ILPP1/443-1119/08-7/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2008 r. (data wpływu 1 grudnia 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 stycznia 2009 r. (data wpływu: 29 stycznia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży akcji - jest prawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W przedmiocie działalności Wnioskodawcy znajduje się pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, sklasyfikowana w Polskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej od 1 stycznia 2008 r. pod kodem 64.99.Z. Na tej podstawie Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i nabywania udziałów i akcji zarówno spółek notowanych na rynku publicznym (dalej: spółek publicznych), jak i nie notowanych na tym rynku (dalej: spółek niepublicznych) we własnym imieniu i na własny rachunek.

Obrót udziałami i akcjami jest prowadzony w celach spekulacyjnych, tj. w celu uzyskania korzyści ekonomicznych z tytułu wzrostu wartości tych papierów wartościowych.

Obrót dotyczy udziałów i akcji spółek niepowiązanych z Wnioskodawcą. Wnioskodawca nie uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu spółkami, których udziały/akcje posiada, tzn. nie świadczy tym podmiotom żadnych usług o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym. Natomiast przedstawiciel Wnioskodawcy często jest członkiem Rady Nadzorczej spółek, których udziały i akcje nabywa i sprzedaje Wnioskodawca.

Sprzedaż i nabywanie udziałów i akcji może być przeprowadzona na kilka sposobów:

Wnioskodawca nie jest firmą inwestycyjną w rozumieniu art. 3 pkt 33 powołanej ustawy o obrocie instrumentami finansowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż akcji w przedstawionych powyżej wariantach, przy uwzględnieniu opisanego stanu faktycznego, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT stawką zwolnioną.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), przez odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT. Jednocześnie, zgodnie z ust. 3 tego artykułu, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane (z pewnymi wyjątkami) za pomocą tych klasyfikacji. Oznacza to, że jeżeli wykonywanie danych czynności nie zostało wymienione we wspomnianych klasyfikacjach, to nie stosuje się do tych czynności przepisów ustawy VAT.

W opinii Zainteresowanego, aby stwierdzić, czy czynności wykonywane przez Spółkę są usługami w rozumieniu ustawy VAT, należy odwołać się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zgodnie z wyjaśnieniami dotyczącymi działu 65 - "usługi pośrednictwa finansowego, z wyjątkiem ubezpieczeń i funduszy emerytalno-rentowych", dział ten obejmuje m.in. działalność na rynkach papierów wartościowych prowadzoną na własny rachunek (PKWiU 65.23.10-00.00). W tej kategorii mieści się sprzedaż akcji zarówno spółek publicznych, jak i niepublicznych, która jest przedmiotem podstawowej działalności Wnioskodawcy.

W zakresie obrotu udziałami wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, że uznanie transakcji sprzedaży udziałów za usługę finansową jest jak najbardziej możliwe i dopuszczalne (np. wyroki: C-155/94 z dnia 20 czerwca 1996 r. w sprawie Wellcome Trust, C-333/91 z dnia 22 czerwca 1993 r. w sprawie Sofitam, czy C-60/90 z dnia 20 czerwca 1991 r. w sprawie Polysar). Również w Polsce, pod wpływem orzecznictwa NSA, przyjęło się, że sprzedaż udziałów może zostać uznana za usługę finansową. Istotne znaczenie ma fakt, czy podatnik nabył udziały w celu sprawowania uprawnień właścicielskich, czy upatruje jedynie korzyści finansowych i nabywa udziały w celach spekulacyjnych (licząc na wzrost ich wartości). W tym drugim przypadku, jeżeli dojdzie do sprzedaży takich udziałów, mamy do czynienia z usługami pośrednictwa finansowego.

W ocenie Wnioskodawcy dodatkowym warunkiem uznania wykonywanych czynności za czynności podlegające ustawie VAT jest wykonywanie ich w charakterze podatnika VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast w myśl ust. 2 tego artykułu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Sprzedaż udziałów i akcji mieści się w kategorii "pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych", sklasyfikowanej w Polskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej od 1 stycznia 2008 pod kodem 64.99.Z. Kod ten został wpisany do statutu Spółki jako jeden z przedmiotów działalności gospodarczej. Zdaniem Zainteresowanego, z powyższego wynika, że Spółka dokonuje sprzedaży udziałów i akcji w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

W opinii Wnioskodawcy działalność prowadzona przez Spółkę podlega przepisom ustawy VAT, niezależnie od tego, z którego z przedstawionych w stanie faktycznym sposobów sprzedaży udziałów i akcji Wnioskodawca skorzysta. Jednocześnie znajduje tu zastosowanie zwolnienie ww. usług od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT w powiązaniu z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT.

Ze względu na obowiązek zastosowania przepisów ustawy VAT do ww. usług, Wnioskodawca, działający w charakterze podatnika podatku VAT, ma obowiązek dokumentowania transakcji sprzedaży udziałów i akcji poprzez wystawienie faktury VAT ze stawką zwolnioną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy lub świadczenie usług (art. 8 ustawy), podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. ETS orzekł, że co do zasady ww. czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przewidziano jednak pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Dotyczy to sytuacji gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że w przedmiocie działalności Wnioskodawcy znajduje się pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Na tej podstawie Spółka prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i nabywania udziałów i akcji zarówno spółek notowanych na rynku publicznym, jak i nienotowanych na tym rynku we własnym imieniu i na własny rachunek.

Obrót udziałami i akcjami dotyczy spółek niepowiązanych z Wnioskodawcą. Spółka wykonuje ww. czynności w celach spekulacyjnych, tj. w celu uzyskania korzyści ekonomicznych z tytułu wzrostu wartości tych papierów wartościowych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w każdym opisanym wariancie dokonywana przez Wnioskodawcę sprzedaż akcji, wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wpisuje się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, w związku z powyższym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dla szczegółowego określenia zakresu przedmiotowego stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w tym stawek podatkowych dla świadczonych usług, ustawodawca posłużył się odesłaniem do klasyfikacji statystycznych, poprzez zapis w art. 8 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Na podstawie § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - Dz. U. Nr 207, poz. 1293 - do celów m.in. opodatkowania podatkiem od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2009 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r.

Podstawowa stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział trzy stawki preferencyjne: 7%, 3% i 0%. Ustawodawca daje także podatnikom możliwości stosowania zwolnień podatkowych.

Jak stanowi art. 41 ust. 13 powołanej ustawy, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Pod pozycją 3 ww. załącznika wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Użycie przez ustawodawcę oznaczenia "ex" przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danego wyrobu lub usługi z danego grupowania.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że czynność polegającą na sprzedaży akcji Wnioskodawca klasyfikuje wg PKWiU do grupowania 65.23.10-00.00, tj. "usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej nie sklasyfikowane", określone przez spółkę jako: "usługi pośrednictwa finansowego, z wyjątkiem ubezpieczeń i funduszy emerytalno-rentowych".

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w sprawie będącej przedmiotem zapytania czynność polegająca na sprzedaży akcji, z uwagi na jej odpłatny charakter i związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 cytowanej ustawy, przy czym korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

W przedmiotowej sprawie podkreślenia wymaga fakt, że najistotniejszym elementem pozwalającym stwierdzić czy sprzedaż akcji korzysta ze zwolnienia od podatku, jest dokonanie prawidłowej klasyfikacji towaru lub usług wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Organ podatkowy nie jest organem uprawnionym do klasyfikowania danych usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU. W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy).

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży akcji. W kwestii dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów, została wydana odrębna interpretacja indywidualna z dnia 19 lutego 2009 r. nr ILPP1/443-1119/08-6/AK. Natomiast wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie załatwiony odrębnym pismem.

W zakresie przedstawionego stanu faktycznego dotyczącego podatku od towarów i usług zostały wydane interpretacje indywidualne z dnia 19 lutego 2009 r. w przedmiocie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów - nr ILPP1/443-1119/08-4/AK oraz zwolnienia od podatku sprzedaży akcji - ILPP1/443-1119/08-5/AK. Na pytanie dotyczące przedstawionego stanu faktycznego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie opodatkowania czynności nabycia akcji i udziałów, odpowiedź zostanie udzielona odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.