ILPP1/443-131/13-2/JSK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2013 r. (data wpływu 19 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zbycia wierzytelności własnych - jest prawidłowe.

W dniu 19 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zbycia wierzytelności własnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca (dalej: Bank) oferuje i świadczy na rzecz klientów szereg usług finansowych, w tym udziela kredytów i pożyczek. W związku z powyższą działalnością, Bank posiada wobec klientów różnego rodzaju wierzytelności. Obecnie Wnioskodawca rozważa sprzedaż wybranych wierzytelności (dalej: "Pakiet wierzytelności"). Jedną z rozważanych opcji jest sprzedaż Pakietu wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjnego.

W skład Pakietu wierzytelności wchodzą wyłącznie wierzytelności z tytułu umów kredytów/pożyczek, w przypadku których występują opóźnienia w spłacie należności, bądź też wierzytelności wobec kredytobiorców/pożyczkobiorców, którzy z uwagi na złą sytuację finansową, zaprzestali spłacania określonych w umowach należności (dalej: "złe wierzytelności").

Z tytułu sprzedaży Pakietu wierzytelności Bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie. Z uwagi na fakt, że przedmiotem sprzedaży będą złe wierzytelności, wynagrodzenie to kalkulowane będzie z uwzględnieniem perspektyw spłaty tych wierzytelności przez kredytobiorców/pożyczkobiorców, a także z uwzględnieniem zwiększonego ryzyka ich niewypłacalności. W związku z powyższym, wynagrodzenie Banku z tytułu sprzedaży Pakietu wierzytelności będzie niższe niż wartość nominalna sprzedawanych wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż Pakietu wierzytelności przez Bank nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż Pakietu wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu VAT podlega, m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Aby uznać, że sprzedaż Pakietu wierzytelności przez Bank będzie podlegać opodatkowaniu VAT należałoby rozważyć, czy sprzedaż ta stanowi odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Definicja towarów została z kolei określona w art. 2 pkt 6 cyt. ustawy. Zgodnie z tą definicją, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przedmiotem transakcji sprzedaży będą natomiast wierzytelności, które w związku z powyższą definicją nie stanowią towarów w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, sprzedaż wierzytelności przez Bank nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 ww. ustawy.

Z kolei przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wierzytelność jest z kolei prawem majątkowym, które zgodnie z Kodeksem cywilnym może być przeniesione na osobę trzecią (przelew) przez wierzyciela bez zgody dłużnika, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o odsetki oraz wszystkie inne opłaty przysługujące z tytułu takiej wierzytelności. Przelew wierzytelności powoduje zatem, że w prawa dotychczasowego wierzyciela wstępuje osoba trzecia, a zatem na nabywcę wierzytelności przechodzą te wszystkie prawa, które przysługiwały dotychczasowemu wierzycielowi. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega jednak zmianie. W analizowanym stanie faktycznym na nabywcę, którym będzie najprawdopodobniej fundusz sekurytyzacyjny, przejdą wszystkie prawa związane ze sprzedawanymi wierzytelnościami, które do momentu sprzedaży Pakietu wierzytelności przysługiwały Bankowi. Nie wpłynie to jednak na treść stosunków zobowiązaniowych istniejących do momentu przelewu wierzytelności pomiędzy Bankiem a kredytobiorcami/pożyczkobiorcami. Jedyna zmiana dotyczyć będzie osoby wierzyciela, którą zamiast Banku będzie od momentu sprzedaży nabywca wierzytelności.

Należy zatem uznać, że przelew wierzytelności posiadanych przez Bank jest jedynie przejawem wykonania przysługującego mu wobec tych wierzytelności prawa własności. W związku z powyższym, planowana przez Bank sprzedaż Pakietu wierzytelności nie stanowi odrębnej czynności opodatkowanej VAT.

Podsumowując, planowana przez Bank transakcja sprzedaży Pakietu wierzytelności nie będzie stanowić, na gruncie ustawy o VAT, ani odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usług.

W związku z powyższym, transakcja ta nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko jest potwierdzone utrwaloną linią interpretacyjną prezentowaną przez Ministra Finansów w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 8 grudnia 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-1125/11-5/NS) stwierdzono, że "odpłatne zbycie przez Zainteresowanego wierzytelności własnej na podstawie zawartej przez niego, jako cedenta umowy przelewu (cesji) wierzytelności, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT".

Także w interpretacji indywidualnej z dnia 4 września 2012 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-555/12/ICz) stwierdzono, że: "czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). Zatem, transakcja, której przedmiotem będzie sprzedaż wierzytelności własnych pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę wierzytelności własnych na podstawie zawartej przez niego, jako cedenta, umowy przelewu (cesji) wierzytelności, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT".

Podobne stanowisko zaprezentowano także w następujących interpretacjach indywidualnych:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 marca 2011 r., sygn. IPPP2/443-969/10-2/KG;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. IPPP2/443-131/12-2/AK;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 sierpnia 2011 r., sygn. IPPP1-443-961/11-2/IGo.

Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty, Bank wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska, zgodnie z którym planowana sprzedaż Pakietu wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wskazać należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ustawy - Kodeks cywilny.

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki - art. 509 § 2 cyt. ustawy.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nadmienić należy, że istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić ewentualnie jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi. Cesja taka, z punktu widzenia pierwotnego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż.

Celem i skutkiem ww. przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku ww. czynności przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca oferuje i świadczy na rzecz klientów szereg usług finansowych, w tym udziela kredytów i pożyczek. W związku z powyższą działalnością, Bank posiada wobec klientów różnego rodzaju wierzytelności. Obecnie Wnioskodawca rozważa sprzedaż wybranych wierzytelności (Pakiet wierzytelności). Jedną z rozważanych opcji jest sprzedaż Pakietu wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjnego.

W skład Pakietu wierzytelności wchodzą wyłącznie wierzytelności z tytułu umów kredytów/pożyczek, w przypadku których występują opóźnienia w spłacie należności, bądź też wierzytelności wobec kredytobiorców/pożyczkobiorców, którzy z uwagi na złą sytuację finansową, zaprzestali spłacania określonych w umowach należności (dalej: "złe wierzytelności").

Z tytułu sprzedaży Pakietu wierzytelności Bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie. Z uwagi na fakt, że przedmiotem sprzedaży będą złe wierzytelności, wynagrodzenie to kalkulowane będzie z uwzględnieniem perspektyw spłaty tych wierzytelności przez kredytobiorców/pożyczkobiorców, a także z uwzględnieniem zwiększonego ryzyka ich niewypłacalności. W związku z powyższym, wynagrodzenie Banku z tytułu sprzedaży Pakietu wierzytelności będzie niższe niż wartość nominalna sprzedawanych wierzytelności.

Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż Pakietu wierzytelności własnych przez Bank nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.