ILPP1/443-139/11-5/NS - Możliwość zwolnienia od podatku VAT usług mających na celu zawarcie umowy lub stworzenie możliwości jej zawarcia między instytucją finansową a użytkownikiem, świadczonych za pośrednictwem portalu internetowego.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP1/443-139/11-5/NS Możliwość zwolnienia od podatku VAT usług mających na celu zawarcie umowy lub stworzenie możliwości jej zawarcia między instytucją finansową a użytkownikiem, świadczonych za pośrednictwem portalu internetowego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2011 r. (data wpływu 27 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla usług świadczonych za pośrednictwem portali internetowych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla usług świadczonych za pośrednictwem portali internetowych. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 13 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym na terytorium Polski, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Przedmiotem działalności gospodarczej Zainteresowanego jest prowadzenie portali internetowych, w tym popularnego i rozpoznawalnego portalu (...) (dalej: Portale) o tematyce z zakresu finansów, prawa, rynku nieruchomości, motoryzacji i innych.

Obok prowadzenia serwisu informacyjnego, Spółka w ramach prowadzonych Portali udostępnia swoim użytkownikom platformy transakcyjne, mające ułatwić optymalny wybór produktu finansowego poszukiwanego przez zainteresowanego użytkownika i doprowadzenie do zawarcia lub stworzenia możliwości zawarcia umowy pomiędzy użytkownikiem a instytucją finansową (bankiem komercyjnym, towarzystwem funduszy inwestycyjnych, domem maklerskim), oferującą ten produkt.

Wyżej wskazane czynności dotyczą produktów finansowych (dalej: Produkty) z zakresu usług:

* udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych,

* depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych,

* których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi.

W szczególności są to takie Produkty jak: kredyty bankowe (m.in. hipoteczne, samochodowe, gotówkowe), pożyczki, karty kredytowe, umowy o prowadzenie rachunku bankowego, lokaty bankowe, rachunki inwestycyjne w domu maklerskim itp.

Wnioskodawca wykonuje usługi na zlecenie:

* banków, towarzystw funduszy inwestycyjnych, domów maklerskich, jak również

* innych podmiotów świadczących usługi pośrednictwa finansowego na rzecz wyżej wskazanych instytucji finansowych (dalej: Partnerzy).

Wnioskodawca jest zainteresowany, aby za pośrednictwem Portali (na których znajdują się platformy transakcyjne) dochodziło do zawarcia jak największej ilości umów. Aby zmaksymalizować szanse na skojarzenie użytkownika o określonej sytuacji finansowej z instytucją oferującą Produkt najlepiej odpowiadający oczekiwaniom użytkownika, Spółka wyposażyła platformy transakcyjne w szereg funkcjonalności wspomagających ten proces. Podnoszą one jakość obsługi klienta w porównaniu do sytuacji, w której klient bezpośrednio nabywa Produkty od instytucji finansowej. Korzyści, które ma klient korzystający z usług Wnioskodawcy wynikają m.in. z tego, że Zainteresowany umożliwia:

* bezpłatny kontakt z konsultantem (przez czat, e-mail lub telefon), którego zadaniem jest:

* udzielanie informacji o Produktach,

* wybór Produktów najlepiej odpowiadających kryteriom zadanym przez użytkownika,

* wybór instytucji gotowej zaoferować Produkt użytkownikowi z uwzględnieniem jego indywidualnej sytuacji finansowej,

* ułatwienie podjęcia użytkownikowi decyzji o zakupie konkretnego Produktu,

* przekazywanie zwrotnych informacji do instytucji finansowych o oczekiwaniach zainteresowanego użytkownika dotyczących warunków skorzystania z Produktu,

* wyszukanie Produktów według zadanych kryteriów,

* zapoznanie się z poradnikiem finansowym, który przedstawia i wyjaśnia w prosty sposób pojęcia z zakresu finansów, co umożliwia łatwiejszą orientację klienta w tej dziedzinie,

* zapoznanie się z artykułami i komentarzami ekspertów z dziedziny finansów, ułatwiającymi klientowi orientację w aktualnej sytuacji na rynku finansowym,

* skorzystanie z innych specjalistycznych narzędzi (np.: kalkulator zdolności kredytowej, kalkulator kosztów kredytu, w tym wysokości raty, odsetek).

Portale dostarczają również niezbędne informacje o produktach, gdyż zawierają oferty instytucji finansowych i Partnerów, które są na bieżąco aktualizowane. Każdy klient korzystający z Portali ma zapewniony szybki i bezpośredni dostęp do formularza, który jest generowany przez instytucję finansową lub Partnera.

W formularzu klient zamieszcza swoje dane osobowe, a przez jego wypełnienie wskazuje jakim Produktem jest zainteresowany (w wyniku wyboru konkretnego formularza lub przez dokonanie wyboru Produktu w odpowiednim polu formularza). Spółka weryfikuje poprawność i kompletność formularza, a następnie formularze, które mogą być podstawą zawarcia umowy na dany Produkt, są przekazywane przez Wnioskodawcę konkretnej instytucji finansowej lub Partnerowi.

W zależności od rodzaju Produktu wypełnienie formularza i jego przesłanie do instytucji finansowej może bezpośrednio prowadzić do zawarcia umowy (np. w stosunku do zawarcia umowy rachunku bankowego) lub w sytuacjach, w których zawarcie umowy jest procesem złożonym, w szczególności ze względu na wymogi prawa, rozpocząć proces prowadzący do zawarcia takiej umowy (np. w stosunku do umów kredytu).

W zamian za świadczone usługi, których celem jest zawarcie umowy lub stworzenie możliwości do zawarcia umowy między klientem a instytucją finansową (także za pośrednictwem Partnera), Zainteresowany pobiera od swoich kontrahentów wynagrodzenie prowizyjne.

Jego wysokość uzależniona jest od skuteczności w pozyskiwaniu potencjalnych nabywców Produktów, w tym od:

* ilości zawartych przez instytucję finansową umów z klientami pozyskanymi za pośrednictwem Podatnika lub wartości Produktów (np. wysokości udzielonego kredytu) sprzedanych za pośrednictwem Spółki lub/i

* ilości przesłanych do instytucji finansowych, za pośrednictwem Wnioskodawcy, prawidłowo wypełnionych i kompletnych formularzy.

Z tytułu świadczonych przez Zainteresowanego usług pośrednictwa finansowego Spółka nie pobiera w żadnej formie wynagrodzenia od klientów. Wnioskodawca nie posiada pełnomocnictwa do zawierania umów w imieniu żadnej ze stron, tj. nie reprezentuje ani użytkownika, ani instytucji finansowej.

W piśmie z dnia 13 kwietnia 2011 r., stanowiącym uzupełnienie do wniosku Zainteresowany wskazał, iż nie świadczy usług doradztwa, w zakresie czynności objętych przedmiotowym wnioskiem.

Celem działań Spółki, w ramach prowadzonych Portali, jest doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Ze względu na dużą ilość i różnorodność produktów oferowanych przez instytucje finansowe, aby ułatwić użytkownikowi wybór produktu instytucji finansowej, Wnioskodawca przedstawia podstawowe informacje o ofercie instytucji finansowych i rynkach finansowych. Dokonywane jest to z wykorzystaniem funkcjonalności, w które wyposażone są platformy transakcyjne Portali (m.in. bezpłatny kontakt z konsultantem, funkcje wyszukania produktów według zadanych kryteriów, kalkulator zdolności kredytowej, kalkulator kosztów kredytu, poradnik finansowy, artykuły i komentarze ekspertów).

Istotą wykorzystywanych przez Zainteresowanego funkcjonalności jest wyłącznie przekazanie informacji dotyczących ofert instytucji finansowych. Użytkownicy Portali samodzielnie analizują te informacje i dokonują wyboru oferty instytucji finansowej, która najpełniej spełnia ich oczekiwania.

Mając powyższe na uwadze Spółka podkreśliła, iż w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej nie analizuje ona indywidualnej sytuacji użytkowników Portali pod kątem najkorzystniejszej dla nich oferty instytucji finansowych i nie przedstawia rekomendacji odnośnie wyboru konkretnej oferty, a tym samym nie świadczy ona usług w zakresie doradztwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Zainteresowanego na Portalach usługi mające na celu zawarcie umowy lub stworzenie możliwości do jej zawarcia między instytucją finansową a użytkownikiem (klientem), należy kwalifikować jako usługi pośrednictwa w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38, pkt 40, pkt 41 ustawy o VAT w zakresie usług finansowych wymienionych w tych przepisach, korzystające ze zwolnienia od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez niego na Portalach usługi, mające na celu zawarcie umowy lub stworzenie możliwości do jej zawarcia między instytucją finansową a klientem, należy kwalifikować jako pośrednictwo w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38, pkt 40, pkt 41 ustawy o VAT, a tym samym korzystają ze zwolnienia podatku VAT.

Usługi pośrednictwa finansowego korzystają ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38, pkt 40, pkt 41 ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem tych przepisów:

"Zwalnia się od podatku:

(...)

1.

usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

2.

usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

(...)

40.

usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

41.

usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

(...)."

Zainteresowany jest zdania, iż przedmiotowe zwolnienia, w części odnoszącej się do usług pośrednictwa, znajdują zastosowanie w opisanym przez niego stanie faktycznym.

Aby móc zakwalifikować usługi świadczone przez Spółkę do usług pośrednictwa, konieczne jest ustalenie znaczenia tego pojęcia i odniesienie definicji do sytuacji Wnioskodawcy.

Należy przy tym zauważyć, iż pojęcie "pośrednictwa" nie zostało zdefiniowane ani w przepisach ustaw podatkowych, ani w przepisach innych ustaw.

Przy interpretacji pojęcia "pośrednictwa" należy w pierwszej kolejności kierować się dyrektywami wykładni gramatycznej i określić zakres znaczeniowy nadawany temu słowu przez język polski.

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn.pl/) "pośrednictwo" to:

1.

działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,

2.

kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.

Według Wielkiego Słownika Poprawnej Polszczyzny, pod red. A. Markowskiego, Wydawnictwa Naukowego PWN, Warszawa 2008, s. 838, "pośredniczyć" oznacza:

1.

uczestniczyć w załatwianiu formalności potrzebnych do zawarcia umów przez zainteresowane strony,

2.

uczestniczyć w załatwianiu spraw jakichś osób, które nie kontaktują się ze sobą bezpośrednio lub godzić strony, które pozostają w konflikcie.

Zainteresowany wskazał, iż w jego ocenie, świadczone przez niego usługi wypełniają wszystkie wyżej zaprezentowane cechy "pośrednictwa".

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, iż cechą pośrednictwa jest wielostronność stosunku łączącego pośrednika i występowanie co najmniej dwóch stron, między którymi występuje pośrednik. W opinii Spółki świadczone przez nią usługi spełniają powyższą przesłankę, gdyż świadczenie tych usług obejmuje trzy strony: Wnioskodawcę (podmiot pośredniczący) oraz instytucję finansową i klienta (użytkownika Portali).

Działania Zainteresowanego polegają na kojarzeniu, kontaktowaniu i wskazywaniu możliwości wejścia we wzajemne relacje pozostałym stronom, co umożliwia im zawarcie finalnej umowy. W tym celu Spółka udostępnia klientowi konkretne informacje, w oparciu o które klient może podjąć decyzję, czy chce zakupić dany Produkt oferowany przez instytucję finansową (w tym za pośrednictwem Partnera).

Ponadto, działania Wnioskodawcy umożliwiają klientowi skontaktowanie się z instytucją finansową i rozpoczęcie procedury mającej na celu zawarcie odpowiednich umów (jest to realizowane przez bezpośredni dostęp klienta do formularza informacyjnego instytucji finansowej).

Spółka podkreśliła, że świadczone przez nią usługi nie obejmują wykonywania czynności faktycznych związanych ze świadczeniem usług, w których sprzedaży pośredniczy. Ponadto, Wnioskodawca nie jest zaangażowany w żadne czynności techniczne i prawne związane ze sporządzeniem i zawarciem umowy na dany Produkt. Zainteresowany działa na zlecenie instytucji finansowej, ale nie występuje w charakterze jej pełnomocnika.

Co jest istotne, wynagrodzenie Spółki uzależnione jest od jej skuteczności w pozyskaniu potencjalnych klientów dla instytucji finansowych.

Dodatkowo Wnioskodawca zauważył, iż pojęcie "pośrednictwo" można próbować wyjaśnić w oparciu o przepisy wspólnotowe, a w szczególności regulacje Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., str. 1 z późn. zm.), (dalej: Dyrektywa VAT), której przepisy zostały zaimplementowane do ustawy o VAT.

Również na gruncie Dyrektywy VAT pojęcie "pośrednictwa" nie zostało zdefiniowane. Pomocnym w interpretacji tego pojęcia może okazać się orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej).

W tym zakresie, w szczególności należy zwrócić uwagę na orzeczenie TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00, między Commissioners of Customs Excise a CSC Financial Services Ltd. Wprawdzie orzeczenie to dotyczyło regulacji Dyrektywy Rady 77/388/EC z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej ujednolicona podstawa wymiaru podatku (tzw. VI Dyrektywa), jednak treści w nim zawarte zachowują aktualność także w obecnym stanie prawnym.

W powyższym orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, iż pojęcie "negocjacji" (angielskojęzyczny odpowiednik słowa "pośrednictwo" w VI Dyrektywie) w odniesieniu do zwolnienia z opodatkowania VAT usług finansowych, zawarte w przepisach art. 13 część B lit. d) pkt 1-5 VI Dyrektywy (obecnie pojęcie "pośrednictwa" zawarte w art. 135 Dyrektywy VAT):

* obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego, i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów,

* odnosi się do usługi świadczonej na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa,

* celem usługi jest uczynić wszystko co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy,

* istotą takiej usługi nie może być zlecenie przez jedną ze stron części czynności faktycznych związanych z umową.

Trybunał orzekł także, iż działalność pośrednictwa nie może się ograniczać wyłącznie do czynności administracyjnych i technicznych. Obejmuje natomiast usługi wykonywane na rzecz strony umowy przez pośrednika "na które składa się m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń drugiej strony".

Odnosząc warunki jakie określił Trybunał do omawianej sytuacji Zainteresowanego, należy stwierdzić, że są one w całości spełnione.

Jak wskazywano, wynagrodzenie Spółki jest zależne od ilości wskazanych użytkowników Portali zainteresowanych zawarciem umowy, a w niektórych przypadkach wręcz od doprowadzenia do zawarcia umowy pomiędzy użytkownikiem a instytucją finansową.

Istotą umów łączących Wnioskodawcę z instytucjami finansowymi jest więc rezultat polegający na doprowadzeniu do kontaktu lub do zawarcia umowy, czyli okoliczności jakie Trybunał uznał za kluczowe dla występowania usług pośrednictwa.

Świadczone przez Zainteresowanego usługi będące przedmiotem niniejszego wniosku nie stanowią usług o charakterze administracyjnym lub technicznym (tzw. outsourcing), gdyż dla takich usług typowe jest ustalanie stałego wynagrodzenia adekwatnego do angażowanych zasobów i niezależnego od uzyskiwanych rezultatów.

Interaktywny charakter komunikacji pomiędzy użytkownikiem a Spółką (czat, komunikacja mailowa i telefoniczna), wsparty narzędziami ułatwiającymi wyszukanie i porównanie Produktów sprawia, że treść i przeznaczenie usługi jest praktycznie takie samo, jak w przypadku firm powszechnie rozpoznawanych na rynku usług finansowych jako "pośredników" takich jak O. S.A. czy E. Sp. z o.o.

Zdaniem Wnioskodawcy, fakt iż usługa jest świadczona z wykorzystaniem platformy internetowej nie powinien mieć wpływu na merytoryczną kwalifikację usługi na gruncie ustawy o VAT. Jest to bowiem forma komunikacji, która wspiera świadczenie usługi, ale nie zmienia jej głównej właściwości i nie wyklucza jej zakwalifikowania jako usługi pośrednictwa (por. wyrok NSA z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1582/08).

Podsumowując, Zainteresowany jest zdania, iż usługi świadczone przez niego za pośrednictwem Portali, należy uznać za pośrednictwo finansowe w rozumieniu przepisów art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38, pkt 40, pkt 41 ustawy o VAT.

W ocenie Spółki nie ma przy tym znaczenia, że nie zawiera ona formalnie umów w imieniu instytucji finansowych, gdyż taki wymóg nie wynika, ani z polskich przepisów ustawy o VAT, ani przepisów unijnych.

Przedstawiane usługi nie tracą również waloru usług pośrednictwa w przypadku, gdy są świadczone na zlecenie Partnerów (dalszych pośredników). Merytoryczny zakres świadczenia pozostaje taki sam, zatem wskazywane kluczowe przesłanki kwalifikacji usług do usług pośrednictwa pozostają spełnione.

Zakres zwolnienia usług pośrednictwa finansowego od VAT ma charakter wyłącznie przedmiotowy (a nie podmiotowy), a żadne przepisy, czy to krajowe, czy unijne nie ograniczają usług pośrednictwa wyłącznie do usług świadczonych bezpośrednio na zlecenie instytucji finansowych.

Tym samym Wnioskodawca uważa, iż świadczone przez niego poprzez Portale usługi są usługami pośrednictwa finansowego, w związku z czym korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie wyżej wskazanych przepisów ustawy o VAT.

Konsekwencją powyższych rozważań jest również brak zastosowania w niniejszej sytuacji art. 43 ust. 13 oraz ust. 14 ustawy o VAT.

Artykuł 43 ust. 13 ustawy o VAT wskazuje, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.

Natomiast przepis art. 43 ust. 14 ustawy o VAT stanowi, że zwolnienia nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa.

Z uwagi na fakt, że opisywane usługi w pełni wyczerpują przesłanki pośrednictwa, stanowiąc samoistnie usługę pośrednictwa nie wchodzą w zakres uregulowania przewidzianego w art. 43 ust. 13 i ust. 14 ustawy o VAT i tym samym nie podlegają wyłączeniu z zakresu zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku - na mocy art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonego art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) oraz zmienionego treścią art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, jednakże przepis ten został uchylony.

W konsekwencji, na mocy przepisów art. 43 ust. 1 ustawy, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku:

* usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji - pkt 37,

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę - pkt 38;

* usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę - pkt 39;

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług - pkt 40;

* usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie - pkt 41.

Jak stanowi art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W myśl przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a)-f) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

a.

transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;

b.

udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c.

pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

d.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;

e.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;

f.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Przytoczone przepisy Dyrektywy dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Z opisu sprawy wynika, iż przedmiotem działalności gospodarczej Zainteresowanego jest prowadzenie portali internetowych o tematyce z zakresu finansów, prawa, rynku nieruchomości, motoryzacji i innych. Obok prowadzenia serwisu informacyjnego, Spółka w ramach prowadzonych Portali udostępnia swoim użytkownikom platformy transakcyjne, mające ułatwić optymalny wybór produktu finansowego poszukiwanego przez zainteresowanego użytkownika i doprowadzenie do zawarcia lub stworzenia możliwości zawarcia umowy pomiędzy użytkownikiem a instytucją finansową (bankiem komercyjnym, towarzystwem funduszy inwestycyjnych, domem maklerskim), oferującą ten produkt. Wyżej wskazane czynności dotyczą produktów finansowych, tj. w szczególności: kredytów bankowych (m.in. hipotecznych, samochodowych, gotówkowych), pożyczek, kart kredytowych, umów o prowadzenie rachunku bankowego, lokat bankowych, rachunków inwestycyjnych w domu maklerskim itp. Wnioskodawca wykonuje usługi na zlecenie: banków, towarzystw funduszy inwestycyjnych, domów maklerskich, jak również innych podmiotów świadczących usługi pośrednictwa finansowego na rzecz wyżej wskazanych instytucji finansowych.

Wnioskodawca jest zainteresowany, aby za pośrednictwem Portali (na których znajdują się platformy transakcyjne) dochodziło do zawarcia jak największej ilości umów. Aby zmaksymalizować szanse na skojarzenie użytkownika o określonej sytuacji finansowej z instytucją oferującą Produkt najlepiej odpowiadający oczekiwaniom użytkownika, Spółka wyposażyła platformy transakcyjne w szereg funkcjonalności wspomagających ten proces, które podnoszą jakość obsługi klienta w porównaniu do sytuacji, w której klient bezpośrednio nabywa Produkty od instytucji finansowej. Korzyści, które ma klient korzystający z usług Wnioskodawcy wynikają m.in. z tego, że Zainteresowany umożliwia:

* bezpłatny kontakt z konsultantem (przez czat, e-mail lub telefon), którego zadaniem jest:

* udzielanie informacji o Produktach,

* wybór Produktów najlepiej odpowiadających kryteriom zadanym przez użytkownika,

* wybór instytucji gotowej zaoferować Produkt użytkownikowi z uwzględnieniem jego indywidualnej sytuacji finansowej,

* ułatwienie podjęcia użytkownikowi decyzji o zakupie konkretnego Produktu,

* przekazywanie zwrotnych informacji do instytucji finansowych o oczekiwaniach zainteresowanego użytkownika dotyczących warunków skorzystania z Produktu,

* wyszukanie Produktów według zadanych kryteriów,

* zapoznanie się z poradnikiem finansowym, który przedstawia i wyjaśnia w prosty sposób pojęcia z zakresu finansów, co umożliwia łatwiejszą orientację klienta w tej dziedzinie,

* zapoznanie się z artykułami i komentarzami ekspertów z dziedziny finansów ułatwiającymi klientowi orientację w aktualnej sytuacji na rynku finansowym,

* skorzystanie z innych specjalistycznych narzędzi (np.: kalkulator zdolności kredytowej, kalkulator kosztów kredytu, w tym wysokości raty, odsetek).

Portale dostarczają również niezbędne informacje o produktach, gdyż zawierają oferty instytucji finansowych i Partnerów, które są na bieżąco aktualizowane. Każdy klient korzystający z Portali ma zapewniony szybki i bezpośredni dostęp do formularza, który jest generowany przez instytucję finansową lub Partnera. W formularzu klient zamieszcza swoje dane osobowe, a przez jego wypełnienie wskazuje jakim Produktem jest zainteresowany (w wyniku wyboru konkretnego formularza lub przez dokonanie wyboru Produktu w odpowiednim polu formularza). Spółka weryfikuje poprawność i kompletność formularza, a następnie formularze, które mogą być podstawą zawarcia umowy na dany Produkt, są przekazywane przez Wnioskodawcę konkretnej instytucji finansowej lub Partnerowi. W zależności od rodzaju Produktu wypełnienie formularza i jego przesłanie do instytucji finansowej może bezpośrednio prowadzić do zawarcia umowy (np. w stosunku do zawarcia umowy rachunku bankowego) lub w sytuacjach, w których zawarcie umowy jest procesem złożonym, w szczególności ze względu na wymogi prawa, rozpocząć proces prowadzący do zawarcia takiej umowy (np. w stosunku do umów kredytu). W zamian za świadczone usługi, których celem jest zawarcie umowy lub stworzenie możliwości do zawarcia umowy między klientem a instytucją finansową (także za pośrednictwem Partnera), Zainteresowany pobiera od swoich kontrahentów wynagrodzenie prowizyjne. Jego wysokość uzależniona jest od skuteczności w pozyskiwaniu potencjalnych nabywców Produktów, w tym od:

* ilości zawartych przez instytucję finansową umów z klientami pozyskanymi za pośrednictwem Podatnika lub wartości Produktów (np. wysokości udzielonego kredytu) sprzedanych za pośrednictwem Spółki lub/i

* ilości przesłanych do instytucji finansowych, za pośrednictwem Wnioskodawcy, prawidłowo wypełnionych i kompletnych formularzy.

Z tytułu świadczonych przez Zainteresowanego usług pośrednictwa finansowego Spółka nie pobiera w żadnej formie wynagrodzenia od klientów. Wnioskodawca nie posiada pełnomocnictwa do zawierania umów w imieniu żadnej ze stron, tj. nie reprezentuje ani użytkownika, ani instytucji finansowej. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż celem działań Spółki, w ramach prowadzonych Portali, jest doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Ze względu na dużą ilość i różnorodność produktów oferowanych przez instytucje finansowe, aby ułatwić użytkownikowi wybór produktu instytucji finansowej, Wnioskodawca przedstawia podstawowe informacje o ofercie instytucji finansowych i rynkach finansowych. Dokonywane jest to z wykorzystaniem funkcjonalności, w które wyposażone są platformy transakcyjne Portali (m.in. bezpłatny kontakt z konsultantem, funkcje wyszukania produktów według zadanych kryteriów, kalkulator zdolności kredytowej, kalkulator kosztów kredytu, poradnik finansowy, artykuły i komentarze ekspertów). Istotą wykorzystywanych przez Zainteresowanego funkcjonalności jest wyłącznie przekazanie informacji dotyczących ofert instytucji finansowych. Użytkownicy Portali samodzielnie analizują te informacje i dokonują wyboru oferty instytucji finansowej, która najpełniej spełnia ich oczekiwania. Spółka podkreśliła także, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie analizuje ona indywidualnej sytuacji użytkowników Portali pod kątem najkorzystniejszej dla nich oferty instytucji finansowych i nie przedstawia rekomendacji odnośnie wyboru konkretnej oferty, a tym samym nie świadczy ona usług w zakresie doradztwa.

W tym miejscu przytoczyć należy orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wielokrotnie wypowiadał się w kwestiach dotyczących "pośrednictwa".

W sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową."

Z kolei w orzeczeniu w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. Trybunał zajął się problemem stosowania zwolnienia od VAT w odniesieniu do usług centrum obsługi telefonicznej (call centre). Usługi, których klasyfikacją zajął się Trybunał polegały na obsłudze przez centrum w imieniu zainteresowanej instytucji finansowej jej kontaktów z ludnością w związku ze sprzedażą określonych produktów finansowych. Kontakty te obejmowały swoim zakresem wstępne zapytanie aż do etapu zawarcia umowy (lecz z wyłączeniem samego jej zawarcia). W orzeczeniu tym TSUE zajął stanowisko, że " (...) usługi o charakterze administracyjnym, które nie zmieniają sytuacji prawnej lub finansowej stron nie są objęte zwolnieniem określonym w art. 13B (d) (5). (...) sformułowanie "transakcje dotyczące papierów wartościowych" dotyczy transakcji mogących powodować powstanie, zmianę lub wygaśnięcie praw i obowiązków stron w odniesieniu do papierów wartościowych".

Natomiast w sprawie C-2/95 Trybunał wskazał, że "zwolnienie przewidziane w pkt 3 i 5 art. 13B (d) nie jest ograniczone warunkiem, by usługa była świadczona przez instytucję, którą wiąże stosunek prawny z klientem końcowym. Fakt, że transakcja objęta tymi przepisami jest wykonywana przez osobę trzecią, lecz jawi się klientowi jako usługa świadczona przez bank, nie wyklucza zwolnienia z opodatkowania tej transakcji. (...) aby można je było scharakteryzować jako transakcje zwolnione dla celów punktów 3 i 5 art. 13B (d), usługi świadczone przez centrum przetwarzania danych muszą, z całościowego punktu widzenia, stanowić odróżniającą się całość, spełniającą w rezultacie specyficzne, podstawowe funkcje usługi opisanej w tych dwóch punktach. Aby stanowić "transakcję dotyczącą przelewów", świadczone usługi muszą zatem mieć skutek przelania funduszy oraz pociągać za sobą zmiany sytuacji prawnej i finansowej. Usługę zwolnioną na gruncie Dyrektywy należy odróżnić od czysto fizycznego lub technicznego świadczenia, takiego jak udostępnienie bankowi systemu przetwarzania danych".

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

* usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem jest dążenie do zawarcia umowy (należy zaznaczyć, że pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Biorąc pod uwagę powyższe oraz odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego sprawy należy stwierdzić, iż w ocenie tut. Organu działalność prowadzona przez Wnioskodawcę ma charakter działalności marketingowej, bowiem polega głównie na prezentowaniu informacji na temat instrumentów finansowych oraz możliwości zawarcia umowy dotyczącej ich nabycia, nie posiada zaś żadnych cech usługi pośrednictwa.

Reasumując, świadczone przez Zainteresowanego na Portalach usługi mające na celu zawarcie umowy lub stworzenie możliwości do jej zawarcia między instytucją finansową a użytkownikiem (klientem), nie są usługami pośrednictwa w zakresie usług finansowych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37, pkt 38, pkt 40 i pkt 41 ustawy. Nie są to również usługi, o których mowa w art. 43 ust. 13 ustawy. Zatem nie będą one korzystały ze zwolnienia od podatku VAT. Tym samym ww. usługi opodatkowane będą 23% stawką podatku, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, bowiem nie zostały wymienione w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w przepisach wykonawczych, jako korzystające z preferencyjnej stawki podatku.

Dodatkowo tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla usług świadczonych za pośrednictwem portali internetowych w zdarzeniu przyszłym. Natomiast kwestia dotycząca stanu faktycznego w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla usług świadczonych za pośrednictwem portali internetowych została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 28 kwietnia 2011 r. nr ILPP1/443-139/11-4/NS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl