ILPP1/443-1382/11-2/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Starostwa Powiatowego, przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2011 r. (data wpływu 27 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntów - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Starosta w ramach wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej prowadził procedurę zbycia lokali mieszkalnych w budynku Skarbu Państwa w nieruchomości położonej w (...). Wraz ze sprzedażą lokalu mieszkalnego ustanowiono dla tych lokali prawo użytkowania wieczystego udziału w gruncie i ustanowiono wysokość pierwszej opłaty i opłat rocznych.

Pierwsza opłata rozłożona została na 10 rat dokonywanych w latach 2011-2020.

Ponieważ ustanowienie prawa użytkowania wieczystego miało miejsce w roku 2011 kwota pierwszej opłaty i opłat rocznych obciążona jest podatkiem od towarów i usług, w wysokości 23%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jaka będzie obowiązująca stawka podatku od towarów i usług dla wpłat dokonywanych po zakończeniu roku 2013 z tytułu rat pierwszej opłaty i kolejnych opłat rocznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, stawka ta wynosić będzie 22%.

Sprzedaż (przeniesienie prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) ma miejsce w roku 2011. Obowiązującą stawką podatku jest obecnie 23%. Według zasad ogólnych opodatkowanie VAT dla zapłaty za dostawę towarów i usług dotyczy stawki obowiązującej w chwili dokonania tej operacji, nawet w przypadku, gdy z chwilą zapłaty przepisy stanowią inaczej. Opodatkowanie to powinno być bowiem realizowane na zasadach obowiązujących w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powstanie tego obowiązku miało miejsce w roku 2011 i wówczas stawka podatku wynosiła 23%. Jest to jednakże stawka podstawowa, która na mocy art. 146a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług została okresowo (od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r.) podniesiona do wysokości 23%. Od 1 stycznia 2014 r. będzie ona stawką nieobowiązującą, ponadto wyższą od określonej przepisami stawki podstawowej.

W tej szczególnej sytuacji, zdaniem Wnioskodawcy zasadne będzie odstąpienie od zasady stosowania stałej stawki przez cały okres dokonywania wpłat w tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, gdyż wówczas danina publiczna dokonywana byłaby w kwocie wyższej niż określają to przepisy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Starosta w ramach wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej prowadził procedurę zbycia lokali mieszkalnych w budynku Skarbu Państwa. Wraz ze sprzedażą lokalu mieszkalnego ustanowiono dla tych lokali prawo użytkowania wieczystego udziału w gruncie i ustanowiono wysokość pierwszej opłaty i opłat rocznych. Pierwsza opłata rozłożona została na 10 rat dokonywanych w latach 2011-2020. Ponieważ ustanowienie prawa użytkowania wieczystego miało miejsce w roku 2011 kwota pierwszej opłaty i opłat rocznych obciążona jest podatkiem od towarów i usług, w wysokości 23%.

Prawo wieczystego użytkowania jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego, użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. W myśl natomiast art. 238 Kodeksu cywilnego, wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.

Ustanowienie użytkowania wieczystego oraz ustalenie opłat z tego tytułu odbywa się na podstawie powołanej wyżej ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami, sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. Wpis użytkowania wieczystego w księdze wieczystej ma charakter konstytutywny, co oznacza, że ustanowienie użytkowania wieczystego oraz jego przejście na nabywcę jest uzależnione od dokonania wpisu w księdze wieczystej. Przytoczony przepis nie wyłącza stosowania przepisu art. 29 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.), z którego wynika, że wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu.

Stosownie do art. 71 ust. 1-4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Z powyższych przepisów wywnioskować należy, iż w przypadku użytkowania wieczystego, właścicielem gruntu przez cały okres użytkowania pozostaje Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Użytkownik wieczysty w tym czasie posiada we władaniu rzecz cudzą. Jednakże jego prawo w stosunku do tego gruntu pozwala na dysponowanie rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

Jako że do uznania za dostawę dla potrzeb podatku od towarów i usług wystarczające jest władanie towarem jak właściciel, a nie bycie właścicielem w sensie prawnym, dlatego też oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów, co potwierdza art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W związku z tym podlega ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W przypadku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu, o czym stanowi art. 19 ust. 16b ustawy.

Powyższy przepis jest odstępstwem od ogólnej zasady powstania obowiązku podatkowego określonej w art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W ramach dokonanej ustawą z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 z późn. zm.) nowelizacji obwiązującej ustawy o podatku od towarów i usług, skutkującej m.in. okresowym podwyższeniem obowiązujących stawek VAT, przewidziano przepisy przejściowe regulujące w sposób jednoznaczny zasady stosowania podwyższonych okresowo stawek VAT w zależności od rodzaju czynności podlegających opodatkowaniu oraz terminu ich wykonania. Stosowne uregulowania zawarte zostały w znowelizowanym art. 41 ww. ustawy poprzez dodanie nowych ust. 14a-14h.

Stosownie do treści art. 41 ust. 14a ustawy, w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w sprawie będącej przedmiotem zapytania kluczowa dla określenia stawki podatku dla opłat rocznych z tytułu oddania gruntu w użytkowania wieczyste jest data oddania nieruchomości w użytkowania wieczyste.

A zatem w przypadku, gdy Starostwo oddało grunty w użytkowanie wieczyste, a tym samym wykonało czynność podlegającą opodatkowaniu, tj. dostawę towarów po dniu 1 stycznia 2011 r., dla tej czynności zastosowanie znajdzie stawka podatku VAT obowiązująca w tym okresie, tj. 23%. W konsekwencji dokonywane w latach następnych (przez cały okres ustanowionego użytkowania wieczystego) opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego, powinny zostać opodatkowane z uwzględnieniem przepisu art. 41 ust. 14a ustawy, a zatem powinny zostać opodatkowane według stawki podatku obowiązującej dla czynności użytkowania wieczystego, obowiązującej w momencie wykonania tej czynności tj. oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Tak więc niezależnie od tego kiedy powstaje, określony przepisem art. 19 ust. 16b ustawy, obowiązek podatkowy, opłaty roczne za poszczególne lata z tytułu tego prawa, opodatkowane winny być zawsze stawką obowiązującą w dniu wydania gruntu.

Reasumując, należne opłaty roczne dokonywane po zakończeniu roku 2013, a dotyczące prawa użytkowania wieczystego gruntu ustanowionego w roku 2011, na podstawie art. 41 ust. 1, w związku z art. 41 ust. 14a ustawy, należy opodatkować stawką podatku w wysokości 23%.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności określenia kto - Starostwo czy Powiat, z tytułu opisanych wyżej czynności, jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.