ILPB4/423-393/14-5/ŁM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2014 r. (data wpływu 18 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji w związku z umową cash-poolingu:

* jest prawidłowe - w części dot. niewystąpienia ograniczeń z nich wynikających,

* jest nieprawidłowe - w części dot. nieuznania umowy cash-poolingu za pożyczkę.

W dniu 18 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 12 listopada 2014 r. (data wpływu 14 listopada 2014 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową działającą w Grupie kapitałowej B. Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie usług konfekcjonowania, tj. szycie m.in. poszewek, kołder i materacy.

Spółka wraz z innymi podmiotami z grupy kapitałowej, tj. ze spółką D Sp. z o.o., B Sp. z o.o. oraz A Sp. z o.o. zamierza przystąpić do Umowy cash-poolingu w wariancie cash-poolingu rzeczywistego (zwanej również: Umową konsolidacji sald) oferowanej przez Bank z siedzibą w Polsce, z którego usług korzystają spółki. Spółki należą do jednej grupy kapitałowej, jednak jedynie spółkę B oraz A łączą bezpośrednie relacje kapitałowe - tj. B posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym A. W pozostałych przypadkach spółki nie stanowią wobec siebie "spółek matek" ani "sióstr", łączą je natomiast powiązania kapitałowe pośrednie oraz osobowe.

Zawarcie powyższej umowy ma na celu umożliwienie wspólnego efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach wszystkich spółek z Grupy uczestniczących w tej Strukturze.

Spółki planują, iż systemem cash-poolingu zostaną objęte zarówno przepływy złotówkowe, jak również salda rachunków denominowanych w walucie, tj. EUR i USD. Wszyscy Uczestnicy będą posiadać Rachunki Źródłowe (dla każdej waluty odrębnie - PLN, EUR i USD), a Agent będzie posiadać ponadto trzy Rachunki Konsolidacyjne (dla każdej waluty odrębnie - PLN, EUR i USD), prowadzone przez Bank. W dalszej części wniosku:

* B sp. z o.o. będzie nazywana samodzielnie również: Agentem,

* wszystkie spółki razem będą nazywane: Uczestnikami,

* Wnioskodawca, D Sp. z o.o. oraz A sp. z o.o. będą nazywani: pozostałymi Uczestnikami,

* pojęcie Rachunku Źródłowego będzie używane w odniesieniu do rachunku bankowego uczestniczącego w operacjach objętych Umową cash-poolingu, prowadzony przez Bank na rzecz każdego z Uczestników,

* pojęcie Rachunku Konsolidacyjnego będzie używane w odniesieniu do rachunku bankowego, prowadzonego przez Bank, na którym konsolidowane są środki z Rachunków Źródłowych,

* pojęcie Rachunek będzie używane w odniesieniu do Rachunków Źródłowych, jak i Rachunku konsolidacyjnego.

Cash-pooling oferowany przez Bank będzie systemem cash-poolingu rzeczywistego (real cash-pooling) w wariancie zerobalancing (tekst jedn.: na koniec dnia salda na Rachunkach Źródłowych będą zerowane), przy czym spółki rozważają przystąpienie do Umowy cash-poolingu w formie:

* one-way - polegającym na jednokierunkowym przepływie środków z Rachunków Źródłowych na Rachunek Konsolidujący - Rachunki Źródłowe będą zerowane na koniec każdego dnia, ale w następnym dniu roboczym nie będzie dochodziło do transferów zwrotnych na poszczególne Rachunki Źródłowe;

* two-way - polegającym na dwukierunkowym przepływie środków pomiędzy Rachunkami Źródłowymi a Rachunkiem Konsolidującym - Rachunki Źródłowe będą zerowane na koniec każdego dnia, a na początek następnego dnia roboczego transfery będą odwracane - tj. Bank dokona transferów zwrotnych z Rachunku Konsolidacyjnego na odpowiednie Rachunki Źródłowe oraz z odpowiednich Rachunków Źródłowych na Rachunek Konsolidacyjny.

B Sp. z o.o. będzie zajmować w Strukturze podwójną rolę, tj.:

* rolę Uczestnika (tzn. salda na jego Rachunkach Źródłowych będą również podlegały konsolidacji), jak również

jednocześnie

* rolę pool leadera (dalej: Agent).

Zadaniem Agenta będzie:

* zarządzanie Strukturą,

* reprezentowanie pozostałych Uczestników w ich wzajemnych stosunkach oraz w stosunkach z Bankiem, podejmowanie czynności technicznych związanych z administrowaniem rachunków Uczestników, w tym również zapewnienie dystrybucji wynagrodzenia za wzajemne finansowanie się Uczestników,

* dodawanie nowych Rachunków Źródłowych do Struktury lub wyłączania istniejących Rachunków ze Struktury,

* zarządzanie płynnością finansową Uczestników.

Pozostałe wskazane wyżej spółki z Grupy (w tym Wnioskodawca) będą natomiast pełniły wyłącznie rolę uczestników systemu (dalej: Pozostali Uczestnicy).

Natomiast Bank będzie zapewniał techniczne narzędzia systemu cash-poolingu oraz będzie dokonywał następujących operacji na koniec każdego dnia roboczego:

* na zakończenie każdego dnia roboczego Bank będzie ustalał saldo każdego z Uczestników cash-poolingu w danej walucie na rachunku zgłoszonym przez klienta dla celów cash-poolingu,

* następnie Bank będzie określał, który z Uczestników posiada saldo dodatnie, a który ujemne,

* po ustaleniu sald Bank dokonywać będzie następującego bilansowania:

* w przypadku salda dodatniego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny, w wyniku którego saldo na koniec dnia na Rachunku Źródłowym wyniesie zero;

* w przypadku salda ujemnego na Rachunku Źródłowym, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego na Rachunek Źródłowy, w wyniku czego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero.

Efektem tych operacji jest fizyczne przekazanie środków z sald dodatnich na Rachunek Konsolidacyjny, a salda ujemne na Rachunkach Źródłowych Uczestników są pokrywane środkami z Rachunku Konsolidacyjnego. Wynikiem tej operacji jest wykazanie na koniec dnia na wszystkich rachunkach Uczestników salda równego zero. Na początek następnego dnia roboczego saldo na Rachunkach będzie wynosiło zero w przypadku wyboru formy one-way cash-pooling albo zostanie odwrócone w stosunku do operacji końca dnia poprzedniego w przypadku wyboru formy two-way cash-pooling.

Z tytułu świadczenia usług opisanych wyżej Bank pobierać będzie opłaty:

* opłatę aranżacyjną - w dniu uruchomienia usług przewidzianych umową, opłata zostanie pobrana z Rachunku Konsolidacyjnego;

* prowizję miesięczną - po upływie każdego okresu rozliczeniowego - tj. każdego miesiąca od każdego z Uczestników (tekst jedn.: zarówno od Agenta, jak i od pozostałych Uczestników).

Dodatkowo do Umowy cash-poolingu (Umowy konsolidacji sald) zawarta zostanie umowa alokacji odsetek pomiędzy wszystkimi Uczestnikami a Bankiem. Alokacja odsetek jest dodatkową usługą, którą Bank będzie świadczył w odniesieniu do sald poszczególnych Uczestników w Strukturze. Zgodnie z umową w odniesieniu do każdego z Rachunków (tekst jedn.: zarówno Źródłowych, jak i Konsolidacyjnego) na bazie dziennej wyliczane będą odsetki należne od Uczestnika z tytułu sald ujemnych oraz/albo należne Uczestnikowi z tytułu sald dodatnich, na podstawie sald prezentowanych na Rachunku zgodnie z datą waluty tak, jakby nie dochodziło do transferów pomiędzy Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Konsolidacyjnym w ramach Umowy konsolidacji sald. Odsetki będą przelewane pomiędzy Rachunkiem Źródłowym i Rachunkiem Konsolidacyjnym jedną zbiorczą kwotą odwzorującą wysokość odsetek wypłacanych lub pobieranych za poprzedni miesiąc, zgodnie z opisem wyliczenia, o którym mowa w zdaniu poprzednim. Za czynności wykonywane przez Bank w ramach umowy alokacji odsetek pobierana będzie przez Bank opłata miesięczna od każdego z Uczestników.

Umowa alokacji odsetek będzie umową, w której regulowana będzie wysokość odsetek za wzajemne finansowanie się wszystkich Uczestników w Strukturze. W ramach tej umowy pomiędzy Uczestnikami ustalona zostanie wysokość odsetek od sald dodatnich oraz sald ujemnych, a Bank będzie zapewniał techniczną stronę realizacji systemu oraz naliczał i przelewał odsetki.

Ponadto Agent rozważa pobieranie od pozostałych Uczestników w Systemie cash-poolingu wynagrodzenie z tytułu pełnionych przez niego funkcji Agenta, tj. wynagrodzenie odrębne od odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom, w tym Agentowi, w ramach wzajemnego finansowania się w Strukturze.

Wnioskodawca rozlicza różnice kursowe metodą podatkową.

Pismem uzupełniającym z 12 listopada 2014 r. Wnioskodawca udzielił odpowiedzi na tak zadane pytania:

1. Co oznacza, że rachunek denominowany jest w walucie, np. EUR, USD, tj. czy chodzi tu o rachunki walutowe w EUR i USD, w związku z czym salda tych rachunków wyrażone są w tych właśnie walutach.

Tak, chodzi o rachunki walutowe, w związku z czym salda tych rachunków wyrażone są właśnie w tych walutach.

2. Czy tak określone salda są saldem Rachunków Źródłowych w walucie EUR, USD i będą przelewane w walucie EUR, USD na Rachunki Konsolidacyjne odrębnie dla każdej waluty EUR, USD.

Tak, ustalone salda walutowe będą przelewane w tych walutach na rachunki konsolidacyjne właściwe dla danej waluty - tj. salda w EUR na Rachunek Konsolidacyjny w EUR, salda w USD na Rachunek Konsolidacyjny w USD.

3. Czy w stosunku do tych rachunków Spółka będzie otrzymywać/płacić odsetki również w walutach obcych EUR, USD.

Tak, w stosunku do źródłowych rachunków walutowych, Spółka będzie otrzymywać/płacić odsetki w walutach obcych EUR i USD.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy cash-pooling podlega regulacjom dotyczącym cen transferowych zawartym w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w tym systemie zaistnieje obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych zgodnie z wymogami art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeśli tak - to jak należy rozumieć pojęcie "transakcji", o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - czy transakcją jest wzajemne finansowanie się wszystkich Uczestników Struktury w zamian za wynagrodzenie w formie odsetek od sald ujemnych i dodatnich na Rachunkach poszczególnych Uczestników oraz w zamian za wynagrodzenie pobierane przez Agenta za zarządzenie Strukturą, czy też pojęcie transakcji należy rozumieć w inny sposób... (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

2. Czy do odsetek naliczanych i pobieranych od wszystkich Uczestników od sald dodatnich i ujemnych występujących na koniec każdego dnia roboczego na ich Rachunkach Źródłowych należy stosować przepisy o cienkiej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Czy rozstrzygnięcie powyższego jest uzależnione od formy cash-poolingu, tj. one-way, czy two-way... (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

3. Czy Wnioskodawca ma prawo zaliczyć kwotę opłat pobieranych przez Bank (prowizja miesięczna, opłata pobierana na podstawie Umowy alokacji odsetek, ewentualnie inne opłaty związane z obsługą umów gdyby takie miały obciążać jej Uczestników) do kosztów uzyskania przychodów i wydatki te stanowić będą pośrednie koszty uzyskania przychodów... (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

4. Czy Wnioskodawca ma prawo zaliczyć kwotę wynagrodzenia dla Agenta do kosztów uzyskania przychodów i wydatki te stanowić będą pośrednie koszty uzyskania przychodów... (pytanie oznaczone we wniosku nr 5)

5. Czy dla Spółki przepływy środków finansowych tytułem zerowania sald dodatnich i ujemnych na koniec każdego dnia roboczego będą neutralne na gruncie podatku dochodowego, tzn. nie będą stanowiły ani kosztów ani przychodów podatkowych, w przypadku one-way oraz two-way cash-pooling... (pytanie oznaczone we wniosku nr 6)

6. Czy dla Spółki przychodami podatkowymi w związku z uczestnictwem w Systemie cash-poolingu w formie one-way oraz two-way będą odsetki od sald dodatnich na jej Rachunkach Źródłowych... (pytanie oznaczone we wniosku nr 7)

7. Czy dla Spółki kosztami uzyskania przychodów w związku z uczestnictwem w Systemie cash-poolingu w formie one-way oraz two-way będą odsetki od sald ujemnych na jego Rachunkach Źródłowych. Czy odsetki te będą stanowił pośredni koszt uzyskania przychodów... (pytanie oznaczone we wniosku nr 8)

8. Czy w związku z transferami sald w ramach Umowy cash-poolingu w odniesieniu do rachunków denominowanych w walucie obcej powstają podatkowe różnice kursowe dla Wnioskodawcy, w przypadku one-way oraz two-way... (pytanie oznaczone we wniosku nr 9)

9. Czy w związku z otrzymaniem lub Zapłatą odsetek od sald dodatnich i ujemnych denominowanych w walucie obcej w ramach wzajemnego finansowania wszystkich Uczestników powstają dla Wnioskodawcy podatkowe różnice kursowe. Czy rozstrzygnięcie powyższego jest uzależnione od rodzaju cash-poolingu - one-way oraz two-way... (pytanie oznaczone we wniosku nr 10)

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2. Wniosek Spółki w zakresie pytań nr 1, nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, nr 7, nr 8 i nr 9 został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi wydanymi 25 listopada 2014 r. odpowiednio nr: ILPB4/423-393/14-4/ŁM, ILPB4/423-393/14-6/ŁM, ILPB4/423-393/14-7/ŁM, ILPB4/423-393/14-8/ŁM, ILPB4/423-393/14-9/ŁM, ILPB4/423-393/14-10/ŁM, ILPB4/423-393/14-11/ŁM oraz ILPB4/423-393/14-12/ŁM.

Zdaniem Wnioskodawcy kwestia ograniczenia potrącalności dla celów podatkowych odsetek płaconych w ramach cash-poolingu w świetle obostrzeń wynikających z niedostatecznej kapitalizacji jest uzależniona od udzielenia odpowiedzi na pytanie w przedmiocie tego, czy płatności (transfery) dokonywane w ramach takiej Struktury będą wypełniać znamiona "pożyczki" w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle tego przepisu przez pożyczkę należy rozumieć każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Przez pożyczkę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy bądź lokatę.

Jak wskazano wcześniej w odniesieniu do pytania nr 1, rozliczenia dokonywane w ramach cash-poolingu nie kreują stosunku zobowiązaniowego co do przekazania oraz zwrotu określonej ilości pieniędzy (co stanowi zasadniczą cechę umowy pożyczki) wtedy, gdy podstawą prawną transferów jest zarówno przelew wierzytelności, jak i subrogacja ustawowa. Zobowiązanie takie nie może być zdefiniowane z uwagi na to, że Uczestnicy Struktury nigdy nie wiedzą komu ich środki finansowe zostaną przetransferowane i w jakiej wysokości przez Agenta ani od kogo i w jakiej wysokości dany Uczestnik otrzyma środki w przypadku wystąpienia u niego salda ujemnego (Uczestnik mający salo ujemne może otrzymać środki na pokrycie tego salda pochodzące de facto od kilku innych Uczestników wykazujących salda dodatnie, a Uczestnik wykazujący saldo dodatnie może udostępniać swoje środki na rzecz jednego albo kilku innych Uczestników mających saldo ujemne).

Ponadto dany Uczestnik może przekazywać salda dodatnie w danej walucie, a otrzymywać od innego Uczestnika lub Uczestników ich salda dodatnie w innej walucie i to w zupełnie innym momencie czasowym.

Trudno więc uznać, aby przedmiotowe transfery wypełniały znamiona pożyczki na potrzeby niedostatecznej kapitalizacji. Nie można w szczególności utożsamiać przekazania środków w ramach cash-poolingu i obowiązku ich zwrotu ze stosunkiem zobowiązaniowym co do przekazania określonej ilości pieniędzy, o którym mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy zwrócić ponadto uwagę na specyficzny aspekt czasowy płatności odsetkowych w ramach struktury cash-poolingu, który może uniemożliwiać zastosowanie w stosunku do nich ograniczeń niedostatecznej kapitalizacji. Przedmiotowe płatności są bowiem z reguły rozliczane w dłuższych cyklach rozliczeniowych, np. miesięcznych, kwartalnych bądź rocznych (w analizowanym przypadku: rozliczenie będzie następować w cyklu miesięcznym). Rezultatem takich postanowień umownych jest sytuacja, w której w momencie płatności odsetek wierzytelność stanowiąca podstawę ich naliczenia oraz płatności mogła wygasnąć. Jeżeli bowiem doszło do transferu zwrotnego od innego Uczestnika na rzecz Uczestnika, który pierwotnie wykazywał saldo ujemne, to kwota "zadłużenia" została zwrócona, jednak przez innego Uczestnika niż ten, który pokrył pierwotne saldo ujemne. Zwrot udostępnionej kwoty nie musi wcale zatem nastąpić od tego Uczestnika, który sfinansował pierwotnie tego, który wykazywał saldo ujemne. W takim przypadku trudno jest dokonać kalkulacji proporcji wartości zadłużenia do 3-krotności wartości kapitału zakładowego w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż takiego zadłużenia już nie ma. Wówczas potrącalność odsetek dla celów podatkowych nie powinna być ograniczona regulacjami niedostatecznej kapitalizacji.

Ponadto należy zauważyć, iż B, D oraz C w ogóle nie spełniają warunków co do powiązań uregulowanych w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. nie stanowią wobec siebie spółek córek, matek oraz sióstr, a tylko takie podlegają przepisom dotyczącym niedostatecznej kapitalizacji.

Wyżej przedstawione stanowisko znajduje odzwierciedlenie przykładowo w wyroku WSA w Krakowie z dnia 2014-06-23 sygn. I SA/Kr 665/14, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 2014-05-16 sygn. I SA/Wr 353/14, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 11 września 2013 r. ILPB4/423-204/13-2/ŁM.

Powyższe stanowisko jest zasadne zarówno dla struktury one-way, jak i two-way cash-pooling.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji w związku z umową cash-poolingu:

* jest prawidłowe - w części dot. niewystąpienia ograniczeń z nich wynikających,

* jest nieprawidłowe - w części dot. nieuznania umowy cash-poolingu za pożyczkę.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy przez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.): kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zatem ograniczeniom przewidzianym w powyższych regulacjach podlegają odsetki od pożyczek udzielanych spółce (pożyczkobiorcy) przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

W przypadku przekroczenia przez spółkę (pożyczkobiorcę) wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału zakładowego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Wysokość zadłużenia, decydująca o wystąpieniu ograniczeń w zaliczeniu odsetek od pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, ustala się natomiast biorąc pod uwagę:

* zadłużenie spółki wobec jej udziałowców posiadających bezpośrednio co najmniej 25% udziałów spółki,

* zadłużenie spółki wobec podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (tekst jedn.: pośrednich udziałowców spółki).

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jest spółką kapitałową działającą w Grupie kapitałowej (dalej: Grupa). Spółka wraz z innymi podmiotami z tej Grupy zamierza przystąpić do Umowy cash-poolingu w wariancie cash-poolingu rzeczywistego oferowanej przez Bank z siedzibą w Polsce, z którego usług korzystają spółki. Wszystkie spółki są uczestnikami, przy czym jedna z nich jednocześnie pełni rolę Agenta (podmiotu zarządzającego i reprezentującego Strukturę). Spółki należą do jednej grupy kapitałowej, jednak jedynie spółkę, która pełni rolę Agenta oraz A sp. z o.o. łączą bezpośrednie relacje kapitałowe - tj. Agent posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki. W pozostałych przypadkach spółki nie stanowią wobec siebie "spółek matek" ani "sióstr", łączą je natomiast powiązania kapitałowe pośrednie oraz osobowe. Spółki planują, że systemem cash-poolingu zostaną objęte zarówno przepływy złotówkowe, jak również salda rachunków walutowych. Wszyscy Uczestnicy będą posiadać Rachunki Źródłowe (dla każdej waluty odrębnie - PLN, EUR i USD), a Agent - który również będzie Uczestnikiem - będzie posiadać ponadto trzy Rachunki Konsolidacyjne (dla każdej waluty odrębnie - PLN, EUR i USD) prowadzone przez Bank, na których konsolidowane są salda z Rachunków Źródłowych. Cash-pooling oferowany przez Bank będzie systemem cash-poolingu rzeczywistego w wariancie zerobalancing (tekst jedn.: na koniec dnia salda na Rachunkach Źródłowych będą zerowane), przy czym spółki rozważają przystąpienie do Umowy cash-poolingu w formie one-way oraz two-way. Bank będzie zapewniał techniczne narzędzia systemu cash-poolingu oraz na zakończenie każdego dnia roboczego Bank będzie ustalał saldo każdego z Uczestników na każdym Rachunku Źródłowym. Następnie Bank będzie określał, który z Uczestników posiada saldo dodatnie, a który ujemne. Po ustaleniu sald Bank będzie dokonywać bilansowania. Efektem tych operacji jest fizyczne przekazanie środków z sald dodatnich z Rachunków Źródłowych na Rachunki Konsolidacyjne, a salda ujemne na Rachunkach Źródłowych Uczestników są pokrywane środkami z Rachunku Konsolidacyjnego. Na początek następnego dnia roboczego saldo na Rachunkach będzie wynosiło zero w przypadku wyboru formy one-way cash-pooling albo zostanie odwrócone w stosunku do operacji końca dnia poprzedniego w przypadku wyboru formy two-way cash-pooling. Z tytułu świadczenia usług opisanych wyżej Bank pobierać będzie prowizję miesięczną - po upływie każdego okresu rozliczeniowego - tj. każdego miesiąca od każdego z Uczestników (tekst jedn.: zarówno od Agenta, jak i od pozostałych Uczestników). Dodatkowo do Umowy cash-poolingu zawarta zostanie umowa alokacji odsetek między wszystkimi Uczestnikami a Bankiem, w której regulowana będzie wysokość odsetek za wzajemne finansowanie się wszystkich Uczestników w Strukturze. Ponadto Agent rozważa pobieranie od pozostałych Uczestników wynagrodzenia z tytułu pełnionych przez niego funkcji.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przejście prawa własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu, czyli do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę.

Opisana we wniosku Umowa cash-poolingu wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b ustawy. W niniejszej sprawie mamy bowiem do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych między podmiotami oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki, gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash-poolingu kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników.

Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy. Tym samym nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku środków finansowych, które posłużą pokryciu niedoborów finansowych innych uczestników umowy, można mówić o ich udzieleniu innym uczestnikom umowy w formie pożyczki w rozumieniu wyżej powołanego art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższych wskazań w niniejszej sprawie opisana Umowa cash-poolingu wypełnia warunki uznania jej za pożyczkę. Jednakże skoro bezpośrednie powiązania kapitałowe (wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) nie występują między Wnioskodawcą, Agentem, ani pozostałymi Uczestnikami (tekst jedn.: zarówno Agent, jak i A oraz D nie są udziałowcami Wnioskodawcy), to odsetki płacone na ich rzecz nie będą podlegać ograniczeniom wynikającym z ww. przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji.

Powyższe wnioski dotyczą zarówno struktury one-way, jak i two-way.

Reasumując - opisana Umowa cash-poolingu spełnia definicję pożyczki. Jednakże do zapłaty odsetek na rzecz Agenta oraz pozostałych uczestników - z uwagi na brak powiązań kapitałowych opisanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - wskazane przepisy nie znajdą zastosowania.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że - zdaniem Organu - tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu. Natomiast w odniesieniu do powołanej przez Spółkę interpretacji, należy stwierdzić, że zapadła ona w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo informuje się, że w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od towarów i usług zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.