ILPB4/423-85/11-2/DS - Określenie momentu rozpoznania przychodu lub kosztów uzyskania przychodów z tytułu transakcji na instrumentach pochodnych, wchodzących w skład strategii zerokosztowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2011 r. (data wpływu 15 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia momentu rozpoznania przychodu lub kosztu uzyskania przychodu z tytułu opisanych Innych Transakcji na instrumentach pochodnych wchodzących w skład tzw. strategii zerokosztowej - jest prawidłowe.

W dniu 15 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia momentu rozpoznania przychodu lub kosztu uzyskania przychodu z tytułu opisanych Innych Transakcji na instrumentach pochodnych wchodzących w skład tzw. strategii zerokosztowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Spółka dokonuje sprzedaży wyrobów, które notowane są na giełdach. Bazy cenowe tych wyrobów ustalane są z nabywcami w kontraktach / umowach (wieloletnich, rocznych i spot).

W związku z prowadzoną działalnością, Spółka stale narażona jest na wahania rynkowych cen sprzedawanych produktów (notowanych na giełdach) oraz zmienność kursów walut, w których rozliczana jest sprzedaż. Spółka, w celu zabezpieczenia przed ryzykiem niekorzystnych zmian w poziomach cen sprzedaży na rynku walutowym i towarowym, zawiera z wyspecjalizowanymi podmiotami (banki, brokerzy - dalej: Broker) transakcje na instrumentach pochodnych, przez które rozumie się zgodnie z postanowieniami art. 16 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów.

Zawierane przez Spółkę transakcje na instrumentach pochodnych mają charakter nierzeczywisty, tj. obejmują rozliczenie pieniężne instrumentu bez dostawy instrumentu bazowego (wynik na transakcji ustalany jest jako różnica pomiędzy ceną wykonania a ceną referencyjną instrumentu bazowego na dzień wykonania). W celu potwierdzenia podatkowego traktowania przeprowadzanych transakcji na instrumentach pochodnych, Spółka wystąpiła z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych.

Interpretacja z 22 stycznia 2010 r. (nr ILPB3/423-991/09-2/ŁM).

Dnia 26 stycznia 2010 r. Spółka otrzymała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2010 r. (znak ILPB3/423-991/09-2/ŁM) dotyczącą momentu rozpoznania przychodu z tytułu premii od wystawionych opcji wchodzących w skład instrumentów zerokosztowych. W stanie faktycznym wniosku o wydanie tej interpretacji indywidualnej, Wnioskodawca wskazał następujące rodzaje struktur zerokosztowych - put producencki, collar (korytarz) lub seagull (mewa). Zgodnie z opisem przedstawionym przez Spółkę, w celu zabezpieczenia ryzyka cen sprzedaży, Spółka zawiera transakcje składające się na zerokosztową strategię (strukturę) zabezpieczającą. Spółka wyjaśniła, że istota instrumentu pochodnego zerokosztowego polega na tym, że w skład instrumentu wchodzą opcje zarówno nabywane przez Spółkę, jak i wystawiane przez Spółkę, dla których premie opcyjnie ustalane są na takim poziomie, że dochodzi do ich wzajemnego nettowania w ramach danego instrumentu zerokosztowego.

Z uwagi na istotę instrumentu zerokosztowego, ani Broker, ani Spółka nie są zobowiązani do zapłaty premii. W efekcie, przy zawarciu transakcji ani Spółka, ani Broker nie ponoszą efektywnych kosztów zawarcia transakcji. Ewentualny koszt lub przychód po stronie Spółki powstaje dopiero przy rozliczeniu transakcji (a nie w momencie zawarcia transakcji). Dokumentacja powyższych transakcji zabezpieczających następuje poprzez dokumenty bankowe, jak również mailowe potwierdzenie (od brokera), że dane opcje stanowią elementy struktury zerokosztowej (w tym przypadku struktury typu put producencki). Zgodnie z otrzymaną interpretacją indywidualną, Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu / kosztu odrębnie z tytułu premii od poszczególnych opcji wchodzących w skład strategii zerokosztowej. W interpretacji potwierdzono, iż rozliczenie powinno mieć charakter wynikowy - tj. w sytuacji dodatniego wyniku na transakcji stanowi on przychód Spółki, natomiast w przypadku ujemnego wyniku - koszt uzyskania przychodów.

Interpretacja z 18 czerwca 2010 r. (nr ILPB3/423-260/10-4/ŁM).

W celu dalszego doprecyzowania podatkowego traktowania transakcji na instrumentach pochodnych, 19 marca 2010 r. Spółka wystąpiła z kolejnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, którego przedmiotem było rozpoznanie przychodów i kosztów uzyskania przychodów związanych z zawarciem i realizacją transakcji na zerokosztowych instrumentach pochodnych. We wniosku Spółka wskazała, iż wśród transakcji na instrumentach pochodnych zawieranych przez Spółkę występują przede wszystkim instrumenty pochodne (struktury) zerokosztowe typu put producencki, collar (korytarz) oraz seagull (mewa):

Instrument zerokosztowy typu put producencki charakteryzuje się tym, iż w strukturze put producencki dochodzi zawsze do rozliczenia co najmniej jednej z opcji wchodzących w jej skład - wystawionej (sprzedanej) opcji przez Spółkę (druga opcja wchodząca w skład struktury put producencki podlega wówczas wygaśnięciu bez realizacji). W przypadku tej struktury możliwa jest również równoczesna realizacja obu opcji i ich rozliczenie w tym samym terminie.

W strukturze collar dochodzi do rozliczenia maksymalnie jednej z opcji wchodzących w jej skład; w przypadku tej struktury może również dojść do sytuacji, że żadna z opcji wchodzących w skład struktury nie będzie rozliczana.

Zaś w strukturze seagull może zaistnieć sytuacja, że jedna opcja nie zostanie zrealizowana lub też dwie opcje wchodzące w strukturę nie będą zrealizowane lub też żadna z opcji nie będzie zrealizowana.

Powyższe transakcje opcyjne są obustronnym zobowiązaniem (pomiędzy Spółką i Brokerem) do sprzedaży / kupna określonego instrumentu bazowego w określonym momencie w przyszłości, ustalonym w dacie wykonania (tj. w dacie, na którą ustalany jest wynik na instrumencie), wymagalnym w dacie rozliczenia, którą jest data realizacji instrumentu (w której dochodzi do płatności wyniku na instrumencie zerokosztowym).

Wobec faktu, że elementami składowymi instrumentów pochodnych zerokosztowych są opcje, w dacie zawarcia transakcji z Brokerem, której przedmiotem jest instrument pochodny zerokosztowy, określana jest wysokość premii za zakup opcji oraz za wystawienie opcji - parametry opcji są ustalane w taki sposób, aby doprowadzić do wzajemnego nettowania tych premii. Wynik uzyskany z tytułu realizacji w przyszłości ww. instrumentów zerokosztowych jest rozliczany poprzez zapłatę różnicy z realizacji poszczególnych opcji wchodzących w skład struktury przez jedną ze stron transakcji (tzn. przez Spółkę lub Brokera). Rozliczenie w przyszłości będzie jedynym momentem, w którym płatności z wykonania instrumentu będą wymagalne i w którym nastąpi faktyczny przepływ pieniężny z tego instrumentu.

W interpretacji indywidualnej z 18 czerwca 2010 r. ponownie potwierdzono, iż Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu / kosztu odrębnie z tytułu premii od poszczególnych opcji wchodzących w skład instrumentu pochodnego zerokosztowego. W interpretacji potwierdzono, iż rozliczenie powinno mieć charakter wynikowy - tj. w sytuacji dodatniego wyniku na transakcji stanowi on przychód Spółki, natomiast w przypadku ujemnego wyniku - koszt uzyskania przychodów.

Inne Transakcje.

Z uwagi na fakt, iż realizowane przez Spółkę transakcje na instrumentach pochodnych zerokosztowych, będące przedmiotem uzyskanych interpretacji indywidualnych, ewoluują w czasie, niniejszy wniosek odnosi się do innych transakcji na instrumentach zerokosztowych przeprowadzanych przez Spółkę (dalej: Inne Transakcje). Natura oraz charakter Innych Transakcji jest tożsamy z transakcjami będącymi przedmiotem poprzednich wniosków o interpretacje indywidualne, tj. mają charakter niepieniężny, składają się z opcji sprzedaży (put) i opcji kupna (call), są zerokosztowe - co oznacza, iż w związku z zawarciem transakcji żadna ze stron nie dokonuje płatności premii.

Analogicznie, jak w przypadku wcześniejszych wskazanych instrumentów pochodnych, zawarcie Innych Transakcji dokonane jest po podjęciu uprzedniej decyzji Zarządu Spółki (w formie Uchwały), akceptującej realizację (wdrożenie) określonej struktury / strategii zerokosztowej. W celu precyzyjnego określenia momentu rozpoznania przychodów / kosztów podatkowych Spółka definiuje poniżej poszczególne definicje / terminy związane z nabyciem instrumentów pochodnych, tj. opcji tworzących struktury / strategie zerokosztowe, a mianowicie:

* data zawarcia transakcji - dzień, w którym zawarto transakcję,

* data wykonania - dzień, w którym następuje określenie kwoty rozliczenia i ustalany jest wynik na transakcji (we wcześniejszych terminach wynik ten nie jest znany),

* data rozliczenia, która jest datą realizacji instrumentu - dzień zgodny z zapisami umowy przepływu środków pieniężnych (bez względu na to czy przepływ tych środków został faktycznie zrealizowany),

* premia opcyjna - kwota należna wystawcy opcji za zawarcie instrumentu pochodnego (opcji),

* data płatności premii - dzień (zgodny z zapisami umowy), przepływu środków pieniężnych z tytułu premii (z reguły dwa dni po dacie zawarcia transakcji).

Konsekwentnie, pojęcie realizacji praw z instrumentu rozumiane jest przez Spółkę, jako data wymagalności płatności (data rozliczenia) lub wręcz faktyczne otrzymanie zapłaty. Data faktycznego przepływu pieniężnego, czyli data rozliczenia z danego instrumentu pochodnego to zazwyczaj dwa dni robocze po dacie wykonania. Data fizycznego wpływu środków pieniężnych na konto Spółki (z rozliczenia wyniku na instrumencie pochodnym) winna odpowiadać dacie rozliczenia.

W przypadku Innych Transakcji - stanowiących strategie zerokosztowe na dany określony okres (np. kwartał, półrocze, rok) - w tym samym dniu (dacie zawarcia transakcji) Spółka zawiera z tym samym Brokerem transakcję, których przedmiotem jest szereg opcji put / call - zarówno sprzedanych przez Brokera, jak i wystawionych przez Spółkę. Opcje te są odpowiednio sobie przyporządkowane (co do określonych parametrów), tworząc szereg instrumentów złożonych typu np. collar, seagull czy też put producencki (scharakteryzowanych powyżej) - z określonymi w przyszłości datami wykonania i rozliczenia. Istotne jest, że mimo, iż to Broker świadczy usługi dla Spółki, wystawienie przez Spółkę opcji jest warunkiem koniecznym dla konstrukcji przez Brokera instrumentów pochodnych złożonych oferowanych Spółce. W efekcie, pod pojęciem faktycznego przepływu pieniędzy należy rozumieć przepływ pieniężny wyniku powstałego z realizacji danego instrumentu pochodnego złożonego (typu collar, seagull czy też put producencki). W sytuacji, gdy wynik na danym instrumencie złożonym jest dodatni dla Spółki, następuje przepływ środków pieniężnych od Brokera do Spółki. W sytuacji wyniku ujemnego, przepływ następuje w przeciwnym kierunku.

Różne wartości premii.

Inne Transakcje będące przedmiotem niniejszego wniosku składają się z większej ilości opcji niż z tylko dwóch / trzech przeciwstawnych opcji (tworzących 1 instrument złożony). W konsekwencji, premie dotyczące poszczególnych opcji - wchodzących w skład instrumentu złożonego (typu: collar, seagull czy też put producencki) mogą nie być ustalone w takich wartościach przeciwstawnych, które prowadzą do ich wzajemnego wyzerowania w ramach danego instrumentu złożonego (lecz nie jest to zasadą).

Niemniej, premie opcyjne zerują się zawsze poprzez zestawienie wszystkich premii od opcji w ramach danej Innej Transakcji, składającej się z wielu instrumentów złożonych (tj. suma wszystkich premii jest równa zeru), co powoduje, iż ani w dacie zawarcia transakcji, ani również w jakimkolwiek momencie w przyszłości, nie następują jakiekolwiek płatności premii. Jedyny przepływ pieniężny między stronami (Broker - Wnioskodawca) może wystąpić w dacie rozliczenia instrumentów złożonych - poprzez płatność wyniku na danym instrumencie.

Brak dokonywania płatności premii w ww. przypadkach wynika z ogólnych warunków zawierania transakcji na instrumentach pochodnych, zgodnie z którymi w przypadku występowania wzajemnych płatności (pomiędzy stronami transakcji) na dany dzień, dokonuje się nettowania płatności, a więc nie dochodzi do przepływu środków pieniężnych.

Inne Transakcje - przykłady nabytych przez Spółkę instrumentów zerokosztowych.

W celu lepszego zobrazowania innych transakcji, poniżej Spółka prezentuje wybrane transakcje nabycia instrumentów zerokosztowych, wraz z opisem ich elementów konstrukcyjnych:

Cechą wspólną dla wszystkich zawieranych przez Wnioskodawcę instrumentów zerokosztowych (w tym wyżej wskazanych), jest fakt, iż premie ustalane są na takim poziomie, że dochodzi do ich wzajemnego wyzerowania (nettowania).

Żadna ze stron transakcji nie dokonuje zapłaty premii oraz nie otrzymuje premii, nie dochodzi więc do ich płatności, ani przez Brokera ani przez Spółkę.

Dokumentowanie nabywanych instrumentów zerokosztowych.

Przedmiotowe transakcje dotyczące nabycia ww. Innych Instrumentów są dokumentowane przez Brokerów różnymi dokumentami, w zależności od praktyki danego Brokera, przy czym występują sytuacje, że:

* Broker sporządza jeden dokument, wskazujący na zawarcie transakcji, której przedmiotem jest instrument zerokosztowy / wiele instrumentów zerokosztowych (rozliczanych w określonym okresie czasu), nie we wszystkich przypadkach jednak nazywając ten instrument wprost np. collar, seagull itd.,

* Broker sporządza odrębny dokument, dla każdej opcji wchodzącej w skład danego instrumentu zerokosztowego (zarówno opcji sprzedanych przez Brokera, jak również wystawionych przez Spółkę - w ramach danego instrumentu zerokosztowego); na dokumentach tych Broker wskazuje m.in. wielkość premii oraz datę płatności premii.

W niektórych przypadkach Broker ponadto potwierdza drogą mailową, że opcje, które były przedmiotem zawartych transakcji wchodzą w skład instrumentu pochodnego zerokosztowego.

Ze względu na regulacje prawne kraju działalności Brokera, jak również wewnętrznie stosowane rozwiązania systemowo - informatyczne poszczególnych banków - Brokerów, Spółka nie ma wpływu na sposób dokumentowania powyższych transakcji przez Brokerów.

Niemniej jednak fakt, iż Inne Transakcje są to instrumenty pochodne zerokosztowe dodatkowo potwierdza dokumentacja wewnętrzna Spółki, a mianowicie, Spółka posiada wewnętrzne procedury, zgodnie z którymi:

* funkcjonujący w Spółce Komitet Ryzyka Rynkowego, m.in. rekomenduje Zarządowi Spółki wdrożenie określonych strategii zabezpieczających przed ryzykiem zmian cen metali, kursów walut i stóp procentowych; w rekomendacji wskazywany jest każdorazowo rodzaj instrumentu (w tym: zerokosztowy), który ma zabezpieczać w określonym / przyszłym okresie, wskazane ceny sprzedaży lub kursy walutowe dla określonego tonażu / nominału;

* w momencie kiedy rekomendacja jest akceptowana przez Zarząd Spółki, w formie stosownej Uchwały, stanowi ona podstawę dla odpowiedniego wydziału Spółki do zawarcia transakcji na instrumentach pochodnych, zgodnie z wytycznymi wskazanymi w Uchwale Zarządu;

* po zawarciu transakcji na rynku instrumentów pochodnych, wydział zawierający daną transakcję przedstawia Komitetowi Ryzyka Rynkowego sprawozdanie z realizacji Uchwały Zarządu Spółki, w sprawie wdrożenia danej strategii zabezpieczającej, tj. zawarcia transakcji na określonych Uchwałą instrumentach pochodnych, np. zerokosztowych.

W księgach rachunkowych, prowadzonych przez Spółkę na podstawie regulacji Międzynarodowych Standardów Rachunkowości / Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, respektując wymogi rachunkowości zabezpieczeń (MSR 39), Spółka ujmuje nabyte pochodne instrumenty złożone, w tym opisane jako Inne Transakcje, jako odrębne transakcje (opcje), wchodzące w jego skład. Zawierane transakcje na instrumentach pochodnych, w tym będące przedmiotem niniejszego wniosku, dotyczą zabezpieczenia przepływów pieniężnych. Transakcje te nie są związane z nabyciem środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W jakim okresie Spółka jest zobowiązana do rozpoznania przychodu lub kosztu uzyskania przychodu z tytułu opisanych Innych Transakcji na instrumentach pochodnych wchodzących w skład tzw. strategii zerokosztowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w dacie zawarcia kontraktu Spółka nie będzie zobowiązana do rozpoznania przychodów z premii z tytułu wystawionej opcji wchodzącej w skład instrumentów zerokosztowych; przychody / koszty (wynik na instrumencie) wynikające z przedmiotowej transakcji będą rozpoznawane dopiero w przyszłości w dacie realizacji ww. instrumentu jako całości, tj. w dacie rozliczenia określonej umową z Brokerem.

Przychody.

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast na podstawie art. 12 ust. 3 tej ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Objęte powyższym przepisem przychody muszą być następstwem prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z tym, między przychodem a działalnością gospodarczą musi istnieć związek skutkujący powstaniem przychodu. Określenie "związane z działalnością gospodarczą" pojmuje się dość szeroko, tym samym uznając, iż przychodami z tego źródła są nie tylko przychody będące bezpośrednim wynikiem tej działalności, ale także przychody z każdej innej działalności z nią związanej, w tym w szczególności z tytułu niektórych operacji finansowych.

Przychodami należnymi, które to określenie nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, są przychody, które w następstwie działalności gospodarczej stały się należnością (wierzytelnością), chociaż faktycznie jeszcze ich nie uzyskano. Oznacza to, że opodatkowanie rozszerzone zostało także na przychody, które zgodnie z ich zaksięgowaniem, powinny wpłynąć do podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, lecz jeszcze to nie nastąpiło, co jest konsekwencją oparcia opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej na tzw. zasadzie memoriałowej.

Zasady rozpoznawania momentu uzyskania przychodów określonych w art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uregulowane są w art. 12 ust. 3a-3e tej ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 3a ww. ustawy, za datę powstania przychodu uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: wystawienia faktury, albo uregulowania należności.

Z kolei, zgodnie z art. 12 ust. 3c tej ustawy, jeżeli strony ustalają, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

W przypadku otrzymania przychodu, do którego nie mają zastosowania regulacje zawarte w ust. 3a i 3c, zgodnie z ust. 3e - za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami są potrącane w dacie ich poniesienia, tj. w dacie zarachowania w księgach rachunkowych.

Jednocześnie art. 16 ust. 1 pkt 8b ww. ustawy stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo odpłatnego ich zbycia.

Traktowanie strategii zerokosztowych rozliczanych w czasie.

Z uwagi na fakt, iż realizacja praw z instrumentów pochodnych nie ma charakteru wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, za datę podatkowego rozpoznania przychodów należy uznać datę otrzymania przez Spółkę płatności dodatniego wyniku na rozliczeniu instrumentu zerokosztowego jako całości, tj. zgodnie z zapisami umowy, dzień przepływu środków pieniężnych, stanowiących dodatni wynik na transakcji.

Jednocześnie momentem rozpoznania kosztu z tych transakcji - tj. ujemnego wyniku na rozliczeniu instrumentu zerokosztowego jako całości - jest data rozliczenia instrumentu, pod którą wynik z transakcji będzie ujęty w księgach rachunkowych Spółki (i pod którą ma nastąpić płatność na rzecz Brokera).

W ocenie Spółki, przepis art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dla stanu wskazanego we wniosku nie będzie miał jednak zastosowania, gdyż nabycie instrumentu zerokosztowego nie wiąże się dla stron tej transakcji (Spółki i Brokera) z ponoszeniem jakichkolwiek wydatków przed datą realizacji praw wynikających z instrumentu.

Biorąc pod uwagę rzeczywistą treść zawieranych transakcji, a w szczególności charakter prawny oraz ekonomiczny ww. transakcji, należy stwierdzić, że przedmiotem transakcji zawieranych przez Spółkę jest jeden instrument pochodny o charakterze złożonym - instrument zerokosztowy, który dla celów podatkowych należy rozpatrywać jako całość, a nie jako poszczególne elementy składające się na ten instrument. Warunkiem koniecznym dla konstrukcji złożonego instrumentu pochodnego zerokosztowego jest bowiem zestawienie dwóch lub więcej instrumentów prostych (opcji) o przeciwnym kierunku płatności premii opcyjnej w wysokościach, które się znoszą (w ramach instrumentu złożonego), co w konsekwencji ma doprowadzić do braku płatności premii między stronami. Ten warunek jest spełniony w odniesieniu do transakcji objętych wnioskiem, gdyż na dzień płatności premii dochodzi do ich nettowania (wzajemne należności stron transakcji Broker - Spółka z tytułu premii zerują się) - u żadnej ze stron transakcji nie dochodzi więc do przysporzenia. Tym samym, poszczególne opcje wchodzące w skład instrumentu zerokosztowego, w dacie zawarcia transakcji na instrumencie nie generują dla celów podatkowych przychodów (w szczególności po stronie Spółki nie powstaje jakakolwiek należność, co jest warunkiem koniecznym dla rozpoznania przychodu) ani też kosztów, a jedynym momentem rozpoznania przychodów lub kosztów podatkowych, jest data rozliczenia instrumentu zerokosztowego, związana z przepływem środków pieniężnych.

Spółka podkreśla, iż dla powyższych konkluzji nie ma znaczenia, czy strategia składa się z dwóch opcji o przeciwnych kierunkach płatności premii, które się wzajemnie znoszą, czy z większej ilości opcji o różnych wartościach premii, które łącznie się znoszą w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Wnioskodawca podkreśla bowiem, iż we wszystkich powyższych sytuacjach spełniony jest kluczowy warunek, iż obowiązek płatności premii przez żadną ze stron nie powstaje. Tym samym, wystawiana przez Spółkę opcja w ramach instrumentu zerokosztowego nie generuje przychodu należnego z tytułu premii. Premia z tytułu opcji wystawionej przez Spółkę nigdy bowiem nie będzie należna Spółce, analogicznie Spółka nigdy nie będzie zobowiązana do zapłaty premii na rzecz Brokera wystawiającego opcję i rozpoznania z tego tytułu kosztu podatkowego.

Spółka wskazuje, iż fakt ewentualnego dokumentowania opcji wchodzących w skład strategii zerokosztowych odrębnymi dokumentami bankowymi ma jedynie charakter techniczny. Dokumenty bankowe same w sobie nie ustanawiają odrębnych zobowiązań / należności z tytułu opcji wchodzących w skład poszczególnych instrumentów zerokosztowych, zatem nie mogą stanowić podstawy rozpoznania przychodu należnego.

Spółka podnosi ponadto, iż instrumentu zerokosztowego nie można utożsamiać z wzajemną kompensatą należności i zobowiązań z tytułu premii opcyjnej. W omawianym przypadku, założeniem instrumentu zerokosztowego jest bowiem takie dobranie jego parametrów, aby premie opcyjne się zniosły i nie powstał obowiązek ponoszenia kosztu przez żadną ze stron w momencie zawarcia kontraktu (stąd nazwa - instrument zerokosztowy). Wszystkie opcje wchodzące w skład struktury / strategii zerokosztowej są zatem ściśle powiązane i nie stanowią samodzielnych instrumentów prostych generujących zobowiązanie / należność z tytułu premii opcyjnej.

Powyższe stanowisko, co do braku obowiązku rozpoznania w dacie zawarcia kontraktu przychodu z tytułu premii od wystawionej opcji wchodzącej w skład nabywanego instrumentu zerokosztowego, potwierdzają również otrzymane przez Spółkę interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2010 r. (znak ILPB3/423-260/10-3/ŁM oraz znak ILPB3/423-260/10-4/ŁM), które co prawda nie dotyczą bezpośrednio rozliczania premii związanych z instrumentami zerokosztowymi, jednakże Dyrektor w wydanych interpretacjach wskazał, że przychody i koszty podatkowe w odniesieniu do wskazanych we wniosku Spółki nierzeczywistych instrumentów pochodnych zerokosztowych, powstają w dacie realizacji praw z powyższych instrumentów pochodnych, tj. w dniu, w którym następuje określenie kwoty rozliczenia i ustalany jest wynik na transakcji. Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora " (...) w momencie nabycia pochodnego instrumentu finansowego, nie dochodzi do rzeczywistego nabycia waluty, jak również nie następuje wydatkowanie środków pieniężnych na jej nabycie. Chociaż z dniem zawarcia umowy strony nabywają prawo majątkowe wynikające z nabytego instrumentu, to do skonkretyzowania tego prawa, w postaci żądania określonego świadczenia od drugiej strony transakcji, dochodzi dopiero w momencie realizacji praw". Dla Dyrektora momentem decydującym o rozpoznaniu przychodu jest zatem moment, kiedy premia staje się należna; w opisanym stanie faktycznym moment taki jednak nie zaistnieje. Z tego powodu uznać należy, że premia od opcji wystawianej przez Spółkę w ramach nabywanego instrumentu zerokosztowego, skoro nie jest należna to nie stanowi przychodu, który winien być rozpoznawany w rachunku podatkowym jako przychód należny, gdyż treść zawieranej transakcji jednoznacznie wskazuje, że Spółka nie jest uprawniona do otrzymania płatności, ani żądania płatności z tytułu wystawionych opcji wchodzących w skład nabywanego instrumentu zerokosztowego. Spółka dopiero w przyszłości - w dacie realizacji instrumentu zerokosztowego jako całości (dzień zgodny z zapisami umowy przepływu środków pieniężnych, bez względu na to czy przepływ tych środków został faktycznie zrealizowany), czyli ewentualnego otrzymania zapłaty zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - będzie zobowiązana do rozpoznania w rachunku podatkowym faktycznego wyniku realizowanego na tym instrumencie.

W ocenie Spółki, premia od wystawianej przez Spółkę opcji w ramach instrumentu zerokosztowego nie stanowi przychodu dla Spółki, niezależnie od tego czy premie opcyjnie zniosą się wzajemnie w tym samym momencie (jak to miało miejsce w stanie faktycznym opisanym we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 2 listopada 2009 r.), czy też zniosą się dopiero wraz z zakończeniem danego okresu rozliczeniowego. Kluczowe jest bowiem, iż premie nie staną się należne ani w momencie zawarcia transakcji, ani w żadnym innym momencie.

Stanowisko Spółki wskazane w niniejszym wniosku zostało potwierdzone w wydanych w sprawie Spółki wyrokach, tj.: w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 1081/10; wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 1082/10. W przytoczonych wyrokach Sąd wprost wskazał, iż " (...) w przypadku wykonania opcji (instrumenty proste) bądź też grupy opcji (instrumenty złożone), w których nie dochodzi do przeniesienia własności instrumentu pierwotnego przy ustalaniu momentu powstania przychodu zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3a p.d.o.p. W związku z powyższym należy zatem przyjąć, że przychód z realizacji praw pochodnych (dodatni wynik z transakcji) przez spółkę powstaje w dacie faktycznego otrzymania przez nią płatności z tego tytułu, stosownie do art. 12 ust. 3e p.d.o.p".

Dodatkowo, Spółka w tym miejscu pragnie zauważyć, że na podstawie znanych Jej interpretacji można stwierdzić, że stanowisko Ministra Finansów w przedmiotowej kwestii jest jednolite. Analogiczne, jak przedstawione przez Spółkę, stanowisko w ww. sprawie (w zakresie obowiązku rozpoznawania premii opcyjnych, co do których nie istnieje obowiązek płatności, a uregulowania kontraktów przewidują wzajemne premie, które się znoszą) zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 21 października 2008 r. znak ILPB3/423-461/08-2/ŁM oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 22 grudnia 2008 r. znak IPPB3/423-1490/08-2/AG.

W konsekwencji, Spółka uważa, iż w dacie zawarcia kontraktu nie będzie Ona zobowiązana do rozpoznania przychodów z premii z tytułu wystawionej opcji wchodzącej w skład instrumentów zerokosztowych.

Przychody wynikające z przedmiotowej transakcji będą rozpoznawane dopiero w przyszłości w dacie rozliczenia, tj. zgodnie z zapisami umowy, w dniu przepływu środków pieniężnych.

Natomiast koszty wynikające z danej transakcji będą ujmowane zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w dacie ich poniesienia, przy czym data poniesienia to termin ujęcia danego wydatku w księgach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.