ILPB4/423-555/14-2/DS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2014 r. (data wpływu 25 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie stawek amortyzacyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 25 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie stawek amortyzacyjnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka w skutek błędu księgowej dokonuje zaniżonych odpisów amortyzacyjnych od wprowadzonego po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych w styczniu 2011 r. budynku pensjonatowego.

Budynek przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych Spółki był używany przez okres dłuższy niż 40 lat.

Księgowa, która w tym czasie była odpowiedzialna za prawidłowe prowadzenie ksiąg, zastosowała do amortyzacji budynku stawkę liniową, pomimo wyraźnych dyspozycji Zarządu Spółki do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej w wysokości 10% ustalonej zgodnie z art. 16j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi: podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16I, mogą indywidualnie ustalać stawki amortyzacji dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres nie może być krótszy niż, dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia ich wprowadzenia do ewidencji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres ten nie może być krótszy niż 10 lat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka w związku z działaniem Księgowej wbrew woli Spółki ma prawo do zmiany stawki amortyzacyjnej na ustalaną indywidualnie w wysokości 10% poprzez skorygowanie dokonanych już odpisów amortyzacyjnych od momentu wprowadzenia budynku do ewidencji środków trwałych Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy uzasadnionym byłoby zastosowanie do przedmiotowego budynku indywidualnej stawki amortyzacji zgodnie z art. 16j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi: podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16I, mogą indywidualnie ustalać stawki amortyzacji dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres nie może być krótszy niż, dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia ich wprowadzenia do ewidencji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres ten nie może być krótszy niż 10 lat.

Przedmiotowy budynek był przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych Spółki używany przez okres dłuższy niż 40 lat. Wobec tego Spółce przysługuje prawo do zastosowania do amortyzacji przedmiotowego budynku preferencyjnej stawki indywidualnej w wysokości 10%.

Jak wynika z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych raz przyjętą metodę amortyzacji stosuje się do całkowitego zamortyzowania środka trwałego.

Jednak w tej sytuacji metoda liniowa została zastosowana przez ówczesną księgową wbrew wyraźnym dyspozycjom Spółki co do zastosowania stawki indywidualnej w wysokości 10%.

Wobec tego, że metoda liniowa została zastosowana przez Księgową wbrew wyraźnym zaleceniom Spółki, to zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu w tej sytuacji prawo do dokonania korekty historycznej odpisów amortyzacyjnych, tj. począwszy od wprowadzenia środka trwałego do ewidencji, tj. począwszy od 2011 r.

Spółka wskazuje również na przepis art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 674 z późn. zm.) nakazujący okresową weryfikację procesu amortyzacji powodującą odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.

Po przeprowadzeniu takiej weryfikacji Spółka ustaliła, iż Księgowa zastosowała niewłaściwą stawkę amortyzacji, wobec czego Spółka planuje dokonać korekty dotychczasowych odpisów przy zastosowaniu właściwie ustalonej stawki, która winna być stosowana, zgodnie z zaleceniami Spółki od momentu wprowadzenia środka trwałego do ewidencji.

Możliwość zastosowania takiego rozwiązania potwierdzona została w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2008 r. II FSK 282/07, w którym NSA orzekł: Wprawdzie przepisy o amortyzacji podatkowej nie określają bezpośrednio norm dotyczących korekty tych odpisów, ale taka korekta jest prawnie możliwa. Może ona mieć miejsce, gdy podatnik nieprawidłowo ustali wysokość odpisów amortyzacyjnych, a tym samym wysokość kosztów uzyskania przychodów (...).

W sytuacji Spółki zaistniała właśnie sytuacja, o której traktuje przytoczone powyżej orzeczenie NSA, tj. doszło do nieprawidłowego ustalenia wysokości odpisów amortyzacyjnych w wyniku nie zastosowania się Księgowej do zaleceń zarządu Spółki i zastosowania wbrew woli Spółki liniowej stawki amortyzacji w wysokości 2,5% do amortyzacji używanego budynku pensjonatowego.

Wobec czego w obliczu przytoczonego powyżej orzeczenia NSA, zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do dokonania historycznej korekty poczynionych dotychczas odpisów amortyzacyjnych od budynku pensjonatowego i dalsze amortyzowanie go wg indywidualnej stawki amortyzacyjnej w wysokości 10%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.): kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest istnienie między nim a osiągnięciem przychodu związku przyczynowo-skutkowego, czyli wykazanie, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, jego zabezpieczenie lub zachowanie.

Zasady dotyczące dokonywania odpisów z tytułu zużycia środków trwałych (odpisów amortyzacyjnych) zamieszczone zostały w przepisach art. 16a-16 m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 omawianej ustawy: kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ww. ustawy: amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Z treści powyższego przepisu wynika, że amortyzacja podatkowa stanowi formę rozłożonego w czasie obniżenia kosztów podatkowych wartością używanych w prowadzonej działalności gospodarczej przedmiotów, które zużywają się w okresie dłuższym niż 1 rok. Okres amortyzacji jest zwykle zbliżony do standardowego okresu użytkowania danego rodzaju środków trwałych, co znajduje odzwierciedlenie w wysokości stawek amortyzacyjnych wskazanych w Wykazie.

Jak stanowi art. 16f ust. 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 16b. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 16h-16m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3500 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16h-16 m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.

Na mocy art. 16h ust. 1 pkt 1 tej ustawy: odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Stosownie do art. 16h ust. 2 ww. ustawy: podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16I i 16ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonych w art. 16i-16k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Dodatkowo należy zauważyć, że zgodnie z art. 16h ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego, z uwzględnieniem art. 16i. Suma odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia ich do ewidencji do końca tego roku podatkowego.

W konsekwencji to podatnicy dokonując wyboru metody amortyzacji, dokonują tym samym wyboru stawki amortyzacyjnej, która stanowi integralną część metody amortyzacji i która co do zasady nie może ulec zmianie w jej trakcie. Zatem podatnik kierując się racjonalną oceną skutków podejmowanej decyzji może dokonać wyboru metody amortyzacji, która winna mieć wpływ na jego sytuację gospodarczą.

Jak stanowi art. 16i ust. 1 tej ustawy: odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16j-16ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

Jedną z metod dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest amortyzacja z wykorzystaniem stawek indywidualnych. Co do zasady metoda ta odnosi się do używanych lub ulepszonych środków trwałych.

W myśl art. 16j ust. 1 pkt 4 ww. ustawy: podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16I, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.

Z powyższej regulacji wynika, że dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5%, okres ich amortyzacji wynosi 40 lat. W przypadku nabycia takiego budynku, stosując amortyzację na podstawie stawek ustalonych indywidualnie, pomniejsza się okres tej amortyzacji (40 lat) o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia oddania go do używania po raz pierwszy do dnia wprowadzenia do stosownej ewidencji, prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji realizowanej przez podatnika nie może być krótszy niż 10 lat.

Z kolei stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.): jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.

Na mocy art. 4 ust. 5 tej ustawy: kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości - z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury - zostaną powierzone innej osobie lub przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 11 ust. 2, za ich zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę lub przedsiębiorcę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu.

Zatem kierownik jednostki zobowiązany jest do wyboru metody amortyzacji i ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, stosowanie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, o których mowa w art. 4 tej ustawy.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości: przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.

Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego (art. 5 ust. 2 tej ustawy).

Z przytoczonej regulacji wynika, że przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, w tym również w zakresie dokumentowania odpisów amortyzacyjnych. Każda jednostka jest obowiązana do posiadania dokumentacji opisującej przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości (art. 10 ustawy o rachunkowości).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka w skutek błędu księgowej dokonuje zaniżonych odpisów amortyzacyjnych od wprowadzonego po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych w styczniu 2011 r. budynku pensjonatowego. Budynek przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych Spółki był używany przez okres dłuższy niż 40 lat. Księgowa, która w tym czasie była odpowiedzialna za prawidłowe prowadzenie ksiąg zastosowała do amortyzacji budynku stawkę liniową, mimo wyraźnych dyspozycji zarządu Spółki do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej w wysokości 10% ustalonej zgodnie z art. 16j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jeżeli zatem z dokumentów Spółki wynika, że zarząd Spółki dokonał przed rozpoczęciem amortyzacji wyboru metody amortyzacji używanego środka trwałego (tu: budynku pensjonatowego) określonej w art. 16j ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to odpisy amortyzacyjne dokonywane od tego budynku według innej metody niż metoda wybrana, mogą zostać skorygowane do prawidłowej wysokości poczynając od momentu rozpoczęcia amortyzacji. Wybór metody amortyzacji dla celów podatkowych musi być jednoznacznie określony w ww. dokumentacji, którą Spółka jest zobowiązania posiadać. Z dokumentów tych musi wynikać, że chodzi o wybór metody amortyzacji dla celów podatkowych (a nie rachunkowych) i że wybór ten odnosi się do konkretnego środka trwałego (tu: budynku pensjonatowego).

Reasumując - Spółka w związku z działaniem Księgowej wbrew woli Spółki ma prawo do zmiany stawki amortyzacyjnej na ustalaną indywidualnie w wysokości 10% przez skorygowanie dokonanych już odpisów amortyzacyjnych od momentu wprowadzenia budynku do ewidencji środków trwałych Spółki.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że - zdaniem Organu - teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w tym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.