ILPP1/443-1297/09-5/KG - Uprawnienie gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia w postaci termomodernizacji szkoły podstawowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2009 r. (data wpływu 19 października 2009 r.), uzupełnionym pismami z dnia 30 listopada 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) oraz 9 grudnia 2009 r. (data wpływu 16 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego związanego z inwestycją pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)" - jest prawidłowe.

W dniu 19 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego związanego z inwestycją pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)". Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 30 listopada 2009 r. o pełnomocnictwo oraz z dnia 9 grudnia 2009 r. o informacje dotyczące przedstawionego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Gmina x (dalej: Gmina) występuje w roku 2009 z wnioskiem o dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Oś priorytetowa II. Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, Działanie II.6 Ochrona powietrza, projektu pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)".

Gmina na etapie składania wniosku oraz jego realizacji jest i będzie jego jedynym beneficjentem. Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Gmina ubiegająca się o dofinansowanie projektu ze środków strukturalnych jest zobowiązana przedłożyć w formie załącznika obligatoryjnego interpretację indywidualną w sprawie możliwości prawnej odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu, wydaną przez - Dyrektora Izby Skarbowej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę Wnioskodawcy.

Zgodnie za art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) podatnikami w zakresie podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel i rezultat tej działalności.

W świetle powyższego przepisu jednostka samorządu terytorialnego - gmina, ze względu na przyznaną jej ustawowo osobowość prawną, jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina posiada osobowość prawną i zawiera umowy cywilnoprawne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność w oparciu o art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 1991 Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Samorządowe osoby prawne nie mają własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest zatem wspólnotą samorządową, działającą jako strona czynności cywilnoprawnych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Nie powinno zatem ulegać wątpliwości, że w odniesieniu do gospodarczego (cywilnoprawnego) zakresu działalności to gmina posiada status podatnika VAT oraz związane z tym obowiązki. Wobec powyższego traktowanie urzędu gminy jako odrębnego podatnika VAT nie znajduje żadnego prawnego uzasadnienia. Brak jest bowiem aktów prawnych, które stanowiłyby o jego samodzielności, a nawet takich, które dokładnie określałyby jego pozycję wobec osób trzecich. Urząd Gminy realizuje zatem zadania gminy w jej imieniu i na jej rzecz. Każde działanie podejmowane przez urząd gminy - przynajmniej z perspektywy podatku ustawy o VAT - nie będzie jego działaniem lecz działaniem samej gminy.

Gmina jako beneficjent ww. projektu posiada status podatnika podatku VAT.

Zakwalifikowanie danego projektu do wsparcia z funduszy strukturalnych nie oznacza, iż wszystkie wydatki, które zostaną poniesione zostaną zakwalifikowane do refundacji. To od gminy czyli beneficjenta funduszu wymaga się, aby określiła zarówno koszty kwalifikujące się do wsparcia, jak i koszty niekwalifikujące się.

Wydatek jest kwalifikowany do refundacji, jeżeli został poniesiony w ramach projektu, jest niezbędny do jego realizacji, jest rzetelnie udokumentowany i możliwy do zweryfikowania. Musi też być spójny z obowiązującymi przepisami. w wysokości kwoty poniesionych wydatków - których dotyczy refundacja z pomocy unijnej - wchodzi także podatek VAT.

Przy opracowywaniu projektu pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)" należy uznać podatek VAT jako koszt kwalifikowany.

Koszt podatku VAT kwalifikuje się do współfinansowania ze środków funduszy strukturalnych tylko wówczas, gdy został faktycznie poniesiony przez beneficjenta oraz w przypadku, gdy beneficjent czyli gmina nie może odzyskać tego podatku w oparciu o przepisy krajowe. Uprawnienie do kwalifikacji podatku VAT jako kosztu kwalifikowanego jest uzależnione od braku możliwości jego odzyskania w ramach systemu podatkowego. Kolejny wymóg to: w przypadku kiedy wnioskodawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług (tj. gmina) wnosi o objęcie kosztami kwalifikowanymi kwot podatku od towarów i usług, niezbędne jest przedłożenie aktualnej interpretacji potwierdzającej brak możliwości odzyskania podatku od towarów i usług, udzielonej przez Dyrektora Izby Skarbowej.

W piśmie z dnia 9 grudnia 2009 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku Wnioskodawca wskazał co następuje:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina jako podatnik zarejestrowany czynny, ma możliwość prawną odzyskania podatku od towarów i usług, w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej w (...)"...

Zdaniem Wnioskodawcy, przy ocenie projektu pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej w (...)" należy uznać podatek VAT jako koszt kwalifikowany. Koszt podatku VAT kwalifikuje się do współfinansowania ze środków funduszy strukturalnych tylko wówczas, gdy został faktycznie poniesiony przez beneficjenta oraz w przypadku, gdy beneficjent czyli gmina nie może odzyskać tego podatku w oparciu o przepisy krajowe. Uprawnienie do kwalifikacji podatku VAT jako kosztu kwalifikowanego jest uzależnione od braku możliwości jego odzyskania w ramach systemu podatkowego. Gminie, jako podmiotowi realizującemu projekt, nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu poniesionych nakładów inwestycyjnych na wyżej wymienione zadanie na podstawie art. 43 ust. 1 oraz art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że każdego rodzaju obiekt, a szczególnie budynek modernizowanej Szkoły Podstawowej jest obiektem o charakterze publicznym, gdzie prawo do odliczeń nie pojawia się z uwagi na służenie takiego obiektu działalności wymienionej w wykazie usług zwolnionych od VAT, który stanowi załącznik Nr 4 do ustawy o podatku VAT.

Rada Gminy nie powierzyła dyrektorom zespołów szkół na terenie Gminy uprawnień w zakresie dysponowania środkami trwałymi w zakresie wynajmu, dzierżawy oraz obrotu nieruchomościami stanowiącymi mienie Gminy, tj. (budynku, grunty i pozostałe środki trwałe przeznaczone na cele oświatowe).

Obiekt ww. Szkoły Podstawowej figuruje w ewidencji środków trwałych gminy jako Grupa 1. Budynki -1-10-107 KRST, co jest zgodne ze sprawozdaniem SG - 01.

Urząd Gminy prowadzi cały zakres zadań w zakresie inwestycji jednostek oświaty na terenie Gminy. Gmina w ramach organizacji własnych struktur finansowo-księgowych prowadzi obsługę finansowo-księgową wszystkich jednostek oświaty. Skarbnik Gminy pełni również funkcje Głównego Księgowego wszystkich Jednostek Oświaty na terenie gminy oraz koordynatora od strony fianansowo-księgowej zadań inwestycyjnych. Zgodnie z oświadczeniem Wójta Gminy budynek Szkoły Podstawowej jest obiektem przeznaczonym tylko i wyłącznie na realizację zadań z zakresu oświaty i wychowania. Gmina nie wynajmuje obiektów przeznaczonych na cele oświaty i wychowania na cele inne niż ww. Obiekt Szkoły Podstawowej nie będzie wykorzystywany do czynności podatkowych tzn. iż Gmina nie będzie osiągała obrotów związanych z usługami w zakresie edukacji, tj. wynajmu obiektu na cele opodatkowane, czy nieopodatkowane.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dotyczące zwrotu podatku na rachunek bankowy podatnika regulują przepisy art. 87 ust. 2-6.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. sprawy edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy).

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007 - 2013, Oś priorytetowa II. Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, Działanie II.6 Ochrona powietrza, Gmina realizuje projekt pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)". Budynek modernizowanej Szkoły Podstawowej oraz grunt, na którym tenże budynek się znajduje stanowi własność komunalną Gminy. Obiektem zarządza w imieniu Gminy Dyrektor Szkoły. z formalnoprawnego punktu widzenia Szkoła Podstawowa dysponuje obiektem na zasadzie nieodpłatnego użytkowania. Cały obiekt szkoły (budynek oraz grunt, na którym budynek jest posadowiony) wykorzystywany jest na cele oświatowe, Gmina, ani też działający w jej imieniu z upoważnienia Wójta Dyrektor Szkoły nie zawarli żadnych umów, w oparciu o które jakikolwiek podmiot gospodarczy (osoba fizyczna lub prawna) wykorzystywałaby nieruchomość dla celów gospodarczych lub jakichkolwiek innych celów.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT warunkowane jest tym, aby zakupywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Nadmienić należy, że według art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie w użytkowanie majątku wytworzonego w ramach realizacji przedmiotowego projektu, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie zmodernizowanego obiektu do użytkowania odbędzie się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, wskazanych w art. 2 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym).

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. w przedmiotowej sprawie warunek ten nie zostanie spełniony, gdyż Gmina wykonywać będzie jedno z zadań własnych Gminy, a towary i usługi nabywane w ramach projektu nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zatem, Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją przedmiotowego projektu, bowiem nie zostanie spełniony warunek określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W zakresie przedmiotowego projektu Gmina nie będzie miała również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 10 powołanego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i ust. 4 cyt. rozporządzenia oraz podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina nie spełnia tych warunków, zatem nie ma możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 10 cyt. rozporządzenia.

Reasumując, Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja Szkoły Podstawowej (...)".

Zauważyć ponadto należy, iż organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygnięcia wątpliwości podatników dotyczących zaliczenia podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego organy podatkowe dokonują oceny, czy w danej sytuacji podatnikowi przysługuje prawo do odzyskania podatku VAT.

Tut. Organ informuje również, że od dnia 1 stycznia 2010 r. odpowiednikiem powołanego wyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336) jest § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.