ILPB3/4510-1-374/15-4/KS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki. przedstawione we wniosku z 31 lipca 2015 r. (data wpływu 6 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie stanu faktycznego nr 2 dotyczącego możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania zapłaconego przez Wnioskodawcę za niewykonanie usług określonych w umowie (pytanie nr 2 do stanu faktycznego nr 2) - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 15 października 2015 r. - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie dwóch stanów faktycznych dotyczących:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zadatku utraconego przez Wnioskodawcę (pytanie nr 1 do stanu faktycznego nr 1);

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania zapłaconego przez Wnioskodawcę za niewykonanie usług określonych w umowie (pytanie nr 2 do stanu faktycznego nr 2).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny nr 2.

W dniu 13 listopada 2013 r. Wnioskodawca zawarł z podmiotem (zwanym dalej "podmiotem C") warunkową umowę przedwstępną na sprzedaż podmiotowi C prawa użytkowania wieczystego położonego przy ulicy O.

Ponadto, w paragrafie 4 ust. 1 tej umowy, Wnioskodawca zobowiązał się również do wykonania na rzecz podmiotu C usług polegających na:

* przygotowaniu projektu budowlanego i wykonawczego (dokumentacji projektowej) dotyczącej budowy na nieruchomości przy ul. O. supermarketu oraz uzyskanie decyzji i dokumentów niezbędnych do jego wybudowania na ww. nieruchomości;

* usunięcie z nieruchomości przy ul. O. wszelkiej roślinności oraz naniesień oraz uzyskanie na to stosownych pozwoleń i decyzji administracyjnych;

* uzyskanie przyłączenia ww. nieruchomości do stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostępu do szerokopasmowego Internetu.

W dniu 15 maja 2015 r. Wnioskodawca zawarł z podmiotem C umowę, na podstawie której przeniósł na podmiot C prawo użytkowania wieczystego nieruchomości przy ulicy O.

W ww. umowie z dnia 15 maja 2015 r. Wnioskodawca został jednak obciążony kwotą 150.000 zł tytułem odszkodowania za nie wykonanie usług wymienionych w paragrafie 4 ust. 1 ww. umowy z dnia 13 listopada 2013 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota odszkodowania zapłacona przez Wnioskodawcę za niewykonanie usług określonych w umowie może stanowić koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty kar umownych i odszkodowań z tytułu:

* wad dostarczonych towarów,

* wad wykonanych robót i usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad

* zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Jak wynika z powyższego, odszkodowanie za niewykonanie usług nie zostało wymienione w ww. artykule.

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłacone przez niego odszkodowanie za niewykonanie usług opisanych w umowie, może stanowić jego koszt uzyskania przychodu.

Zwłaszcza, że pomimo niewykonania wyżej wspomnianych usług, dotyczących gruntu przy ulicy O., Wnioskodawca sprzedał ten grunt i zrealizował z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą - art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.).

Z powyższego wynika, że istotną kwestią dla podatnika jest możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków.

Przepis art. 15 ust. 1 powołanej ustawy zawiera ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów. W myśl tego przepisu, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Powyższa definicja ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W świetle powyższego uznać więc należy, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu kosztów wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Jednakże, aby poniesiony w celu uzyskania przychodów wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów nie może on mieścić się w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Artykuł 16 ust. 1 ww. ustawy zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet, jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów. Jednocześnie należy zauważyć, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ustawy zostaną ex lege uznane za koszty podlegające odliczeniu.

W tym miejscu należy powołać przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z zapłatą kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Powyższy przepis wyklucza z kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania wyłącznie z tytułów w nim wymienionych.

W zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy zamkniętym katalogu wydatków niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, ustawodawca uwzględnił kary umowne i odszkodowania z tytułu:

* wad dostarczonych towarów,

* wad wykonanych robót,

* wad wykonanych usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

* zwłoki w usunięciu wad towarów,

* zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług.

Jest to katalog zamknięty. Wymienione w treści przepisu kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Celem tego przepisu jest zatem uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Wobec powyższego, do kosztów podatkowych nie zalicza się sankcji cywilnoprawnych w formie kar umownych czy odszkodowań z tytułów wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawodawca kierował się w tym względzie zasadą, aby nie premiować działań sprzecznych z istotą umów, zagrożonych karami.

W sytuacji, gdy kwota kary/odszkodowania nie jest objęta wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy, a także na podstawie innych przepisów zawartych w art. 16 tej ustawy, to należy rozważyć, czy kwota ta może być uznana za koszt wskazany w art. 15 ustawy, tj. za wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Bowiem aby uznać karę/odszkodowanie za koszt podatkowy musi zostać spełniona druga przesłanka wynikająca z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy poniesionego wydatku z przychodem, czy też wydatek ten służył zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Kara umowna/odszkodowanie winna być poniesiona w celu osiągnięcia przychodu albo w celu zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania podatnika. Każde zdarzenie należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie.

Kosztami uzyskania przychodów będą zatem wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jeżeli są one racjonalnie uzasadnione, a każdy wydatek powinien być oceniany z tego punktu widzenia.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółka w dniu 13 listopada 2013 r. zawarła z podmiotem C warunkową umowę przedwstępną na sprzedaż podmiotowi C prawa użytkowania wieczystego. Ponadto, zgodnie z umową, Wnioskodawca zobowiązał się również do wykonania na rzecz podmiotu C usług polegających na:

* przygotowaniu projektu budowlanego i wykonawczego (dokumentacji projektowej) dotyczącej budowy na nieruchomości przy ul. O. supermarketu oraz uzyskaniu decyzji i dokumentów niezbędnych do jego wybudowania na ww. nieruchomości;

* usunięciu z nieruchomości przy ul. O. wszelkiej roślinności oraz naniesień oraz uzyskanie na to stosownych pozwoleń i decyzji administracyjnych;

* uzyskaniu przyłączenia ww. nieruchomości do stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostępu do szerokopasmowego Internetu.

W dniu 15 maja 2015 r. Wnioskodawca zawarł z podmiotem C umowę, na podstawie której przeniósł na podmiot C prawo użytkowania wieczystego nieruchomości. W ww. umowie z dnia 15 maja 2015 r. Wnioskodawca został jednak obciążony kwotą 150.000 zł tytułem odszkodowania za nie wykonanie usług wymienionych w umowie z dnia 13 listopada 2013 r.

Odnosząc się do przedstawionego opisu sprawy należy uznać, że art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdzie zastosowania do wydatku w postaci odszkodowania za nie wykonanie wskazanych usług przez Spółkę.

Należy zauważyć, że sam fakt nie zaliczenia ww. wydatku do zamkniętego katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych (zawartego w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), nie decyduje jeszcze o tym, czy wydatek ten jest kosztem uzyskania przychodów. Wydatek taki musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. winien zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Oznacza to, że w świetle analizowanego przepisu zapłata przedmiotowego odszkodowania, w związku z niewykonaniem umowy, mogłaby stanowić koszt podatkowy, gdyby wydatek ten spełniał ogólne przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Aby bowiem zakwalifikować przedmiotowe odszkodowanie do kosztów uzyskania przychodów należy przede wszystkim wykazać związek pomiędzy osiągniętym przychodem a ponoszonym kosztem w takiej postaci, że możliwe jest przy przyjęciu kryteriów obiektywnych, stwierdzenie, że poniesiono wydatek w związku z działaniem które przyniosło, bądź miało przynieść efekt w postaci uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: "w celu" osiągnięcia przychodu, jak i "zachowanie" lub "zabezpieczenie" źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

* "celowość" oznacza: "przydatność do jakichś potrzeb", "świadome zmierzanie do celu", "taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu",

* "zabezpieczyć" oznacza: "zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym", "uczynienie bezpiecznym", "zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie", "zapewnienie komuś środków do życia", "zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary", natomiast

* "zachować" oznacza: "pozostać w posiadaniu czegoś", "dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności", "uchronić przed zapomnieniem".

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Koszty pośrednio związane z osiąganymi przychodami są to takie koszty, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia.

Nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania. Skoro ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być on widoczny. Ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny. Zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Obowiązkiem podatnika jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu.

W przedmiotowej sprawie, cel wskazany przez ustawodawcę jako osiągnięcie przychodów podatkowych poprzez niewykonanie wskazanych usług nie zostanie uzyskany. Spółka nie uzyska przychodu z tyt. wykonania umowy bowiem nie dojdzie do wykonania usług z niej wynikających. Nie można, w przedstawionym opisie stanu faktycznego, zatem uznać, że wydatek poniesiony na zapłacenie odszkodowania zostanie poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, ponieważ niewykonanie usług nie przyniesie (nie wygeneruje) przychodu. Aby uznać dany wydatek za koszt podatkowy winien być on poniesiony "w celu osiągnięcia przychodów". Cel - osiągnięcie przychodów - musi być znany na moment poniesienia wydatków. I tylko w takich wypadkach, nawet jeśli nie dojdzie później do osiągnięcia przychodów, wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów.

W sytuacji opisanej we wniosku, ponosząc wydatki na zapłatę odszkodowania Spółka nie osiągnie przychodu w związku z realizacją umowy. Spółka bowiem nie wykonała usług do których się zobowiązała. Przychód natomiast który Spółka osiągnęła związany jest ze zbyciem prawa użytkowania wieczystego nieruchomości umową z dnia 15 maja 2015 r.

Podkreślić również należy, że powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, gdzie utrwalony jest pogląd, że kary umowne będące następstwem niewykonania umów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów ze względu na brak przesłanki działania w celu osiągnięcia przychodów (por. wyrok NSA z dnia 30 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1388/05; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Po 1369/08).

Przedstawiony przez Spółkę opis sprawy nie wskazuje również, że Spółka poniosła opisany wydatek w celu uzyskania, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wnioskodawca nie wskazał, na czym polega związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy niewykonaniem usług określonych w umowie i zapłatą odszkodowania a uzyskaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Wnioskodawca ograniczył się jedynie do wskazania, że "pomimo niewykonania wyżej wspomnianych usług, dotyczących gruntu przy ulicy O., Wnioskodawca sprzedał ten grunt i zrealizował z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu".

Powyższy argument nie wypełnia przesłanki uznania wydatku z tytułu odszkodowania za koszt uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy mieć na uwadze i zaakcentować, że przychód uzyskany przez Spółkę jest związany ze zbyciem prawa użytkowania wieczystego gruntu, natomiast przedmiotowe odszkodowanie jest związane z niewykonaniem wskazanych usług.

W związku z faktem, że Spółka nie wypełniła postanowień umowy, tj. nie wykonała usług polegających na:

* przygotowaniu projektu budowlanego i wykonawczego (dokumentacji projektowej) dotyczącej budowy na nieruchomości supermarketu oraz uzyskaniu decyzji i dokumentów niezbędnych do jego wybudowania na ww. nieruchomości;

* usunięciu z nieruchomości wszelkiej roślinności oraz naniesień oraz uzyskaniu na to stosownych pozwoleń i decyzji administracyjnych;

* uzyskaniu przyłączenia nieruchomości do stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostępu do szerokopasmowego Internet,

nie osiągnęła z tego tytułu przychodu, natomiast poniosła koszt w postaci odszkodowania.

Wobec powyższego, nie można uznać, że wydatek w formie odszkodowania z tytułu niewykonania wskazanych usług spełnia warunki uznania go za koszt uzyskania przychodów.

Podsumowując, wydatek w postaci odszkodowania z tytułu niewykonania usług określonych w umowie nie spełnia przesłanek wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w konsekwencji nie może być uznany za koszt uzyskania przychodu.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych została wydana w dniu 5 listopada 2015 r. odrębna interpretacja indywidualna nr ILPB3/4510-1-374/15-3/KS.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.