ILPP1/443-1/11-2/AW - Opodatkowanie podatkiem VAT, podstawa opodatkowania i sposób udokumentowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2010 r. (data wpływu 30 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT, podstawy opodatkowania i sposobu dokumentowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT, podstawy opodatkowania i sposobu dokumentowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza rozpocząć działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami, tj. nabywania wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie. Nabywanie wierzytelności przez Spółkę ma się odbywać na podstawie bezwarunkowych umów nabycia wierzytelności wymagalnych z przejęciem ryzyka niewypłacalności dłużnika.

Działalność ta klasyfikowana jest aktualnie w PKWiU w sekcji pośrednictwa finansowego jako 65.23.10-00.00.

Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów usług oraz art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług w treści obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług z wyjątkiem czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa oraz usług w zakresie leasingu. Pojęcia "czynności ściągania długów" i "factoring" nie zostały w ustawie zdefiniowane, w związku z czym powstaje wątpliwość, czy obejmują one również obrót wierzytelnościami.

Zdaniem Wnioskodawcy obrót wierzytelnościami nie stanowi czynności ściągania długów ani factoringu z następujących powodów:

Obrót wierzytelnościami nie mieści się w pojęciu czynności ściągania długów. W takiej sytuacji Spółka dokonywać będzie bowiem zbycia lub windykacji wierzytelności, które nabyła od zbywcy wierzytelności i które wskutek zawarcia umowy cesji zbywcy wierzytelności już nie przysługują. W odróżnieniu od umów - zleceń, zawieranych w przypadku umów na ściąganie długów, w takiej sytuacji pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności nie istnieje żaden związek, na podstawie którego nabywca wierzytelności ("usługodawca") mógłby żądać od zbywcy ("usługobiorcy") jakiejkolwiek zapłaty za wykonaną "usługę". Przychodem nabywcy jest bowiem kwota odzyskana od dłużnika, a nie kwota wynagrodzenia należnego od zbywcy. Dalsza odprzedaż lub dochodzenie wierzytelności przez nabywcę odbywa się już we własnym imieniu i na własną rzecz, nabywca we własnym zakresie i na własne ryzyko ponosi też koszty dochodzenia wierzytelności (opłaty sądowe i komornicze, koszty zastępstwa procesowego).

W przypadku prowadzenia działalności wyłącznie w zakresie obrotu wierzytelnościami nie uzyskuje się też obrotu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (usługi lub towaru). W przypadku zbycia wierzytelności, wobec zbywającego wierzytelność podmiotu nie stają się należne jakiekolwiek kwoty, a zbywca wierzytelności nie jest nigdy dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia. Wysokość dochodu uzyskanego przez nabywcę wskutek dalszej odprzedaży lub odzyskania wierzytelności jest dla zbywcy zupełnie obojętna, gdyż po jego stronie nie rodzi żadnego zobowiązania, ani nie wywołuje jakichkolwiek innych skutków. Dlaczego zbywca miałby więc księgować faktury na kwotę odpowiadającą wartości dochodu uzyskanego przez nabywcę wierzytelności i odliczać od nich VAT.

Przyjęcie założenia, że obrót wierzytelnościami mieści się w czynnościach ściągania długów, powodowałoby konieczność wystawiania faktur z tytułu wykonanej "usługi ściągnięcia długu". Nie ma jednak możliwości wystawiania faktur, które mogłyby zostać prawidłowo zarachowane przez zbywców wierzytelności. Zainteresowany zilustruje to na następującym przykładzie: Spółka nabywa od kontrahenta wierzytelność o wartości 10.000 zł (należność główna) powiększoną o 2.000 zł z tytułu odsetek za zwłokę, za łączną kwotę 9.000 zł. Możliwe są następujące przykładowe scenariusze:

W przypadku 1, 2 i 3 Spółka powinna wystawić fakturę na wartość "usługi ściągnięcia długu", tj. odpowiednio na kwoty 300 zł, 2.500 zł oraz 4.000 zł brutto.

Jednocześnie należy zauważyć, że zbywca wierzytelności zobowiązany jest do zarachowania straty z tytułu zbycia wierzytelności (1.000 zł) w sensie rachunkowym już z dniem zawarcia umowy. Jest również uprawniony do zarachowania straty w sensie podatkowym z tym samym dniem (art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Zbywca nie może oczekiwać na uwzględnienie w księgach straty z tytułu zbycia wierzytelności do czasu otrzymania faktury również z innego powodu - nie wiadomo na jaką kwotę faktura będzie wystawiona. Tym bardziej, że faktura może nie zostać wystawiona nigdy (np. gdyby Spółka odzyskała od dłużnika jedynie kwotę 7.000 zł).

Potraktowanie obrotu wierzytelnościami jako czynności ściągania długów doprowadziłoby do sytuacji, w której zbywca już po zarachowaniu straty z tytułu sprzedaży wierzytelności otrzymałby od nabywcy fakturę, niemającą dla niego jakiegokolwiek rachunkowego, podatkowego, a nawet logicznego sensu (w przykładzie Zainteresowanego faktura mogłaby opiewać np. na kwotę 300 zł, 2.500 zł lub 4.000 zł). Faktura byłaby wystawiana dopiero po odzyskaniu należności, co prawie nigdy nie zdarza się w tym samym miesiącu, w którym zawarto umowę. Zarachowanie przez zbywcę otrzymanej faktury spowodowałoby zarachowanie po raz drugi tego samego kosztu, a w konsekwencji bezpodstawne obniżenie wyniku rachunkowego oraz podstawy opodatkowania. Wynik rachunkowy oraz podstawa opodatkowania mogłyby zostać obniżone nie dość, że po raz drugi, to nawet o kwotę przekraczającą stratę poniesioną przez zbywcę przy sprzedaży wierzytelności. W przytoczonym przykładzie otrzymana faktura mogłaby opiewać nawet na 4.000 zł, podczas gdy rzeczywista strata zbywcy wynosi jedynie 1.000 zł. Zdaniem Wnioskodawcy nie jest możliwe wystawianie faktur na kwotę wykonanej "usługi", które mogłyby zostać zarachowane przez kontrahentów.

Zainteresowany nie widzi też podstaw do wystawiania faktur na kwotę odzyskanych od dłużnika odsetek. Odsetki ustawowe otrzymywane przez podmioty gospodarcze za opóźnienie w zapłacie, nie są przecież doliczane do obrotu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Stanowią one przychód finansowy, który nie podlega fakturowaniu (ewentualna faktura musiałaby przecież zostać wystawiona dłużnikowi zobowiązanemu do ich zapłaty). Zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych odsetki stają się przychodem dopiero z momentem ich otrzymania. Tak więc zbywca wierzytelności, który pomimo niedoliczenia do przychodu odsetek (wobec ich nieotrzymania), zarachowałby w poczet kosztów fakturę wystawioną przez Spółkę na wartość tych odsetek, bezpodstawnie zaniżyłby podstawę opodatkowania.

Brak jest także podstaw do tego, by przy nabyciu wierzytelności wystawiać zbywcy fakturę na kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy nominalną wartością wierzytelności a ceną sprzedaży. Trudno bowiem mówić, by w takiej sytuacji nabywca wierzytelności wykonał na rzecz zbywcy jakąkolwiek usługę, tym bardziej określoną w ustawie jako "czynność ściągania długów". Samo nabycie wierzytelności nie wiąże się bowiem z jej ściągnięciem, nabywca po nabyciu wierzytelności może nie podjąć żadnej czynności zmierzającej do ściągnięcia wierzytelności. W przypadku wystawienia faktury na kwotę różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną jej sprzedaży, nabywca zmuszony byłby do odprowadzenia podatku od towarów i usług od nieistniejącej usługi. W przypadku nieodzyskania nabytej wierzytelności (np. wskutek upadłości dłużnika) nabywca nie miałby możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w trybie art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż zbywca wierzytelności nie byłby zobowiązany do zapłaty nabywcy jakiegokolwiek wynagrodzenia, a tym bardziej podatku od towarów i usług ujętego na fakturze.

Reasumując, zarówno wszelkie względy prawne, jak i rachunkowe przemawiają za przyjęciem stanowiska, zgodnie z którym obrót wierzytelnościami nie zalicza się do opodatkowanych podatkiem VAT czynności ściągania długów.

Pogląd, że nabycie wierzytelności pieniężnej na podstawie art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego nie jest usługą ściągania długów wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. akt I FSK 1627/08. Takie same stanowisko prezentowane jest także w wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych. Przykładowo można wskazać na wyroki: WSA w Łodzi z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt I SA/Łd 1239/06, WSA w Warszawie z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 252/08, WSA w Opolu z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Op 346/08, WSA w Gliwicach z dnia 20 marca 2009 r., sygn. akt III SA/Gl 1368/08, WSA w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Po 8/09, WSA w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Op 79/09, WSA w Opolu z dnia 14 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Op 11/09, WSA we Wrocławiu z dnia 20 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 351/09, WSA we Wrocławiu z dnia 24 września 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 634/09, WSA w Poznaniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09, WSA w Łodzi z dnia 26 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 755/09, WSA w Łodzi z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 754/09, WSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1766/09.

Działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami nie stanowi także usługi factoringu. Factoring jest w polskim systemie prawnym, tzw. umową nienazwaną, występującą w różnych postaciach (factoring właściwy, niewłaściwy, mieszany). Nie opisując szczegółowo wszystkich rodzajów factoringu należy wyróżnić 3 jego zasadnicze cechy:

Działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami nie spełnia żadnej ze wskazanych wyżej cech, z następujących powodów:

Z wyżej wymienionych powodów, działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami nie może być także uważana za usługi factoringu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, działalność polegająca na obrocie wierzytelnościami (PKWiU 65.23.10.00) nie stanowi czynności ściągania długów w rozumieniu art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, a uzyskany z niej dochód nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 cytowanej ustawy, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką 22%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. wprowadzonym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować, o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemającą osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Uznać zatem należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika z tytułu wykonywanej czynności (nabycia wierzytelności), ponieważ dokonuje zakupu wierzytelności w celu ich dalszej sprzedaży lub windykacji we własnym zakresie.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy wprowadzonego art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 z późn. zm.) oraz zmienionego art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, jednakże przepis ten został uchylony.

W konsekwencji, od dnia 1 stycznia 2011 r., w przypadku usług finansowych, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy zauważyć, iż wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa nie uzależnia opodatkowania usług factoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ factoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Factoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Kwestia ustalenia podstawy opodatkowania uregulowana została w dziale VI ustawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku nabycia wierzytelności podstawę opodatkowania z tytułu świadczonej usługi finansowej (ściągania długów) stanowić będzie różnica między wartością nominalną wierzytelności, która została przeniesiona na cesjonariusza a kwotą, którą cesjonariusz zapłacił za przejętą wierzytelność. Różnica ta stanowi bowiem faktyczne wynagrodzenie cesjonariusza z tytułu świadczonej usługi.

Stosownie do zapisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż - na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Sposób wystawiania faktur przez podatników podatku od towarów i usług został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Elementy jakie powinna zawierać faktura zostały wymienione w § 5 rozporządzenia.

W świetle § 9 ust. 1 rozporządzenia, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zamierza rozpocząć działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami, tj. nabywania wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie. Nabywanie wierzytelności przez Spółkę ma się odbywać na podstawie bezwarunkowych umów nabycia wierzytelności wymagalnych z przejęciem ryzyka niewypłacalności dłużnika. Działalność ta klasyfikowana jest aktualnie w PKWiU w sekcji pośrednictwa finansowego jako 65.23.10-00.00.

Pojęcia "czynności ściągania długów" i "factoring" nie zostały w ustawie zdefiniowane, w związku z czym powstaje wątpliwość, czy obejmują one również obrót wierzytelnościami.

Odnosząc zatem powołane wyżej regulacje prawne do przedstawionego zdarzenia przyszłego tut. Organ stwierdza, że zamierzona przez Wnioskodawcę czynność polegająca na zakupie wierzytelności w celu sprzedaży lub windykacji we własnym zakresie, spowoduje niewątpliwie "uwolnienie" cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i pkt 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Reasumując, należy stwierdzić, iż przedmiotowa czynność polegająca na obrocie wierzytelnościami, tj. zakupie wierzytelności w celu dalszej odsprzedaży lub windykacji we własnym zakresie, stanowi usługę polegającą na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT. Zatem ww. czynność winna zostać opodatkowana 23% stawką podatku VAT i udokumentowana fakturą VAT. Natomiast podstawę opodatkowania stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a wartością, którą Wnioskodawca zapłacił wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Należy tutaj podkreślić, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia sądów administracyjnych, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach.

Należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Zatem trudno jest określić w jakim stopniu sprawa będąca przedmiotem autonomicznego rozstrzygnięcia sądu, które powołał Wnioskodawca, może odzwierciedlać sytuację przedstawioną przez niego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.