ILPB4/423-103/11-2/DS - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki kapitałowej odsetek zapłaconych na rzecz podmiotu zagranicznego przy spłacie pożyczki oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych w związku ze zmianą statusu pożyczkodawcy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2011 r. (data wpływu 25 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek zapłaconych zagranicznej osobie fizycznej przy spłacie pożyczki oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych, w związku ze zmianą statusu pożyczkodawcy (zagranicznej osoby fizycznej) - jest prawidłowe.

W dniu 25 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek zapłaconych zagranicznej osobie fizycznej przy spłacie pożyczki oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych, w związku ze zmianą statusu pożyczkodawcy (zagranicznej osoby fizycznej).

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące opisy zdarzeń przyszłych oraz stan faktyczny.

W 2008 r. Spółka otrzymała pożyczkę od zagranicznej osoby fizycznej, która została przeznaczona przede wszystkim na nabycie nieruchomości.

Po nabyciu nieruchomości stanowiącej zespół środków trwałych, na dzień oddania go do używania Spółka naliczyła odsetki od ww. pożyczki, od dnia otrzymania środków do dnia przekazania środków trwałych do używania.

Odsetki te zwiększyły odpowiednio wartość początkową środków trwałych.

W maju 2010 r. zagraniczna osoba fizyczna, która udzieliła pożyczki, nabyła 50% w Spółce.

Wartość zadłużenia Spółki wobec udziałowca (zagranicznej osoby fizycznej) przekracza poziom, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Kapitał pożyczki wraz z odsetkami nie został dotychczas spłacony. Odsetki nie były kapitalizowane. Pożyczka nie była również konwertowana na kapitał zakładowy Spółki.

Spółka w przyszłości będzie spłacać kapitał pożyczki wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Powyższe pytanie obejmuje swym zakresem opis zdarzenia przyszłego.

Powyższe pytanie obejmuje swym zakresem opis zdarzenia przyszłego.

Powyższe pytanie obejmuje swym zakresem opis zdarzenia przyszłego.

Powyższe pytanie obejmuje swym zakresem zarówno opis zdarzenia przyszłego, jak i stan faktyczny.

Stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłata zagranicznej osobie fizycznej odsetek do wysokości kwoty naliczonych odsetek, o którą została zwiększona wartość początkowa środków trwałych w momencie oddania ich do używania, nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów. W tej sytuacji doszłoby bowiem do podwójnego rozliczenia odsetek w kosztach podatkowych z jednej strony poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej środków trwałych, z drugiej poprzez zaliczenie odsetek w tej wysokości do kosztów w momencie ich zapłaty.

Odsetki w tej części są potrącane z przychodami wyłącznie w drodze odpisów amortyzacyjnych (por. interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lutego 2011 r. nr ILPB4/423-327/10-2/DS oraz ILPB4/423-327/10-3/DS).

Stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej pytania nr 2 i 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki zapłacone zagranicznej osobie fizycznej, które zostały naliczone za okresy wskazane w pytaniu nr 2 i 3, tj. od dnia następującego po dniu oddania do używania środków trwałych do dnia, w którym osoba ta nabyła udziały w Spółce, jak i za okres od dnia następującego po dniu, w którym osoba ta nabyła udziały w Spółce do dnia ich zapłaty będą w całości zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W przedstawionym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegają wyłącznie odsetki od pożyczek udzielonych Spółce przez udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów w kapitale zakładowym Spółki.

Literalne brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy wskazuje, że dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczenia wynikającego z tego przepisu należy brać pod uwagę (jako pierwszą i konieczną z wymienionych przesłanek) status udziałowca / akcjonariusza udzielającego pożyczki, czyli pożyczkodawcy, który określa się na dzień zawarcia umowy pożyczki. Następnie, na dzień spłaty odsetek należy ocenić, czy występują warunki zastosowania ograniczenia. Jednakże dla zastosowania ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w pierwszej kolejności musi wystąpić ww. warunek konieczny, tzn. pożyczka musi być udzielona przez udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki.

Tym samym, należy stwierdzić, iż ograniczenia wynikające z przepisu o cienkiej kapitalizacji odnoszą się tylko do odsetek od pożyczek udzielonych Spółce przez Jej udziałowca (warunek konieczny) i nie obejmują swym zakresem pożyczek udzielonych Spółce przez osoby, które nie były Jej udziałowcami w momencie udzielania pożyczki, mimo, że później udziałowcami takimi się stały.

Powyższe zostało potwierdzone w interpretacjach Dyrektora IS w Poznaniu z 28 lutego 2011 r. (ILPB4/423-327/10-2/DS oraz ILPB4/423- 327/10-3/DS).

Stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej pytania nr 4.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszym stanie faktycznym, Spółka nie jest zobowiązana do dokonywania korygowania odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, jak i wyodrębniania z tych odpisów części niestanowiącej kosztów uzyskania przychodów.

W przedstawionym stanie faktycznym nie będzie mieć zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 tej ustawy podlegają wyłącznie odsetki od pożyczek udzielonych Spółce przez udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów w kapitale zakładowym Spółki.

Literalne brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy wskazuje, że dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczenia wynikającego z tego przepisu należy brać pod uwagę (jako pierwszą i konieczną z wymienionych przesłanek) status udziałowca / akcjonariusza udzielającego pożyczki, czyli pożyczkodawcy, który określa się na dzień zawarcia umowy pożyczki.

Następnie, na dzień spłaty odsetek należy ocenić, czy występują warunki zastosowania ograniczenia. Jednakże dla zastosowania ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 60 tej ustawy, w pierwszej kolejności musi wystąpić ww. warunek konieczny, tzn. pożyczka musi być udzielona przez udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki.

Tym samym, należy stwierdzić, iż ograniczenia wynikające z przepisu o cienkiej kapitalizacji odnoszą się tylko do odsetek od pożyczek udzielonych Spółce przez Jej udziałowca (warunek konieczny) i nie obejmują swym zakresem pożyczek udzielonych Spółce przez osoby, które nie były Jej udziałowcami w momencie udzielenia pożyczki, mimo, że później udziałowcami takimi się stały.

Tym samym, zmiana statusu pożyczkodawcy, po udzieleniu pożyczki, nie wpływa na zakres zaliczania do kosztów uzyskania przychodów dokonywanych odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, którego wartość początkowa uwzględnia naliczone odsetki od pożyczki udzielonej Spółce przez zagraniczną osobę fizyczną, która stała się Jej udziałowcem.

Powyższe zostało potwierdzone w interpretacjach Dyrektora IS w Poznaniu z 28 lutego 2011 r. (ILPB4/423-327/10-2/DS oraz ILPB4/423- 327/10-3/DS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych oraz stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

W świetle art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zatem - co do zasady - odsetki od pożyczek (kredytów) zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty.

W myśl natomiast art. 16 ust. 1 pkt 12 tej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-14, uważa się:

* w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia,

* w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia.

Stosownie do art. 16g ust. 3 ww. ustawy, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Natomiast za koszt wytworzenia, zgodnie z art. 16g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Z powyższych przepisów wynika, że odsetki naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania powiększają - dla celów ustalenia wartości początkowej środka trwałego - koszt nabycia / wytworzenia tego środka. Natomiast odsetki, które są związane z nabyciem lub wytworzeniem środków trwałych, a zostały zarachowane już po dniu przekazania ich do używania i następnie zapłacone, podatnik może zaliczyć je bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty.

W tym miejscu wskazać również należy na treść art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

I tak, ustawodawca w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadził ograniczenia w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od tych pożyczek, w przypadku, gdy spłata odsetek dotyczy pożyczki udzielonej przez udziałowca lub inny podmiot powiązany kapitałowo.

W myśl przepisów powołanych w zdaniu poprzednim, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

* odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 60 tej ustawy) oraz

* odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 61 tej ustawy).

Ponadto na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartość, o której mowa w ww. przepisach, funduszu udziałowego w spółdzielni lub kapitału zakładowego spółki określa się bez uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi członkom wobec tej spółdzielni lub udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Natomiast na podstawie art. 16 ust. 7b tej ustawy, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

W przypadku przekroczenia przez spółkę - pożyczkobiorcę wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału zakładowego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczeń wynikających z tych przepisów należy brać pod uwagę (jako pierwszą z wymienionych przesłanek) status udziałowca / akcjonariusza udzielającego pożyczki, czyli pożyczkodawcy, który określa się na dzień zawarcia umowy pożyczki. Następnie, na dzień spłaty odsetek należy ocenić, czy występują warunki zastosowania ograniczenia. Jednakże w pierwszej kolejności to pożyczka musi być udzielona przez udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki.

Z przedstawionego opisu zdarzeń przyszłych / stanu faktycznego wynika, iż w 2008 r. Spółka otrzymała od zagranicznej osoby fizycznej pożyczkę, z której sfinansowała zakup nieruchomości stanowiącej zespół środków trwałych. Na dzień oddania jej do użytkowania Spółka naliczyła odsetki od przedmiotowej pożyczki i zwiększyła o ich kwotę wartość początkową środków trwałych. W 2010 r. pożyczkodawca nabył 50% udziałów Spółki, a Jej zadłużenie wobec tego udziałowca przekracza wartości wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc powyższe do przepisów prawa podatkowego, wskazać należy, iż zacytowane przepisy dotyczące "niedostatecznej kapitalizacji" odnoszą się tylko do odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) i nie obejmują swym zakresem pożyczek udzielonych spółce przez osoby, które nie były jej udziałowcami, mimo, że później udziałowcami się takimi stały.

Zatem, w przypadku spłaty odsetek na rzecz zagranicznej osoby fizycznej - udziałowca (który w dniu jej udzielenia nie posiadał statusu udziałowca) od udzielonej Spółce pożyczki, nie znajdą zastosowania ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 1.

Tym samym, zapłata zagranicznej osobie fizycznej odsetek do wysokości kwoty naliczonych odsetek, o którą została zwiększona wartość początkowa środków trwałych w momencie oddania ich do używania, nie będzie stanowić kosztów uzyskania przychodów. Odsetki w tej części stanowić będą koszty podatkowe w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 2.

Jednocześnie, odsetki zapłacone zagranicznej osobie fizycznej, które zostały naliczone za okres od dnia następującego po dniu oddania do używania środków trwałych do dnia, w którym osoba ta nabyła udziały w Spółce, będą stanowić koszty uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 3.

Również odsetki zapłacone zagranicznej osobie fizycznej, które zostały naliczone za okres od dnia następującego po dniu, w którym osoba ta nabyła udziały w Spółce do dnia ich zapłaty, będą stanowić koszty uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty.

Odpowiedź w zakresie pytania nr 4.

W sytuacji, gdy po udzieleniu pożyczki doszło do zmiany statusu pożyczkodawcy (zagranicznej osoby fizycznej), poprzez nabycie udziałów Spółki (pożyczkobiorcy), Spółka nie jest zobowiązana do wyodrębniania w odpisach amortyzacyjnych części niestanowiącej kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do odpowiedniej wartości początkowej środka trwałego, na którą składały się odsetki naliczone do dnia oddania środka trwałego do używania. Innymi słowy, odpis amortyzacyjny w tej części stanowi koszt podatkowy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.