ILPP1/443-127/10-2/HW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2010 r. (data wpływu 5 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu podatnika podatku od towarów i usług oraz posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu podatnika podatku od towarów i usług oraz posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina posiada NIP, nadany decyzją w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej z dnia 16 listopada 2005 r. wydaną przez Zastępcę Naczelnika Urzędu Skarbowego na podstawie złożonego zgłoszenia identyfikacyjnego.

Urząd Miejski posiada NIP nadany decyzją w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej z dnia 16 grudnia 1996 r., wydaną przez Zastępcę Naczelnika Urzędu Skarbowego na podstawie złożonego zgłoszenia indentyfikacyjnego. Ponadto Urząd Miejski w dniu 3 lutego 1997 r. złożył w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R).

Obecnie w obliczu różnych interpretacji w zakresie, czy zarejestrowanym i rozliczającym się podatnikiem podatku od towarów i usług ma być Gmina czy Urząd Miejski, sprawa ta budzi wiele wątpliwości w zakresie poprawności zastosowanego w przypadku Wnioskodawcy rozwiązania.

Zainteresowany dodał, że określenie Gminy jako podatnika VAT jest istotne ze względu na potrzeby pozyskiwania i rozliczania środków unijnych, gdzie między innymi wymaga się NIP i numer regon Gminy. w przypadku zwracania się do Urzędu Skarbowego o wydanie statusu Gminy jako podatnika podatku VAT Gmina otrzymuje zaświadczenie, że jest zarejestrowana jako podatnik VAT - zwolniony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Kto faktycznie powinien być zarejestrowanym i rozliczającym się podatnikiem podatku od towarów i usług: Gmina czy Urząd Miejski, a w przypadku zarejestrowania Gminy czy należałoby wyrejestrować Urząd Miejski i używać jednego NIP, tj. NIP Gminy dla czynności stanowiących realizację zadań gminy oraz innych czynności dotyczących funkcjonowania Urzędu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Gmina zatem jako jednostka samorządu terytorialnego działająca jako strona czynności cywilnoprawnych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność winna posiadać status podatnika VAT, a wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia numerem identyfikacji podatkowej, sporządzane i wystawiane przez Urząd z tytułu czynności przypisanych Gminie powinny by oznaczone NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności. Co prawda szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych określone w zapisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1020) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 72, poz. 422) określa zasady, zgodnie z którymi jednostka samorządu terytorialnego, tj. Gmina nie prowadzi ksiąg rachunkowych w zakresie podatków, lecz prowadzi je Urząd. Zaznaczyć jednak należy, że Urząd nie jest jednostką, która jest podobną do pozostałych jednostek organizacyjnych Gminy, a jednostką, która jest powołana do realizowania zadań Gminy. Zatem, Gmina jak i Urząd Miejski powinny stosować jedno oznaczenie NIP i wystawiać jedno rozliczenie, tj. NIP Gminy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, zwane dalej "NIP".

Stosownie do ust. 2 i ust. 3 powołanego przepisu, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne - podmioty te również otrzymują NIP.

W myśl art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Gmina, zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Gmina jest samorządową osobą prawną, która nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania, w myśl art. 33 cyt. ustawy o samorządzie gminnym, wykonuje za pośrednictwem urzędu gminy.

Zdolność prawną, jak i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma jednostka samorządu terytorialnego - gmina, nie zaś urząd gminy. Urząd gminy jest jedynie aparatem pomocniczym gminy.

Jak wynika z powyższego, urząd gminy jest jednostką pomocniczą, służącą zarządowi do wykonania zadań gminy oraz obsługi techniczno-organizacyjnej gminy. Tak rozumiany urząd gminy jest wyspecjalizowanym biurem o pewnym zespole pracowników oraz zasobie środków materialnych, danych do pomocy organowi w celu realizacji jego zadań i kompetencji.

Samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) są jednostkami podziału terytorialnego, posiadają osobowość prawną, a zatem i zdolność do działania we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie mają jednak własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urzędy te, realizując zadania spoczywające na samorządowych osobach prawnych, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występują wyłącznie jako jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz ww. osób prawnych. w oparciu o rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020 z późn. zm.) należy stwierdzić, iż urząd gminy nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Jednakże na podstawie § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, iż realizując czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług) we własnym imieniu i na własny rachunek, podatnikiem podatku VAT jest Gmina.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z powyższego wynika, że rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług powinna dokonać Gmina, jako podatnik podatku od towarów i usług. Nie ma zatem potrzeby utrzymywania rejestracji przez Urząd Gminy w zakresie podatku od towarów i usług.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Na podatniku spoczywa również - w myśl art. 99 ust. 1 ustawy - obowiązek składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Urząd Gminy jako jednostka wykonująca jedynie zadania Gminy nie może być odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Dlatego też to Gmina, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy, jest jako osoba prawna podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem, w związku z powyższym Gmina i Urząd Gminy dla celów podatku od towarów i usług powinny stosować jednakowe oznaczenie numeru identyfikacji podatkowej (NIP), a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinno być wystawione jedno rozliczenie deklaracyjne.

Zatem, wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez Urząd Gminy dotyczące czynności przypisanych prawnie Gminie, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP Gminy.

Ponadto, podkreślić należy, iż inne niż urzędy gmin (powiatów) i urzędy marszałkowskie, tj. gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np.: zakładów budżetowych, jednostek budżetowych i gospodarstw pomocniczych, powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne oznaczenie (numery) NIP.

Reasumując, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności Gminy i Urzędu Gminy (Urzędu Miejskiego) jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną. Dokumenty księgowe (faktury VAT i deklaracje VAT), wystawiane i sporządzane przez Urząd Gminy (Urząd Miejski), winny posiadać numer identyfikacji podatkowej Gminy - jeśli dotyczą czynności przypisanych prawnie Gminie. w zakresie podatku od towarów i usług powinno być wystawione jedno rozliczenie deklaracyjne. Ponadto w odpowiednich pozycjach treści faktur odnoszących się do określenia nabywcy (w przypadku nabycia towarów lub usług) oraz sprzedawcy (w przypadku sprzedaży towarów lub usług) powinna być wskazywana Gmina.

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. u z 2010 r. Nr 51, poz. 307) osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.), określają status prawny pracowników samorządowych. Stosownie do postanowień wspomnianej ustawy pracownicy samorządowi są zatrudniani m.in. w urzędach gminy. Zakładem pracy dla tych osób jest zatem urząd gminy (urząd miejski) i na nim spoczywa obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od dokonywanych wypłat ze stosunku pracy. Zakładem pracy dla pracowników samorządowych jest więc urząd gminy (urząd miejski) i to na nim spoczywa obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. w związku z powyższym urząd gminy (urząd miejski) jako płatnik nie może posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej gminy, ale powinien na potrzeby tych rozliczeń, posiadać swój odrębny NIP do tych rozliczeń.

Reasumując, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do działalności zarówno Gminy, jak i Urzędu Gminy (Urzędu Miejskiego), jest wyłącznie Gmina, a zatem dla potrzeb rozliczenia tego podatku Gmina i Urząd Gminy (Urząd Miejski) powinny stosować NIP nadany Gminie.

Dokonując rejestracji Gminy dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług należy równocześnie wyrejestrować Urząd Gminy (Urząd Miejski) z rejestru czynnych podatników VAT, gdyż nie będzie on już dokonywał rozliczeń tego podatku. NIP, którym Urząd posługiwał się do tej pory, będzie wówczas służył jedynie do celów rozliczeń zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników, czy też w zakresie rozliczeń składek ZUS.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.