ILPB4/423-495/14-2/ŁM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2014 r. (data wpływu 10 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

W dniu 10 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach (dalej "Grupa").

Spółka zamierza przystąpić do centralnego systemu cash-poolingu (dalej "Struktura") w ramach Grupy. W tym celu planuje podpisać Umowę Struktury Cash-Pooling (dalej "Umowa struktury") z Bankiem.

Spółka będzie pełnić funkcję Lidera oraz Uczestnika w Strukturze.

Ze względu na wewnętrzną organizację w ramach Spółki, odrębnymi uczestnikami systemu cash-poolingu będą Oddziały w A i w B funkcjonujące w Strukturze jako Sp. z o.o. Oddział w A i Sp. z o.o. Oddział w B (dalej: "Oddziały").

Do Struktury włączone zostaną także inne podmioty z Grupy z siedzibą w Polsce (dalej "Uczestnicy"). Zarówno Oddziały, jak i Uczestnicy podpiszą ze Spółką i Bankiem stosowne Umowy przystąpienia.

Lider oraz pozostali Uczestnicy są powiązani kapitałowo ze sobą w sposób pośredni w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: Ustawa o CIT), mianowicie wszystkie spółki, tj. (...). mają wspólnego pośredniego udziałowca, którym jest S.A. Dwie inne spółki mają wspólnego bezpośredniego udziałowca - AG (tekst jedn.: są spółkami-siostrami).

Co istotne każdy z Uczestników, w tym Oddziały, będą funkcjonować w Strukturze w oparciu o odrębne Rachunki Uczestnika, prowadzone w PLN przez Bank.

Zgodnie z Umową struktury celem Struktury jest optymalizacja kosztów i pożytków Uczestników związanych z zarządzaniem ich bieżącą płynnością finansową.

Jednocześnie na potrzeby realizacji Umowy Struktury Lider będzie posiadał Rachunek Lidera oraz Rachunek Lidera jako Uczestnika, oba prowadzone w PLN przez Bank (rachunki Lidera przypisane będą wewnętrznie Centrali Spółki). Potencjalnie Umowa przewiduje też możliwość posiadania przez Uczestników Rachunków Zagranicznych, jednak na ten moment nie są one prowadzone.

Struktura cash-poolingu polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na Rachunkach Uczestników (w tym na Rachunku Spółki jako Uczestnika) z wykorzystaniem Rachunku Lidera.

Zgodnie z Umową struktury na koniec dnia w dacie transferu Bank będzie:

* w pierwszej kolejności dokonywać transferów każdej kwoty salda dodatniego z Rachunku Uczestnika (oraz w myśl Umowy - każdej kwoty salda dodatniego z Rachunku Zagranicznego Uczestnika; na ten moment jest to zapis hipotetyczny, gdyż żadne rachunki zagraniczne nie mają być włączone w strukturę cash-poolingu) na Rachunek Lidera oraz

* w drugiej kolejności dokonywać transferów każdej wartości kwoty salda ujemnego z Rachunku Lidera na Rachunek Uczestnika.

W sytuacji, kiedy w dacie transferu po dokonaniu transferów wszystkich kwot sald dodatnich suma:

* środków zgromadzonych na rachunku Lidera; oraz

* kwoty dostępnego Kredytu

będzie niższa od sumy sald kwot ujemnych, które powinny być przedmiotem transferu w tej dacie transferu, Bank jest uprawniony do dokonania, bez dodatkowych dyspozycji Uczestników, transferów sald kwot ujemnych w zakresie możliwym do wykonania, biorąc pod uwagę łączną wysokość środków określonych w punkcie i), ii) powyżej, przy czym Bank będzie mógł według swojego swobodnego uznania określić, na które rachunki Uczestników zostaną dokonane te transfery i w jakiej kwocie.

Oznacza to, że salda kredytowe na Rachunkach Uczestników na koniec dnia będą transferowane na Rachunek Lidera, natomiast salda debetowe będą uzupełniane środkami z Rachunku Lidera.

W każdej dacie transferu, po dokonaniu wszystkich transferów, Bank naliczy odsetki kapitałowe ustalone zgodnie z "Parametrami Struktury", stanowiącymi załącznik do Umowy Struktury. Jeśli saldo na wszystkich rachunkach Uczestników będzie równe zero, a:

A. saldo na rachunku Lidera będzie dodatnie, wówczas Bank zapłaci Liderowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty środków zgromadzonych na Rachunku Lidera,

B. saldo na Rachunku Lidera będzie ujemne, wówczas Lider zapłaci bankowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty niespłaconego kredytu.

W przypadku natomiast, gdy na którymkolwiek Rachunku Uczestnika pozostawać będzie niespłacony debet techniczny, Lider zapłaci Bankowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty niespłaconego kredytu.

Odsetki kapitałowe płatne będą na zasadach określonych w umowie kredytu zawartej pomiędzy Bankiem i Liderem i Umowie rachunku bankowego dotyczącej Rachunku Lidera. Odsetki kapitałowe należne Liderowi od Banku będą wpłacane przez Bank na Rachunek Lidera. Naliczenia odsetek kapitałowych dokonuje Bank, a naliczone odsetki są doliczane do salda kwotą zbiorczą za cały miesiąc.

Dalej odsetki będą rozliczane na Uczestników przez grupową jednostkę operacji finansowych (dalej "Dział Treasury"). Odsetki naliczane będą na podstawie comiesięcznych zestawień i będą w ramach tych zestawień automatycznie doliczane do salda poszczególnych Uczestników. W związku z tym nie będzie to miało formy klasycznego przelewu - odsetki nie będą w żaden sposób wypłacane, przekazywane, pobierane itp. Odsetki te powiększać będą należność bądź zobowiązanie Lidera wobec danego Uczestnika. W związku z odsetkami nie będzie wystawiany żaden dodatkowy dokument, poza wspomnianym zestawieniem. Odsetki naliczane będą przez Dział Treasury co miesiąc od dziennego salda rozliczeń pomiędzy Uczestnikiem a Liderem, wynikającego z zestawienia od Grupy (nie od salda na rachunku bankowym Uczestnika). W przypadku, gdy w danym okresie Uczestnik wykazuje saldo dodatnie/ujemne, od którego naliczane są odsetki, odsetki te widnieją jako "ulokowane" w Strukturze w następnym okresie i w przypadku ujemnego/dodatniego salda w kolejnym okresie, podlegają rozliczeniu z odsetkami naliczonymi od tego ujemnego/dodatniego salda.

Stopa procentowa stosowana przez Dział Treasury w celu naliczania wysokości odsetek dla poszczególnych Uczestników będzie miała charakter rynkowy. Odsetki naliczane będą od sald ujemnych i dodatnich.

Pomiędzy Liderem a Działem Treasury zostanie podpisana umowa, która będzie regulować zasady tych rozliczeń. Na podstawie tej umowy Lider będzie płacił wynagrodzenie do Działu Treasury za świadczone przez niego usługi.

Dział Treasury będzie posiadał podgląd do Rachunków Uczestników, a po naliczeniu odsetek będzie przesyłać zestawienia Liderowi. Na podstawie tych zestawień Lider księgowo będzie dopisywał odsetki każdemu Uczestnikowi w ten sposób, że saldo z dnia poprzedniego (wraz z odsetkami) będzie korygowane o obroty w dniu następnym (tekst jedn.: bilans zamknięcia danego dnia jest bilansem otwarcia dla dnia następnego).

Spółka jako Lider będzie posiadała w swojej ewidencji księgowej subkonto analityczne dla rachunku bankowego Lidera (Rachunku Lidera), nie będzie posiadać natomiast subkonta analitycznego dla swojego rachunku bankowego Uczestnika (Rachunku Uczestnika). Ponadto Spółka jako Lider będzie dysponować pełną analityką księgową w stosunku do rozrachunków z innymi Uczestnikami. Na kontach księgowych ewidencjonowane będą również naliczone przez Dział Treasury odsetki. Konta rozrachunkowe będą korespondować z kosztami (odsetki dodatnie) bądź przychodami (odsetki ujemne). Rachunek bankowy Lidera oraz Rachunek bankowy Lidera jako Uczestnika będą funkcjonować jako dwa oddzielne rachunki, ewidencjonowane na dwóch odrębnych kontach księgowych. Ponieważ saldo na rachunku Lidera jako Uczestnika na koniec dnia będzie wynosiło zero, nie będą od niego naliczane odsetki. Jedyne odsetki jakie mogą być naliczane dla Spółki jako Lidera to są odsetki od salda ujemnego na Rachunku Lidera.

Dla zobrazowania sposobu ewidencjonowania przez Spółkę jako Lidera odsetek naliczanych od sald Uczestników przez Dział Treasury, Spółka pragnie przedstawić uproszczony przykład prezentujący dzienne rozliczenia między Liderem a Uczestnikami Struktury będące podstawą do naliczenia miesięcznych odsetek przez Dział Treasury:

I. Dzień pierwszy

II. Dzień drugi

A. wariant 1:

* na koniec drugiego dnia Uczestnik posiada saldo ujemne na kwotę 100; wobec czego następuje transfer w kwocie 100 z Rachunku Lidera na Rachunek Uczestnika;

* jednocześnie na koncie rozrachunkowym Uczestnika Lider księguje należność w kwocie 100 (w rzeczywistości należność wynosić będzie 98, albowiem zostanie ona zmniejszona o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* analogicznie Uczestnik księguje zobowiązanie wobec Lidera w wysokości 100, co skutkuje określeniem salda zobowiązań wobec Lidera na kwotę 98 (zobowiązanie w kwocie 100 pomniejszone o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* na koniec drugiego dnia naliczone zostaną odsetki ujemne w wysokości 2, które powiększą kwotę zaksięgowanej przez Lidera należności (i analogicznie zwiększą kwotę zobowiązania zaksięgowanego przez Uczestnika);

B. wariant 2:

* na koniec drugiego dnia Uczestnik posiada saldo ujemne na kwotę 200; wobec czego następuje transfer w kwocie 200 z Rachunku Lidera na Rachunek Uczestnika;

* jednocześnie na koncie rozrachunkowym Uczestnika Lider księguje należność w kwocie 200 (w rzeczywistości należność wynosić będzie 198, albowiem zostanie ona zmniejszona o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* analogicznie Uczestnik księguje zobowiązanie wobec Lidera w wysokości 200, co skutkuje określeniem salda zobowiązań wobec Lidera na kwotę 198 (zobowiązanie w kwocie 200 pomniejszone o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* na koniec drugiego dnia naliczone zostaną odsetki ujemne w wysokości 4, które powiększą kwotę zaksięgowanej przez Lidera należności (i analogicznie zwiększą kwotę zobowiązania zaksięgowanego przez Uczestnika);

C. wariant 3:

* na koniec drugiego dnia Uczestnik posiada saldo dodatnie na kwotę 150; wobec czego następuje transfer w kwocie 150 z Rachunku Uczestnika na Rachunek Lidera;

* jednocześnie na koncie rozrachunkowym Uczestnika Lider księguje zobowiązanie w kwocie 150 (w rzeczywistości zobowiązanie wynosić będzie 152, albowiem zostanie ono zwiększone o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* analogicznie Uczestnik księguje należność od Lidera w wysokości 150, co skutkuje określeniem salda należności od Lidera na kwotę 152 (należność w kwocie 150 powiększona o kwotę odsetek wyliczonych na koniec dnia pierwszego należną Uczestnikowi od Lidera, tj. 2);

* na koniec drugiego dnia naliczone zostaną odsetki dodatnie w wysokości 3, które powiększą kwotę zaksięgowanej przez Uczestnika należności (i analogicznie zwiększą kwotę zobowiązania zaksięgowanego przez Lidera).

III. Dzień trzeci

Jeśli Uczestnik nie zapłaci Bankowi jakiejkolwiek kwoty przypadającej do zapłaty przez niego w ramach Struktury (innej niż zalegle odsetki), będzie zobowiązany zapłacić Bankowi odsetki za opóźnienie od zaległej kwoty za okres od daty wymagalności do dnia faktycznej zapłaty. Odsetki za opóźnienie będą płatne w dacie określonej przez Bank, tj. będą pobierane bezpośrednio przez Bank odpowiednio z Rachunku Lidera, w tym również w ciężar dostępnego kredytu lub z Rachunku Uczestnika.

Uczestnicy mają udostępnione debety techniczne w Rachunku Uczestnika z przeznaczeniem na realizację swoich dyspozycji związanych ze swoimi bieżącymi potrzebami korporacyjnymi, w wysokości określonej dla Uczestnika lub Lidera, pod warunkiem wcześniejszego podpisania oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Kwoty wykorzystane w ramach debetu technicznego nie są oprocentowane. Wartość każdej dyspozycji wykonanej w ciężar debetu technicznego pomniejsza kwotę debetu technicznego dostępną dla Uczestnika. W przypadku niespłacenia debetu technicznego w dacie jego wymagalności (tekst jedn.: w dacie transferu, w której został wykorzystany) Bank może pobrać kwotę niezbędną do jego spłaty z każdego innego rachunku Uczestnika w Banku, bez jego odrębnej dyspozycji. Od niespłaconego debetu technicznego naliczane są odsetki.

Także Lider ma do dyspozycji Kredyt w Rachunku Lidera w określonej umownie kwocie z przeznaczeniem na realizację dyspozycji Lidera związanych z jego bieżącymi potrzebami korporacyjnymi oraz na realizację transferów kwot salda ujemnego. Jednocześnie wartość każdej dyspozycji i każdego transferu kwoty salda ujemnego wykonanych w ciężar kredytu oraz - w okresie, w którym kwota salda struktury jest równa lub mniejsza od zera - sumy kwot debetów technicznych wykorzystanych i niespłaconych przez Uczestników każdorazowo w okresie po ostatnim osiągnięciu przez kwotę salda struktury wartości zero, pomniejszają kwotę kredytu dostępną Liderowi w ramach limitu kredytu.

Zgodnie z Umową struktury Uczestnicy zrzekną się prawa do potrąceń i roszczeń wzajemnych i wszystkie płatności dokonywane przez Uczestnika z tytułu Umowy Struktury, Umowy przystąpienia, Umowy kredytu, Umowy rachunku bankowego i pozostałych dokumentów związanych ze Strukturą, będą obliczane i dokonywane bez potrąceń i roszczeń wzajemnych oraz odliczeń na ich poczet.

Zgodnie z Umową struktury relacje pomiędzy Uczestnikami w ramach Struktury będą miały charakter rynkowy.

W związku z udostępnieniem Struktury Uczestnikom Spółka jako Lider będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz Banku prowizji w wysokości i w terminach określonych w Załączniku I do Umowy Struktury (Parametry Struktury).

Uczestnicy będą ponosić koszty opłat bankowych związanych z prowadzeniem Rachunków Uczestnika. Ponadto zostanie zawarta umowa pomiędzy Uczestnikami i Liderem, na podstawie której na rzecz Lidera będzie płacone wynagrodzenie za usługi wykonywane w ramach Umowy struktury. Wynagrodzenie płacone będzie w okresach kwartalnych.

W kontekście powołanego zdarzenia przyszłego Spółka podjęła szereg wątpliwości egzemplifikowanych w poniższych pytaniach.

Ponadto Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż w odniesieniu do Uczestników opisywanej Struktury, do Dyrektorów Izb Skarbowych w Katowicach i Łodzi, również zostały złożone stosowne wnioski o wydanie wiążących interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Ponadto do tutejszego Organu zostały złożone wnioski o wydanie wiążącej interpretacji prawa podatkowego w zakresie podatkowej kwalifikacji odsetek na gruncie Ustawy o CIT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z uczestnictwem w Strukturze:

2. Czy stanowisko zaprezentowane przez Spółkę w odniesieniu do pytania nr 1 jest prawidłowe również w odniesieniu do stanu prawnego, który będzie obowiązywał począwszy od 1 stycznia 2015 r.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z uczestnictwem w Strukturze zarówno:

nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 Ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie natomiast z treścią art. 16 ust. 1 pkt 61 Ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

W świetle powyższego należy uznać, że ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji mają zastosowanie o ile:

W związku z tym ograniczeniom wynikającym z przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji nie będzie podlegało zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odsetek wskazanych w punkcie a) pytania Wnioskodawcy, tj. odsetek kapitałowych od ujemnego salda na Rachunku Lidera i odsetek od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera, oraz odsetek za opóźnienie, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika. Bank bowiem nie jest podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT, wobec czego brak jest podstaw do zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

Zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego pomiędzy Spółką a Uczestnikami, nie będą występowały powiązania, o których mowa w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT. Z tego też względu ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji w odniesieniu do odsetek wskazanych w punkcie b) pytania Wnioskodawcy, tj. rozliczanych przez Spółkę jako Lidera odsetek od sald ujemnych Spółki nie znajdą zastosowania w prezentowanym zdarzeniu przyszłym.

Zdaniem Spółki nawet gdyby takie powiązania wystąpiły, ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji nie znajdą zastosowania, ze względu na to, iż w ramach Struktury nie dochodzi do zawarcia pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT. Spółka pragnie bowiem wskazać, iż przepisy Ustawy o CIT określają w sposób szczegółowy co należy rozumieć pod pojęciem pożyczki dla celów przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ww. ustawy przez pożyczkę, do której zastosowanie mają przepisy o niedostatecznej kapitalizacji, rozumie się "każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy (...)".

Zdaniem Spółki z powołanego wyżej przepisu wynika, że w analizowanej sytuacji nie będziemy mieli do czynienia z pożyczką. Przepis ten jasno określa bowiem, że umową pożyczki, do której stosuje się ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić. W analizowanym przypadku nie dojdzie natomiast do zawarcia umowy, w której określony Uczestnik zobowiązywałby się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz Lidera lub innego Uczestnika Struktury. Uczestnicy biorący udział w Strukturze będą przekazywać jedynie nadwyżki swoich środków finansowych na wyodrębniony rachunek bankowy, z którego mogą być one (ale nie muszą) wykorzystane do wyrównania salda innego Uczestnika (innych Uczestników). Jednakże, dokonując takiego przekazania, Uczestnicy nie będą wiedzieli i nie będą w stanie przewidzieć, czy oraz w jakiej kwocie ich środki zostaną wykorzystane do realizacji założeń Struktury.

W konsekwencji powyższego, w opinii Wnioskodawcy, ograniczeniom wynikającym z przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji nie będzie podlegało zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odsetek kapitałowych od ujemnego salda na Rachunku Lidera i odsetek od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera, oraz odsetek za opóźnienie, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika, wskazanych w punkcie a) pytania Wnioskodawcy. Bank nie jest kwalifikowanym pożyczkodawcą w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT, wobec czego brak jest podstaw do zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

Analogicznie nie będzie podlegało ograniczeniom wynikającym z tych przepisów zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów rozliczanych przez Spółkę jako Lidera odsetek od sald ujemnych Spółki, wskazanych w punkcie b) pytania Wnioskodawcy.

Spółka zwraca uwagę, że stanowisko, zgodnie z którym operacje wykonywane w ramach systemu cash-poolingu nie powodują konieczności zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, znajduje potwierdzenie w ugruntowanej praktyce organów skarbowych.

Stanowisko takie zaprezentowali m.in.:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 14 września 2012 r. (sygn. IPTPB3/423-222/12-2/IR),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 21 sierpnia 2012 r. (sygn. IPTPB3/423-191/12-2/KJ),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 8 sierpnia 2012 r. (sygn. IPTPB3/423-179/12-2/IR),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 2 sierpnia 2012 r. (sygn. ILPB4/423-151/12-4/MC),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 9 lutego 2010 r. (sygn. ILPB3/423-1050/09-2/AO),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2009 r. (sygn. IPPB3/423-310/09-4/MS),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 lipca 2009 r. (sygn. IPPB3/423-325/09-4/ER),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 22 czerwca 2009 r. (sygn. IPPB3/423-189/09-3/MS).

Jednocześnie stanowisko, zgodnie z którym przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji nie mają zastosowania w systemie cash-poolingu, gdyż nie dochodzi w nim do zawierania umów pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT prezentowane jest także przez sądy administracyjne:

* Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 11 lutego 2014 r. (sygn. I SA/Wr 2007/13), który orzekł, że "Ograniczenia w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 u.p.d.o.p. dotyczą odsetek od pożyczek (kredytów) udzielanych podatnikowi przez podmioty z nim powiązane. Natomiast w przypadku cash poolingu, przedstawionego w zdarzeniu przyszłym opisanym przez stronę, nie dochodzi do zaliczania pomiędzy uczestnikami systemu zarządzania środkami pieniężnymi umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., mimo że umowy te zawierają element kredytowania jednych podmiotów przez inne podmioty",

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 lutego 2014 r. (sygn. III SA/Wa 2562/13),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 19 marca 2014 r. (sygn. I SA/Bd 208/14),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2014 r. (sygn. III SA/Wa 2589/13),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13 maja 2014 r. (sygn. III SA/Wa 32/14),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 16 maja 2014 r. (sygn. I SA/Wr 352/14),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 20 maja 2014 r. (sygn. I SA/Bd 418/14),

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 czerwca 2014 r. (sygn. III SA/Wa 349/14).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy jego stanowisko zaprezentowane w odniesieniu do pytania nr 1 jest prawidłowe również w odniesieniu do stanu prawnego, który będzie obowiązywał począwszy od 1 stycznia 2015 r., tj. w odniesieniu do stanu prawnego, który będzie obowiązywał począwszy od 1 stycznia 2015 r. w związku z uczestnictwem w Strukturze, zarówno:

nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT w brzmieniu, jakie przepisy te otrzymają od 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 Ustawy o CIT w brzmieniu, jakie przepis ten otrzyma od 1 stycznia 2015 r. ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. Nr 0, poz. 1328) do kosztów uzyskania przychodów nie będą zaliczane odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

W myśl zaś art. 16 ust. 1 pkt 61 Ustawy o CIT w brzmieniu od 1 stycznia 2015 r. do kosztów uzyskania przychodów nie będą zaliczane odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Począwszy od 1 stycznia 2015 r. zmianie ulegnie także brzmienie art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, w którym ustawodawca redefiniuje pojęcie pożyczki na potrzeby stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. W myśl nowej treści regulacji przez pożyczkę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c Ustawy o CIT rozumie się "każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu".

Mając na uwadze argumentację przedstawioną w odpowiedzi na pytanie 1, a także przedstawione przez Spółkę zdarzenie przyszłe, zdaniem Spółki, ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT w brzmieniu od 1 stycznia 2015 r. nie znajdą zastosowania w stosunku do odsetek kapitałowych od ujemnego salda na Rachunku Lidera i odsetek od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera, oraz odsetek za opóźnienie, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika, wskazanych w punkcie a) pytania nr 1 Wnioskodawcy. Bank nie będzie bowiem podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT, wobec czego brak jest podstaw do zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

W odniesieniu natomiast do rozliczanych przez Spółkę jako Lidera odsetek od sald ujemnych Spółki jako Lidera i Uczestnika, wskazanych w punkcie b) pytania nr 1 Wnioskodawcy, Spółka stoi na stanowisku, iż językowa wykładnia art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT w jego brzmieniu od 1 stycznia 2015 r. prowadzi do analogicznych wniosków, jakich dostarcza interpretacja art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT w jego obecnym kształcie, tj. w ramach Struktury nie dochodzi do zawarcia pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT w jego brzmieniu od 1 stycznia 2015 r. Jak bowiem wskazano w argumentacji do pytania nr 1, przedmiotowa regulacja jasno określa, że umową pożyczki, do której stosuje się ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić. W analizowanym przypadku nie dojdzie natomiast do zawarcia umowy, w której określony Uczestnik zobowiązywałby się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz Lidera lub innego Uczestnika Struktury. Uczestnicy biorący udział w Strukturze będą przekazywać jedynie nadwyżki swoich środków finansowych na wyodrębniony rachunek bankowy, z którego mogą być one (ale nie muszą) wykorzystane do wyrównania salda innego Uczestnika (innych Uczestników). Jednakże, dokonując takiego przekazania, Uczestnicy nie będą wiedzieli i nie będą w stanie przewidzieć, czy oraz w jakiej kwocie ich środki zostaną wykorzystane do realizacji założeń Struktury.

Zdaniem Spółki nawet jeśli w konsekwencji zmiany przepisów począwszy od 1 stycznia 2015 r. będą istniały powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT w brzmieniu nadanym od 1 stycznia 2015 r., tj. powiązania pośrednie, to nadal nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT w brzmieniu nadanym od 1 stycznia 2015 r. i w związku z tym nie będą spełnione wszystkie warunki niezbędne do zastosowania ograniczeń wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w stanie prawnym, jaki obowiązywał będzie od 1 stycznia 2015 r. Spółka będzie miała prawo zaliczenia w całości do kosztów uzyskania przychodów odsetek kapitałowych od ujemnego salda na Rachunku Lidera i odsetek od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera, oraz odsetek za opóźnienie, ponoszonych w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika, wskazanych w punkcie a) pytania nr 1 Wnioskodawcy. Bank nie będzie bowiem kwalifikowanym pożyczkodawcą w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT w brzmieniu nadanym od 1 stycznia 2015 r., wobec czego brak będzie podstaw do zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji w ich brzmieniu od 1 stycznia 2015 r.

Analogicznie zważywszy na fakt, iż pomiędzy Spółką a Uczestnikami nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT zaliczenie rozliczanych przez Spółkę jako Lidera odsetek od sald ujemnych Spółki jako Lidera i Uczestnika do kosztów uzyskania przychodów nie będzie podlegało ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT w brzmieniu, jakie otrzymają one od 1 stycznia 2015 r., niezależnie od tego, że będą istniały powiązania pośrednie w rozumieniu tych przepisów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

Jak wskazano w opisie sprawy Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej "Grupa"). Spółka zamierza przystąpić do centralnego systemu cash-poolingu (dalej "Struktura") w ramach Grupy. W tym celu Spółka wraz z innymi podmiotami z Grupy planuje podpisać z Bankiem Umowę Struktury Cash-Pooling (dalej "Umowa struktury"). Celem Struktury jest optymalizacja kosztów i pożytków Uczestników związanych z zarządzaniem ich bieżącą płynnością finansową. Spółka będzie pełnić funkcję Lidera oraz Uczestnika w Strukturze. Lider oraz pozostali Uczestnicy są powiązani kapitałowo ze sobą w sposób pośredni w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Co istotne każdy z Uczestników będzie funkcjonować w Strukturze w oparciu o odrębne Rachunki Uczestnika, prowadzone w PLN przez Bank. Jednocześnie na potrzeby realizacji Umowy Struktury Lider będzie posiadał Rachunek Lidera oraz Rachunek Lidera jako Uczestnika, oba prowadzone w PLN przez Bank. Potencjalnie Umowa przewiduje też możliwość posiadania przez Uczestników Rachunków Zagranicznych, jednak na ten moment nie są one prowadzone. Struktura cash-poolingu polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na Rachunkach Uczestników (w tym na Rachunku Spółki jako Uczestnika) z wykorzystaniem Rachunku Lidera. Zgodnie z Umową struktury na koniec dnia w dacie transferu Bank będzie w pierwszej kolejności dokonywać transferów każdej kwoty salda dodatniego z Rachunku Uczestnika (oraz w myśl Umowy - każdej kwoty salda dodatniego z Rachunku Zagranicznego Uczestnika; na ten moment jest to zapis hipotetyczny, gdyż żadne rachunki zagraniczne nie mają być włączone w strukturę cash-poolingu) na Rachunek Lidera oraz w drugiej kolejności dokonywać transferów każdej wartości kwoty salda ujemnego z Rachunku Lidera na Rachunek Uczestnika. Salda kredytowe na Rachunkach Uczestników na koniec dnia będą transferowane na Rachunek Lidera, natomiast salda debetowe będą uzupełniane środkami z Rachunku Lidera.

W każdej dacie transferu, po dokonaniu wszystkich transferów, Bank naliczy odsetki kapitałowe ustalone zgodnie z "Parametrami Struktury", stanowiącymi załącznik do Umowy Struktury. Jeśli saldo na wszystkich rachunkach Uczestników będzie równe zero, a:

A. saldo na rachunku Lidera będzie dodatnie, wówczas Bank zapłaci Liderowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty środków zgromadzonych na Rachunku Lidera,

B. saldo na Rachunku Lidera będzie ujemne, wówczas Lider zapłaci bankowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty niespłaconego kredytu.

W przypadku natomiast, gdy na którymkolwiek Rachunku Uczestnika pozostawać będzie niespłacony debet techniczny, Lider zapłaci Bankowi odsetki kapitałowe naliczone od kwoty niespłaconego kredytu. Odsetki kapitałowe płatne będą na zasadach określonych w umowie kredytu zawartej między Bankiem i Liderem i Umowie rachunku bankowego dotyczącej Rachunku Lidera. Odsetki kapitałowe należne Liderowi od Banku będą wpłacane przez Bank na Rachunek Lidera. Naliczenia odsetek kapitałowych dokonuje Bank, a naliczone odsetki są doliczane do salda kwotą zbiorczą za cały miesiąc. Dalej odsetki będą rozliczane na Uczestników przez Dział Treasury. Odsetki naliczane będą na podstawie comiesięcznych zestawień i będą w ramach tych zestawień automatycznie doliczane do salda poszczególnych Uczestników. W związku z tym nie będzie to miało formy klasycznego przelewu - odsetki nie będą w żaden sposób wypłacane, przekazywane, pobierane itp. Odsetki te powiększać będą należność bądź zobowiązanie Lidera wobec danego Uczestnika. Stopa procentowa stosowana przez Dział Treasury w celu naliczania wysokości odsetek dla poszczególnych Uczestników będzie miała charakter rynkowy. Odsetki naliczane będą od sald ujemnych i dodatnich. Między Liderem a Działem Treasury zostanie podpisana umowa, która będzie regulować zasady tych rozliczeń. Dział Treasury będzie posiadał podgląd do Rachunków Uczestników, a po naliczeniu odsetek będzie przesyłać zestawienia Liderowi. Na podstawie tych zestawień Lider księgowo będzie dopisywał odsetki każdemu Uczestnikowi w ten sposób, że saldo z dnia poprzedniego (wraz z odsetkami) będzie korygowane o obroty w dniu następnym (tekst jedn.: bilans zamknięcia danego dnia jest bilansem otwarcia dla dnia następnego). Spółka jako Lider będzie posiadała w swojej ewidencji księgowej subkonto analityczne dla rachunku bankowego Lidera (Rachunku Lidera), nie będzie posiadać natomiast subkonta analitycznego dla swojego rachunku bankowego Uczestnika (Rachunku Uczestnika). Ponadto Spółka jako Lider będzie dysponować pełną analityką księgową w stosunku do rozrachunków z innymi Uczestnikami. Na kontach księgowych ewidencjonowane będą również naliczone przez Dział Treasury odsetki. Konta rozrachunkowe będą korespondować z kosztami (odsetki dodatnie) bądź przychodami (odsetki ujemne). Rachunek bankowy Lidera oraz Rachunek bankowy Lidera jako Uczestnika będą funkcjonować jako dwa oddzielne rachunki, ewidencjonowane na dwóch odrębnych kontach księgowych. Ponieważ saldo na rachunku Lidera jako Uczestnika na koniec dnia będzie wynosiło zero, nie będą od niego naliczane odsetki. Jedyne odsetki jakie mogą być naliczane dla Spółki jako Lidera to są odsetki od salda ujemnego na Rachunku Lidera. Jeśli Uczestnik nie zapłaci Bankowi jakiejkolwiek kwoty przypadającej do zapłaty przez niego w ramach Struktury (innej niż zalegle odsetki), będzie zobowiązany zapłacić Bankowi odsetki za opóźnienie od zaległej kwoty za okres od daty wymagalności do dnia faktycznej zapłaty. Uczestnicy mają udostępnione debety techniczne w Rachunku Uczestnika z przeznaczeniem na realizację swoich dyspozycji związanych ze swoimi bieżącymi potrzebami korporacyjnymi, w wysokości określonej dla Uczestnika lub Lidera, pod warunkiem wcześniejszego podpisania oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Kwoty wykorzystane w ramach debetu technicznego nie są oprocentowane. Wartość każdej dyspozycji wykonanej w ciężar debetu technicznego pomniejsza kwotę debetu technicznego dostępną dla Uczestnika. Od niespłaconego debetu technicznego naliczane są odsetki. Także Lider ma do dyspozycji Kredyt w Rachunku Lidera w określonej umownie kwocie z przeznaczeniem na realizację dyspozycji Lidera związanych z jego bieżącymi potrzebami korporacyjnymi oraz na realizację transferów kwot salda ujemnego. Zgodnie z Umową struktury Uczestnicy zrzekną się prawa do potrąceń i roszczeń wzajemnych i wszystkie płatności dokonywane przez Uczestnika z tytułu Umowy Struktury, Umowy przystąpienia, Umowy kredytu, Umowy rachunku bankowego i pozostałych dokumentów związanych ze Strukturą, będą obliczane i dokonywane bez potrąceń i roszczeń wzajemnych oraz odliczeń na ich poczet. Zgodnie z Umową struktury relacje między Uczestnikami w ramach Struktury będą miały charakter rynkowy.

Wobec powyższego opisu w pierwszej kolejności należy wskazać, że umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy przez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta, Lidera), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 1.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.): kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zatem ograniczeniom przewidzianym w powyższych regulacjach podlegają odsetki od pożyczek udzielanych spółce (pożyczkobiorcy) przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

W przypadku przekroczenia przez spółkę (pożyczkobiorcę) wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału zakładowego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Wysokość zadłużenia, decydująca o wystąpieniu ograniczeń w zaliczeniu odsetek od pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, ustala się natomiast biorąc pod uwagę:

* zadłużenie spółki wobec jej udziałowców posiadających bezpośrednio co najmniej 25% udziałów spółki,

* zadłużenie spółki wobec podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (tekst jedn.: pośrednich udziałowców spółki).

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przejście prawa własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu, czyli do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w części dotyczącej pkt a należy stwierdzić, że bez wątpienia wystąpienie:

* ujemnego salda na Rachunku Lidera,

* niespłaconego debetu technicznego,

* opóźnienie w spłacie jakiejkolwiek zapłaty na rzecz Banku

spełnia definicję pożyczki. Jednakże Bank jest podmiotem odrębnym od Lidera i Uczestników oraz nie jest podmiotem powiązanym. Dlatego też w odniesieniu do odsetek ponoszonych w związku z powyższymi zdarzeniami przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji nie znajdą zastosowania w opisanej Strukturze.

Natomiast w części odnoszącej się do pkt b Organ wskazuje, że opisana we wniosku Struktura wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b omawianej ustawy. W niniejszej sprawie mamy bowiem do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych między podmiotami oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki, gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash-poolingu kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników.

Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy. Tym samym nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku środków finansowych, które posłużą pokryciu niedoborów finansowych innych uczestników umowy, można mówić o ich udzieleniu innym uczestnikom umowy w formie pożyczki w rozumieniu wyżej powołanego art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższych wskazań w niniejszej sprawie opisana Struktura wypełnia warunki uznania jej za pożyczkę. Jednakże skoro bezpośrednie powiązania kapitałowe (wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) nie występują między Wnioskodawcą (Liderem) a pozostałymi Uczestnikami, to odsetki od sald ujemnych Spółki nie będą podlegać ograniczeniom wynikającym z ww. przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji.

Reasumując - w związku z uczestnictwem w Strukturze odsetki kapitałowe od ujemnego salda na Rachunku Lidera, odsetki od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszone w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera oraz odsetki za opóźnienie, ponoszone w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Również rozliczane przez Spółkę jako Lidera odsetki od sald ujemnych Spółki nie będą podlegały ww. ograniczeniom z uwagi na brak powiązań kapitałowych opisanych www. regulacjach, jednakże opisana Struktura spełnia definicję pożyczki.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 2.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Przepis art. 16 ust. 6 ww. ustawy stanowi, że: wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Natomiast w myśl art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.: przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach (art. 16 ust. 7g omawianej ustawy).

Zgodnie zaś z art. 16 ust. 7h ww. ustawy: wartość kapitału własnego, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, określa się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek, o których mowa w tych przepisach, bez uwzględnienia kapitałów z aktualizacji wyceny oraz części kapitału własnego pochodzącego z otrzymanych pożyczek podporządkowanych. Wartość tę pomniejsza się o wartość kapitału zakładowego spółki lub funduszu udziałowego w spółdzielni, jaka nie została na ten kapitał lub fundusz faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek, przysługującymi wspólnikom wobec tej spółki lub członkom wobec tej spółdzielni, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Powyższą treść zacytowane regulacje uzyskały mocą ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328; dalej ustawa nowelizująca).

Zgodnie z nowym brzmieniem powyższych przepisów - ograniczeniem z nich wynikającym objęte zostały również pożyczki udzielane podatnikom (spółkom i spółdzielniom) przez podmioty z podatnikami powiązane również w sposób pośredni, tj.:

Tak jak dotychczas normą wynikającą z tego przepisu objęte są także pożyczki łącznie udzielane przez podmioty powiązane z pożyczkobiorcą, jeżeli suma posiadanych przez te podmioty udziałów podatnika wynosi minimum 25%.

Jednocześnie do wyliczenia wysokości "udziału pośredniego" zastosowanie znajdują zasady określone w przepisie art. 11 ust. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto zmianie uległ współczynnik, po przekroczeniu którego podatnik jest zobowiązany do wyliczenia odsetek niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. W miejsce współczynnika zadłużenia do trzykrotności kapitału zakładowego podatnika wprowadzono współczynnik zadłużenia do kapitału własnego podatnika (pomniejszonego o pożyczki podporządkowane). Dodatkowo w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych powyższe przepisy przesądzają, że na wysokość tego zadłużenia wpływ mają nie tylko udzielone podatnikowi pożyczki, lecz również inne nieuregulowane zobowiązania wobec podmiotów powiązanych, wskazanych w tych przepisach. Ponadto dzięki zmianie brzmienia regulacji część odsetek niestanowiących kosztów uzyskania przychodów odnosi się do proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego podatnika pozostaje do całkowitej kwoty jego zadłużenia wobec wyżej wskazanych podmiotów. Zatem w im wyższym stopniu zadłużenie podatnika będzie przekraczać wysokość jego kapitału własnego, w tym większej proporcji płacone przez podatnika odsetki od pożyczki udzielonej mu przez podmiot powiązany podlegać będą wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów.

Nie bez znaczenia jest również treść art. 7 ww. ustawy nowelizującej, który stanowi: do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r. (ust. 1). Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2015 r. zawarli umowę pożyczki z podmiotem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r., mogą, począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2014 r., dokonać wyboru stosowania zasad określonych w art. 15c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. O wyborze stosowania zasad określonych w art. 15c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, podatnicy są obowiązani zawiadomić, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2014 r. W takim przypadku podatnicy nie stosują ograniczeń w zaliczaniu odsetek od pożyczki (kredytu) do kosztów uzyskania przychodów, wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą (ust. 2).

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w części dotyczącej odsetek wymienionych w pytaniu nr 1 pkt a należy stwierdzić, że bez wątpienia wystąpienie:

* ujemnego salda na Rachunku Lidera,

* niespłaconego debetu technicznego,

* opóźnienie w spłacie jakiejkolwiek zapłaty na rzecz Banku

spełnia definicję pożyczki, ponieważ mamy tu do czynienia z udzieleniem przez Bank kredytu. Jednakże Bank jest podmiotem odrębnym od Lidera i Uczestników oraz nie jest podmiotem powiązanym. Dlatego też w odniesieniu do odsetek ponoszonych w związku z powyższymi zdarzeniami przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji nie znajdą zastosowania w opisanej Strukturze.

Natomiast w części odnoszącej się do odsetek wskazanych w pytaniu nr 1 pkt b, to Organ wskazuje, że opisana we wniosku Struktura wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b omawianej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. W niniejszej sprawie mamy bowiem do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych między podmiotami oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki (kredytu), gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash-poolingu kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników.

Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy. Tym samym nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku środków finansowych, które posłużą pokryciu niedoborów finansowych innych uczestników umowy, można mówić o ich udzieleniu innym uczestnikom umowy w formie pożyczki w rozumieniu wyżej powołanego art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tym samym umowy cash-poolingu, w ramach których salda debetowe na rachunkach bankowych (zaciągnięte kredyty) jednych uczestników są spłacane środkami pieniężnymi pochodzącymi z sald kredytowych innych uczestników, stanowią formę kredytowania wszystkich podmiotów uczestniczących w cash-poolingu.

Wobec powyższych wskazań w niniejszej sprawie opisana Struktura wypełnia warunki uznania jej za pożyczkę. Ponadto Spółka wskazała w opisie zdarzenia przyszłego na powiązania pośrednie między nią a uczestnikami (a takie powiązania od 1 stycznia 2015 r. weszły w zakres art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Dlatego też odsetki od salda ujemnego Spółki będą podlegać ograniczeniom wynikającym z ww. przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji, przy wystąpieniu wszystkich przesłanek z tych przepisów wynikających.

Reasumując - w związku z uczestnictwem w Strukturze odsetki kapitałowe od ujemnego salda na Rachunku Lidera, odsetki od niespłaconego debetu technicznego na rachunkach Uczestników, ponoszone w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Lidera oraz odsetki za opóźnienie, ponoszone w przyszłości na rzecz Banku przez Spółkę jako Uczestnika nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. Jednocześnie rozliczane przez Spółkę jako Lidera odsetki od sald ujemnych Spółki będą podlegały ww. ograniczeniom z uwagi na fakt, że opisana Struktura spełnia definicję pożyczki oraz występują powiązania pośrednie między Spółką a pozostałymi uczestnikami.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że - zdaniem Organu - tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu. W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Należy również nadmienić, że - zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej - minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeśli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Interpretacja dotyczy:

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę w zakresie objętym pytaniem nr 1 i stanu prawnego obowiązującego na 31 grudnia 2014 r.

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę w zakresie objętym pytaniem nr 2 i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.