prywatny dłużnika. Dłużnik otrzymał nieruchomość na podstawie umowy darowizny od swych rodziców. Ponadto nieruchomości nie były przedmiotem umów cywilnoprawnych najmu lub dzierżawy. Skutkiem czego sprzedaż opisanych nieruchomości (niezabudowanych oraz zabudowanej) jest działaniem jednostkowym i nie ma znamion aktywnej działalności w zakresie handlu nieruchomościami. Dostawa składników majątku nie związanych z aktywnością zawodową dłużnika stanowić będzie jedynie rozporządzanie majątkiem osobistym. W konsekwencji stwierdzić należy, że sprzedaż wskazanych wyżej nieruchomości stanowi działanie w sferze prywatnej, a nie gospodarczej.

Uwzględniając zatem fakt, że dłużnika nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust. 1 ustawy (w związku z opisaną transakcją), w analizowanej sprawie Wnioskodawca z tytułu transakcji sprzedaży nieruchomości, w trybie postępowania egzekucyjnego, zgodnie z art. 18 ustawy nie będzie płatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek naliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT od tej transakcji do właściwego urzędu skarbowego.

W odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie oraz dokonując oceny własnego stanowiska w sprawie ostatecznie sformułowanego w piśmie z dnia 19 maja 2014 r. należy stwierdzić, że przy ewentualnej sprzedaży ww. nieruchomości nie powinna zostać naliczona stawka podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.