ILPP1/443-1447/11-2/NS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2011 r. (data wpływu do: Izby Skarbowej w Poznaniu 14 listopada 2011 r., Biura KIP w Lesznie 17 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, (polegającej na świadczeniu usług pośrednictwa finansowego w zakresie oferowania produktów finansowych i ubezpieczeniowych).

Zainteresowany, w celu świadczenia ww. usług pośrednictwa finansowego i ubezpieczeniowego, zamierza zawrzeć umowę pośrednictwa ze Spółką X (zwaną dalej: "X"), która posiada podpisane umowy o współpracę z podmiotami oferującymi ochronę ubezpieczeniową (zwanymi dalej: "Ubezpieczycielami") oraz podmiotami oferującymi produkty finansowe (zwanymi dalej: "Instytucjami Finansowymi"). Na podstawie powyższych umów, X oferuje następujące produkty Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli (zwane dalej: "Produktami"):

* kredyty hipoteczne,

* kredyty inwestycyjne,

* kredyty gotówkowe,

* produkty inwestycyjne (fundusze inwestycyjne, lokaty bankowe, poliso-lokaty, lokaty strukturyzowane),

* ubezpieczenia terminowe na życie,

* ubezpieczenia majątkowe,

* ubezpieczenia zdrowotne.

Wskazane powyżej umowy z Ubezpieczycielami są umowami dwustronnymi, pomiędzy X a Ubezpieczycielem. Natomiast szereg umów zawartych z Instytucjami Finansowymi ma formę umów trójstronnych pomiędzy Instytucją Finansową, X i Wnioskodawcą.

Na podstawie umowy pośrednictwa zawartej z X Zainteresowany zobowiązuje się do aktywnego pośredniczenia w dystrybucji Produktów, w szczególności poprzez pozyskiwanie na rzecz Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli klientów.

W wykonaniu powyższej umowy Wnioskodawca dokonuje między innymi następujących czynności:

* poszukuje klientów dla Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli;

* informuje potencjalnych klientów o Produktach Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli;

* oferuje Produkty Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli klientom;

* zapewnia pomoc przy wypełnianiu formularzy dotyczących nabycia od Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli Produktów przez klientów;

* przyjmuje od klientów dokumenty wymagane w związku z nabyciem Produktów;

* dokonuje wstępnej weryfikacji wniosków składanych przez klientów w zakresie nabywanych Produktów;

* uczestniczy w szkoleniach organizowanych przez Instytucje Finansowe (i Ubezpieczycieli) w zakresie oferowanych Produktów;

* przekazuje dokumenty od klientów Instytucjom Finansowym i Ubezpieczycielom;

* prowadzi ewidencje skarg klientów w zakresie współpracy z Instytucjami Finansowymi (i Ubezpieczycielami);

* przekazuje klientom dokumenty związane z nabywanymi Produktami.

Zainteresowany nie zawiera umów w imieniu Instytucji Finansowych lub Ubezpieczycieli. Wnioskodawca zobowiązał się wobec X do powstrzymania się od prowadzenia wszelkiej działalności konkurencyjnej wobec X.

Za swoje czynności wykonywane w związku z zawarciem umowy z X, Zainteresowany otrzymuje od X wynagrodzenie w formie prowizji, zależne od liczby sprzedanych Produktów, a także charakteru sprzedanego Produktu. Wnioskodawca z tytułu świadczonych usług nie będzie otrzymywać wynagrodzenia od klientów zawierających umowy z Ubezpieczycielami i Instytucjami Finansowymi.

Zainteresowany nie będzie świadczył usług w zakresie przechowywania instrumentów finansowych, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi i zarządzania nimi (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm., zwanej dalej: "ustawą o obrocie instrumentami finansowymi").

Podsumowując, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie umowy z X mają charakter kompleksowy i obejmują całość działań niezbędnych do zawarcia przez Instytucje Finansowe i Ubezpieczycieli umowy z klientami nabywającymi Produkty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Zainteresowanego usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i finansowych są zwolnione od podatku od towarów i usług (zwanego dalej: "VAT").

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie sprawie, świadczone przez Zainteresowanego usługi są zwolnione od podatku VAT. Usługi te stanowią bowiem usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, usługi pośrednictwa w udzielaniu kredytów lub pożyczek pieniężnych, usługi pośrednictwa w transakcjach, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, które są zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37, art. 43 ust. 1 pkt 38 i art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., zwanej dalej: "ustawą o VAT").

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT, usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Powyższe regulacje wskazują, iż zwolnienie od podatku VAT obejmuje nie tylko świadczenie usługi głównej, tj. usługi ubezpieczeniowej lub usługi finansowej, ale także usługi pośrednictwa w sprzedaży usługi głównej, przy czym regulacje ustawy o VAT nie definiują co należy rozumieć pod pojęciem usługi pośrednictwa. W szczególności, przepisy ustawy o VAT nie wskazują, czy chodzi tu wyłącznie o pośrednictwo obejmujące umocowanie do działania w imieniu jednej ze stron stosunku prawnego, na podstawie którego jest świadczona usługa podstawowa, czy też inną działalność polegającą na pozyskiwaniu klientów dla ubezpieczycieli i instytucji finansowych. W ocenie Wnioskodawcy, zakres przedmiotowy wskazanego w ww. przepisach terminu "pośrednictwo" nie ogranicza się do świadczenia usług, w przypadku których pośrednik zawiera w imieniu mocodawcy umowę z klientami, ale obejmuje także świadczenie usług mających na celu pozyskanie klientów dla usługobiorcy (instytucji finansowej/ubezpieczyciela).

W ocenie Wnioskodawcy, pojęcie "pośrednictwa" należy rozumieć szeroko. Obejmuje ono podejmowanie wszelkich czynności faktycznych zmierzających lub sprzyjających zawarciu umowy na świadczenie usług podstawowych (usług ubezpieczeniowych lub finansowych). Następstwem działań podejmowanych przez pośrednika jest doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy instytucją finansową lub ubezpieczycielem a ich klientem, już bez bezpośredniego udziału pośrednika.

Usługi świadczone przez pośrednika można przyrównać do usług świadczonych przez agenta na podstawie art. 758 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., zwanej dalej: "k.c.").

Zgodnie z art. 758 k.c., przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy, albo do zawierania ich w jego imieniu.

Jak wskazuje doktryna umowa agencyjna należy do umów z zakresu pośrednictwa handlowego. Doktryna wyróżnia dwa rodzaje umowy agencyjnej: agencję pośredniczą oraz agencję przedstawicielską, i w związku z tym agenta-pośrednika oraz agenta-przedstawiciela (agenta-pełnomocnika).

Agencja przedstawicielska charakteryzuje się tym, iż agent jest umocowany do zawierania umów w imieniu zleceniodawcy. Natomiast agencja pośrednicza polega na tym, że agent zobowiązuje się za wynagrodzeniem i w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy:

"czynności agenta-pośrednika składające się na pośredniczenie obejmują przede wszystkim czynności faktyczne, które poprzedzają zawarcie umowy i mają do zawarcia umowy doprowadzić. Zadaniem agenta jest podejmowanie na rzecz dającego zlecenie działań, które polegają na wyszukiwaniu klientów, kojarzeniu interesów stron, udzielaniu informacji o zasadach, na jakich dający zlecenie zawiera umowy z klientami, ewentualnie przedstawianiu próbek oferowanych przez niego towarów. Jego zadaniem jest również zachęcanie potencjalnych klientów do zawarcia umowy z dającym zlecenie, a także gromadzenie o nich informacji, ewentualnie sprawdzanie stanu ich wypłacalności" (Komentarz do art. 758 k.c., Gawlik Zdzisław, Janiak Andrzej, Kidyba Andrzej, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna, Kozieł Grzegorz, Niezbecka Elżbieta, Sokołowski Tomasz, komentarz LEX 2010).

A zatem usługi agenta w ramach pośrednictwa sprowadzają się do wykonywania czynności faktycznych obejmujących np.: wyszukiwanie osób, z którymi można zawierać umowy danego rodzaju, ułatwianie spotkań z takimi osobami, nakłanianie do skorzystania z oferty, przekazywanie prospektów, informowanie o warunkach umów, doręczanie ofert, przekazywanie dokumentów do przedsiębiorcy itp.

Zdaniem Wnioskodawcy, w podobny sposób należy interpretować pojęcie usług pośrednictwa, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT. Dlatego usługi pośrednictwa obejmują zarówno zawieranie umów w imieniu klienta, jak również aktywne poszukiwanie klientów, mające na celu doprowadzenie do zawarcia umowy, pomiędzy dającym zlecenie a klientem.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Zainteresowanego, świadczone przez niego usługi stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i finansowych. Ich bezpośrednim celem jest bowiem stworzenie warunków do kontaktu klienta z Instytucją Finansową/Ubezpieczycielem, a w konsekwencji sprzedaży Produktu, tj. usługi zwolnionej od podatku VAT (usługi finansowej lub usługi ubezpieczeniowej). Działania podejmowane przez Wnioskodawcę zmierzają do umożliwienia stronom zawarcia umowy, nie tylko poprzez poszukiwanie klienta i kontakt z nim, ale również poprzez dokonywanie czynności umożliwiających bezpośrednie zawarcie umowy, takich jak: przesyłanie klientowi niezbędnych informacji i dokumentów, oraz przekazywanie dokumentów od klienta Instytucji Finansowej i Ubezpieczycielowi oraz administrowania danymi osobowymi klientów w celu zawarcia umowy z klientem. W konsekwencji, usługi świadczone przez Zainteresowanego powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, jako usługi pośrednictwa do świadczenia usług zwolnionych od podatku VAT na podstawie w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, na powyższą ocenę nie wpłynie fakt, iż z nie wszystkimi Instytucjami Finansowymi i Ubezpieczycielami, łączą go bezpośrednie relacje umowne. Zwolnieniu od podatku VAT podlegają bowiem zarówno usługi świadczone przez pośrednika działającego w charakterze agenta (tj. w przypadku gdy pośrednika łączy relacja umowna z jedną ze stron umowy dotyczącej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej zwolnionej od VAT), jak i usługi świadczone przez subagenta (tj. w przypadku gdy pośrednika nie łączy relacja umowna z jedną ze stron umowy dotyczącej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej zwolnionej od VAT).

Cel działań podejmowanych przez Zainteresowanego jako subagenta jest bowiem taki sam jak cel działań podejmowanych w przypadku, gdy działa on jako agent (na podstawie umowy trójstronnej z Instytucją Finansową). W obu przypadkach Wnioskodawca ma za zadanie stworzenie warunków do kontaktu klienta z Instytucją Finansową lub Ubezpieczycielem i zawarcia przez niego umowy na zakup Produktu (np. kredytu).

Świadczy o tym okoliczność i zakres czynności podejmowanych przez Zainteresowanego, który jest taki sam (lub bardzo zbliżony) w przypadku, gdy jest stroną umowy ze sprzedawcą Produktu (umowy trójstronnej z X) oraz gdy działa jako subagent (na podstawie umowy z X). W obu sytuacjach Wnioskodawca działa w charakterze pośrednika, podejmując przede wszystkim działania skierowane na pozyskanie klienta i zawarcie przez niego umowy ze sprzedawcą Produktu. Również sposób kalkulacji wynagrodzenia Zainteresowanego jest taki sam w obu przypadkach, tj. wynagrodzenie Wnioskodawcy w obu przypadkach jest uzależnione od liczby sprzedanych Produktów i jest wypłacane w formie prowizji. Jednocześnie, z punktu widzenia klienta będzie bez znaczenia, czy Zainteresowany będzie występować jako agent, czy też subagent, ponieważ w obu przypadkach wykonuje te same czynności wobec klientów i jest identyfikowany jako podmiot działający na rzecz X.

Przedstawione powyżej stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych z upoważnienia Ministra Finansów przez Dyrektorów Izb Skarbowych. W szczególności należy tu wskazać na:

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 czerwca 2011 r. nr ILPP1/443-405/11-3/KŁ;

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 czerwca 2011 r. nr IPPP2/443-328/11-3/MM;

* interpretację indywidualną Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 czerwca 2011 r. nr IPPP1-443-647/11-4/MP.

W pierwszej z ww. interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził, iż wszystkie czynności dokonywane przez subagenta, mające na celu doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy instytucją finansową a klientem są zwolnione od podatku VAT:

"Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (zwaną dalej Firma), której przedmiotem jest świadczenie usług pośrednictwa finansowego w zakresie udzielania kredytów bankowych.

(...) W związku z powyższym Firma podpisuje umowy o współpracy z pośrednikami (zwanymi dalej pośrednik C), którzy posiadają podpisane umowy na świadczenie usług pośrednictwa finansowego z bankiem C lub innym. Pośrednik C świadczy na rzecz banku C usługi analogiczne jak Firma na rzecz banku A. W praktyce często klient podpisuje umowę kredytu lub pożyczki z bankiem C, gdyż oferta tego banku jest dla klienta zadawalająca. Za prace związane z pozyskaniem, sprawdzeniem sytuacji finansowej klienta itp. czynnościom, czyli za pośrednictwo finansowe Firma rozlicza się z pośrednikiem C. Firmie przysługuje jednorazowe wynagrodzenie prowizyjne w ustalonej w umowie wysokości. Wysokość wynagrodzenia najczęściej ustalana jest procentowo od wartości udzielonego kredytu lub pożyczki. Pośrednik C otrzymuje od Firmy fakturę, na podstawie której dokonuje płatności. Z drugiej zaś strony pośrednik C wystawi fakturę na bank C za pośrednictwo w udzieleniu kredytu lub pożyczki. Wnioskodawca wskazał, iż nie doszłoby do podpisania przez klienta umowy kredytowej z bankiem C, gdyby nie zawarta umowa współpracy pośrednictwa pomiędzy Firmą a pośrednikiem C. Ponadto klient został pozyskany i zweryfikowany przez Firmę a nie przez pośrednika C, dzięki czemu doszło do sfinalizowania współpracy czyli udzielenia klientowi kredytu.

Zatem biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa, jak również przedstawiony we wniosku opis zaistniałego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że świadczenie przedmiotowych usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek, których elementem składowym jest m.in.: pozyskanie, sprawdzenie sytuacji finansowej klienta itp. czynności - korzystają ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług".

Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w ww. interpretacji z dnia 24 czerwca 2011 r.:

"W ocenie tut. Organu podatkowego Zainteresowany wykonuje czynności pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych, bowiem wykonywanie różnego rodzaju czynności faktycznych zmierzające do zawarcia umowy między Bankiem a klientem Banku, w tym dotarcie do klienta zainteresowanego oferowanym przez Bank produktem bankowym, weryfikację, czy klient ten spełnia określane przez Bank wymagania, przedstawienie klientowi procedur i warunków finansowych obowiązujących w Banku dotyczących oferowanego produktu, przekazanie danych klienta Bankowi itp., stanowią usługę, która w sposób nierozerwalny wiąże się z usługą główną świadczoną przez Bank. Czynności te mają na celu kwalifikację klienta pod kątem zawarcia przez niego konkretnej umowy z Bankiem na określony produkt przez ten Bank oferowany. Zawarcie umowy przez klienta z Bankiem poprzedzane jest wyborem odpowiedniej oferty. Zaproponowanie klientowi odpowiedniego produktu uzależnione jest przede wszystkim od zbadania jego indywidualnych potrzeb oraz kondycji finansowej. Znajomość podstawowych informacji na temat konsumenta usługi oferowanej przez Bank, jest więc elementem niezbędnym do zawarcia w przyszłości określonej umowy z Bankiem. Z tego też względu, czynności opisane powyżej są niezbędne, w celu doprowadzenia do zawarcia przez klienta odpowiednich umów z Bankiem.

Przy czym zdaniem tut. Organu podatkowego bez znaczenia jest fakt, iż ww. czynności Wnioskodawca będzie wykonywał jako agent (na podstawie stosownej umowy zawartej z Bankiem), czy jako subagent (na podstawie umowy zawartej z pośrednikiem, który bezpośrednio świadczy te usługi), bowiem zakres wykonywanych czynności i ich klasyfikacja się nie zmieni - nadal będzie wykonywać usługi pośrednictwa finansowego, której celem jest pozyskanie jak największej ilości klientów na rzecz Banku".

Ponadto, Zainteresowany zauważył, iż brak definicji usług pośrednictwa w ustawie o VAT wskazuje, iż Ustawodawca chciał aby pojęcie to rozumieć szeroko. Gdyby bowiem Ustawodawca chciał wyłączyć z katalogu usług zwolnionych od podatku VAT, usługi świadczone przez subagenta, uczyniłby to wprost w ustawie o VAT. W konsekwencji należy uznać, iż zwolnienie od podatku VAT będzie miało zastosowanie również w przypadku gdy Wnioskodawca będzie działał jako subagent.

Wskazana powyżej interpretacja przepisów ustawy o VAT znajduje potwierdzenie w treści regulacji wspólnotowych, które zostały zaimplementowane w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT i wypracowanym na ich podstawie orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanym dalej: "TSUE").

Przepisy ustawy o VAT dotyczące zwolnień dla świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych implementują regulacje zawarte w art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE seria L Nr 347, poz. 1 z późn. zm., zwanej dalej: "Dyrektywą VAT"). Zgodnie z tym przepisem państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania VAT:

(...)

(...)

Powyższe zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, co oznacza, iż wszystkie kraje członkowskie powinny je interpretować jednolicie, w oparciu o orzecznictwo TSUE, które wyjaśniło i doprecyzowało ich zakres przedmiotowy. Tylko bowiem w ten sposób jest możliwe uniknięcie rozbieżności w stosowaniu zwolnień z opodatkowania VAT w różnych państwach członkowskich. TSUE wyjaśniając w swoich orzeczeniach zakres przedmiotowy i podmiotowy zwolnień przewidzianych w ww. przepisie Dyrektywy VAT wypracował dosyć szczegółowe wskazówki odnośnie treści art. 135 Dyrektywy VAT.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, iż pomimo obowiązującej na gruncie Dyrektywy VAT zasady, że wyjątki od opodatkowania VAT (a więc również zwolnienia od podatku VAT) należy interpretować zawężająco, w przypadku usług finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa do nich, TSUE określił dosyć szeroki zakres zwolnienia od podatku VAT tych usług. W szczególności, TSUE stanął na stanowisku, iż zwolnienie usług finansowych i ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 135 Dyrektywy VAT, obejmuje nie tylko usługi świadczone przez podmioty posiadające formalny status ubezpieczyciela lub instytucji finansowej, ale również usługi świadczone przez podmiot, który nie posiada takiego statusu (por. wyrok TSUE z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie C-13/06 Komisja vs. Grecja). W ocenie TSUE o zakresie zwolnienia nie przesądzają warunki podmiotowe usługodawcy, ale faktyczny charakter wykonywanych czynności. Dlatego zwolnione z opodatkowania VAT są także usługi świadczone przez podmioty nie posiadające statusu pośrednika ubezpieczeniowego, o ile faktycznie polegają one na pośrednictwie w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

W odniesieniu do świadczenia usług pośrednictwa do usług finansowych oraz usług ubezpieczeniowych TSUE wydał dwa bardzo ważne orzeczenia, które będą miały zastosowanie do niniejszej sprawy. Zgodnie z tezami zaprezentowanymi przez TSUE zwolnieniu od podatku VAT będą podlegały również usługi świadczone przez subagenta.

Pierwsze z nich to wyrok z dnia 3 kwietnia 2008 r. w sprawie C-124/07 J.C.M. Beheer BV. Powyższe orzeczenie dotyczy niemal identycznego stanu sprawy, jak przedstawiony przez Zainteresowanego. W sprawie badanej przez TSUE podatnik również działał w charakterze subagenta ubezpieczeniowego:

" (...) działa w charakterze agenta VDL Polisassuradeuren BV (zwanej dalej "VDL"), będącej spółką prawa niderlandzkiego, która sama wykonuje działalność brokerską i pośrednictwa w zakresie ubezpieczeń.

W tak przedstawionym stanie faktycznym TSUE potwierdził, iż podatnik działający jako subagent świadczy usługi pośrednictwa finansowego:

"W tym zakresie wystarczy stwierdzić, że, jak wynika z postanowienia odsyłającego, czynności wykonywane przez skarżącą, opisane w pkt 9 niniejszego wyroku, są bez wątpienia charakterystyczne dla działalności brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego".

W ocenie TSUE, ze względu na charakter wykonywanych czynności oraz pośrednią więź pomiędzy ubezpieczycielem a subagentem (poprzez agenta), usługi świadczone przez subagenta powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT:

" (...) skarżąca formalnie nie jest związana umownie z ubezpieczycielami, na których rachunek działa VDL, to jednak pozostaje ona z nimi w pośrednim stosunku. Dzięki umowie z VDL, która to spółka ze swej strony pozostaje w stosunku umownym z ubezpieczycielami, skarżąca, działając w imieniu i na rachunek VDL, związana jest z nimi w sposób pośredni.

(...) 26. W konsekwencji skarżcej nie można odmówić prawa do zwolnienia przewidzianego w art. 13 część B lit. a) (obecnie art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy VAT - przypis Wnioskodawcy) szóstej dyrektywy tylko dlatego, że nie pozostaje ona w bezpośrednim stosunku z ubezpieczycielami, na których rachunek działa pośrednio, jako agent VDL, wobec osób zawierających umowy ubezpieczenia.

TSUE słusznie zauważył, w powyższym wyroku, iż kwestionowanie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT do usług świadczonych przez subagenta, byłoby de facto ingerencją w wolność gospodarczą podatników i możliwość dowolnego kształtowania przez niech relacji umownych. O możliwości zwolnienia od podatku VAT nie powinno przesądzać to w jaki sposób podatnicy ułożą łączące ich stosunki cywilnoprawne, ale jedynie jaki jest charakter usług świadczonych przez podatnika. W konsekwencji usługi pośrednictwa świadczone przez subagenta mogą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Również w odniesieniu do usług pośrednictwa finansowego TSUE potwierdził, że działania subagenta mogą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. W wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig, TSUE analizował opodatkowanie usług pośrednictwa, świadczonych w bardzo podobnym modelu organizacyjnym, co usługi świadczone przez Wnioskodawcę i X na rzecz Ubezpieczycieli i Instytucji Finansowych:

"Skarżący przed sądem krajowym wykonuje samodzielną działalność doradcy majątkowego na rzecz spółki Deutsche Vermögensberatung AG (zwanej dalej "DVAG") na podstawie umowy agencyjnej.

(...) 11. W przypadku zawarcia umowy DVAG otrzymuje od instytucji kredytowej prowizję. DVAG wypłaca ją z kolei doradcy majątkowemu będącemu subagentem tytułem wynagrodzenia za jego udział w zawarciu tej umowy, przy czym kwota prowizji zależy od postanowień umowy agencji. Sam klient nie wypłaca żadnej prowizji ani na rzecz DVAG, ani doradcy".

W tak przedstawionym stanie faktycznym TSUE stanął na stanowisku, iż usługi pośrednictwa są zwolnione od podatku VAT również w przypadku gdy brak jest bezpośredniej relacji pomiędzy pośrednikiem, a stronami czynności podstawowej, tj. usługi finansowej - zwolnionej od podatku VAT. W ocenie TSUE, taka usługa w dalszym ciągu jest usługą pośrednictwa ze względu na faktyczny zakres podejmowanych czynności. O ile celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, a pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy, usługa pośrednika będzie zwolniona od podatku VAT:

"Należy podkreślić, że sformułowanie art. 13 część B lit. d pkt 1 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady tego, by na działalność pośrednictwa składały się różne odrębne usługi, które mogą się mieścić w pojęciu pośrednictwa w sprawie kredytów w rozumieniu tego przepisu i korzystać z przewidzianego w nim zwolnienia (zob. podobnie - w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 3 szóstej dyrektywy - ww. wyrok w sprawie SDC, pkt 64, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 szóstej dyrektywy - ww. wyrok w sprawie CSC Financial Services, pkt 23, jak również - w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy - ww. wyrok w sprawie Abbey National, pkt 67).

(...) Należy przypomnieć, że zgodnie z pkt 39 powołanego powyżej wyroku w sprawie CSC Financial Services, pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Z przytoczonych powyżej orzeczeń TSUE wyraźnie wynika, iż w ocenie Trybunału przesłanką zwolnienia od podatku VAT nie jest istnienie bezpośredniej więzi pomiędzy pośrednikiem a instytucją finansową lub ubezpieczycielem (ewentualnie klientem). Istotny będzie jedynie charakter czynności wykonywanych przez pośrednika (jego status również pozostanie irrelewantny). Prowadzi to do szerokiego interpretowania pojęcia usług pośrednictwa na gruncie Dyrektywy VAT, a co za tym idzie także na gruncie polskich przepisów implementujących Dyrektywę, tj. polskiej ustawy o VAT. W konsekwencji, należy ocenić, iż usługi świadczone przez subagenta, jeśli ich podstawową cechą jest nakierunkowanie na zawarcie przez klienta i instytucję finansową/ubezpieczyciela umowy o świadczenie usług zwolnionych od VAT, będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT.

Wnioskodawca zwrócił również uwagę, że w toku interpretacji przepisów Dyrektywy VAT przez TSUE wyodrębniło się jednolite stanowisko, zgodnie z którym w sytuacji, gdy świadczona usługa składa się z kilku różnych świadczeń, wszystkie elementy usługi powinny być potraktowane dla potrzeb podatku VAT jako jedno świadczenie (jedna usługa) i opodatkowane zgodnie z zasadami dotyczącymi opodatkowania usługi głównej (zasadniczej), przesądzającej o charakterze danej usługi. Stanowisko takie wynika z założenia, że świadczeń podlegających opodatkowaniu VAT nie należy dzielić w sposób sztuczny (tj. wyodrębniać z nich innych świadczeń "cząstkowych"), wbrew ich ekonomicznemu charakterowi. Mogłoby to bowiem wypaczać i komplikować mechanizmy opodatkowania VAT.

W wyroku z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV TSUE uznał, iż:

"artykuł 2 ust. 1 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako przeciętnego konsumenta, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku VAT".

Zostało to również potwierdzone w odniesieniu do usług ubezpieczeniowych w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd:

" (...) świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT, należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, który jest typowym klientem, kilka odrębnych usług zasadniczych czy też jedną usługę".

Odnosząc powyższe uwagi do usług świadczonych przez Wnioskodawcę, należy uznać, że świadczone usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych i ubezpieczeniowych stanowią jedną całość, ponieważ wszystkie wykonywane czynności mają na celu doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Instytucją Finansową/Ubezpieczycielem i klientem.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej argumenty, w opinii Zainteresowanego należy uznać, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych i ubezpieczeniowych, których celem jest doprowadzenie do zawarcia przez klienta umowy z Ubezpieczycielem lub Instytucją Finansową. Powyższe usługi, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38 i pkt 41 ustawy o VAT, będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT, co potwierdza orzecznictwo TSUE wypracowane na gruncie Dyrektywy VAT. Zwolnienie będzie miało zastosowanie do wszystkich czynności podejmowanych przez Wnioskodawcę, które stanowią jedną całość i nie powinny być sztucznie dzielone. Zwolnienie będzie miało zastosowanie zarówno gdy Zainteresowany będzie działał jako agent oraz jako subagent, ponieważ zgodnie z zaprezentowanym orzecznictwem TSUE, brak bezpośredniej więzi subagenta ze stronami umowy dotyczącej usługi głównej, zwolnionej od VAT (umowy sprzedaży usług ubezpieczeniowych lub finansowych) nie może decydować o zastosowaniu zwolnienia od podatku VAT. Zwolnienie zależy jedynie od faktycznego charakteru działań podejmowanych przez agenta lub subagenta. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, do wynagrodzenia otrzymywanego przez Zainteresowanego od X będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z kolei w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Z treści art. 43 ust. 13 ustawy wynika, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Ponadto, w swietle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38 i pkt 41 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych i usług finansowych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

* transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych - lit. a);

* udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę - lit. b);

* transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2 lit. f).

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być również wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Wskazać należy, iż Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

Natomiast "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł jednak, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B lit. a Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Wnioskodawca zamierza rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, (polegającej na świadczeniu usług pośrednictwa finansowego w zakresie oferowania produktów finansowych i ubezpieczeniowych). Zainteresowany, w celu świadczenia ww. usług pośrednictwa finansowego i ubezpieczeniowego, zamierza zawrzeć umowę pośrednictwa ze Spółką X, która posiada podpisane umowy o współpracę z podmiotami oferującymi ochronę ubezpieczeniową oraz podmiotami oferującymi produkty finansowe. Na podstawie powyższych umów, X oferuje następujące Produkty Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli:

* kredyty hipoteczne,

* kredyty inwestycyjne,

* kredyty gotówkowe,

* produkty inwestycyjne (fundusze inwestycyjne, lokaty bankowe, poliso-lokaty, lokaty strukturyzowane),

* ubezpieczenia terminowe na życie,

* ubezpieczenia majątkowe,

* ubezpieczenia zdrowotne.

Wskazane powyżej umowy z Ubezpieczycielami są umowami dwustronnymi, pomiędzy X a Ubezpieczycielem. Natomiast szereg umów zawartych z Instytucjami Finansowymi ma formę umów trójstronnych pomiędzy Instytucją Finansową, X i Wnioskodawcą. Na podstawie umowy pośrednictwa zawartej z X, Zainteresowany zobowiązuje się do aktywnego pośredniczenia w dystrybucji Produktów, w szczególności poprzez pozyskiwanie na rzecz Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli klientów. W wykonaniu powyższej umowy Wnioskodawca dokonuje między innymi następujących czynności:

* poszukuje klientów dla Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli;

* informuje potencjalnych klientów o Produktach Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli;

* oferuje Produkty Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli klientom;

* zapewnia pomoc przy wypełnianiu formularzy dotyczących nabycia od Instytucji Finansowych i Ubezpieczycieli Produktów przez klientów;

* przyjmuje od klientów dokumenty wymagane w związku z nabyciem Produktów;

* dokonuje wstępnej weryfikacji wniosków składanych przez klientów w zakresie nabywanych Produktów;

* uczestniczy w szkoleniach organizowanych przez Instytucje Finansowe (i Ubezpieczycieli) w zakresie oferowanych Produktów;

* przekazuje dokumenty od klientów Instytucjom Finansowym i Ubezpieczycielom;

* prowadzi ewidencje skarg klientów w zakresie współpracy z Instytucjami Finansowymi (i Ubezpieczycielami);

* przekazuje klientom dokumenty związane z nabywanymi Produktami.

Zainteresowany nie zawiera umów w imieniu Instytucji Finansowych lub Ubezpieczycieli. Wnioskodawca zobowiązał się wobec X do powstrzymania się od prowadzenia wszelkiej działalności konkurencyjnej wobec X. Za swoje czynności wykonywane w związku z zawarciem umowy z X, Zainteresowany otrzymuje od X wynagrodzenie w formie prowizji, zależne od liczby sprzedanych Produktów, a także charakteru sprzedanego Produktu. Wnioskodawca z tytułu świadczonych usług nie będzie otrzymywać wynagrodzenia od klientów zawierających umowy z Ubezpieczycielami i Instytucjami Finansowymi.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

W przedmiotowej sprawie Zainteresowany nie będzie występował w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta.

Zauważyć należy, iż "czynność ubezpieczeniowa", w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisu sprawy wynika, iż między Wnioskodawcą a klientami nie zaistnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Wnioskodawca nie będzie świadczył również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie).

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

W kwestii usług finansowych należy stwierdzić, że z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, iż wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), gdzie Trybunał stwierdził iż "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Konkludując można stwierdzić, że według TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi.

Z kolei w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy określono zwolnienie czynności związanych z instrumentami finansowymi, w tym papierami wartościowymi. Zwolnienie to odnosi się do instrumentów finansowych wymienionych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Zwolnieniu od podatku podlegają czynności związane z emisją i obrotem instrumentami finansowymi oraz pośrednictwo w tych transakcjach.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa" warto odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, gdzie TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, w kwestii znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13B lit. d pkt 5, iż "odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Kontynuując kwestię odróżnienia pośrednictwa od innych usług, warto przytoczyć wyrok w sprawie Volker Ludwig (wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r., C-453/05). Niemiecki podatnik był subagentem, działającym na rzecz spółki DVAG, która z kolei występowała w imieniu instytucji kredytowej. Zakres czynności V. Ludwiga obejmował wyszukiwanie klientów, prowadzenie z nimi rozmów, przedstawienie oferty. W przypadku zawarcia umowy kredytu DVAG otrzymywała prowizję od instytucji kredytowej V. Ludwig zaś - prowizję od DVAG. Zdaniem TSUE ani okoliczność działania podatnika jako subagenta, ani dokonywanie dodatkowo doradztwa majątkowego (które jeśli ma charakter pomocniczy, to dzieli skutki podatkowe pośrednictwa kredytowego) - zwolnienia nie wykluczają. Trybunał wyszedł też z zasady neutralności VAT, zauważając, że podatnicy muszą mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który ekonomicznie byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na opodatkowanie czynności (wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999 r., C-349/96).

Z dokonanej analizy wynika zatem, iż zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa w świadczeniu usług pozyskiwania klientów dla Zakładów Ubezpieczeń oraz Instytucji Finansowych.

W ocenie tut. Organu Zainteresowany będzie wykonywał czynności pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych oraz finansowych, przy czym zdaniem tut. Organu bez znaczenia jest fakt, iż ww. czynności Wnioskodawca będzie wykonywał jako subagent (na podstawie umowy zawartej z pośrednikiem, który bezpośrednio świadczy te usługi), bowiem zakres wykonywanych czynności i ich klasyfikacja się nie zmieni - nadal będzie wykonywać usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego lub pośrednictwa finansowego, których celem będzie pozyskanie jak największej ilości klientów na rzecz Ubezpieczyciela lub Instytucji Finansowej.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz treść powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że świadczone przez Zainteresowanego usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i finansowych będą korzystały ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38 oraz pkt 41 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.