ILPB3/4510-1-331/15-5/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z 19 czerwca 2015 r. (data wpływu 3 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 3 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 29 września 2015 r. (data wpływu 5 października 2015 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest podmiotem, w którym działa/ją międzyzakładowa/we organizacja/je związkowa/e. W chwili obecnej żaden pracownik Spółki nie jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej.

Jednak zgodnie z art. 341 ustawy o związkach zawodowych, pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2 odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych, zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia pracodawcy, który zwolnił pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, informacje o liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji oraz u każdego z tych pracodawców - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na ostatni dzień miesiąca.

Na podstawie powyższych danych, pracodawcy którzy zwolnili pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obciążają Wnioskodawcę kosztami wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne obliczonymi zgodnie z art. 341 ustawy o związkach zawodowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ponoszona przez Wnioskodawcę odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne wynikająca z niezależnego od Wnioskodawcy faktu, iż działa u niego jako u pracodawcy międzyzakładowa organizacja związkowa stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponoszona przez Wnioskodawcę odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne wynikająca z niezależnego od Wnioskodawcy faktu, iż działa u niego jako u pracodawcy międzyzakładowa organizacja związkowa stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Nie ulega wątpliwości, iż w przypadku zakładowej organizacji związkowej - w sytuacji, gdy w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie organizacji związkowej pracownik otrzymuje stosowne wynagrodzenie - Wnioskodawca będąc pracodawcą mógłby zaliczyć wydatki z tytułu wypłacanych wynagrodzeń i opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z regulacjami ustawy o związkach zawodowych, pracodawcy są zobowiązani ponosić koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego/oddelegowanego do pracy w związkach zawodowych, co oznacza, że konieczność zwolnienia określonych pracowników Spółki (z obowiązku świadczenia pracy) do pełnienia funkcji związkowej oraz wypłaty im standardowego wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy wynika z przepisów prawa (ustawa o związkach zawodowych), a wydatki ponoszone na wynagrodzenia tych pracowników są realizacją obowiązków pracodawcy wynikających z przepisów prawa.

Taka konkluzja wynika z wydawanych w imieniu Ministra Finansów interpretacji podatkowych, przykładowo:

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 2 lipca 2013 r. sygn. IPPB5/423-244/13-6/JC, w której organ uznał: "(...) wydatki ponoszone przez Spółkę na wynagrodzenia (i narzuty na wynagrodzenia) pracowników Spółki zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy w związku z pełnieniem funkcji w organizacji pracowniczej/związku zawodowym, będą stanowić koszty uzyskania przychodów w sytuacji gdy ww. zwolnienie jest dokonane na podstawie i na zasadach określonych w ustawie o związkach zawodowych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy";

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 13 sierpnia 2012 r. sygn. IPTPB3/423-189/12-4/KJ, w której wskazano, że: "(...) wydatki na przypadającą na wnioskodawcę część wynagrodzenia za czas pełnienia przez pracownika zwolnionego ze świadczenia pracy z prawem do wynagrodzenia, w związku z faktem, iż to zwolnienie następuje na zasadach określonych w art. 31 ust. 1 i ust. 2 ustawy o związkach zawodowych, stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...)";

* w interpretacji indywidualnej z 8 maja 2012 r. (sygn. IPTPB3/423-59/12-2/IR) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wskazał, iż: "(...) wydatki na część wynagrodzenia przypadającą na czas pełnienia przez pracowników funkcji w organizacjach związkowych wraz ze składkami należnymi na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obliczanymi od tego wynagrodzenia mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w sytuacji, gdy ww. zwolnienie jest dokonane na podstawie i na zasadach wskazanych w art. 31 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy o związkach zawodowych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy";

* w interpretacji indywidualnej z 30 sierpnia 2011 r. (sygn. ILPB3/423-247/11-2/KS) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: "skoro ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę określone obowiązki i pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zakładowej organizacji związkowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, to taki obowiązek nie może powodować, iż wynagrodzenie nie będzie już kosztem uzyskania przychodu dla pracodawcy. Wobec tego, Spółka stoi na stanowisku, iż takie wynagrodzenie stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki".

W przedstawionym opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego mamy o tyle do czynienia z sytuacją szczególną, iż Wnioskodawca jest ustawowo zobligowany do partycypowania w kosztach wynagrodzeń członków zarządu międzyzakładowych związków zawodowych, którzy niekoniecznie są jego pracownikami.

Niemniej jednak, Wnioskodawca uważa, iż ocena prawnopodatkowa przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego powinna być tożsama, gdyż zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej działa również na rzecz pracowników Wnioskodawcy, podobnie jak zarząd zakładowej organizacji związkowej.

Istnieje zatem ekonomiczne uzasadnienie, aby to Wnioskodawca ponosił ekonomiczny ciężar wydatków z tytułu partycypacji w kosztach utrzymania organizacji działającej m.in. na rzecz jej pracowników.

Co istotne, na Spółce ciąży również prawny obowiązek partycypacji w tych kosztach, a zatem są to koszty ogólnego funkcjonowania jednostki.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów (por. wyrok WSA z 13 marca 1998 r. sygn. akt I SA/Lu 230/97). Takimi kosztami są tzw. koszty funkcjonowania osoby prawnej, które cechuje brak ścisłego związku z przychodami, a jednak służą one zabezpieczeniu funkcjonowania jednostki. Ustawodawca nie precyzuje tego pojęcia i dlatego zakwalifikowania danego wydatku do kosztów funkcjonowania osoby prawnej należy dokonywać indywidualnie w każdym przypadku. Niewątpliwie pod uwagę należy wziąć przydatność owych wydatków dla właściwego funkcjonowania osoby prawnej (por. wyrok WSA z 25 marca 1997 r. sygn. akt I SA/Lu 708/96). W przedstawionym stanie faktycznym/opisie zdarzenia przyszłego właściwe funkcjonowanie Wnioskodawcy (zgodne z prawem i zapewniające pracownikom możliwość zrzeszania się w międzyzakładowej organizacji związkowej) oznacza konieczność ponoszenia kosztów wskazanych w ustawie o związkach zawodowych.

Spółka ponosząc te wydatki pozostaje w zgodzie z przepisami prawnymi, utrzymuje dobre relacje ze związkami zawodowymi, co pozwala jej na efektywne prowadzenie działalności gospodarczej (minimalizowanie ryzyka protestów pracowniczych bądź zarzutów naruszania prawa, motywowanie pracowników, dawanie poczucia odpowiedniego zabezpieczenia interesów pracowniczych). W rezultacie wydatki te w sposób pośredni przekładają się na zabezpieczenie źródła przychodów podatkowych i powinny stanowić koszty uzyskania przychodów, również mając na uwadze fakt, iż taka kategoria wydatków nie została uznana za wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz opisu zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Na podstawie powyższego przepisu możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania przychodu czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie, wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

Nie każdy koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 167, z późn. zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

W myśl art. 31 ust. 1 ww. ustawy, prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej przysługuje:

W zależności od wniosku zarządu zakładowej organizacji związkowej zwolnienia od pracy, o których mowa w ust. 1, udzielane są z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub bezpłatnie. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb udzielania zwolnień od pracy oraz zakres uprawnień przysługujących pracownikowi w czasie tych zwolnień (art. 31 ust. 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych, pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

Zgodnie z art. 341 ust. 1 ww. ustawy, pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego:

#8722; odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółka jest podmiotem, w którym działa/ją międzyzakładowa/we organizacja/je związkowa/e. W chwili obecnej żaden pracownik Spółki nie jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej. Wnioskodawca wskazał, że jest on ustawowo zobligowany do partycypowania w kosztach wynagrodzeń członków zarządu międzyzakładowych związków zawodowych, którzy niekoniecznie są jego pracownikami.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia, czy ponoszona przez niego odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne wynikająca z faktu, że w Spółce (u pracodawcy) działa międzyzakładowa organizacja związkowa - może stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc zatem powyższe uregulowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę określone obowiązki wobec związku zawodowego lub międzyzakładowej organizacji związkowej. Tym samym, odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne wynikająca z niezależnego od Wnioskodawcy faktu, że działa u niego jako u pracodawcy międzyzakładowa organizacja związkowa stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W tym stanie rzeczy stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie tut. Organ pragnie dodać, że w związku z tym, iż to pytanie podatkowe określone przez podatnika wyznacza zakres przedmiotowy wniosku, w niniejszej interpretacji indywidualnej odniesiono się ściśle do kwestii w nim zawartej, tj. możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpowiedniej części kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne wynikających z faktu, że u Wnioskodawcy (jako pracodawcy) działa międzyzakładowa organizacja związkowa.

Ustosunkowując się z kolei do powołanych w treści wniosku orzeczeń sądów administracyjnych należy wskazać, że nie mogą one wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że zdaniem organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Natomiast odnośnie przytoczonych przez Spółkę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.