ILPP1/443-1152/11-2/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Komornika Sądowego, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W sprawie egzekucyjnej przeciwko dłużnikowi, prowadzone jest postępowanie egzekucyjne skierowane do własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, położonego w P. o powierzchni użytkowej 35,65 m ^2, zapisanego w rejestrze lokali własnościowych Spółdzielni Mieszkaniowej, dla którego w Sądzie Rejonowym została sporządzona Księga Wieczysta.

Dłużnik nabył nieruchomość na podstawie umowy sprzedaży z dnia 27 sierpnia 2009 r. ze środków pochodzących z udzielonego kredytu przez Bank na kwotę: 99.960,00 zł.

Dłużnik jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, odprowadza podatek dochodowy. Mieszkanie dzierżawi nieodpłatnie rodzicom i siostrze. Dłużnik nie jest zameldowany pod ww. adresem, mieszka i jest zameldowany w P.

W przeszłości nie sprzedawał żadnych innych nieruchomości.

Przy nabyciu nieruchomości dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie lokalu mieszkalnego w kwocie 30% jego wartości początkowej. Dostawa przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, jak również nie została dokonana przed tym zasiedleniem po wybudowaniu, ponieważ budynek, w którym znajduje się lokal mieszkalny pochodzi z lat sześćdziesiątych XX w. Również dostawa lokalu nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, jak również nie została dokonana przed tym zasiedleniem po jego ulepszeniu, ponieważ dłużnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie, w kwocie 30% wartości początkowej nieruchomości. Dłużnik nabył własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego w roku 2009, a więc minął okres 2 lat.

Na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i obrębu P., zatwierdzonego Uchwałą Rady Miejskiej z dnia 16 września 1999 r., nieruchomość położona jest w jednostce terenowej o symbolu i funkcji 15MW,U - zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, szkoła, usługi podstawowe, administracja.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego zostało oszacowane przez biegłego sądowego na kwotę: 122.529,00 zł Będzie sprzedawane na drodze licytacji sądowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego i prawnego, zbycie przedmiotowej nieruchomości jest zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Obowiązki płatnika podatku VAT zostały określone w art. 8 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

W myśl § 23 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów.

Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powyższych przepisów wynika, iż komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

A zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z powyższym, aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem, stosując wykładnię językową przepisu stwierdzić można, iż działalnością gospodarczą jest działalność producenta, handlowca lub usługodawcy oraz rolnika, także wówczas gdy czynność podlegająca opodatkowaniu została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", to przez zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania tej czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonywanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności.

Skutkiem powyższego status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży gruntu jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Ponadto wskazać należy, iż zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę dzierżaw wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Stosownie do treści § 2 powołanego przepisu, czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.

Przytoczona regulacja stanowi definicję cywilnoprawnej umowy dzierżawy i określa jej podstawowe cechy, tj. określenie dwóch stron stosunku cywilnoprawnego, jego terminowość oraz odpłatny charakter. Ta ostatnia cecha akcentowana jest także w dalszej części przepisu, zgodnie z którym czynsz - zawartej umowy dzierżawy - może być zarówno pieniężny, jak i w innej postaci. Bezsprzecznie jednak dzierżawa ma przysparzający charakter dla obydwu stron.

Jak stanowi art. 710 k.c., przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Wykładnia językowa cytowanego ww. przepisu pozwala zauważyć, iż jedną z fundamentalnych cech takiej umowy jest jej bezpłatność. Po stronie biorącego w użyczenie nie ma zatem obowiązku gratyfikowania takiej umowy.

Analiza tegoż przepisu uwidacznia natomiast całkowicie odmienny - niż przy dzierżawie - charakter umowy użyczenia. Jej główną cechą jest bowiem całkowita nieodpłatność. Przedmiotem umowy nie mogą być natomiast pieniądze jako środek płatniczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1998 r., sygn. akt III CKN 49/98).

Ponadto, użyczenie, bez względu na fakt ponoszenia lub nieponoszenia kosztów utrzymania tej rzeczy jest czynione pod tytułem darmym (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 600/07).

Z opisu stanu faktycznego wynika, że w sprawie egzekucyjnej przeciwko dłużnikowi, prowadzone jest postępowanie egzekucyjne skierowanie do własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.

Dłużnik nabył nieruchomość na podstawie umowy sprzedaży z dnia 27 sierpnia 2009 r. ze środków pochodzących z udzielonego kredytu przez Bank.

Dłużnik jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, odprowadza podatek dochodowy. Mieszkanie dzierżawi nieodpłatnie rodzicom i siostrze. Dłużnik nie jest zameldowany pod ww. adresem, mieszka i jest zameldowany w P. W przeszłości nie sprzedawał żadnych innych nieruchomości.

Przy nabyciu nieruchomości dłużnikowi nie przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego będzie sprzedawane na drodze licytacji sądowej.

W przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż dłużnik przedmiotowe mieszkanie oddał nieodpłatnie rodzicom i siostrze w używanie. Zatem w tej sytuacji, ze względu na fakt, iż oddanie ww. lokalu jest nieodpłatne, należy stwierdzić, iż mamy do czynienia w umową użyczenia lokalu mieszkalnego, a nie dzierżawy.

Mając powyższe na uwadze, dłużnika nie można uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ustawy.

Treść wniosku wskazuje, że własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego nie zostało nabyte w celu odsprzedaży, ponieważ pochodzi z majątku prywatnego, a przedmiotowy lokal nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Ponadto, dłużnik nigdy wcześniej nie zbywał innych nieruchomości. Oznacza to, że dostawa ww. własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkaniowego realizowana jest poza sferą działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Skoro zatem dłużnik z tytułu omawianej transakcji nie wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, również dostawa dokonana przez komornika sądowego nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, komornik nie wystąpi z tytułu przedmiotowej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu stanu faktycznego w odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie należy stwierdzić, że z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej nie należy odprowadzić podatku VAT, bowiem jak dowiedziono wyżej jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dodać należy, iż w przedstawionym we wniosku własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego, Zainteresowany używa pojęcia "zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT". Tut. Organ pragnie zaznaczyć, iż pomimo identycznego skutku podatkowego dla podatnika podatku od towarów i usług (brak konieczności wykazania podatku należnego z tytułu przedmiotowej dostawy) - pojęcia "nie podlega opodatkowaniu" i "zwolnione od podatku" nie są tożsame, a w rozpatrywanej sprawie ma miejsce sytuacja, w której dostawa nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany którekolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.