ILPP1/443-1598/09-5/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu, przedstawione we wniosku z dnia 18 grudnia 2009 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 23 grudnia 2009 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 28 grudnia 2009 r.), uzupełnionym pismami z dnia 16 lutego 2010 r. (data wpływu 18 lutego 2010 r.) oraz z dnia 11 marca 2010 r. (data wpływu 15 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 16 lutego 2010 r. oraz z dnia 11 marca 2010 r. o własne stanowisko w sprawie przedstawionego stanu faktycznego oraz opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Starosta zwrócił się z prośbą o interpretację w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wpłaty wadium przez uczestnika przetargu oraz z tytułu wpłaty kwoty zabezpieczenia kosztów w przypadku uchylenia się nabywcy od podpisania aktu notarialnego przy sprzedaży nieruchomości w drodze rokowań.

Ze złożonego w dniu 15 marca 2010 r. uzupełnienia do wniosku wynika, iż sprzedawane przez Wnioskodawcę nieruchomości w drodze rokowań są nieruchomościami zabudowanymi, jak i niezabudowanymi, przeznaczonymi pod zabudowę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym obowiązek podatkowy powstaje:

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy powstaje z dniem zapłaty przez nabywcę pozostałej należności za nabycie nieruchomości i w tym momencie wpłacone wadium zostaje przeksięgowane z konta depozytowego na konto bieżące Wnioskodawcy. Łączna kwota ujęta na fakturze wystawionej dla nabywcy nieruchomości obejmuje wadium i resztę ceny, stanowiąc całość ceny sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Według art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami - stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 cyt. ustawy).

Jak stanowi art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, w momencie wydania towaru lub wykonania usługi, a jeżeli czynności te powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w 7. dniu licząc od wydania towaru lub wykonania usługi.

Zgodnie z treścią art. 19 ust. 10 ustawy, w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10 i 11.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części, co wynika z treści art. 19 ust. 11 tej ustawy.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca zbywa nieruchomości w drodze przetargu lub w drodze rokowań. Wpłacone przez zainteresowanych przed zakupem nieruchomości w drodze przetargu wadium lub kwota zabezpieczenia przy sprzedaży nieruchomości w drodze rokowań, w przypadku uchylenia się nabywcy od podpisania aktu notarialnego, zaliczane są na poczet ceny nabycia. Faktura VAT na kwotę stanowiącą należną cenę sprzedaży uzyskaną w drodze przetargu lub rokowań obejmuje również wpłacone wadium lub kwotę zabezpieczenia kosztów przy rokowaniach i wystawiona zostaje w dniu podpisania aktu notarialnego. Faktura obejmująca cenę sprzedaży uzyskaną w drodze przetargu wraz z wpłaconym wcześniej wadium lub kwotą zabezpieczenia kosztów w przypadku rokowań, wystawiana jest przed terminem podpisania umowy notarialnej z określonym w niej terminem zapłaty nie później niż przed dniem podpisania umowy. z opisanego stanu faktycznego nie wynika, by w przypadku wycofania się uczestnika przetargu lub rokowań z transakcji, wpłacone uprzednio wadium lub kwota zabezpieczenia kosztów była przez Wnioskodawcę zwracana.

Odnosząc dokonaną wyżej analizę przepisów do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, że dokonywanie wpłaty wadium przez uczestników przetargu na etapie przystąpienia do przetargu oraz kwoty zabezpieczenia kosztów w przypadku sprzedaży nieruchomości w drodze rokowań nie spełnia przesłanek do uznania tych czynności jako opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. w szczególności nie można uznać tych czynności za odpłatną dostawę towaru, gdyż na gruncie tej ustawy pieniądz nie jest towarem (art. 2 pkt 6 ustawy). Nie jest to również odpłatne świadczenie usług, gdyż sama wpłata wadium czy kwoty zabezpieczenia nie powoduje obowiązku świadczenia wzajemnego. Wniesienie wadium lub kwoty zabezpieczenia nie gwarantuje przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pomimo, że wadium lub kwota zabezpieczenia mogą zostać zaliczone na poczet wartości dostawy lub usługi, to w momencie ich wnoszenia pomiędzy organizatorem przetargu bądź prowadzącym rokowania, a przystępującym do nich nie dochodzi jeszcze do porozumienia w zakresie dokonania dostawy towarów bądź wykonania usługi (również w przyszłości). Istotą wadium jest zabezpieczenie właściwego przebiegu przetargu i wykonania umowy przez zwycięzcę przetargu, a w przypadku kwoty zabezpieczenia zabezpieczenie prawidłowości przebiegu rokowań i wykonania umowy przez zwycięzcę.

Jak wskazano w stanie faktycznym wpłacone wadium lub kwota zabezpieczenia kosztów, w przypadku uchylenia się nabywcy od podpisania aktu notarialnego, zalicza się na poczet ceny sprzedaży nieruchomości, tzn. jako częściowa należność za nieruchomość.

Należy zatem przyjąć, iż wadium staje się częścią zapłaty w momencie wygrania przetargu, tj. gdy jednoznacznie znany jest nabywca. w tej sytuacji zostaje zaliczone na poczet należności jako zaliczka i podlega zasadom ustawy o podatku od towarów i usług. Analogicznie sytuacja przedstawia się dla wpłacanej przez uczestników rokowań kwoty zabezpieczenia kosztów.

Wobec powyższego, po stronie Wnioskodawcy jako sprzedawcy powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług, w części obejmującej otrzymaną należność, w dacie zaliczenia kwoty wadium lub kwoty zabezpieczenia kosztów na poczet ceny sprzedaży nieruchomości na zasadach określonych w art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. Wadium i kwotę zabezpieczenia kosztów należy bowiem potraktować jako część należności (zaliczkę) otrzymaną przed wydaniem towaru przez Wnioskodawcę (to jest przed zbyciem nieruchomości).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.