ILPB4/423-120/14-2/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2014 r. (data wpływu 26 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego w wyniku dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 26 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego w wyniku dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Udziały Wnioskodawcy ("Udziały") są w posiadaniu więcej niż jednego wspólnika.

W przyszłości może się zdarzyć, że jeden ze wspólników podejmie decyzję o nieodpłatnym zbyciu posiadanych Udziałów na rzecz Wnioskodawcy w celu ich dobrowolnego umorzenia. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości powstania po jego stronie przychodu (dochodu) z tytułu wyżej wymienionej transakcji oraz obowiązku uiszczenia podatku dochodowego od osób prawnych z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne zbycie przez jednego ze wspólników Udziałów na rzecz Wnioskodawcy w celu ich dobrowolnego umorzenia będzie skutkowało po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu (dochodu) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy nieodpłatne zbycie przez jednego ze wspólników Udziałów na rzecz Wnioskodawcy w celu ich dobrowolnego umorzenia będzie transakcją neutralną podatkowo i nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu (dochodu) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy.

Na wstępie należy wskazać, że umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich wynikających z nich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym. Tryb umarzania udziałów reguluje ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.; "k.s.h.").

Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h. udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Umorzenie udziałów może również nastąpić "automatycznie", tj. w razie ziszczenia się zdarzenia określonego w umowie spółki. Sytuacja taka została przewidziana w art. 199 § 4 oraz 5 k.s.h.

Ponadto, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział (art. 199 § 2 zdanie pierwsze k.s.h.). Co do zasady, umorzenie zarówno dobrowolne, jak i przymusowe następuje zatem za wynagrodzeniem. Wyjątek w tym zakresie określa art. 199 § 3 k.s.h., który stanowi, iż za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach. o których mowa w art. 21 i 22 (tekst jedn.: w przypadku należności licencyjnych i dywidend - przyp. Wnioskodawcy), przedmiotem opodatkowania jest przychód. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy dochodem, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają przy tym definicji pojęcia "przychodu". Zdaniem Wnioskodawcy określenie, czy dane zdarzenie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego, możliwe jest w oparciu o treść przepisów art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zawierającego otwarty katalog kategorii uznawanych za przychód dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych oraz art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który w sposób enumeratywny określa kategorie niestanowiące takiego przychodu. Z przepisów tych wynika, że przychodami są co do zasady wszelkie przysporzenia o charakterze trwałym (faktycznie otrzymane lub należne). Takie rozumienie przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zostało również zasadniczo przyjęte w doktrynie (por. Małecki Paweł, Mazurkiewicz Małgorzata. Komentarz do art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, LEX 2013) oraz orzecznictwie, w którym można znaleźć odniesienie, iż treść odpowiednich uregulowań art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za przychód nakazuje uznać tylko te wartości, które charakteryzują się definitywnym przyrostem majątku podatnika (tak Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2003 r. sygn. akt III SA 3382/02).

Opisane przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe, tzn. nabycie Udziałów w celu ich umorzenia i ich późniejsze umorzenie bez wynagrodzenia" nie zostało wymienione w katalogu przychodów zawartych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie, pomimo faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest katalogiem zamkniętym, w opinii Wnioskodawcy nabycie przez niego własnych Udziałów celem ich umorzenia bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu (dochodu) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Wnioskodawca bowiem w następstwie omawianej transakcji nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym. Wnioskodawca nabędzie Udziały własne tylko w celu ich umorzenia, to jest prawnego unicestwienia (tryb umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia). Nieodpłatne umorzenie Udziałów za zgodą wspólnika w drodze ich nabycia przez Wnioskodawcę nie spowoduje wpływu środków finansowych do Wnioskodawcy ani też nie będzie skutkowało jakimkolwiek zwiększeniem majątku Wnioskodawcy (otrzyma on Udziały wyłącznie po to, by je umorzyć), wobec czego w sensie ekonomicznym Wnioskodawca niczego nie uzyska.

W analizowanej sytuacji nie znajdzie również, zdaniem Wnioskodawcy, zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który nakazuje traktować jako przychód m.in. wartość umorzonych zobowiązań. Nabycie lub objęcie w przeszłości przez wspólników Udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy nie skutkowało bowiem powstaniem po stronie Wnioskodawcy żadnego zobowiązania finansowego wobec wspólników, które mogłoby następnie zostać umorzone. Umorzenia omawianych Udziałów nie można więc utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym, nabycie przez Wnioskodawcę Udziałów własnych w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania przychodu (dochodu), w tym przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań po stron je Wnioskodawcy.

W opinii Wnioskodawcy również art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będzie mieć zastosowania w opisanym zdarzeniu przyszłym. Zgodnie z treścią tego przepisu przychodem jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw. Jak jednak wskazano powyżej, w przypadku umorzenia Udziałów bez wynagrodzenia Wnioskodawca nie uzyska realnego przysporzenia. Udziały własne zostaną bowiem nabyte wyłącznie w celu ich umorzenia (wymusza to tryb umorzenia dobrowolnego), a zatem trudno mówić o nieodpłatnym nabyciu przez Wnioskodawcę jakichkolwiek praw. Tym samym w wyniku dobrowolnego umorzenia należących do wspólników Udziałów bez wynagrodzenia majątek Wnioskodawcy nie wzrośnie, a zatem nie istnieją podstawy prawne pozwalające przyjąć, iż doszłoby w takiej sytuacji do powstania po jego stronie przychodu (dochodu) podatkowego. Konsekwentnie, skoro nabycie udziałów własnych celem umorzenia nie będzie skutkowało powstaniem przychodu lub dochodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy, taka czynność nie będzie również podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Reasumując biorąc pod uwagę fakt, iż dobrowolne umorzenie własnych Udziałów bez wynagrodzenia (poprzez ich nabycie od wspólnika i następujące po nim umorzenie):

* nie zostało wprost wymienione w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako źródło przychodu dla wspólnika dokonującego umorzenia,

* nie skutkuje przyrostem majątku Wnioskodawcy, którego Udziały są umarzane,

* w sensie ekonomicznym nie powoduje powstania jakiejkolwiek korzyści majątkowej dla Wnioskodawcy, którego Udziały są umarzane i nie stanowi żadnego przysporzenia po jego stronie,

* nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym m.in. w art. 12 ust. 1 pkt 2 i art. 12 ust. 1 pkt 3 tej ustawy,

* zgodnie z jednolitą utrwaloną linią interpretacyjną organów podatkowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych dla spółki, która dokonuje umorzenia,

#8210; zdaniem Wnioskodawcy dobrowolne umorzenie Udziałów posiadanych przez wspólników w kapitale zakładowym Wnioskodawcy bez wynagrodzenia, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy, a w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Powyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach wydanych przez Ministra Finansów, w tym m.in. w:

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 czerwca 2013 r. sygn. IPTPB3/423-116/13-2/PM,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 czerwca 2013 r. sygn. IPPB3/423-226/13-3/MC,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 maja 2013 r. sygn. IBPBI/21423-244/13/CzP,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 stycznia 2013 r. sygn. IBPBI/2/423-1300/12/CzP,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lipca 2012 r. sygn. IBPBI/2/423-414/12/AK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że - zdaniem Organu podatkowego - teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w niniejszym postępowaniu.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Spółkę interpretacji należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Odwołanie się do publikacji podatkowej, jako że co do zasady nie stanowi ona źródła prawa, również nie jest wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.