ILPB4/4510-1-372/15-2/DS - Ustalenie skutków podatkowych związanych z dobrowolnym umorzeniem własnych udziałów bez wynagrodzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 9 lipca 2015 r. (data wpływu 15 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z dobrowolnym umorzeniem własnych udziałów bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 15 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z dobrowolnym umorzeniem własnych udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej "Spółka") z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, stosownie do art. 1 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej "Ustawa CIT").

Spółka w przyszłości zamierza nieodpłatnie nabyć własne udziały w celu ich umorzenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.; dalej jako "k.s.h."). Po nabyciu udziałów zostaną one umorzone w drodze uchwały podjętej przez zgromadzenie wspólników Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę udziałów własnych w celu ich umorzenia, po stronie Spółki powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z nieodpłatnym nabyciem udziałów własnych w celu ich umorzenia po jego stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością reguluje art. 199 k.s.h. Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h. udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne). Art. 199 § 3 k.s.h. dopuszcza sytuację, w której za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W rezultacie zawarcia ze wspólnikiem umowy, Spółka nabywa własne udziały bez wynagrodzenia dla zbywającego je wspólnika.

Tym samym w przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów w pierwszej kolejności ma miejsce zbycie udziałów w celu umorzenia i ich późniejsze umorzenie (na podstawie odrębnej czynności prawnej - uchwały).

W przedstawionej sytuacji, zdaniem Wnioskodawcy, po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu art. 12 Ustawy CIT.

Katalog wartości wymienionych w art. 12 Ustawy CIT, stanowiących przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, nie jest katalogiem zamkniętym.

Jednocześnie w orzecznictwie jednoznacznie podkreśla się, że przychodem dla podatnika może być jedynie takie przysporzenie, które ma charakter trwały. Wskazuje się w praktyce, że z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - źródłem dochodu - jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku czynności, które nie powodują definitywnego zwiększenia majątku podatnika nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Nabycie przez Spółkę udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia nie wiąże się dla Spółki z jakimkolwiek zwiększeniem jej majątku.

Ponadto nie istnieją podstawy do przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie Spółka uzyska od wspólników, których udziały są umarzane bez wynagrodzenia, nieodpłatnego świadczenia, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy CIT, na mocy którego przychodem jest wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

Co prawda Ustawa CIT nie definiuje pojęcia nieodpłatnego, jak również świadczenia częściowo odpłatnego, niemniej jednak definiowanie ww. pojęć stanowiło przedmiot licznych rozstrzygnięć sądowych oraz interpretacyjnych. Przyjęte tam poglądy wskazują, że dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne w rozumieniu wskazanego przepisu konieczne jest łączne wystąpienie następujących warunków:

* otrzymane świadczenie nie jest związane z jakimikolwiek kosztami, czy inną formą ekwiwalentu po stronie beneficjenta tego świadczenia (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 5 stycznia 2012 r. sygn. akt I SA/Gd 649/11 lub wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 stycznia 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 1064/10),

* świadczenie powinno mieć konkretny wymiar finansowy (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 22 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Wr 2061/13 oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7 stycznia 2014 r. nr IPTPB3/423-376/13-4/GG),

* wykonanie takiego świadczenia powinno następować kosztem majątku podmiotu świadczącego.

W wyniku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia Spółka nie otrzyma jakiegokolwiek świadczenia od wspólnika zbywającego udziały. Pomimo że stan majątkowy pomiędzy nabyciem a umorzeniem się powiększy (Spółka stanie się właścicielem udziałów własnych), wartość aktywów faktycznie nie wzrośnie. Należy bowiem mieć na uwadze, iż udziały własne nabyte w celu umorzenia nie mają dla Spółki żadnej realnej wartości.

Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że Spółka nabywa udziały nie w celu wykonywania z nich praw, lecz wyłącznie w celu ich umorzenia. Co za tym idzie Spółka nie otrzyma z tego tytułu żadnej korzyści majątkowej o wymiarze finansowym. W szczególności należy mieć na uwadze, iż Spółka nabywając udziały własne nie może realizować wynikających z nich praw udziałowych takich jak głosowanie na zgromadzeniu wspólników czy otrzymanie dywidendy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że - zdaniem Organu - tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.