ILPB4/4510-1-224/15-3/MC

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 1 września 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB4/4510-1-224/15-3/MC

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2015 r. (data wpływu 1 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania różnic kursowych w związku z umową cash poolingu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 lub art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do odsetek płaconych w związku z umową cash poolingu,

* powstania różnic kursowych w związku z umową cash poolingu,

* obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej w związku z umową cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej jako "A") przystąpił do systemu centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), który funkcjonuje w ramach Grupy "Ax" (dalej jako "System"). Celem wprowadzenia Systemu jest zwiększenie efektywności działalności gospodarczej "A" poprzez optymalizację wykorzystania środków pieniężnych na rachunkach bankowych zarówno "A", jak i innych spółek należących do Grupy "Ax", zlokalizowanych w różnych krajach i uczestniczących w systemie cash pooling (dalej łącznie jako "Uczestnicy").

System oferowany jest przez "B" działający przez swój oddział w Londynie (dalej jako "B"). Uregulowany on został w umowie: Multi Entity Cash Pooling Agreement (Multi Currency), będącej umową ramową na świadczenie przedmiotowych usług (dalej jako "Umowa cash poolingu"), zawartą między "B" a Uczestnikami, w tym oddziałem belgijskiej spółki "C usytuowanym w Genewie, pełniącym rolę tzw. Agenta w ramach Systemu (dalej jako "C").

System ma formę cash poolingu wirtualnego, tj. nie obejmuje on fizycznych przepływów środków pieniężnych między Uczestnikami. Omawiany produkt służy do zarządzania płynnością finansową Uczestników poprzez wirtualną (nierzeczywistą) konsolidację sald ich rachunków bankowych i działa zgodnie z opisanymi poniżej zasadami.

"A" posiada rachunki bieżące w "B", odrębne dla celów rozliczeń w PLN i w EUR, które wykorzystywane są w ramach Systemu (dalej jako "Rachunki"). "B" nie jest podmiotem powiązanym z "A" w myśl art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT.

Wszystkie rachunki w ramach Systemu pogrupowane są według walut. Dla każdej waluty tworzone jest odpowiednie wirtualne centrum konsolidacji, tzw. currency pool, obejmujący rachunki Uczestników prowadzone tylko w tej walucie. W ramach każdego currency poola wyznaczony jest jeden rachunek główny obsługiwany przez "C", tzw. Header Account. "A" posiada osobne Rachunki w ramach currency poola w PLN i w EUR.

System funkcjonuje w następujący sposób:

* "B" wylicza odsetki łącznie dla wirtualnie skonsolidowanych sald, dodatnich i ujemnych, z rachunków Uczestników (w tym z Rachunków "A") wykorzystywanych w ramach danego currency poola. Przy dokonywaniu tych wyliczeń, "B" uwzględnia salda rozliczeniowe wszystkich currency pooli (po uprzednim wirtualnym przekonwertowaniu tych sald do jednej waluty ustalonej między "B" a Agentem). Odsetki ustalane są na bazie dziennej.

* Na bazie miesięcznej, "B" uznaje lub obciąża odsetkami (w zależności od wyniku) Header Account prowadzony przez Agenta dla danego currency poola.

* Następnie odsetki są odpowiednio dzielone pomiędzy Uczestników Systemu adekwatnie do stopnia zaangażowania ich funduszy w Systemie.

* W przypadku, gdy "A" wykazuje dodatnie salda na Rachunkach, otrzymuje z tego tytułu odsetki. Jeśli natomiast "A" wykazuje ujemne salda na Rachunkach, to wówczas jest zobowiązana zapłacić z tego tytułu odsetki.

Wszystkie opisane powyżej czynności "B" są dokonywane automatycznie, przy wykorzystaniu narzędzi tego banku.

"A" ustala różnice kursowe dla celów podatkowych na podstawie art. 15a ustawy o CIT, tj. według tzw. metody podatkowej rozpoznawania różnic kursowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek płaconych przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem w Systemie, "A" będzie miał obowiązek stosowania zasad wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o CIT (dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji) lub art. 15c ustawy o CIT (w przypadku wyboru metody alternatywnej ujmowania odsetek od pożyczek w kosztach podatkowych).

2. Czy udział "A" w Systemie będzie powodował powstanie po stronie Spółki różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o CIT.

3. Czy w związku z uczestnictwem w Systemie na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2. Wniosek Spółki w zakresie pozostałych pytań został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi z 1 września 2015 r. nr ILPB4/4510-1-224/15-2/MC, ILPB4/4510-1-224/15-4/MC.

Zdaniem Wnioskodawcy udział "A" w Systemie nie będzie powodował powstania po stronie Spółki różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o CIT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o CIT "różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3".

W art. 15a ust. 2 i 3 ustawy o CIT został zawarty zamknięty katalog sytuacji, w których dochodzi do powstania dodatnich lub ujemnych różnic kursowych. Są to wyłącznie następujące przypadki:

1.

wartość przychodu należnego w walucie obcej w dniu jego powstania dla celów podatkowych jest inna niż jego wartość w dniu otrzymania;

2.

wartość kosztu podatkowego w walucie obcej w dniu jego poniesienia dla celów podatkowych jest inna niż jego wartość w dniu zapłaty;

3.

wartość środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich nabycia (wpływu na rachunek bankowy) jest inna niż ich wartość w dniu ich wypływu z tego rachunku;

4.

wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest inna niż jego wartość w dniu zwrotu;

5.

wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jej otrzymania jest inna niż jego wartość w dniu spłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy uczestnictwo w Systemie nie powoduje wystąpienia żadnej z sytuacji odpowiadających tym wymienionym w art. 15a ust. 2 i 3 ustawy o CIT.

W szczególności, w związku z wirtualną konsolidacją sald na rachunkach Uczestników po stronie Wnioskodawcy nie powstaje przychód ani koszt podatkowy, a zatem nie mają zastosowania art. 15a ust. 2 pkt 1 i pkt 2 oraz art. 15a ust. 3 pkt 1 i pkt 2 ustawy o CIT.

Z kolei według przepisów art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT dodatnie lub ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest, odpowiednio, niższa lub wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Z przywołanych w powyższym akapicie przepisów wynika, że skutek w postaci powstania dodatnich lub ujemnych różnic kursowych wiąże się z następującymi zdarzeniami: zapłatą albo inną formą wypływu środków lub wartości pieniężnych wyrażonych w walucie obcej.

Zgodnie z brzmieniem art. 15a ust. 7 ustawy o CIT "za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - uważa się (wtrącenie Wnioskodawcy) dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności". Natomiast pojęcie "inna forma wypływu" nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. Niemniej, zdaniem Wnioskodawcy, zwrot ten powinien być rozumiany możliwie szeroko i obejmować wszelkie formy definitywnego przekazania środków pieniężnych (wraz z władztwem nad nimi) innym podmiotom.

W ramach Systemu, który ma formę cash poolingu wirtualnego, nie dochodzi do rzeczywistego transferu środków pieniężnych w walucie obcej między Uczestnikami - nie następuje fizyczne przekazanie środków pieniężnych. Środki podlegające wirtualnemu sumowaniu w dalszym ciągu pozostają środkami Wnioskodawcy i nie zostają wydane innym Uczestnikom na własność. Nie dochodzi więc do wypływu środków pieniężnych, czyli do ich definitywnego przekazania, wraz z władztwem nad tymi środkami, innemu podmiotowi ani do uregulowania zobowiązań Wnioskodawcy. Biorąc pod uwagę powyższe, wirtualne łączenie sald, jakie ma miejsce w Systemie, nie stanowi zapłaty ani innej formy wypływu środków pieniężnych, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 3 i w art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT.

Ponadto, jak wyjaśniono powyżej w stanowisku Wnioskodawcy do pytania nr 1, Umowa cash poolingu nie wyczerpuje znamion umowy pożyczki. W szczególności w Systemie nie dochodzi do przekazania środków pieniężnych. Nie można także określić drugiej strony potencjalnej umowy pożyczki, jak i konkretnej kwoty pieniędzy, która miałaby być jej przedmiotem. Uczestnicy nie przeprowadzają między sobą bezpośrednich transakcji, a co za tym idzie nie są wobec siebie stronami bezpośrednich stosunków zobowiązaniowych. Z tych samych względów Umowa cash poolingu nie jest również umową kredytu.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem w Systemie nie dochodzi do sytuacji wskazanych w art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz w art. 15a ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy o CIT.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wirtualna konsolidacja środków pieniężnych w walucie obcej (z wyłączeniem odsetek) w ramach Systemu nie odpowiadają żadnemu z przypadków określonych w art. 15a ust. 2 i 3 ustawy o CIT. W konsekwencji, po stronie Wnioskodawcy nie dojdzie do powstania różnic kursowych dla celów CIT.

Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, iż organy podatkowe wielokrotnie potwierdzały stanowisko, iż nawet transfery środków pieniężnych w walucie obcej w ramach systemu cash poolingu rzeczywistego pomiędzy rachunkami uczestników a rachunkiem tzw. Pool Lidera nie prowadzą do powstania podatkowych różnic kursowych. Takie podejście zostało zaprezentowane między innymi w interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministra Finansów:

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 7 października 2014 r. sygn. IBPBI/2/423-813/14/CzP,

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 15 kwietnia 2014 r. sygn. ILPB4/423-11/14-5/ŁM,

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 21 czerwca 2013 r. sygn. ILPB4/423-96/13-8/DS,

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 16 maja 2013 r., sygn. IPPB5/423-144/13-3/IŚ, oraz

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 16 stycznia 2013 r., sygn. IPTPB3/423-374/12-3/IR.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, różnice kursowe dla celów CIT nie powstaną tym bardziej w przypadku cash poolingu wirtualnego, w ramach którego nie dochodzi do fizycznych przepływów środków pieniężnych między podmiotami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych

z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera/Agenta, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.): podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:

1.

art. 15a, albo

2.

przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie, o którym mowa w ust. 3, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca rozlicza różnice kursowe metodą podatkową.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Stosownie do art. 15a ust. 2 tej ustawy: dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1.

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

2.

poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

3.

otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;

4.

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;

5.

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

W myśl art. 15a ust. 3 ww. ustawy: ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1.

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

2.

poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

3.

otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;

4.

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;

5.

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Natomiast na mocy art. 15a ust. 4 ww. ustawy: przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W świetle ww. przepisów podatkowe różnice kursowe powstają, jeżeli wartość pożyczki w walucie obcej w dniu jej udzielenia/otrzymania jest inna od wartości tej pożyczki w dniu jej zwrotu/spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Zgodnie z art. 15a ust. 7 ww. ustawy: za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.

Z przepisu tego wynika, że różnice kursowe powstają również w sytuacji, w której nie dochodzi do faktycznego transferu pieniędzy. Zapłata zobowiązania, jak również otrzymanie należności, w jakiejkolwiek formie (nawet w formie kompensaty w ramach systemu cash poolingu) nie stanowi obecnie żadnej przeszkody do uznania, że doszło do powstania różnic kursowych (dodatnich lub ujemnych).

Przepisy art. 15a ust. 2 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pozwalają zarówno po stronie przychodów, jak i po stronie kosztów wyodrębnić następujące kategorie różnic kursowych:

* różnice kursowe wprost związane z działalnością gospodarczą, której skutkiem jest powstanie należnych przychodów bądź poniesienie kosztów - tzw. różnice kursowe transakcyjne (art. 15 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 ww. ustawy);

* różnice kursowe od posiadanych w walucie obcej własnych środków pieniężnych lub wartości pieniężnych (substytutów pieniądza w postaci papierów wartościowych, jak np. akcje, obligacje, a także środków płatniczych, jak np. czeki, akredytywy i inne) z tytułu obrotu tych środków pieniężnych lub wartości pieniężnych - tzw. różnice kursowe od własnych środków pieniężnych (art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ww. ustawy);

* różnice kursowe związane z operacjami finansowymi w formie udzielenia/otrzymania kredytu/pożyczki (art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 ww. ustawy).

Są to niezależne od siebie kategorie różnic kursowych, jednak w przypadku zapłaty za zobowiązania w walucie obcej (koszty) mogą występować równocześnie różnice transakcyjne oraz różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Jeśli chodzi o różnice kursowe od tzw. własnych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej (art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) należy podnieść, że sens ekonomiczny tych różnic polega na odzwierciedleniu rzeczywistych przysporzeń i strat podatnika z tytułu obrotu własnymi środkami i wartościami pieniężnymi w walucie obcej.

Różnic takich nie ustala się na okoliczność otrzymania lub nabycia środków i wartości pieniężnych, lecz są one ustalane na okoliczność wypływu środków i wartości pieniężnych w sensie wyzbycia się ich dla podmiotu trzeciego (przepływ środków pieniężnych w ramach rachunków bankowych należących do tego samego podatnika nie powoduje więc powstania tego rodzaju różnic). A zatem każda wypłata środków pieniężnych w walucie obcej skierowana do podmiotu trzeciego skutkuje powstaniem tego rodzaju różnic, za wyjątkiem wypłaty związanej ze spłatą bądź udzieleniem kredytu (pożyczki). O wyjątku tym przesądza zastrzeżenie zawarte w art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odwołujące się do pkt 4 i 5 (zastrzeżenie to w przypadku kredytów/pożyczek wyklucza ewentualność podwójnego ustalania różnic kursowych).

W przypadku pożyczek różnice kursowe - mające wpływ na podstawę opodatkowania - mogą powstać na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w dacie zwrotu/spłaty udzielonej/otrzymanej pożyczki w sytuacji, gdy zostaną spełnione łącznie trzy przesłanki:

1.

udzielenie/otrzymanie kredytu (pożyczki) musi nastąpić w walucie obcej,

2.

zwrot/spłata kredytu (pożyczki) również musi nastąpić w walucie obcej,

3.

powstaną różnice między przeliczoną na PLN wartością zobowiązania w dniu jego powstania (udzielenia/otrzymania pożyczki) oraz w dniu jego uregulowania (zwrotu/spłaty pożyczki).

Zatem, aby zastosowanie miały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące różnic kursowych pożyczka w momencie udzielenia (otrzymania), jak i jej zwrotu (spłaty) musi mieć charakter walutowy.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca przystąpił do systemu centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), który funkcjonuje w ramach Grupy (dalej jako "System"). Celem wprowadzenia Systemu jest zwiększenie efektywności działalności gospodarczej "A" poprzez optymalizację wykorzystania środków pieniężnych na rachunkach bankowych zarówno "A", jak i innych spółek należących do Grupy "Ax", zlokalizowanych w różnych krajach i uczestniczących w systemie cash pooling (dalej łącznie jako "Uczestnicy").

System oferowany jest przez "B" N.A. działający przez swój oddział w Londynie (dalej jako "B"). Uregulowany on został w umowie: Multi Entity Cash Pooling Agreement (Multi Currency), będącej umową ramową na świadczenie przedmiotowych usług (dalej jako "Umowa cash poolingu"), zawartą między "B" a Uczestnikami, w tym oddziałem belgijskiej spółki "C" usytuowanym w Genewie, pełniącym rolę tzw. Agenta w ramach Systemu (dalej jako "C"). System ma formę cash poolingu wirtualnego, tj. nie obejmuje on fizycznych przepływów środków pieniężnych między Uczestnikami. Omawiany produkt służy do zarządzania płynnością finansową Uczestników poprzez wirtualną (nierzeczywistą) konsolidację sald ich rachunków bankowych i działa zgodnie z opisanymi poniżej zasadami. "A" posiada rachunki bieżące w "B", odrębne dla celów rozliczeń w PLN i w EUR, które wykorzystywane są w ramach Systemu (dalej jako "Rachunki"). Wszystkie rachunki w ramach Systemu pogrupowane są według walut. Dla każdej waluty tworzone jest odpowiednie wirtualne centrum konsolidacji, tzw. currency pool, obejmujący rachunki Uczestników prowadzone tylko w tej walucie. W ramach każdego currency poola wyznaczony jest jeden rachunek główny obsługiwany przez "C", tzw. Header Account. "A" posiada osobne Rachunki w ramach currency poola w PLN i w EUR. System funkcjonuje w następujący sposób:

* "B" wylicza odsetki łącznie dla wirtualnie skonsolidowanych sald, dodatnich i ujemnych, z rachunków Uczestników (w tym z Rachunków "A") wykorzystywanych w ramach danego currency poola. Przy dokonywaniu tych wyliczeń, "B" uwzględnia salda rozliczeniowe wszystkich currency pooli (po uprzednim wirtualnym przekonwertowaniu tych sald do jednej waluty ustalonej między "B" a Agentem). Odsetki ustalane są na bazie dziennej.

* Na bazie miesięcznej, "B" uznaje lub obciąża odsetkami (w zależności od wyniku) Header Account prowadzony przez Agenta dla danego currency poola.

* Następnie odsetki są odpowiednio dzielone pomiędzy Uczestników Systemu adekwatnie do stopnia zaangażowania ich funduszy w Systemie.

* W przypadku, gdy "A" wykazuje dodatnie salda na Rachunkach, otrzymuje z tego tytułu odsetki. Jeśli natomiast "A" wykazuje ujemne salda na Rachunkach, to wówczas jest zobowiązana zapłacić z tego tytułu odsetki.

Umowa cash poolingu nie została uregulowana w polskim systemie prawnym, jest zatem tzw. umową nienazwaną w rozumieniu prawa cywilnego. Jednakże, biorąc pod uwagę charakter tej umowy i jej cele, należy stwierdzić, że ma ona cechy zbliżone do umowy pożyczki (udostępnianie określonej kwoty pieniędzy w zamian za odpowiednie wynagrodzenie - odsetki). Zatem faktycznym jej celem jest udostępnianie środków pieniężnych (w formie transferów rzeczywistych, jak również tzw. wirtualnych) między podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści w postaci odsetek. Jest to zatem rodzaj pożyczek udzielanych między podmiotami uczestniczącymi w tym systemie.

W niniejszej sprawie mamy bowiem do czynienia z wirtualnym przekazywaniem środków pieniężnych między podmiotami oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki, gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash-poolingu kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników.

Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy. Tym samym nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku środków finansowych, które posłużą pokryciu niedoborów finansowych innych uczestników umowy, można mówić o ich udzieleniu innym uczestnikom umowy w formie pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższych wskazań w niniejszej sprawie opisana Umowa cash poolingu wypełnia warunki uznania jej za pożyczkę.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy wskazać, że w przypadku tej Umowy wirtualne przenoszenie środków w walucie obcej między Rachunkiem Wnioskodawcy a rachunkiem Uczestnika powoduje powstanie różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując - wirtualne transfery sald w ramach Umowy cash poolingu w odniesieniu do rachunków prowadzonych w EUR będą powodowały powstanie po stronie Spółki różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji przepisów prawa podatkowego należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, tym samym nie mogą wpływać na sposób rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Należy również nadmienić, że zgodnie z art. 14e § 1 ustawy #8722; Ordynacja podatkowa: minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeśli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych został rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl