ILPP1/443-1047/14-2/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2014 r. (data wpływu 12 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji darowizny przedsiębiorstwa za czynność niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji darowizny przedsiębiorstwa za czynność niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni, jako osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą "A". Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach swojej działalności zajmuje się handlem różnego rodzaju czyścikami ekologicznymi. Siedziba firmy znajduje się w mieszkaniu prywatnym Zainteresowanej. W skład przedsiębiorstwa wchodzą: towary (czyściki) w ilościach niewymagających wynajmowania powierzchni magazynowych (są sprzedawane na bieżąco), środki trwałe (dwa samochody osobowe) oraz wyposażenie w postaci zestawu komputerowego, monitora oraz urządzenia wielofunkcyjnego. Wnioskodawczyni nie zatrudnia pracowników. Do realizowania działalności gospodarczej nie są konieczne koncesje i zezwolenia. Z kontrahentami nie łączą Zainteresowanej umowy cywilnoprawne. Swoje zobowiązania, związane z działalnością gospodarczą, reguluje na bieżąco - nie posiada z tego tytułu żadnych zaległości.

Wnioskodawczyni planuje przekazać całość swojego przedsiębiorstwa (w skład którego wchodzą wyżej wskazane elementy) w formie darowizny małżonkowi, z którym pozostaje w stosunku małżeńskiej wspólnoty majątkowej (składniki majątkowe przedsiębiorstwa nie wchodzą w skład majątku osobistego Zainteresowanej).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy planowana transakcja darowizny będzie stanowiła transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawczyni, planowana transakcja darowizny na rzecz małżonka (z którym pozostaje w stosunku małżeńskiej wspólnoty majątkowej) będzie stanowiła transakcję zbycia przedsiębiorstwa niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa oraz zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W wyroku z dnia 28 maja 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy (sygn. I SA/Bd 135/08) wskazał, że: "w zakresie wyłączenia przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług mieści się zarówno transakcja odpłatna, jak i transakcja nieodpłatna. Nie ma znaczenia też tytuł prawny zbycia. Z opodatkowania wyłączone będą transakcje sprzedaży, zamiany, darowizny, czy też aportu, jeśli ich przedmiotem będzie przedsiębiorstwo lub samodzielny oddział".

W związku z tym, pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu dostawy towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, również poprzez darowiznę.

Zatem darowizna przedsiębiorstwa nie będzie podlegać w ogóle podatkowi od towarów i usług, pod warunkiem "że dokonano darowizny przedsiębiorstwa w rozumieniu Kodeksu cywilnego. O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje on w szczególności:

* oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

* własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

* prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

* wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

* koncesje, licencje i zezwolenia;

* patenty i inne prawa własności przemysłowej;

* majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

* tajemnice przedsiębiorstwa;

* księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (w przypadku przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną - księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej będą oznaczały w szczególności te dokumenty, które będą przejęte przez nabywcę, a więc przykładowo umowy z pracownikami, umowy z kontrahentami, certyfikaty itp.).

Należy mieć na uwadze, że katalog ten nie jest wyczerpujący. Dla stanu faktycznego sprawy równie ważny jest fakt, że co do zasady nie jest konieczna darowizna wszystkich wyżej wymienionych elementów aby uznać, że darowano przedsiębiorstwo.

O tym, jakie konkretne składniki powinny być przeniesione na nabywcę aby uznano, że nastąpiła darowizna przedsiębiorstwa decydują okoliczności faktyczne.

Generalnie ważne jest (dla uznania, że darowano przedsiębiorstwo) aby przedmiotem transakcji było minimum środków, bez których nie jest możliwe kontynuowanie przez osobę fizyczną działalności gospodarczej realizowanej przed darowizną.

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym (darowanym) przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej (w rozpatrywanej sprawie handlu czyścikami ekologicznymi).

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawczyni, dokonując planowanej transakcji darowizny na rzecz małżonka zaistnieje transakcja zbycia przedsiębiorstwa, która w świetle art. 6 pkt 1 ustawy nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Małżonkowi Zainteresowanej zostanie przekazane (darowane) całe przedsiębiorstwo (wszystkie jego składniki), bez których Wnioskodawczyni nie będzie mogła kontynuować działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie (po dokonaniu darowizny zamierza zlikwidować i wykreślić swoją działalność). Natomiast małżonek Zainteresowanej - po otrzymaniu darowizny - będzie prowadził swoją działalność gospodarczą w identycznym zakresie. Przekazany zespół wszystkich składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa (pomimo, że nie zawiera wszystkich elementów wskazanych w art. 551 Kodeksu cywilnego) umożliwi małżonkowi Wnioskodawczyni prowadzenie takiej działalności. Bez znaczenia jest przy tym okoliczność, że wraz z małżonkiem pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej a darowane składniki nie wchodzą do majątku osobistego Zainteresowanej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż,

zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Wobec powyższego, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni, jako osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach swojej działalności zajmuje się handlem różnego rodzaju czyścikami ekologicznymi. Siedziba firmy znajduje się

w mieszkaniu prywatnym Zainteresowanej. W skład przedsiębiorstwa wchodzą: towary (czyściki) w ilościach niewymagających wynajmowania powierzchni magazynowych (są sprzedawane na bieżąco), środki trwałe (dwa samochody osobowe) oraz wyposażenie w postaci zestawu komputerowego, monitora oraz urządzenia wielofunkcyjnego. Wnioskodawczyni nie zatrudnia pracowników. Do realizowania działalności gospodarczej nie są konieczne koncesje i zezwolenia. Z kontrahentami nie łączą Zainteresowanej umowy cywilnoprawne. Swoje zobowiązania, związane z działalnością gospodarczą, reguluje na bieżąco - nie posiada z tego tytułu żadnych zaległości.

Wnioskodawczyni planuje przekazać całość swojego przedsiębiorstwa (w skład którego wchodzą wyżej wskazane elementy) w formie darowizny małżonkowi, z którym pozostaje w stosunku małżeńskiej wspólnoty majątkowej (składniki majątkowe przedsiębiorstwa nie wchodzą w skład majątku osobistego Zainteresowanej).

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotycząc tego, czy planowana transakcja darowizny będzie stanowiła transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy oraz opis sprawy, stwierdzić należy, że planowana transakcja darowizny przedsiębiorstwa, o ile wypełnia wymogi art. 551 Kodeksu cywilnego, będzie stanowiła transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.